 |
Pap Smear Testi - Hayat Kurtaran Bir Tetkik |
 |
07-23-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Pap Smear Testi - Hayat Kurtaran Bir TetkikPAP Smear Testi - Hayat kurtaran bir tetkik [/b] Vücut dokularının yenilenmesi nedeniyle kaçınılmaz olarak yüzeylerden hücreler dökülmektedir  Bu dökülenhücrelerin toplanıp özel işlemlerden geçirildikten sonra mikroskop altında incelenmesine sitolojik inceleme denir Buişlemin en etkili uygulandığı alan rahim ağzından yani serviksten alınan örneklerdir Servikal hücrelerin bu şekildetoplanması işlemine smear adı verilir İlk kez 1930'luyıllarda Yunan doktor George Papanicolaou tarafından tanımlandığı için onun ismine ithafen PAP Smear ya da PAP test olarak da adlandırılır Smear testi rahim ağzının kötü huylu (habis, malign) veya kötü huylu bir hastalığa dönüşme potansiyeli olan (premalign) değişikliklerini saptamak amacıyla yapılan bir tarama testidir Tarama testleri hastalık bulguları taşımayannormal insanlarda yapılan tetkikleridir Bu nedenle smear testitanı koydumaz ve kanser bulguları olan kişilerde kanser olmadığını belirtmez Smear testinin pozitif yani anormalçıkması bir problem olduğunu ve tanıya yönelik ileri testler yapılması gerektiğini işaret eder PAP test serviksin yassı hücreli kanserine bağlı hastalık veölümleri azalttığı bilimsel çevrelerce kabul edilmiş olan etkili bir tarama testidir ABD'de 1969 yılında 100000'de 216olan serviks kanseri görülme sıklığı 1990 yılında 10 4'edüşmüştür Benzer şekilde bu hastalığa bağlı ölümoranları da 100 000'de 74'den 24'e lemiştir Bundan 20-25yıl önce ABD'de genital kansere bağlı ölümlerde serviks kanseri birinci sırayı alırken smear testinin devlet politikaları ile teşviki sonucu dördüncü sıraya düşmüştür Bunca önleme rağmen her yıl pekçok yeniserviks kanseri olgusu ortaya çıkmaktadır Yapılanaraştırmalarda bu kadınların yarısında ya hayatları boyunca hiç sitolojik inceleme yapılmadığı ya da son 5 yıl içinde testin tekrarlanmadığı görülmektedir Gelişmişülkelerin büyük kısmında serviks tarama testleri ile ilgili sağlık politikaları bulunmaktayken ne yazık ki ülkemizde bu tür bir strateji geliştirilmemiştir Ülkemizde PAP smeartaraması büyük ölçüde kadın doğum hekiminin yönlendirmesi, daha düşük oranda ve sosyokültürel düzeyine bağlı olarak da hastanın isteği ile yapılmaktadır Ülkemizde şikayeti olmasa dahi rutin kontrole giden ve smear testi yaptıran kadınların oranı ne yazı ki olması gerekenden çok daha düşüktür Ayrıca PAP testin gerekalınma tekniği gerekse yorumlanması açısında hekimler arasında tam bir fikir birliği oluşmamıştır Smear testinin mantığı nedir? Serviks rahimin dış dünya ile olan bağlantısıdır ******ile birlikte serviks, mukoza adı verilen bir tür doku ile kaplıdır Bu doku tıpkı ağzımızın içini kaplayan dokugibidir Servikal mukoza 5 mikroskopik tabakadan oluşur Her anbu tabakalarda yeni hücreler yapılmakta ve en dış tabakadaki hücreler dökülerek alt tabakalar yukarıya doğru yükselmektedir Bu büyüme ve yukarıya doğru olan göçesnasında hücrelerde atipik değişimler olabilir Bunadisplazi adı verilir Var olan hücrelerin atipi göstermedenbaşka bir tür hücreye dönüşmesine ise metaplazi ismi verilir Metaplazi normalde görülen bir tablo iken displaziileride kansere dönüşebilecek anormal bir durumdur ****** ve serviksin her ikisi de epitel hücrelerinden oluşmakla birlikte bu epitel hücreleri birbirlerinden farklıdır Rahim ağzındaki hücreler salgı yapmayeteneğindeki glanduler hücrelerdir buna karşın ****** skuamöz epitel adı verilen hücrelerden meydana gelmiştir Buiki hücre grubunun rahim ağzında biribiri ile komşuluk içinde olduğu bölgeye transformasyon alanı adı verilir Rahim ağzı kanserlerinin tamamına yakını bu bölgeden başladığı için transformasyon alanındaki hücrelern yapısının incelenmesi son derece önemlidir Nasıl alınır Smear alınması son derece basit bir yöntemdir ve kesinlikle ağrıya neden olmaz Jinekolojik muayene esnasında******l spekulum takıldıktan sonra serviks görülür Herhangibir kanama olmadığından emin olunduktan sonra plastik bir spatul ya da fırça vasıtası ile serviksten ******ya dökülen hücreler toplanır Ayrıca yine bu fırça vasıtası ile rahimiçine uzanan kanaldan (endoservikal kanal) sürüntü alınır Yani smear testinde iki yerden hücre örneğitoplanır: endoservikal kanal ve ****** Alınan materyal bir lam üzerine yayılır ve hemen ***** dolu bir kap içine konur Fırça üzerine bulaşmış olan mukussalgıları uzaklaştırdığı için inceleme daha kolay ve sağlıklı olmaktadır Başka bir yöntem de alınan materyalilama yaydıktan sonra 30 santimetre uzaklıktan bildiğimiz saç spreyi sıkmaktır Her iki yöntemde de amaç alınanhücrelerin lam üzerinde fikse edilmesidir Ancak piyasadasatılan spreylerin ***** içerikleri biribirinden oldukça farklılık gösterdiğinden pekçok hekim preparatı direk olarak *****de fikse etmeyi tercih etmektedir Fiksasyonun örnekalındıktan hemen sonra yapılmaması hücresel şekillerin bozulmasına ve kurumasına yol açar Bu da değerlendirmedehatalara neden olabilir Yeni tanı tetkikleri PAP testinin duyarlılığı %100 değildir Tarama testindenyeterli verimi alabilmek ve hatalı negatif sonuç görülme oranlarını en aza indirebilmek için yeni teknoloji arayışları devam etmektedir Sıvı bazlı ince yaymalar bualanda geliştirilmiş en son yöntemdir Thin-Prep adı verilenve şu anda bizim de kullandığımız bu teknikte alınan örnek direk olarak lam üzerine yayılmak yerine tamponlamış ***** içeren bir şişe içerisine karıştırılır Elde edilen buhücre süspansiyonu özel bir filtre sisteminden geçirilerek kan, mukus ve diğer ölü hücreler ayrıştırılır ve de kalan hücreler lam üzerine yayılır Bu sayede diğerhücreler tarafından maskelenmeyen servikse ait hücreler daha kolay incelenebilir Thin-Prep smear ideal olmamakla birliktezorunluluk durumunda kanama varlığında da alınabilir Thin-Prep tekniği ile alınan smear testinde hatalınegatif oranı %4 civarındadır Smear ile ilgili bir başkayeni teknoloji de otomasyondur PAPNET adı verilen yöntemdehazırlanan lam mikroskop altına konur ve bir bilgisayar görüntüyü yorumlar En sık karşılaşılan 128 anomalibilgisayar tarafından tanınır ve örnek manuel incelemeye alınır Klasik yöntemler ile negatif olarak değerlendirilentestler PAPNET ile yeniden incelemeye alındığında %10 olguda düşük dereceli SIL ya da daha ileri bir lezyon saptanmaktadır Thin-Prep ve PAPNET yöntemlerinin her ikisi deAmerikan İlaç ve Gıda Dairesi tarafından onaylanmış olmasına karşın, maliyetinin yüksek olması nedeni ile PAPNET'in rutin uygulanması önerilmemektedir İncelemeHangi şekilde alınırsa alınsın hazırlanan preparat sitoloji laboratuvarına gönderilir Smear alınırken en fazla dikkatedilmesi gereken nokta rahim ağzını rahim boşluğuna bağlayan kanaldan ve ******dan ayrı ayrı örnek alınmasıdır Sitolog preparatı incelerken hasta hakkında bazı bilgilere gerek duyar BunlarHastanın yaşı Son adet tarihi Gebelik olup olmadığı Hormonal ilaç kullanıp kullanmadığı Rahim içi araç (spiral) kullanıp kullanmadığı Jinekoloğun ne amaçla smear testi istediğidir (klinik tanı) Bu bilgiler pataloji uzmanının tanısını kolaylaştırır ve şüphede kaldığı durumlarda daha kolay karar vermesine yardımcı olur Patolog kendisine gelen prepratı bir takımkimyasal maddeler ile işlemden geçirir(boyar) ve ışık mikroskopu altında inceleyerek tanısını koyar Smearsonucunun alınması 24-48 saat kadar sürebilir Kimler taranmalı Serviks kanseri sık rastlanan kanserlerden biri olduğuna ve PAP test sayesinde hastalık ve buna bağlı ölümlerde yüksek oranda azalma saptandığına göre serviksi olan herkes yani bütün kadınlar taranmalıdır Taramaya kaç yaşında başlanması gerektiği ve kimlerin hangi sıklıkta tarama işleminden geçirilmesinin uygun olacağı konusunda araştırmalar yapılmış ve bu konuda az çok fikir birliği sağlanmıştır Patoloji saptanan olgularda lezyonun tipine ve tedavi şekline göre daha sık tarama yapılabilmekle birlikte patoloji olmayan olgularda yılda bir kez yapılan PAP smear yeterlidir Bazıgruplar yüksek risk taşımayan hastalarda testin 2-3 yılda bir yapılmasını önermekle birlikte bizim görüşümüz testin yılda bir kez tekrarlanması yönündedir Eskiden taramayabaşlamak için 35 yaş kritik nokta olarak kabul edilmekteyken 1988 yılında Amerikan Kanser Derneği 35 yaşı değil cinsel yaşantının başladığı zamanı esas almak gerektiğini vurgulamıştır Hamilelerde smear alınabilir mi? İdeal olan hamile kalmaya karar verildiğinde genel bir muayeneden geçmek ve bu aşamada smear testini yaptırmaktır ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda ilk hamilelik kontrolünde doktorunuz size en son smear testinizi ne zaman yaptırdığınızı soracaktır Eğer arada geçen süre uzunsasmear testinizi yapacaktır Hamilelikte PAP smearyapılmasının hiçbir sakıncası yoktur Neler Görülür Serviko ******l smear alınarak hazırlanan preparatlarda hastanın hücresel durumu, hormonal durumu ve mikrobiyolojik durumu değerlendirilebilir Smear preparatlarında bulunanelemanlar servikal ve ******l hücreler, bakteriler, trikomanonas, kandida gibi ******l enfeksiyon etkenleri, kan elemanları ve spermler bulunabilir Servikal ve ******lhücrelerin yapısı kanser ve kanser öncülü lezyonlar hakkında bilgi verirken bu hücre türlerinin sayısı hormonal durumu yansıtır Dolayısı ile üreme çağındaki ve menopozdönemindeki kadınlardan alınan smear görüntüleri birbirlerinden farklıdır Değerlendirme Smear testinin sonuçları birkaç değişik ekol şeklinde sınıflanmaktadır En