Uçuk (Herpes Simpleks)

Uçuğun ne olduğunu, nasıl bulaştığını ve nasıl önlenip tedavi edildiğini öğrenmek istiyorsanız lütfen bu bilgileri dikkatle okuyunuz Böylece uçuğu daha iyi anlayabilecek ve onu kontrol edebileceksiniz
Uçuk nedir?
Uçuk genellikle dudak, ağız ve burun delikleri çevresinde ortaya çıkar Eğer dokunulursa yüze, göze ve vücudun diğer bölümlerine bulaştırılabilir Uçuğun nedeni Herpes simpleks denilen bir virüstür
Uçuk ciddiye alınması gereken bir sağlık sorunu mudur?
Yapılan araştırmalar, dünya nüfusunun %80'nin yaşamları boyunca enaz bir defa uçuk geçirdiğini göstermektedir Günümüzde Türkiye'de her yıl 8 milyon kişi uçuk nedeniyle sıkıntı ve acı çektiği kabul edilmektedir
Uçuğun belirtileri nelerdir?
Uçuk çıkmadan 0- 24saat önceden kendini belli eder Karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama hissedilir Bunu o bölgenin kızarması, şişmesi ve daha sonra da içi sıvı dolu kabarcıkların ortaya çıkışı izler Bu kabarcıklar konuşurken, gülerken, yiyip içerken acı ve ızdırap verir Zamanla kuruyup çatlar, sızıntı yapar ve açılarak görüntüyü bozan çirkin bir yara haline gelir
Uçuk nasıl bulaşır?
Uçuk, ön belirtileri ile açık yaranın kapanması süresi arasında bulaşıcıdır
Uçuğu olan bir kişinin kullandığı, havlu, bardak, çatal, kaşık vbeşyalardan ve uçuklu kişinin öpmesi sonucu bulaşır Uçuk virüsü (Herpes simpleks) ile insan genellikle ilk defa (0-5 yaş) küçükken tanışır Uçuğu olan aile bireylerinden birinin sevgi dolu öpücüğü sonucunda uçuk virüsü vücuda girer çoğunlukla fark edilmeyen küçük kızarıklıklar şekilde, ağız içi, dişetleri ve dudaklar enfekte olur Ama kimi hassas bünyelerde ciddi enfeksiyon şeklinde görülebilir
Dikkat! Uçuk bulaşıcıdır
-Uçuğa dokunulmamalıdır Dokunulursa da eller çok iyi yıkanmalıdır
-Bayanlar makyajlarını çıkarırken özellikle çok dikkat etmelidirler Kesinlikle gözlere dokunmamalıdır
-özellikle bebekler, çocuklar ve diğer insanlar öpülmemelidir
-Uçuklu insanın kullandığı havlu, bardak, çatal, kaşık vb eşyalar ayrılmalı ve başkalarının kullanmasına izin verilmemelidir
-Yerken, içerken kullanılan malzemeler özellikle çocuklar ile paylaşılmamalıdır
-Uçuk ve uçuk yarasının kabuğu ile oynamamalıdır (Parmaklara uçuk virüsü bulaştırırken, uçuk yarasına da diğer mikroplar bulaştırılmış olur)
Uçuk niçin nüks eder?
Uçuk virüsü (Herpeks simpleks) vücuda girip ilk enfeksiyonunu yaptıktan sonra o bölgedeki sinir düğümüne gidip yerleşir Ve istenmeyen bu misafir, vücudun zayıf düştüğü durumlarda çoğalır ve uçuk çıkar Bunlar;
-Stress
-Aşırı yorgunluk, uykusuzluk
-Aşırı güneş ışığı ve UV ışık
-Diğer enfeksiyonlar
-Adet dönemi, hamilelik gibi durumlarda virüs aktif hale geçebilir
Uçuk kontrol edilebilir mi?
öncelikle uçuğun nüks etmesine sebep olan durumlardan sakınmak gereklidir örneğin,
-strese bağlı olarak gelişiyorsa; stresinizi azaltacak gevşeme tekniklerini öğrenmek
-yorgunluk ve uykusuzluk sebep ise; dinlenmek ve iyi uyumak
-güneş sebep oluyorsa; dudaklar için koruyucu krem yada yüksek koruma faktörlü güneş yağı kullanmak ve şapka ile yüzü güneşten korumak gerekir
Tüm alınan önlemlere rağmen uçuk yine de nüks edebilir ön belirtiler (karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama) hissedildiğinde o noktaya kısa aralarla bir tercihen antiviral bir uçuk kremini uygulamak gerekir Uçuk ya hiç çıkmayacaktır yada çıksa bile hafif seyredecektir
Uçuk en etkili şekilde nasıl tedavi edilir?
önceden bazı madde ve ilaçlar uçuğun verdiği rahatsızlığı azaltmak için kullanılmışlardır
-***** ve antiseptik ilaçlar: Uçuğun üzerinde bakteri enfeksiyonunun gelişmesini engellerler
-Ağrı kesici ilaçlar: Uçuğun sebep olduğu ağrıyı azaltırlar
-Buz uygulamak: Ağrıyı azaltabilir
-Antiviral ilaçlar: Günümüzde etkili tedavide kullanılan bu ilaçlar, deriden geçerek uçuk virüsüne etki yaparlar ve deriye zarar vermelerini engellerler
Kimler özellikle risk altındadır?
-Sık sık veya uzun süreli olarak uçuk çıkıyorsa (tedaviye rağmen 10 günden daha uzun süre uçuk devam ediyorsa)
-Uçuk, bir bebekte yada 6 yaşından küçük bir çocukta çıkmışsa
-Dudak, ağız ve burun çevrenizin dışındaki vücut bölgelerinde, özellikle de gözlerinizde, parmaklarınızda yada cinsel organınızda uçuk çıkmışsa
-Uçuk ile birlikte baş ağrısı, ateş ve kas ağrısı gibi başka şikayetleriniz varsa
-Uçuk sarı renkte cerahatli ise
-Bağışıklık sisteminizi baskı altına alan ilaçlar (örneğin; kortizonlu ilaç) kullanıyorsanız
-Egzamanız varsa, özellikle de bunu tedavi etmek için kortizonlu krem kullanıyorsanız
-Bağışıklık sisteminizin zayıflığı (yani bulaşıcı hastalıklarla mücadele etme gücünüz azalmış olması) nedeniyle tıbbi kontrol altındaysanız
Uçuk için doktorunuza başvurunuz
Doktorunuz ve diş hekiminiz uçuğun tedavisi konusunda size yardımcı olacaktır

Kaynak:Kırıkkale Sağlık Müdürlüğü Sağlık Köşesi