Emzirme Döneminde Doğum Kontrol

Emzirme Döneminde Doğum Kontrol
Emzirme döneminde adet görmemek doğum kontrolü anlamına gelir mi? Bu sorunun ve daha çok pek çok sorunun yanıtını Memorial Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı OprDrFigen Taşer Güney den aldık

Anne sütü bebek için doğal ve oldukça değerli bir besin Emzirme sırasında hastalıklara karşı koruyucu olan protein yapılı maddeler (Antikorlar) bebeğe geçerek ishal, solunum yolu enfeksiyonu, orta kulak iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu ve zehirlenmelerden bebeği koruyor Emzirmenin yaraları sadece bebek için geçerli değil Emzirme sırasında salgılanan hormonlar annenin rahim adalesinin kasılmasını rahmin küçülmesini ve kanamanın azalmasını sağlıyor Emzirme anne ile bebek arasındaki iletişim ve bebeğin psiko - sosyal gelişimi için de önem taşıyor Bu dönemde yeni doğan bebeği ile ilgilenmek isteyen anne için yeni bir gebelik düşüncesi ürkütücü oluyor Peki emzirme sürecinde anne hamile kalabilir mi? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr Dr Figen Taşer Güney bu sorunun yanıtını şöyle veriyor: â??Emzirme döneminde doğurganlık (fertilite) azalır Doğumdan sonra doğurganlığın yeniden kazanılması emzirme süresi, sıklığı adetin başlaması ile ilgilidir Ovulasyon (yumurtlama) genellikle ilk adetten birkaç hafta sonra başlar Bebek anne sütü alıyorsa 6 ila 8 ay koruyabilir Fakat bebek mama alıyorsa doğumdan sonra 3 haftadan itibaren korunma yöntemi uygulanmalıdır Emziren kadınlarda bu risk % 1-2 den az olmakla beraber ilk adetten önce ovulasyonun başlayabildiği de gösterilmiştirâ?

Emzirme döneminde adet olamama gebelikte korur mu?

Bu soru emzirme dönemindeki birçok annenin en çok merak ettiği soru Dr Güney şu yanıtı veriyor: â??Emzirme veya pompa ile sütün sağılması yumurtlama ve yumurtlama gelişimini baskılayan prolaktin hormonunu arttırır ve gebelikten koruyabilir Dünya Sağlık Örgütünün yaptığı çok merkezli bir çalışmada ; bebek sadece anne sütü ile besleniyorsa, 6 aydan küçükse, annenin adeti başlamamışsa %98,1 oranında gebelikten koruduğu gösterilmiştirGündüz ve gece en az 6 kez olmak kaydıyla emzirme olmalıdır Bu yöntem çalışan annelerde başarılı değildirBebeğe 6aydan sonra ek gıdalara başlanması ile emzirme devam etse de koruyuculuk azalırâ?

Hangi yöntemler kullanılmalı?

Emzirme döneminde bebek mama alıyorsa yada emzirme düzensiz ise bir korunma yöntemini tercih etmek gerekiyor Dr Güney yöntemlerle ilgili şu bilgileri vererek avantaj ve dezavantajlarını sıralıyor:

Bariyer yöntemi

Başarısızlık oranı %10 civarındadır Prezervatif kullanımı gebelikten koruduğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan da koruyor Diafram (******ya uygulanan esnek kap) doğumdan sonra 6 haftadan önce kullanılamaz Vaginal tablet (spermisit) kullanımı emzirme döneminde oluşan vaginal kuruluğu arttırdığı için çok tercih edilen bir yöntem değildir

Hormonal Yöntemler;

● Doğum kontrol hapları(kombine haplar) : Östrogen ve progesteron içerirler Yapılan çalışmalarda bu hapların östrogen içeriğinin süt miktarını azalttığı gösterilmiştir Östrogen içerdiği için gebelikte oluşan kanın pıhtılaşma eğilimi nedeniyle damar tıkanıklığı riski taşır doğumdan sonra 6 haftadan önce başlanmamalıdır Anne emzirmese bile doğum kontrol hapına başlamak için en az 6 hafta beklenmelidir
● Sadece progesteron içeren doğum kontrol hapları : Doğumdan 6 hafta sonra başlanmalıdırEmzirme döneminde güvenle kullanılabilir
● Progesteron İçeren İğne (3 aylık iğne) : Uzun yıllardır denenmiştir Yan etkisi yoktur sütü az da olsa arttırdığı saptanmıştır Adet görmemeye neden olur ve bu durum iğne kesilince düzelir
● Aylık İğneler : Östrogen içerdiği için sütü azaltır ve bu emzirme döneminde kullanım konusunda yeterli bilgi yoktur
● İmplant : Kolda cilt altına uygulanan hormon içeren yaklaşık 3 cm lik çubuk şeklinde bir yapıdır Üç yıl koruyuculuğu vardır Süte geçen az miktarda hormon bebeği etkilemez Adet görmemeye neden olabilir
● Rahim içi araç (spiral) : Başarısızlık oranı % 1-3 olarak saptanmıştır En erken doğumdan 4-6 hafta sonra uygulanabilir Daha erken uygulanırsa rahim kasılmaları ile atılabilir Hormonlu veya bakırlı spiral uygulanabilirHormonun vücuda geçişi çok azdır ve sütü etkilemez
● Cerrahi Yöntem : Kalıcıdır Erkek kısırlaştırılması (vazektomi) anne sağlığını ve emzirmeyi etkilemeyen , kolay, riski olmayan daha ucuz bir yöntemdirKadının kısırlaştırılması batın boşluğu açıldığı için enfeksiyon, kanama, karın içi organlarda yaralanma riski taşır ve genel anestezi gerektirirDoğum sonrası göbek altından veya sezaryende uygulanması emzirmeyi etkilemez

Emzirme döneminde uygulanacak doğum kontrol yöntemi seçimi bir çok faktöre bağlı olarak değişiyor Bu etmenleri önceden kullanılan alışılmış metot, gelecekte çocuk isteği, eşin katılımı, emzirme durumu olarak sıralamak mümkün Hangi yöntemin uygun olduğu bu faktörlere göre belirlenmesinde bu açıdan sonsuz bir fayda var

Kaynak: Bebek