sık Papanicolaou sınıflamasıkullanılır Son yıllarda bu sınflamaya göre çok dahadetaylı olan Bethesda sınıflaması gelişmiş ülkelerin hemen tamamında Papanicolaou sınıflamasının yerini almaktadır Ülkemizde ise laboratuvar ve sitologlar arasında farklı terminoloji kullanılabildiğinden bir kavram kargaşası ortaya çıkmakta, bu durum hem tanı hem de tadavide sorunlara yol açabilmektedir Bizim de tercih ettiğimiz Bethesda sistemi,alınan örneğin yeterli olup olmadığını eğer yetersiz ise neden yetersiz olduğunu belirtmesi açısından avantajlıdır Ayrıca enfeksiyon ya da benzeri nedenlere bağlı iyi huylu hastalıkların tanımlanabilmesi de ek bir avantaj sağlar Papanicolaou sınıflaması Klas 1 Normal, atipik hücre yok Klas 2 Negatif Selim bazı hücredeğişiklikleri (örneğin enfeksiyon) Klas 3 Şüpheli Hafif, orta şiddette ya daşiddetli displazi Kesin olarak kanser hücresi olmayan anormal hücreler Klas 4 Carcinoma in-situ Büyük olasılıklakötü huylu hücreler Klas 5 Kuvvetli pozitif Tartışmasız kanserhücreleri Anormal smear varlığında sıklıkla rapor edilen tanımlama servikal intraepitheliyal neoplazidir kısaca CIN olarak tanımlanan bu bulgu Papanicolaou sınıflamasında klas 3'ün alt gruplarıdır CIN 1 hafif, CIN2 orta, CIN 3 ise şiddetlidispalaziyi tanımlar Bethesda sınıflamasına göre ise CIN 1LSIL'e, CIN 2 ve 3 ise HSIL'e eşittir Direk mikroskopi incelemesinde vajinit yapan etkenlerin görülmesi enfeksiyon tanısına oldukça yardımcı olur Ancaközellikle trikomonas enfeksiyonlarında hatalı olarak habis tanısı konabilir 1991 yılında Bethesda sınıflaması yeniden modifiye edilmiştir Giderek yaygınlık kazanan bu sınıflamaya göresmear bir tanı aracı değil sadece tıbbi bir konsültasyondur Hazırlanan preparatın ve bu preparatta bulunan hücre sayısının sitolojik tanı için yeterli olup olmadığı mutlaka belirtilmelidir Bethesda Sınıflaması Yeterlilik Yeterli Sınırlı Yetersiz Tanımlama Normal Benign (iyi huylu) Epitel hücre anomalisi ASCUS (önemi bilinmeyen atipik hücreler) LSIL (düşük dereceli lezyon) HSIL (yüksek dereceli lezyon) Glandular hücre anomalisi AGUS (atipik glanduler hucreler) Adenokarsinom (kanser) Dikkat edilmesi gereken noktalar Smear alınmasından önce 24 saat süre ile cinsel ilişkide bulunulmaması sonuçların daha güvenilir olmasına yardımcı olur Smear alınmasından önce en az 72 saat süre ile herhangi bir ******l krem ya da ilaç kullanılmamalı, ******l duş yapılmamalıdır Test için en ideal zaman son adet kanamasından 10 gün sonrasıdır Kanama varlığında adet kanaması gibi çok miktarda değilse smear alınabilir Önemli olan noktalardan birisi de smear'ı değerlendirecek olan patoloğun özellikle bu konuda deneyimli olmasıdır Güvenilirliği nasıldır Smear taramasında yanlış negatif oranı yaklaşık %25'dir Yani klinik olarak habaset olduğu halde smear'ın normal çıkması olasılığı %25'dir Burada smearın alınıştekniğindeki hatalardan patoloğun deneyimine kadar pekçok faktör rol oynar [/b] Anormal Smear testi varlığında yaklaşım Serviks Kanseri Jinekolojik kanserlerde erken tanıAnkete katılın: Düzenli olarak smear testi yaptırıyor musunuz? Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
 |
|
Pap Smear Testi - Hayat Kurtaran Bir Tetkik |
|
|
07-23-2012
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Pap Smear Testi - Hayat Kurtaran Bir TetkikPAP Smear Testi - Hayat kurtaran bir tetkik [/b] Vücut dokularının yenilenmesi nedeniyle kaçınılmaz olarak yüzeylerden hücreler dökülmektedir Bu dökülenhücrelerin toplanıp özel işlemlerden geçirildikten sonra mikroskop altında incelenmesine sitolojik inceleme denir Buişlemin en etkili uygulandığı alan rahim ağzından yani serviksten alınan örneklerdir Servikal hücrelerin bu şekildetoplanması işlemine smear adı verilir İlk kez 1930'luyıllarda Yunan doktor George Papanicolaou tarafından tanımlandığı için onun ismine ithafen PAP Smear ya da PAP test olarak da adlandırılır Smear testi rahim ağzının kötü huylu (habis, malign) veya kötü huylu bir hastalığa dönüşme potansiyeli olan (premalign) değişikliklerini saptamak amacıyla yapılan bir tarama testidir Tarama testleri hastalık bulguları taşımayannormal insanlarda yapılan tetkikleridir Bu nedenle smear testitanı koydumaz ve kanser bulguları olan kişilerde kanser olmadığını belirtmez Smear testinin pozitif yani anormalçıkması bir problem olduğunu ve tanıya yönelik ileri testler yapılması gerektiğini işaret eder PAP test serviksin yassı hücreli kanserine bağlı hastalık veölümleri azalttığı bilimsel çevrelerce kabul edilmiş olan etkili bir tarama testidir ABD'de 1969 yılında 100000'de 216olan serviks kanseri görülme sıklığı 1990 yılında 10 4'edüşmüştür Benzer şekilde bu hastalığa bağlı ölümoranları da 100 000'de 74'den 24'e lemiştir Bundan 