Mikroenjeksiyon (İcsi) |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mikroenjeksiyon (İcsi)Mikroenjeksiyon (ICSI) [/b] İnfertilite problemi yaşayanlar kadar konuya uzak olanlar da gerek çevrelerinden gerekse medya organlarından mikroenjeksiyon sözcüğünü mutlaka duymuşlardır Özellikle erkek faktörüne bağlıinfertilitenin tedavisinde çığır açan mikroenjeksiyon ya da başka bir deyişle İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI), yardımla üreme teknolojilerinde yaygın kullanıma giren yeni bir teknolojidir ICSI sayesinde neden ne olursa olsun tek birspermi olan ya da testis biopsisi ile tek bir sperm dahi elde edilen erkekler kendi çocuklarına sahip olma şansını bulmuşlardır Ülkemizde yasal olmamakla birlikte bazıülkelerde başka kişilerin spermi ile yani sperm bankalarından elde edilen spermler ile tüpbebek uygulamaları legaldir ICSIyardımı ile pekçokerkek için bu gereklilik ortadan kalkmıştır ![]() ICSI nedir? ICSI erkekden elde edilen tek bir spermin çok küçük, kılcal kataterler yardımı ile ve mikroskop altında kadından elde edilen yumurta hücresinin içine verilmesidir Bu sayede doğalyollardan gerçekleşmeyen döllenme labovatuar şartlarında yapay olarak sağlanır Tüp bebek yönteminde ise elde edilenspermler yumurtanın içine verilmez ancak labovatuarda yumurta ile aynı ortama bırakılarak spermin yumurtayı kendiliğiden döllemesi beklenir ICSI'nin üstünlüğü tek bir spermlebile, hatta bu sperm hareketli olmasa bile döllenmenin sağlanabilmesidir ICSI yardımı ile ejekülatlarında spermsayısı çok düşük hatta sıfır olan erkekler bile bebek sahibi olabilirler ![]() ICSI nasıl yapılır? Mikroenjeksiyon yapabilmek için öncelikle bir sperm ile birlikte kadının yumurtasına gereksinim vardır Yeterlisayıda yumurta hücresi elde edebilmek için kadında ovülasyon indüksiyonu yani yumurtalıkların uyarılması işlemi yapılır (bkz ovülasyon indüksiyonu) Bu amaçla kadınabelirli bazı ilaçlar verilir Gelişen yumurtalar daha sonraultrason eşliğinde toplanır (bkz yumurta toplama) Dahasonra gelen aşama ise sperm elde etmedir Bu amaçla ilk önceerkekden mastürbasyon yolu ile semen örneği alınır ![]() Labovatuarda bu örnek incelenir ve canlı sperm olup olmadığı araştırılır Ejekülatında sperm sayısı çok düşük olan(oligospermik) erkeklerde işlem birkaç kez tekrarlanabilir ![]() Eğer örnekde 1-2 tane bile canlı sperm bulunur ise bu spermler ICSI için kullanılabilir Azospermik erkeklerde ise semende 1tane bile sperm bulunmaz Bu durumun değişik nedenleri vardır![]() Örneğin erkekde spermleri testisten taşıyan kanallarda tıkanıklık olabilir ya da sperm üretiminde bir bozukluk vardır ![]() Ejekülatta sperm elde edilemez ise bu kez cerrahi işelemler ile sperm aranır İlk önce kanallaraince iğneler ile girilerek aspirasyon yapılır Gelen sıvıdasperm bulunamaz ise bu kez yine iğneler ile testis dokusundan örnek aspire edilir Son aşamada ise cerrai olarak testisaçılır ve direk olarak testisten parça alınarak sperm aranır Genel anestezi altında yapılan bu işlemler ile eldeedilen spermler mikroenjeksiyonda kullanılır Artan spermlerise daha sonra kulanılmak üzere dondurularak saklanabilir ![]() Kadından elde edilen yumurta ile, erkekden elde edilen sperm labovatuar şartlarında birtakım işlemlerden geçirildikten sonra çok özel