İlaç Devleri Yoksula Dönüp Bakmıyor

sıtmadan bir milyon insanın öldüğü ve tropikal hastalıkların ortalığı kasıp kavurduğu dünyamızda, dev şirketler esas araştırma yatırımlarını refah ülkelerinde her ilaca para ödemeye hazır piyasalara yöneltiyorlar

İngiliz moleküler biyolog Michael Ferguson (Dundee Üniversitesi) New Scientist'te yayımlanan bir demecinde, dünya nüfusunun büyük bir kesiminin etkin ilaç geliştirilmemesinden dolayı büyük bir yoksulluk ve acı içinde öldüğüne dikkat çekerek, tropik hastalıklar için yeni tedavilerin geliştirilmesinin çok yavaş geliştiğini ve büyük ilaç endüstrisinin bu durumla ilgilenmediğini belirtti Nedeni basit: İlaç şirketleri yoksulların masrafları pahalı bir ilacın maliyetini karşılayabileceğini düşünmüyorlar! Yani kazanç bakımından çekici bir yönü yok tropikal hastalıklara ilaç geliştirmenin

Afrika uyku hastalığı sadece melarsoprol ile tedavi edilebiliyor 1941'de geliştirilen ve polietilen glikolde çözülen madde büyük acılar vermesinin yanı sıra dev ilaç şirketleri, yoksul ülkeleri kaderlerine terk ediyor İlac, damarlarda yara açıyor ve kan damarlarının çökmesine neden oluyor Ama kullanılmazsa da uyku hastalığı insanı öldürebilir; öte yandan tedavisi de her 20 kişiden birinin canını alıyor

Modern tıp, sıtmadan Leishmaniasis'e kadar neredeyse tüm tropik hastalıkları yok sayıyor



İşte bu duruma isyan eden Ferguson ve arkadaşları şimdi bir yol arayışı içine girdi Bilim adamları, birçok ilgili dalı bir arada toplayıp yoksul insanların hayatlarını kurtarmak için etkili ve güvenli ilaçlar geliştirme peşine düştü

Ancak yeni ilaçlar yaratmak hem pahalı hem de uzun zaman ister Yeni bir ilaç geliştirmek bazen 10 yılı bulabiliyor Boston'daki ilaç geliştirme araştırmalarının yapıldığı Tufts Merkezi'nden Joseph Dimasi 'nin geçen yıl yaptığı bir araştırmaya göre, piyasaya yeni bir ilaç kazandırmanın ortalama maliyeti 802 milyon dolar


ZENGİN PİYASA CAZİP

Yapılan hesaplara göre ABD'de bir kişiye yılda yapılan sağlık harcaması 4 bin dolar iken, Sahra altı Afrika ülkelerinde ise 20 dolar; kırsal kesimlerdeyse neredeyse sıfır

Durum böyleyken, büyük ilaç şirketleri tabii ki öncelikle iktidarsızlık, alzheimer veya obezite gibi zengin ülke "hastalıklarından" para kazanmaya yönelecektir dünya sağlık örgütü'ne (WHO) göre de her yıl etkin ilaçsızlıktan sıtmadan 1 milyon insan ölüyor WHO ve Dünya Bankası gibi kuruluşlar umut vaat eden yeni ilaçlara maddi yardım sağlamak için hazırlar

İşte İngiliz profesör Ferguson, şimdi bu durumu değiştirmek için Disiplinlerarası Araştırma Merkezi açmak için kolları sıvadı Merkez, uyku hastalığı, Chagas ve Leishmaniasis gibi protozoan parazitiyle yayılan hastalıkları da araştıracak

Bunun için öncelikle HTS (bileşik tarama) yöntemini kullanacak Bu yöntemle, istenilen hedefe yönelik olarak bir veri tabanından 100 bin bileşik taranabiliyor Bileşiklerin veri tabanı, 2 bin 500 lisanslı ilacı da içeriyor Kim bilir belki de var olan ilaçlardan biri sorunu çözer! Örneğin Eflornitin adlı ilaç aslında kansere karşı geliştirilmişti ama uyku hastalığına karşı da etkinliği gösterildi

Bu makale Cumhuriyet Bilim Teknik ekinden alınmıştır


Kaynak : Baypostacom