20-25yıl önce ABD'de genital kansere bağlı ölümlerde serviks kanseri birinci sırayı alırken smear testinin devlet politikaları ile teşviki sonucu dördüncü sıraya düşmüştür Bunca önleme rağmen her yıl pekçok yeniserviks kanseri olgusu ortaya çıkmaktadır Yapılanaraştırmalarda bu kadınların yarısında ya hayatları boyunca hiç sitolojik inceleme yapılmadığı ya da son 5 yıl içinde testin tekrarlanmadığı görülmektedir Gelişmişülkelerin büyük kısmında serviks tarama testleri ile ilgili sağlık politikaları bulunmaktayken ne yazık ki ülkemizde bu tür bir strateji geliştirilmemiştir Ülkemizde PAP smeartaraması büyük ölçüde kadın doğum hekiminin yönlendirmesi, daha düşük oranda ve sosyokültürel düzeyine bağlı olarak da hastanın isteği ile yapılmaktadır Ülkemizde şikayeti olmasa dahi rutin kontrole giden ve smear testi yaptıran kadınların oranı ne yazı ki olması gerekenden çok daha düşüktür Ayrıca PAP testin gerekalınma tekniği gerekse yorumlanması açısında hekimler arasında tam bir fikir birliği oluşmamıştır Smear testinin mantığı nedir? Serviks rahimin dış dünya ile olan bağlantısıdır ******ile birlikte serviks, mukoza adı verilen bir tür doku ile kaplıdır Bu doku tıpkı ağzımızın içini kaplayan dokugibidir Servikal mukoza 5 mikroskopik tabakadan oluşur Her anbu tabakalarda yeni hücreler yapılmakta ve en dış tabakadaki hücreler dökülerek alt tabakalar yukarıya doğru yükselmektedir Bu büyüme ve yukarıya doğru olan göçesnasında hücrelerde atipik değişimler olabilir Bunadisplazi adı verilir Var olan hücrelerin atipi göstermedenbaşka bir tür hücreye dönüşmesine ise metaplazi ismi verilir Metaplazi normalde görülen bir tablo iken displaziileride kansere dönüşebilecek anormal bir durumdur ****** ve serviksin her ikisi de epitel hücrelerinden oluşmakla birlikte bu epitel hücreleri birbirlerinden farklıdır Rahim ağzındaki hücreler salgı yapmayeteneğindeki glanduler hücrelerdir buna karşın ****** skuamöz epitel adı verilen hücrelerden meydana gelmiştir Buiki hücre grubunun rahim ağzında biribiri ile komşuluk içinde olduğu bölgeye transformasyon alanı adı verilir Rahim ağzı kanserlerinin tamamına yakını bu bölgeden başladığı için transformasyon alanındaki hücrelern yapısının incelenmesi son derece önemlidir Nasıl alınır Smear alınması son derece basit bir yöntemdir ve kesinlikle ağrıya neden olmaz Jinekolojik muayene esnasında******l spekulum takıldıktan sonra serviks görülür Herhangibir kanama olmadığından emin olunduktan sonra plastik bir spatul ya da fırça vasıtası ile serviksten ******ya dökülen hücreler toplanır Ayrıca yine bu fırça vasıtası ile rahimiçine uzanan kanaldan (endoservikal kanal) sürüntü alınır Yani smear testinde iki yerden hücre örneğitoplanır: endoservikal kanal ve ****** Alınan materyal bir lam üzerine yayılır ve hemen ***** dolu bir kap içine konur Fırça üzerine bulaşmış olan mukussalgıları uzaklaştırdığı için inceleme daha kolay ve sağlıklı olmaktadır Başka bir yöntem de alınan materyalilama yaydıktan sonra 30 santimetre uzaklıktan bildiğimiz saç spreyi sıkmaktır Her iki yöntemde de amaç alınanhücrelerin lam üzerinde fikse edilmesidir Ancak piyasadasatılan spreylerin ***** içerikleri biribirinden oldukça farklılık gösterdiğinden pekçok hekim preparatı direk olarak *****de fikse etmeyi tercih etmektedir Fiksasyonun örnekalındıktan hemen sonra yapılmaması hücresel şekillerin bozulmasına ve kurumasına yol açar Bu da değerlendirmedehatalara neden olabilir Yeni tanı tetkikleri PAP testinin duyarlılığı %100 değildir Tarama testindenyeterli verimi alabilmek ve hatalı negatif sonuç görülme oranlarını en aza indirebilmek için yeni teknoloji arayışları devam etmektedir Sıvı bazlı ince yaymalar bualanda geliştirilmiş en son yöntemdir Thin-Prep adı verilenve şu anda bizim de kullandığımız bu teknikte alınan örnek direk olarak lam üzerine yayılmak yerine tamponlamış ***** içeren bir şişe içerisine karıştırılır Elde edilen buhücre süspansiyonu özel bir filtre sisteminden geçirilerek kan, mukus ve diğer ölü hücreler ayrıştırılır ve de kalan hücreler lam üzerine yayılır Bu sayede diğerhücreler tarafından maskelenmeyen servikse ait hücreler daha kolay incelenebilir Thin-Prep smear ideal olmamakla birliktezorunluluk durumunda kanama varlığında da alınabilir Thin-Prep tekniği ile alınan smear testinde hatalınegatif oranı %4 civarındadır Smear ile ilgili bir başkayeni teknoloji de otomasyondur PAPNET adı verilen yöntemdehazırlanan lam mikroskop altına konur ve bir bilgisayar görüntüyü yorumlar En sık karşılaşılan 128 anomalibilgisayar tarafından tanınır ve örnek manuel incelemeye alınır Klasik yöntemler ile negatif olarak değerlendirilentestler PAPNET ile yeniden incelemeye alındığında %10 olguda düşük dereceli