Doğum Kontrol Yöntemlerinin Geleceği |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Doğum Kontrol Yöntemlerinin GeleceğiDoğum kontrol yöntemlerinin geleceği [/b] Yazan: Dr alper mumcu Tarihünya üzerinde her yıl milyonlarca kadın istenmeyen ya daplansız hamileliklerle karşı karşıya kalmaktadır Buhamileliklerin küçük bir kısmı doğum ile sonuçlanırken çok büyük bir kısmında gebelik sonlandırılmaktadır ![]() İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması hem maddi açıdan ekonomiye büyük bir yük oluşturmakta hem de komplikasyon riski nedeni ile özellikle kalmış ya da gelişmekte olan ülkelerde istenmeyen sağlık problemlerine neden olabilmektedir İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi hem kolay hemde ucuz bir yoldur Tüm dünyada pekçok araştırmacı yenidoğum kontrol yöntemleri geliştirme konusunda büyük bir efor sarfetmektedir İdeal bir doğum kontrol yöntemi kullanıcıdan bağımsız olarak hem yüksek etkinliğe sahip olmalı hem de güvenilir ya da bir başka deyişle yan etki görülme riski düşük olmalıdır Bundan yaklaşık 40 yıl önce doğum kontrolhapının kullanıma girmesi kendi alanında devrim yaratmıştır Kadınlık hormonlarının belirli dozlardakullanılması ile gebeliğin önlendiğinin fark edilmesi ve bu hormonların ağızdan hap şeklinde alındığında etkisini kaybetmeyecek formlarda üretilebilmeleri, üstelik kadın sağlığı açısından zannedilenin aksine pekçok yararlı etkilerinin bulunması bu ilaçların tüm dünyada en fazla tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinin başlarında yer almalarını sağlamıştır ![]() Geçen zaman içinde daha az hormon kullanarak benzer etkinin elde edilebilmesi ile modern düşük dozlu doğum kontrol hapları piyasaya sürülmüştür Ancak doğum kontrolhaplarının hergün alınmak zorunda olması, unutulduğunda etkinliğinin azalması nedeni ile aynı hormonları farklı yollardan vererek, kullanıcı açısından daha az zahmetli yöntemler geliştirilmiştir Bir süredir ülkemizde dekullanılan aylık iğneler buna bir örnek oluşturmaktadır ![]() Ülkemizde henüz bulunmayan ancak dünyanın diğer ülkelerinde kullanılan değişik yöntemler de mevcuttur ![]() ******l halka ******ya yerleştirilen ve hormon salgılayan halkalar uzun zamandan beri yurtdışında kullanılmaktadır Sadeceprogesteron hormonu içeren bu halkalar bir kez ******ya yerleştirildiğinde 3-6 ay kadar yerinde kalmakta ve sürekli olarak belirli dozda hormon salarak temel olarak yumurtlamayı engelleyerek istenmeyen gebeliklerin önüne geçmektedir Ancaksadece progesteron içeren yöntemler ile görülen adet düzensizlikleri, ve kombine olarak adlandırılan hem östrojen hem de progesteron içeren yöntemlere göre etkinliklerinin daha düşük olması nedeni ile yaygın kullanım alanı bulamamışlardır Geçtiğimiz yıllarda kullanıma sunulanyeni tür ******l halkalar ise hem östrojen hem de progesteron hormonu içermektedir Halka vajnaya yerleştirildikten sonra 3hafta ******da kalmakta ve daha sonra çıkartılarak 1 hafta ara verilmektedir Bu bir haftalık sürede adet görülmektedir![]() Halkanın ******da olması kişiye bir rahatsızlık vermemektedir Yöntemin başarısı %99 3 olarakbildirilmektedir Halka kullanımına son verilipyeni bir halkayerleştirilmediğinde yumurtlama ve üreme yeteneği aynı ay dönmektedir Doğum kontrol flasteri Hem östrojen hem de progesteron hormonu kullanan bir başka yöntem ise doğum kontrol flasterdir Geçtiğimiz yıl ABD'deonay alan bu yöntemde hormon salgılayan flaster kadının kol, kalça, bacak gibi memeden uzak bir bölgesine yapıştırılmakta 7 gün süreyle burada tutulmaktadır Üçhafta süreyle her hafta flaster