mikroskoplar altına alınır Bundan sonraki işlemler tüp bebek merkezindekiembryoloğun yeteneği ve tecrübesine bağlıdır Bu özelmikroskoplar yaklaşık 400 kat büyütme yeteneğine sahiptir ve bir saç telinden daha ince kataterler içerirler Bunlaramikromanüpülatör adı verilir ve genelde camdan imal edilmişlerdir Spermler işlem öncesinde hareketlerini yavaşlatan özel sölüsyonlar içinde bekletilirler Mikroskopaltına alınan yumurta hücresi özel bir tutucu yardımı ile sabitlenir Daha sonra kullanılacak lan spermin kuyruğukırılarak hareket kabiliyeti engellenir Spermin immobilizeedilmesi önemlidir Bu sayede yumurtanın içine girdikten sonraburada hareket etmesi engellenir Bu hareketsiz spermmikroenjektöre alınır Çok dikkatli bir şekilde yumurtahücresinin içindeki sitoplazma adı verilen bölgeye bırakılır ve mikroenjektör yumurtadan çıkartılır İşlemden 60 saniye kadar sonra yumurta zarınıonarır ve eski haline gelir Embryoloğun yeteneği buradakritik faktördür Tecrübesiz bir embryolog yumurtaya ya dazarına zarar verebilir Enjekte edilen yumurta daha sonra özel ortama alınır ve 14-16 saat sonra döllenmenin olup olmadığı kontrol edilir Döllenme olur ise elde edilen hücreye embryoadı verilir ve bu embryolar işlemden 3-5 gün sonra kadının rahimine transfer edilir Enjekte edilen yumurtalarda döllenmeoranı çok yüksektir Bizim kliniğimiz de dahil olmak üzeredünyadaki isim yapmış tüp bebek kliniklerinde bu oran %90'ın üstündedir Mikroenjeksiyon genelde erkek faktörü için uygulandığından ve kadın genç ve sağlıklı olduğundan bu çiftlerde mikroenjeksiyon ileelde edilen gebelik oranları tüp bebeğe (IVF) daha yüksektir Bazı kliniklerdeise IVF çok nadir kullanılmakta genelde hemen her hastada mikroenjeksiyon uygulanmaktadır Ülkemizde her iki tekniğindemaliyeti aynı olduğundan bu son derece akıllıca bir yaklaşımdır IVF ile karşılaştırıldığında herhangi birolumsuz yanı olmayan mikroenjeksiyon sayesinde döllenme kesine yakın oranda elde edilebilir Oysa IVF'de her zaman döllenmeolmayabilir ve tüm emekler boşa gidebilir Mikroenjksiyon tekniği genetik olarak anomalili ya da doğumsal anomlili bebek görülme sıklıklarını etkilemez Risk Faktörleri Yeni bir teknik olmasına karşın tüm dünyada 10 000'den fazlabebek ICSI yardımı ile dünyaya merhaba demişlerdir Yapılandetaylı çalışmalar bu yolla doğan bebeklerde doğum defekti ya da genetik anomali açısıdan artmış bir rsik olduğunu göstermemektedir Ancak bazı erkek bebeklerde tıpkıbabalarında olduğu gibi sperm üretim bozuklukları olması beklenebilir ![]() Gelecek Bazı durumlarda erkekden biopsi yolu ile dahi sperm elde etmek mümkün olmamaktadır Bu kişiler maalesef kendi çocuklarınasahip olamamakda ve sperm bankalarına başvurmaktadırlar ![]() Günümüzde çalışmalar bu tür erkeklerden elde edilecek olgunlaşmamış sperm öncüllerinin enjekte edilmesi ile gebelik elde edilmesi yönündedir Tüm dünyada bu yöndearaştırmalar büyük bir hız kazanmıştır Doğumsal olarak testisi ve dolayısı ile spermi olmayan erkeklerde ise genetik çalışmalar ve klonlama teknikleri ile sperm hücresi üretme çalışmları yapılmaktadır Sperm yerine erkeğin herhangi bir hücresiningenetik materyalini eşinin yumurtasına enjekte ederek elde edilecek gebelikler çok uzak değildir Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