SIL ya da daha ileri bir lezyon saptanmaktadır Thin-Prep ve PAPNET yöntemlerinin her ikisi deAmerikan İlaç ve Gıda Dairesi tarafından onaylanmış olmasına karşın, maliyetinin yüksek olması nedeni ile PAPNET'in rutin uygulanması önerilmemektedir İncelemeHangi şekilde alınırsa alınsın hazırlanan preparat sitoloji laboratuvarına gönderilir Smear alınırken en fazla dikkatedilmesi gereken nokta rahim ağzını rahim boşluğuna bağlayan kanaldan ve ******dan ayrı ayrı örnek alınmasıdır Sitolog preparatı incelerken hasta hakkında bazı bilgilere gerek duyar BunlarHastanın yaşı Son adet tarihi Gebelik olup olmadığı Hormonal ilaç kullanıp kullanmadığı Rahim içi araç (spiral) kullanıp kullanmadığı Jinekoloğun ne amaçla smear testi istediğidir (klinik tanı) Bu bilgiler pataloji uzmanının tanısını kolaylaştırır ve şüphede kaldığı durumlarda daha kolay karar vermesine yardımcı olur Patolog kendisine gelen prepratı bir takımkimyasal maddeler ile işlemden geçirir(boyar) ve ışık mikroskopu altında inceleyerek tanısını koyar Smearsonucunun alınması 24-48 saat kadar sürebilir Kimler taranmalı Serviks kanseri sık rastlanan kanserlerden biri olduğuna ve PAP test sayesinde hastalık ve buna bağlı ölümlerde yüksek oranda azalma saptandığına göre serviksi olan herkes yani bütün kadınlar taranmalıdır Taramaya kaç yaşında başlanması gerektiği ve kimlerin hangi sıklıkta tarama işleminden geçirilmesinin uygun olacağı konusunda araştırmalar yapılmış ve bu konuda az çok fikir birliği sağlanmıştır Patoloji saptanan olgularda lezyonun tipine ve tedavi şekline göre daha sık tarama yapılabilmekle birlikte patoloji olmayan olgularda yılda bir kez yapılan PAP smear yeterlidir Bazıgruplar yüksek risk taşımayan hastalarda testin 2-3 yılda bir yapılmasını önermekle birlikte bizim görüşümüz testin yılda bir kez tekrarlanması yönündedir Eskiden taramayabaşlamak için 35 yaş kritik nokta olarak kabul edilmekteyken 1988 yılında Amerikan Kanser Derneği 35 yaşı değil cinsel yaşantının başladığı zamanı esas almak gerektiğini vurgulamıştır Hamilelerde smear alınabilir mi? İdeal olan hamile kalmaya karar verildiğinde genel bir muayeneden geçmek ve bu aşamada smear testini yaptırmaktır ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda ilk hamilelik kontrolünde doktorunuz size en son smear testinizi ne zaman yaptırdığınızı soracaktır Eğer arada geçen süre uzunsasmear testinizi yapacaktır Hamilelikte PAP smearyapılmasının hiçbir sakıncası yoktur Neler Görülür Serviko ******l smear alınarak hazırlanan preparatlarda hastanın hücresel durumu, hormonal durumu ve mikrobiyolojik durumu değerlendirilebilir Smear preparatlarında bulunanelemanlar servikal ve ******l hücreler, bakteriler, trikomanonas, kandida gibi ******l enfeksiyon etkenleri, kan elemanları ve spermler bulunabilir Servikal ve ******lhücrelerin yapısı kanser ve kanser öncülü lezyonlar hakkında bilgi verirken bu hücre türlerinin sayısı hormonal durumu yansıtır Dolayısı ile üreme çağındaki ve menopozdönemindeki kadınlardan alınan smear görüntüleri birbirlerinden farklıdır Değerlendirme Smear testinin sonuçları birkaç değişik ekol şeklinde sınıflanmaktadır En sık Papanicolaou sınıflamasıkullanılır Son yıllarda bu sınflamaya göre çok dahadetaylı olan Bethesda sınıflaması gelişmiş ülkelerin hemen tamamında Papanicolaou sınıflamasının yerini almaktadır Ülkemizde ise laboratuvar ve sitologlar arasında farklı terminoloji kullanılabildiğinden bir kavram kargaşası ortaya çıkmakta, bu durum hem tanı hem de tadavide sorunlara yol açabilmektedir Bizim de tercih ettiğimiz Bethesda sistemi,alınan örneğin yeterli olup olmadığını eğer yetersiz ise neden yetersiz olduğunu belirtmesi açısından avantajlıdır Ayrıca enfeksiyon ya da benzeri nedenlere bağlı iyi huylu hastalıkların tanımlanabilmesi de ek bir avantaj sağlar Papanicolaou sınıflaması Klas 1 Normal, atipik hücre yok Klas 2 Negatif Selim bazı hücredeğişiklikleri (örneğin enfeksiyon) Klas 3 Şüpheli Hafif, orta şiddette ya daşiddetli displazi Kesin olarak kanser hücresi olmayan anormal hücreler Klas 4 Carcinoma in-situ Büyük olasılıklakötü huylu hücreler Klas 5 Kuvvetli pozitif Tartışmasız kanserhücreleri Anormal smear varlığında sıklıkla rapor edilen tanımlama servikal intraepitheliyal neoplazidir kısaca CIN olarak tanımlanan bu bulgu Papanicolaou sınıflamasında klas 3'ün alt gruplarıdır CIN 1 hafif, CIN2 orta, CIN 3 ise şiddetlidispalaziyi tanımlar Bethesda sınıflamasına göre ise CIN 1LSIL'e, CIN 2 ve 3 ise HSIL'e eşittir Direk mikroskopi incelemesinde vajinit yapan etkenlerin görülmesi enfeksiyon tanısına oldukça yardımcı olur Ancaközellikle trikomonas enfeksiyonlarında hatalı olarak habis tanısı konabilir 1991 yılında Bethesda sınıflaması yeniden