değiştirilmekte ve daha sonra 1 hafta ara verilerek adet görülmektedir Sisteminkoruyuculuğu %98 8 civarındadır Flaster banyo yapmak, saunayagirmek ya da yüzmek gibi faktörlerden etkilenmemektedir Öteyandan vücut ağırlığı ile etkinlik arasındaki ilişki henüz açıklığa kavuşturulamamıştır ![]() Hormon salgılayan spiral Nispeten yeni sayılabilecek bir başka yöntem de hormon salgılayan spiraldir Son birkaç yıldır ülkemizde de bulunanbu yöntemde alet geleneksel spirallerde olduğu gibi rahim içine yerleştirilmekte ve sürekli olarak sabit dozda progesteron hormonu salgılamaktadır Yöntemin başarısı%99 8 civarındadır Sadece istenmeyen gebeliklerin önlenmesideğil örneğin adet kanamalarının fazla olması gibi jinekolojik sorunlarda da tedavi amacıyla da kullanılabilmektedir Sitem en az 5 yıl süreyle eynı etkiyigösterebilmektedir Hormon salgılayan spiralin en önemlidezavantajı özelllikle kullanımın ilk 3-6 ayında görülen düzensiz kanamalardır Doğum kontrol çubukları Cilt altına yerleştirilen ve 5 yıl boyunca koruma sağlayan çubuklar uzun yıllardır ülkemiz de dahil olmak üzere tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır Daha yeni olan veülkemizde de birkaç ay önce piyasaya çıkan yeni çubuk ise 3 yıl boyunca koruma sağlamaktadır Progesteron hormonu içerenince bir çubuk kadının kolunda cilt altına yerleştirilerek kullanılmaktadır Yöntemin koruyuculuğu % 99 civarındadır![]() Kullanıcıdan bağımsız olarak etkinliğinin yüksek olması, yerleştirildiği ilk günden itibaren etkisinin başlaması ve çıkartılmasından 1 hafta sonra doğurganlığın dönmesi ve uzun süreli bir yöntem olması en önemli avantajıdır Öte yandan sadece özel eğitim almış hekimlertarafından küçük bir müdahale ile takılması ve yine cerrahi olarak çıkarılması ile özellikle kullanımın ilk aylarında görülebilen adet düzensizlikleri dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır Gelecek Son zamanlarda yapılan çalışmalar daa rahat ve kolay yöntemlerin geliştirilmesi üzerine yoğunlaşmıştır Üçay boyunca sürekli kullanılan ve yüksek etkinlik ile birlikte kadınların yılda sadece 4 kez adet görmelerini sağlayan yeni bir doğum kontrol hapının denemeleri son aşamaya gelmiştir ![]() Bu ilacın içinde bulunduğumuz yılın son dönemlerinde ABD'de piyasaya girmesi beklenmektedir ![]() Konu doğum kontrolü olduğunda yöntemlerin hemen hepsi kadınların kullanımına yönelik olmaktadır Erkeklerinkullandığı yöntemler prezervatif ve çekme ile sınırlıdır Kanalların bağlatılması ise ne yazık ki arzuedilen düzeyde tercih edilmemektedir İstenmeyen gebeliklerinönüne geçimesinde erkeklerin kullanabileceği yöntemlerin bu derecede kısıtlı olması neredeyse tüm sorumluluğun kadının üzerine yüklenmesine neden olmaktadır Neredeysetüm kadınların hayali olan erkeklerin kullandığı doğum kontrol hapları ise ne yazık ki bu güne kadar üretilememiştir Ancak bu konudaki çalışmalar hızla devametmektedir Sperm üretimini durdurarak gebeliği engelleyenerkek doğum kontrol hapının 2005 yılında piyasaya çıkması beklenmektedir ![]() Üzerinde araştırmaların devam ettiği bir başka yöntem de cilt altına yerleştirilen ve uzun süreli koruma sağladıktan sonra çıkartılmasına gerek kalmadan kendiliğinden eriyen implantlardır ![]() Kullanılacak doğum kontrol yöntemine karar verirken akılda tutulması gereken son derece önemli bir nokta vardır: Prezervatif dışında, yukarıdakiler de dahil olmak üzere hiçbir yöntem cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz Risk altındaki kişiler bu konuya azami dikkatgöstermelidirler ![]() Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