Mikroenjeksiyon (İcsi) |
|
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mikroenjeksiyon (İcsi)Mikroenjeksiyon (ICSI) [/b] İnfertilite problemi yaşayanlar kadar konuya uzak olanlar da gerek çevrelerinden gerekse medya organlarından mikroenjeksiyon sözcüğünü mutlaka duymuşlardır Özellikle erkek faktörüne bağlıinfertilitenin tedavisinde çığır açan mikroenjeksiyon ya da başka bir deyişle İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI), yardımla üreme teknolojilerinde yaygın kullanıma giren yeni bir teknolojidir ICSI sayesinde neden ne olursa olsun tek birspermi olan ya da testis biopsisi ile tek bir sperm dahi elde edilen erkekler kendi çocuklarına sahip olma şansını bulmuşlardır Ülkemizde yasal olmamakla birlikte bazıülkelerde başka kişilerin spermi ile yani sperm bankalarından elde edilen spermler ile tüpbebek uygulamaları legaldir ICSIyardımı ile pekçokerkek için bu gereklilik ortadan kalkmıştır ![]() ICSI nedir? ICSI erkekden elde edilen tek bir spermin çok küçük, kılcal kataterler yardımı ile ve mikroskop altında kadından elde edilen yumurta hücresinin içine verilmesidir Bu sayede doğalyollardan gerçekleşmeyen döllenme labovatuar şartlarında yapay olarak sağlanır Tüp bebek yönteminde ise elde edilenspermler yumurtanın içine verilmez ancak labovatuarda yumurta ile aynı ortama bırakılarak spermin yumurtayı kendiliğiden döllemesi beklenir ICSI'nin üstünlüğü tek bir spermlebile, hatta bu sperm hareketli olmasa bile döllenmenin sağlanabilmesidir ICSI yardımı ile ejekülatlarında spermsayısı çok düşük hatta sıfır olan erkekler bile bebek sahibi olabilirler ![]() ICSI nasıl yapılır? Mikroenjeksiyon yapabilmek için öncelikle bir sperm ile birlikte kadının yumurtasına gereksinim vardır Yeterlisayıda yumurta hücresi elde edebilmek için kadında ovülasyon indüksiyonu yani yumurtalıkların uyarılması işlemi yapılır (bkz ovülasyon indüksiyonu) Bu amaçla kadınabelirli bazı ilaçlar verilir Gelişen yumurtalar daha sonraultrason eşliğinde toplanır (bkz yumurta toplama) Dahasonra gelen aşama ise sperm elde etmedir Bu amaçla ilk önceerkekden mastürbasyon yolu ile semen örneği alınır ![]() Labovatuarda bu örnek incelenir ve canlı sperm olup olmadığı araştırılır Ejekülatında sperm sayısı çok düşük olan(oligospermik) erkeklerde işlem birkaç kez tekrarlanabilir ![]() Eğer örnekde 1-2 tane bile canlı sperm bulunur ise bu spermler ICSI için kullanılabilir Azospermik erkeklerde ise semende 1tane bile sperm bulunmaz Bu durumun değişik nedenleri vardır![]() Örneğin erkekde spermleri testisten taşıyan kanallarda tıkanıklık olabilir ya da sperm üretiminde bir bozukluk vardır ![]() Ejekülatta sperm elde edilemez ise bu kez cerrahi işelemler ile sperm aranır İlk önce kanallaraince iğneler ile girilerek aspirasyon yapılır Gelen sıvıdasperm bulunamaz ise bu kez yine iğneler ile testis dokusundan örnek aspire edilir Son aşamada ise cerrai olarak testisaçılır ve direk olarak testisten parça alınarak sperm aranır Genel anestezi altında yapılan bu işlemler ile eldeedilen spermler mikroenjeksiyonda kullanılır Artan spermlerise daha sonra kulanılmak üzere dondurularak saklanabilir ![]() Kadından elde edilen yumurta ile, erkekden elde edilen sperm labovatuar şartlarında birtakım işlemlerden geçirildikten sonra çok özel