modifiye edilmiştir Giderek yaygınlık kazanan bu sınıflamaya göresmear bir tanı aracı değil sadece tıbbi bir konsültasyondur Hazırlanan preparatın ve bu preparatta bulunan hücre sayısının sitolojik tanı için yeterli olup olmadığı mutlaka belirtilmelidir Bethesda Sınıflaması Yeterlilik Yeterli Sınırlı Yetersiz Tanımlama Normal Benign (iyi huylu) Epitel hücre anomalisi ASCUS (önemi bilinmeyen atipik hücreler) LSIL (düşük dereceli lezyon) HSIL (yüksek dereceli lezyon) Glandular hücre anomalisi AGUS (atipik glanduler hucreler) Adenokarsinom (kanser) Dikkat edilmesi gereken noktalar Smear alınmasından önce 24 saat süre ile cinsel ilişkide bulunulmaması sonuçların daha güvenilir olmasına yardımcı olur Smear alınmasından önce en az 72 saat süre ile herhangi bir ******l krem ya da ilaç kullanılmamalı, ******l duş yapılmamalıdır Test için en ideal zaman son adet kanamasından 10 gün sonrasıdır Kanama varlığında adet kanaması gibi çok miktarda değilse smear alınabilir Önemli olan noktalardan birisi de smear'ı değerlendirecek olan patoloğun özellikle bu konuda deneyimli olmasıdır Güvenilirliği nasıldır Smear taramasında yanlış negatif oranı yaklaşık %25'dir Yani klinik olarak habaset olduğu halde smear'ın normal çıkması olasılığı %25'dir Burada smearın alınıştekniğindeki hatalardan patoloğun deneyimine kadar pekçok faktör rol oynar [/b] Anormal Smear testi varlığında yaklaşım Serviks Kanseri Jinekolojik kanserlerde erken tanıAnkete katılın: Düzenli olarak smear testi yaptırıyor musunuz? Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|
|
Pap Smear Testi - Hayat Kurtaran Bir Tetkik |
|
|
07-23-2012
|
#3 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Pap Smear Testi - Hayat Kurtaran Bir TetkikPAP Smear Testi - Hayat kurtaran bir tetkik [/b] Vücut dokularının yenilenmesi nedeniyle kaçınılmaz olarak yüzeylerden hücreler dökülmektedir Bu dökülenhücrelerin toplanıp özel işlemlerden geçirildikten sonra mikroskop altında incelenmesine sitolojik inceleme denir Buişlemin en etkili uygulandığı alan rahim ağzından yani serviksten alınan örneklerdir Servikal hücrelerin bu şekildetoplanması işlemine smear adı verilir İlk kez 1930'luyıllarda Yunan doktor George Papanicolaou tarafından tanımlandığı için onun ismine ithafen PAP Smear ya da PAP test olarak da adlandırılır Smear testi rahim ağzının kötü huylu (habis, malign) veya kötü huylu bir hastalığa dönüşme potansiyeli olan (premalign) değişikliklerini saptamak amacıyla yapılan bir tarama testidir Tarama testleri hastalık bulguları taşımayannormal insanlarda yapılan tetkikleridir Bu nedenle smear testitanı koydumaz ve kanser bulguları olan kişilerde kanser olmadığını belirtmez Smear testinin pozitif yani anormalçıkması bir problem olduğunu ve tanıya yönelik ileri testler yapılması gerektiğini işaret eder PAP test serviksin yassı hücreli kanserine bağlı hastalık veölümleri azalttığı bilimsel çevrelerce kabul edilmiş olan etkili bir tarama testidir ABD'de 1969 yılında 100000'de 216olan serviks kanseri görülme sıklığı 1990 yılında 10 4'edüşmüştür Benzer şekilde bu hastalığa bağlı ölümoranları da 100 000'de 74'den 24'e lemiştir Bundan 20-25yıl önce ABD'de genital kansere bağlı ölümlerde serviks kanseri birinci sırayı alırken smear testinin devlet politikaları ile teşviki sonucu dördüncü sıraya düşmüştür Bunca önleme rağmen her yıl pekçok yeniserviks kanseri olgusu ortaya çıkmaktadır Yapılanaraştırmalarda bu kadınların yarısında ya hayatları boyunca hiç sitolojik inceleme yapılmadığı ya da son 5 yıl içinde testin tekrarlanmadığı görülmektedir Gelişmişülkelerin büyük kısmında serviks tarama testleri ile ilgili sağlık politikaları bulunmaktayken ne yazık ki ülkemizde bu tür bir strateji geliştirilmemiştir Ülkemizde PAP smeartaraması büyük ölçüde kadın doğum hekiminin yönlendirmesi, daha düşük oranda ve sosyokültürel düzeyine bağlı olarak da hastanın isteği ile yapılmaktadır Ülkemizde şikayeti olmasa dahi rutin kontrole giden ve smear testi yaptıran kadınların oranı ne yazı ki olması gerekenden çok daha düşüktür Ayrıca PAP testin gerekalınma tekniği gerekse yorumlanması açısında hekimler arasında tam bir fikir birliği oluşmamıştır Smear testinin mantığı nedir? Serviks rahimin dış dünya ile olan bağlantısıdır ******ile birlikte serviks, mukoza adı verilen bir tür doku ile kaplıdır Bu doku tıpkı ağzımızın içini kaplayan dokugibidir Servikal mukoza 5 mikroskopik tabakadan oluşur Her anbu tabakalarda yeni hücreler yapılmakta ve en dış tabakadaki hücreler dökülerek alt tabakalar yukarıya doğru yükselmektedir Bu büyüme ve yukarıya doğru olan göçesnasında hücrelerde atipik değişimler olabilir Bunadisplazi adı verilir Var olan hücrelerin atipi göstermedenbaşka bir tür