Doğum Kontrol Yöntemlerinin Geleceği |
|
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Doğum Kontrol Yöntemlerinin GeleceğiDoğum kontrol yöntemlerinin geleceği [/b] Yazan: Dr alper mumcu Tarihünya üzerinde her yıl milyonlarca kadın istenmeyen ya daplansız hamileliklerle karşı karşıya kalmaktadır Buhamileliklerin küçük bir kısmı doğum ile sonuçlanırken çok büyük bir kısmında gebelik sonlandırılmaktadır ![]() İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması hem maddi açıdan ekonomiye büyük bir yük oluşturmakta hem de komplikasyon riski nedeni ile özellikle kalmış ya da gelişmekte olan ülkelerde istenmeyen sağlık problemlerine neden olabilmektedir İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi hem kolay hemde ucuz bir yoldur Tüm dünyada pekçok araştırmacı yenidoğum kontrol yöntemleri geliştirme konusunda büyük bir efor sarfetmektedir İdeal bir doğum kontrol yöntemi kullanıcıdan bağımsız olarak hem yüksek etkinliğe sahip olmalı hem de güvenilir ya da bir başka deyişle yan etki görülme riski düşük olmalıdır Bundan yaklaşık 40 yıl önce doğum kontrolhapının kullanıma girmesi kendi alanında devrim yaratmıştır Kadınlık hormonlarının belirli dozlardakullanılması ile gebeliğin önlendiğinin fark edilmesi ve bu hormonların ağızdan hap şeklinde alındığında etkisini kaybetmeyecek formlarda üretilebilmeleri, üstelik kadın sağlığı açısından zannedilenin aksine pekçok yararlı etkilerinin bulunması bu ilaçların tüm dünyada en fazla tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinin başlarında yer almalarını sağlamıştır ![]() Geçen zaman içinde daha az hormon kullanarak benzer etkinin elde edilebilmesi ile modern düşük dozlu doğum kontrol hapları piyasaya sürülmüştür Ancak doğum kontrolhaplarının hergün alınmak zorunda olması, unutulduğunda etkinliğinin azalması nedeni ile aynı hormonları farklı yollardan vererek, kullanıcı açısından daha az zahmetli yöntemler geliştirilmiştir Bir süredir ülkemizde dekullanılan aylık iğneler buna bir örnek oluşturmaktadır ![]() Ülkemizde henüz bulunmayan ancak dünyanın diğer ülkelerinde kullanılan değişik yöntemler de mevcuttur ![]() ******l halka ******ya yerleştirilen ve hormon salgılayan halkalar uzun zamandan beri yurtdışında kullanılmaktadır Sadeceprogesteron hormonu içeren bu halkalar bir kez ******ya yerleştirildiğinde 3-6 ay kadar yerinde kalmakta ve sürekli olarak belirli dozda hormon salarak temel olarak yumurtlamayı engelleyerek istenmeyen gebeliklerin önüne geçmektedir Ancaksadece progesteron içeren yöntemler ile görülen adet düzensizlikleri, ve kombine olarak adlandırılan hem östrojen hem de progesteron içeren yöntemlere göre etkinliklerinin daha düşük olması nedeni ile yaygın kullanım alanı bulamamışlardır Geçtiğimiz yıllarda kullanıma sunulanyeni tür ******l halkalar ise hem östrojen hem de progesteron hormonu içermektedir Halka vajnaya yerleştirildikten sonra 3hafta ******da kalmakta ve daha sonra çıkartılarak 1 hafta ara verilmektedir Bu bir haftalık sürede adet görülmektedir![]() Halkanın ******da olması kişiye bir rahatsızlık vermemektedir Yöntemin başarısı %99 3 olarakbildirilmektedir Halka kullanımına son verilipyeni bir halkayerleştirilmediğinde yumurtlama ve üreme yeteneği aynı ay dönmektedir Doğum kontrol flasteri Hem östrojen hem de progesteron hormonu kullanan bir başka yöntem ise doğum kontrol flasterdir Geçtiğimiz yıl ABD'deonay alan bu yöntemde hormon salgılayan flaster kadının kol, kalça, bacak gibi memeden uzak bir bölgesine yapıştırılmakta 7 gün süreyle burada tutulmaktadır Üçhafta süreyle her hafta flaster