Çocuk Ve Kitap

Çocuklar kitapla okumayı öğrenmeden çok önce tanışırlar ya da tanışmalıdırlar Bebeklik döneminden itibaren kitap çocuğun hayatının bir parçası olmalıdır Kitap okuma alışkanlığı okumayı öğrendikten sonra kazanılan bir alışkanlık değildir Tam tersi hayatın ilk günlerinden itibaren farklı içeriklere sahip olan kitaplar çocuğun gelişimi desteklemelidirKitapların çocuğun hayal gücü ve yaratıcılık becerisini geliştirme üzerindeki etkileri bilinmektedir Kitaplar gerçek ile hayal arasındaki köprüyü oluşturur Yaşamın ilk yıllarında kendi çevresi ile ilgili bilgi edinme aracı olan kitaplar, yıllar geçtikçe çocuğun kendi dünyası dışındaki başka hayatları da keşfetmesine yardımcı olur Hayal gücü ve yaratıcılık kitapların sunduğu hikayeler ve resimler ile beslenir Farklı duygular, yaşantılar, olaylar kitaplar sayesinde çocuğun dünyasının bir parçası olur Yaş Dönemleri ve Kitap Seçimi Okul Öncesi Dönem (0-6 Yaş)

Bebeklik döneminde bol resimli, az yazılı kitaplar ilgi çeker Farklı kavramları (resim, eşya-nesne, hayvanlar, taşıtlar, meyveler-sebzeler vb) resimler ile tanıtan kitaplar ya da kartlar ilk 3 yılda çocukların gelişiminde önemli rol oynar Bu dönemden başlayarak bol resimli, tekrar eden kelimelerden oluşan kısa hikaye kitaplarını takip edebilirler Özellikle resimleri işaret etmek ve adlandırmak, ya ?da seslendirmek (kedi köpek gibi hayvanların sesini taklit etmek gibi) bu dönemde keyif aldıkları etkinliklerdir Dikkat konsantrasyon süreleri kısa olduğu için kitap okuma zamanları da kısa süreli ama gün içinde farklı zamanlarda tekrarlanarak planlanabilir3-6 yaş dönenimde gerek dil gerekse bilişsel becerilerinin gelişmesi ile kitap okuma saatleri çok daha verimli geçebilir Bu dönemde masallar, tekerlemeler, kısa hikayeler ilgi çekicidir Okul öncesi dönemde çocuklar tekrarları severler aynı masalı onlarca ? yüzlerce kez okumanızı ya da anlatmanızı isterler, ve her defasında da keyif alırlar Bu tekrarların öğrenme üzerinde çok büyük bir etkisi vardır En sevdiği kitabı siz ona okurken onlar ezberlerinden size hikayeyi sanki okuyormuş gibi kelimesi kelimesine anlatabilirler Bu dönemdeki kitapların yine bol resimli (resimler hikaye ile ilişkili, bakarak anlatacak şekilde özetleyici olmalıdır) ve az yazılı olması tercih edilir Çocuklar anne-babaları ile birlikte olmaktan, bir arada bir şeyler yapmaktan çok hoşlanırlar bu nedenle kitabı onların hayatının bir parçası yapmanın en etkili yolu birlikte okumaktır Küçük yaştan itibaren kitap okurken sadece nesneleri değil duyguları da tanıması için rehberlik etmek önemlidir Böylece çocuk hem başkalarının duygularını anlama hem de kendi duygularını ifade etme becerisini geliştirecektir Kitap okurken hikayedeki kahramanları özelliklerine göre seslendirmek, farklı tonlama ve mimikler kullanmak çocukların ilgisinin canlı kalmasını sağlayacaktır Bu dönemdeki çocuklara yönelik kitapların kolay çevrilen (anne-baba kitap okurken kitabın sayfalarını çocuğun çevirmesi önemlidir), hemen yıpranmayan sayfaları olmasına dikkat edilmelidir Ayrıca farklı boyut ve şekillerdeki kitaplar bu dönemdeki çocukların ilgisini çekmektedir Kitapta tekrar eden kelimeler varsa bunları okurken parmağınızla gösterip çocuğunuzun da tekrarlamasını isteyebilirsiniz Okul Dönemi

İlkokula başlanılan yıllarda (7-9 yaş) çocuklar hala somut düşünme becerilerini kullanırlar İlgilerini çeken kitaplar genellikle kahramanları çocuk olan öykülerdir Ayrıca hayvanlar ve doğa ile ilgili kitaplar ilgilileri çekebilir Fıkralara, bilmecelere ve bulmacalara da bu dönemde ilgi göstermeye başlarlar Kitaplardaki resim ? yazı oranı okul öncesi döneme göre azalmıştır, yine de bu dönem kitapları da resimli olmalıdır çünkü somut düşünme döneminde oldukları için görsellik önemlidir
10 yaşla birlikte çocukların soyut düşünme becerileri gelişme başlar ilgi alanları gelişir Kendileri için hobi olan konular ile ilgili kitap ve dergilere daha çok ilgi gösterirler Bunun yanı sıra macera ve mizah tarzındaki kitapları tercih edebilirler Ergenlik dönemi ile birlikte giderek yetişkin edebiyatına ait kitaplara yönelme başlayacaktır, düşünsel öykü ve romanlar, gazeteler ve dergiler daha çok ilgilerini çekecektir



Kitap Alırken?

Kitap seçiminde en önemli nokta kitabın konusunun, anlatımın çocuğun yaşına ve ilgi alanlarına uygun olmasıdır Hikaye kitapları ve masalar kadar bulmaca kitapları, dergiler ve yaratıcılığı geliştiren etkinlik kitapları ile resimli ansiklopediler ile çocuğun kitaplığı zenginleştirmesi sağlanmalıdır Anne-baba olarak bir belli alternatifler arasından çocuğun kendi kitaplarını seçme fırsatı verilmelidir Böylece okumak daha keyifli olacaktır Kitap alırken mümkün olduğunca içeriğini kontrol etmek (şiddet vb temalar ile ilgili dikkatli davranmak), çocuğun kişilik ve değer gelişimini destekleyecek tarzda anlatımları tercih etmek önemlidir Kitap seçimi için gazete, dergi ve internetten yararlanılabilir Tanınmış yazarlar ve yayınevlerinin kitaplarını seçmek tercih edilebilir Kitabın anlatımı sade ve yazımı imla ve dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır Resimler ise anlatılan konuyu özetlemeye yardımcı olmalıdır, böylece çocuk istediğinde resimlerine bakarak hikayeyi anlatabilir Kitap okuma alışkanlığının etkili bir biçimde kazanılmasında en önemli rol her zamanki gibi anne-babaya düşmektedir Küçük yaştan itibaren birlikte kitap okunarak geçirilen keyifli saatler, anne-babanın kitap okuması, kitabın günlük hayatın bir parçası olması çocuğun kitaba karşı olumlu tutum geliştirmesini sağlayacaktır Ece Akın Bakanay

Uzm Psikolojik Danışman 18092007


Kaynak: Anneyiz