hücreye dönüşmesine ise metaplazi ismi verilir Metaplazi normalde görülen bir tablo iken displaziileride kansere dönüşebilecek anormal bir durumdur ****** ve serviksin her ikisi de epitel hücrelerinden oluşmakla birlikte bu epitel hücreleri birbirlerinden farklıdır Rahim ağzındaki hücreler salgı yapmayeteneğindeki glanduler hücrelerdir buna karşın ****** skuamöz epitel adı verilen hücrelerden meydana gelmiştir Buiki hücre grubunun rahim ağzında biribiri ile komşuluk içinde olduğu bölgeye transformasyon alanı adı verilir Rahim ağzı kanserlerinin tamamına yakını bu bölgeden başladığı için transformasyon alanındaki hücrelern yapısının incelenmesi son derece önemlidir Nasıl alınır Smear alınması son derece basit bir yöntemdir ve kesinlikle ağrıya neden olmaz Jinekolojik muayene esnasında******l spekulum takıldıktan sonra serviks görülür Herhangibir kanama olmadığından emin olunduktan sonra plastik bir spatul ya da fırça vasıtası ile serviksten ******ya dökülen hücreler toplanır Ayrıca yine bu fırça vasıtası ile rahimiçine uzanan kanaldan (endoservikal kanal) sürüntü alınır Yani smear testinde iki yerden hücre örneğitoplanır: endoservikal kanal ve ****** Alınan materyal bir lam üzerine yayılır ve hemen ***** dolu bir kap içine konur Fırça üzerine bulaşmış olan mukussalgıları uzaklaştırdığı için inceleme daha kolay ve sağlıklı olmaktadır Başka bir yöntem de alınan materyalilama yaydıktan sonra 30 santimetre uzaklıktan bildiğimiz saç spreyi sıkmaktır Her iki yöntemde de amaç alınanhücrelerin lam üzerinde fikse edilmesidir Ancak piyasadasatılan spreylerin ***** içerikleri biribirinden oldukça farklılık gösterdiğinden pekçok hekim preparatı direk olarak *****de fikse etmeyi tercih etmektedir Fiksasyonun örnekalındıktan hemen sonra yapılmaması hücresel şekillerin bozulmasına ve kurumasına yol açar Bu da değerlendirmedehatalara neden olabilir Yeni tanı tetkikleri PAP testinin duyarlılığı %100 değildir Tarama testindenyeterli verimi alabilmek ve hatalı negatif sonuç görülme oranlarını en aza indirebilmek için yeni teknoloji arayışları devam etmektedir Sıvı bazlı ince yaymalar bualanda geliştirilmiş en son yöntemdir Thin-Prep adı verilenve şu anda bizim de kullandığımız bu teknikte alınan örnek direk olarak lam üzerine yayılmak yerine tamponlamış ***** içeren bir şişe içerisine karıştırılır Elde edilen buhücre süspansiyonu özel bir filtre sisteminden geçirilerek kan, mukus ve diğer ölü hücreler ayrıştırılır ve de kalan hücreler lam üzerine yayılır Bu sayede diğerhücreler tarafından maskelenmeyen servikse ait hücreler daha kolay incelenebilir Thin-Prep smear ideal olmamakla birliktezorunluluk durumunda kanama varlığında da alınabilir Thin-Prep tekniği ile alınan smear testinde hatalınegatif oranı %4 civarındadır Smear ile ilgili bir başkayeni teknoloji de otomasyondur PAPNET adı verilen yöntemdehazırlanan lam mikroskop altına konur ve bir bilgisayar görüntüyü yorumlar En sık karşılaşılan 128 anomalibilgisayar tarafından tanınır ve örnek manuel incelemeye alınır Klasik yöntemler ile negatif olarak değerlendirilentestler PAPNET ile yeniden incelemeye alındığında %10 olguda düşük dereceli SIL ya da daha ileri bir lezyon saptanmaktadır Thin-Prep ve PAPNET yöntemlerinin her ikisi deAmerikan İlaç ve Gıda Dairesi tarafından onaylanmış olmasına karşın, maliyetinin yüksek olması nedeni ile PAPNET'in rutin uygulanması önerilmemektedir İncelemeHangi şekilde alınırsa alınsın hazırlanan preparat sitoloji laboratuvarına gönderilir Smear alınırken en fazla dikkatedilmesi gereken nokta rahim ağzını rahim boşluğuna bağlayan kanaldan ve ******dan ayrı ayrı örnek alınmasıdır Sitolog preparatı incelerken hasta hakkında bazı bilgilere gerek duyar BunlarHastanın yaşı Son adet tarihi Gebelik olup olmadığı Hormonal ilaç kullanıp kullanmadığı Rahim içi araç (spiral) kullanıp kullanmadığı Jinekoloğun ne amaçla smear testi istediğidir (klinik tanı) Bu bilgiler pataloji uzmanının tanısını kolaylaştırır ve şüphede kaldığı durumlarda daha kolay karar vermesine yardımcı olur Patolog kendisine gelen prepratı bir takımkimyasal maddeler ile işlemden geçirir(boyar) ve ışık mikroskopu altında inceleyerek tanısını koyar Smearsonucunun alınması 24-48 saat kadar sürebilir Kimler taranmalı Serviks kanseri sık rastlanan kanserlerden biri olduğuna ve PAP test sayesinde hastalık ve buna bağlı ölümlerde yüksek oranda azalma saptandığına göre serviksi olan herkes yani bütün kadınlar taranmalıdır Taramaya kaç yaşında başlanması gerektiği ve kimlerin hangi sıklıkta tarama işleminden geçirilmesinin uygun olacağı konusunda araştırmalar yapılmış ve bu konuda az çok fikir birliği sağlanmıştır Patoloji saptanan olgularda lezyonun tipine ve tedavi şekline göre