mikroskoplar altına alınır Bundan sonraki işlemler tüp bebek merkezindekiembryoloğun yeteneği ve tecrübesine bağlıdır Bu özelmikroskoplar yaklaşık 400 kat büyütme yeteneğine sahiptir ve bir saç telinden daha ince kataterler içerirler Bunlaramikromanüpülatör adı verilir ve genelde camdan imal edilmişlerdir Spermler işlem öncesinde hareketlerini yavaşlatan özel sölüsyonlar içinde bekletilirler Mikroskopaltına alınan yumurta hücresi özel bir tutucu yardımı ile sabitlenir Daha sonra kullanılacak lan spermin kuyruğukırılarak hareket kabiliyeti engellenir Spermin immobilizeedilmesi önemlidir Bu sayede yumurtanın içine girdikten sonraburada hareket etmesi engellenir Bu hareketsiz spermmikroenjektöre alınır Çok dikkatli bir şekilde yumurtahücresinin içindeki sitoplazma adı verilen bölgeye bırakılır ve mikroenjektör yumurtadan çıkartılır İşlemden 60 saniye kadar sonra yumurta zarınıonarır ve eski haline gelir Embryoloğun yeteneği buradakritik faktördür Tecrübesiz bir embryolog yumurtaya ya dazarına zarar verebilir Enjekte edilen yumurta daha sonra özel ortama alınır ve 14-16 saat sonra döllenmenin olup olmadığı kontrol edilir Döllenme olur ise elde edilen hücreye embryoadı verilir ve bu embryolar işlemden 3-5 gün sonra kadının rahimine transfer edilir Enjekte edilen yumurtalarda döllenmeoranı çok yüksektir Bizim kliniğimiz de dahil olmak üzeredünyadaki isim yapmış tüp bebek kliniklerinde bu oran %90'ın üstündedir Mikroenjeksiyon genelde erkek faktörü için uygulandığından ve kadın genç ve sağlıklı olduğundan bu çiftlerde mikroenjeksiyon ileelde edilen gebelik oranları tüp bebeğe (IVF) daha yüksektir Bazı kliniklerdeise IVF çok nadir kullanılmakta genelde hemen her hastada mikroenjeksiyon uygulanmaktadır Ülkemizde her iki tekniğindemaliyeti aynı olduğundan bu son derece akıllıca bir yaklaşımdır IVF ile karşılaştırıldığında herhangi birolumsuz yanı olmayan mikroenjeksiyon sayesinde döllenme kesine yakın oranda elde edilebilir Oysa IVF'de her zaman döllenmeolmayabilir ve tüm emekler boşa gidebilir Mikroenjksiyon tekniği genetik olarak anomalili ya da doğumsal anomlili bebek görülme sıklıklarını etkilemez Risk Faktörleri Yeni bir teknik olmasına karşın tüm dünyada 10 000'den fazlabebek ICSI yardımı ile dünyaya merhaba demişlerdir Yapılandetaylı çalışmalar bu yolla doğan bebeklerde doğum defekti ya da genetik anomali açısıdan artmış bir rsik olduğunu göstermemektedir Ancak bazı erkek bebeklerde tıpkıbabalarında olduğu gibi sperm üretim bozuklukları olması beklenebilir ![]() Gelecek Bazı durumlarda erkekden biopsi yolu ile dahi sperm elde etmek mümkün olmamaktadır Bu kişiler maalesef kendi çocuklarınasahip olamamakda ve sperm bankalarına başvurmaktadırlar ![]() Günümüzde çalışmalar bu tür erkeklerden elde edilecek olgunlaşmamış sperm öncüllerinin enjekte edilmesi ile gebelik elde edilmesi yönündedir Tüm dünyada bu yöndearaştırmalar büyük bir hız kazanmıştır Doğumsal olarak testisi ve dolayısı ile spermi olmayan erkeklerde ise genetik çalışmalar ve klonlama teknikleri ile sperm hücresi üretme çalışmları yapılmaktadır Sperm yerine erkeğin herhangi bir hücresiningenetik materyalini eşinin yumurtasına enjekte ederek elde edilecek gebelikler çok uzak değildir Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|