değiştirilmekte ve daha sonra 1 hafta ara verilerek adet görülmektedir Sisteminkoruyuculuğu %98 8 civarındadır Flaster banyo yapmak, saunayagirmek ya da yüzmek gibi faktörlerden etkilenmemektedir Öteyandan vücut ağırlığı ile etkinlik arasındaki ilişki henüz açıklığa kavuşturulamamıştır ![]() Hormon salgılayan spiral Nispeten yeni sayılabilecek bir başka yöntem de hormon salgılayan spiraldir Son birkaç yıldır ülkemizde de bulunanbu yöntemde alet geleneksel spirallerde olduğu gibi rahim içine yerleştirilmekte ve sürekli olarak sabit dozda progesteron hormonu salgılamaktadır Yöntemin başarısı%99 8 civarındadır Sadece istenmeyen gebeliklerin önlenmesideğil örneğin adet kanamalarının fazla olması gibi jinekolojik sorunlarda da tedavi amacıyla da kullanılabilmektedir Sitem en az 5 yıl süreyle eynı etkiyigösterebilmektedir Hormon salgılayan spiralin en önemlidezavantajı özelllikle kullanımın ilk 3-6 ayında görülen düzensiz kanamalardır Doğum kontrol çubukları Cilt altına yerleştirilen ve 5 yıl boyunca koruma sağlayan çubuklar uzun yıllardır ülkemiz de dahil olmak üzere tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır Daha yeni olan veülkemizde de birkaç ay önce piyasaya çıkan yeni çubuk ise 3 yıl boyunca koruma sağlamaktadır Progesteron hormonu içerenince bir çubuk kadının kolunda cilt altına yerleştirilerek kullanılmaktadır Yöntemin koruyuculuğu % 99 civarındadır![]() Kullanıcıdan bağımsız olarak etkinliğinin yüksek olması, yerleştirildiği ilk günden itibaren etkisinin başlaması ve çıkartılmasından 1 hafta sonra doğurganlığın dönmesi ve uzun süreli bir yöntem olması en önemli avantajıdır Öte yandan sadece özel eğitim almış hekimlertarafından küçük bir müdahale ile takılması ve yine cerrahi olarak çıkarılması ile özellikle kullanımın ilk aylarında görülebilen adet düzensizlikleri dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır Gelecek Son zamanlarda yapılan çalışmalar daa rahat ve kolay yöntemlerin geliştirilmesi üzerine yoğunlaşmıştır Üçay boyunca sürekli kullanılan ve yüksek etkinlik ile birlikte kadınların yılda sadece 4 kez adet görmelerini sağlayan yeni bir doğum kontrol hapının denemeleri son aşamaya gelmiştir ![]() Bu ilacın içinde bulunduğumuz yılın son dönemlerinde ABD'de piyasaya girmesi beklenmektedir ![]() Konu doğum kontrolü olduğunda yöntemlerin hemen hepsi kadınların kullanımına yönelik olmaktadır Erkeklerinkullandığı yöntemler prezervatif ve çekme ile sınırlıdır Kanalların bağlatılması ise ne yazık ki arzuedilen düzeyde tercih edilmemektedir İstenmeyen gebeliklerinönüne geçimesinde erkeklerin kullanabileceği yöntemlerin bu derecede kısıtlı olması neredeyse tüm sorumluluğun kadının üzerine yüklenmesine neden olmaktadır Neredeysetüm kadınların hayali olan erkeklerin kullandığı doğum kontrol hapları ise ne yazık ki bu güne kadar üretilememiştir Ancak bu konudaki çalışmalar hızla devametmektedir Sperm üretimini durdurarak gebeliği engelleyenerkek doğum kontrol hapının 2005 yılında piyasaya çıkması beklenmektedir ![]() Üzerinde araştırmaların devam ettiği bir başka yöntem de cilt altına yerleştirilen ve uzun süreli koruma sağladıktan sonra çıkartılmasına gerek kalmadan kendiliğinden eriyen implantlardır ![]() Kullanılacak doğum kontrol yöntemine karar verirken akılda tutulması gereken son derece önemli bir nokta vardır: Prezervatif dışında, yukarıdakiler de dahil olmak üzere hiçbir yöntem cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz Risk altındaki kişiler bu konuya azami dikkatgöstermelidirler ![]() Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|