daha sık tarama yapılabilmekle birlikte patoloji olmayan olgularda yılda bir kez yapılan PAP smear yeterlidir Bazıgruplar yüksek risk taşımayan hastalarda testin 2-3 yılda bir yapılmasını önermekle birlikte bizim görüşümüz testin yılda bir kez tekrarlanması yönündedir Eskiden taramayabaşlamak için 35 yaş kritik nokta olarak kabul edilmekteyken 1988 yılında Amerikan Kanser Derneği 35 yaşı değil cinsel yaşantının başladığı zamanı esas almak gerektiğini vurgulamıştır Hamilelerde smear alınabilir mi? İdeal olan hamile kalmaya karar verildiğinde genel bir muayeneden geçmek ve bu aşamada smear testini yaptırmaktır ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda ilk hamilelik kontrolünde doktorunuz size en son smear testinizi ne zaman yaptırdığınızı soracaktır Eğer arada geçen süre uzunsasmear testinizi yapacaktır Hamilelikte PAP smearyapılmasının hiçbir sakıncası yoktur Neler Görülür Serviko ******l smear alınarak hazırlanan preparatlarda hastanın hücresel durumu, hormonal durumu ve mikrobiyolojik durumu değerlendirilebilir Smear preparatlarında bulunanelemanlar servikal ve ******l hücreler, bakteriler, trikomanonas, kandida gibi ******l enfeksiyon etkenleri, kan elemanları ve spermler bulunabilir Servikal ve ******lhücrelerin yapısı kanser ve kanser öncülü lezyonlar hakkında bilgi verirken bu hücre türlerinin sayısı hormonal durumu yansıtır Dolayısı ile üreme çağındaki ve menopozdönemindeki kadınlardan alınan smear görüntüleri birbirlerinden farklıdır Değerlendirme Smear testinin sonuçları birkaç değişik ekol şeklinde sınıflanmaktadır En sık Papanicolaou sınıflamasıkullanılır Son yıllarda bu sınflamaya göre çok dahadetaylı olan Bethesda sınıflaması gelişmiş ülkelerin hemen tamamında Papanicolaou sınıflamasının yerini almaktadır Ülkemizde ise laboratuvar ve sitologlar arasında farklı terminoloji kullanılabildiğinden bir kavram kargaşası ortaya çıkmakta, bu durum hem tanı hem de tadavide sorunlara yol açabilmektedir Bizim de tercih ettiğimiz Bethesda sistemi,alınan örneğin yeterli olup olmadığını eğer yetersiz ise neden yetersiz olduğunu belirtmesi açısından avantajlıdır Ayrıca enfeksiyon ya da benzeri nedenlere bağlı iyi huylu hastalıkların tanımlanabilmesi de ek bir avantaj sağlar Papanicolaou sınıflaması Klas 1 Normal, atipik hücre yok Klas 2 Negatif Selim bazı hücredeğişiklikleri (örneğin enfeksiyon) Klas 3 Şüpheli Hafif, orta şiddette ya daşiddetli displazi Kesin olarak kanser hücresi olmayan anormal hücreler Klas 4 Carcinoma in-situ Büyük olasılıklakötü huylu hücreler Klas 5 Kuvvetli pozitif Tartışmasız kanserhücreleri Anormal smear varlığında sıklıkla rapor edilen tanımlama servikal intraepitheliyal neoplazidir kısaca CIN olarak tanımlanan bu bulgu Papanicolaou sınıflamasında klas 3'ün alt gruplarıdır CIN 1 hafif, CIN2 orta, CIN 3 ise şiddetlidispalaziyi tanımlar Bethesda sınıflamasına göre ise CIN 1LSIL'e, CIN 2 ve 3 ise HSIL'e eşittir Direk mikroskopi incelemesinde vajinit yapan etkenlerin görülmesi enfeksiyon tanısına oldukça yardımcı olur Ancaközellikle trikomonas enfeksiyonlarında hatalı olarak habis tanısı konabilir 1991 yılında Bethesda sınıflaması yeniden modifiye edilmiştir Giderek yaygınlık kazanan bu sınıflamaya göresmear bir tanı aracı değil sadece tıbbi bir konsültasyondur Hazırlanan preparatın ve bu preparatta bulunan hücre sayısının sitolojik tanı için yeterli olup olmadığı mutlaka belirtilmelidir Bethesda Sınıflaması Yeterlilik Yeterli Sınırlı Yetersiz Tanımlama Normal Benign (iyi huylu) Epitel hücre anomalisi ASCUS (önemi bilinmeyen atipik hücreler) LSIL (düşük dereceli lezyon) HSIL (yüksek dereceli lezyon) Glandular hücre anomalisi AGUS (atipik glanduler hucreler) Adenokarsinom (kanser) Dikkat edilmesi gereken noktalar Smear alınmasından önce 24 saat süre ile cinsel ilişkide bulunulmaması sonuçların daha güvenilir olmasına yardımcı olur Smear alınmasından önce en az 72 saat süre ile herhangi bir ******l krem ya da ilaç kullanılmamalı, ******l duş yapılmamalıdır Test için en ideal zaman son adet kanamasından 10 gün sonrasıdır Kanama varlığında adet kanaması gibi çok miktarda değilse smear alınabilir Önemli olan noktalardan birisi de smear'ı değerlendirecek olan patoloğun özellikle bu konuda deneyimli olmasıdır Güvenilirliği nasıldır Smear taramasında yanlış negatif oranı yaklaşık %25'dir Yani klinik olarak habaset olduğu halde smear'ın normal çıkması olasılığı %25'dir Burada smearın alınıştekniğindeki hatalardan patoloğun deneyimine kadar pekçok faktör rol oynar [/b] Anormal Smear testi varlığında yaklaşım Serviks Kanseri Jinekolojik kanserlerde erken tanıAnkete katılın: Düzenli olarak smear testi yaptırıyor musunuz? Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.