![]() |
Pelvik İltihabi Hastalık (Pid) |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Pelvik İltihabi Hastalık (Pid)Pelvik İltihabi Hastalık (PID) [/b] Kadın yaşantısı içinde en az dikkat çeken ama belki de kadının beden ve ruh sağlığına en fazla zarar verme olasılığı olan hastalık grubu pelvik enfeksiyonlardır ![]() enfeksiyon anında yarattığı şikayetler hem de sekelleri nedeni ile kadınları zor durumda bırakabilir ![]() vakalarda hayatı tehdit edebilecek tablolar yaratabilir ![]() A ![]() ![]() ![]() ![]() den fazla kadının bu nedenle infertilite problemi yaşadığı thmin edilmektedir ![]() nedenle ortaya çıkmaktadır ![]() Pelvik iltihabi hastalık ya da pelvik enfeksiyon dendiğinde overler, tüpler, uterus ve bunların etrafındaki yumuşak dokulardan kaynaklanan enfeksiyonlar anlaşılır ![]() PID'nin sadece cinsel yolla bulaşan hastalıkların özellikle de gonorenin neden olduğu enfeksiyonlar olduğu düşünülürken günümüzde polimikrobik yani birden fazla patojen etkenin birarada hareket etmesi ile ortaya çıktığı bilinmektedir ![]() normalde bulunan ancak hastalık yaratmayan bakterilerin herhangi bir şekilde yukarılara doğru ilerlemesi ile hastalık ortaya çıkarsa buna assendan enfeksiyon ya da aşağıdan çıkan enfeksiyon denir ![]() Mikroorganizmaların pelvik organlara kan yolu ile, lenf sistemi ile ya da komşu organlardan geçerek ulaşmalarına ve enfeksiyon yaratmalarına ise dessendan enfeksiyon ya da yukarıdan inen enfeksiyon denir ![]() tamamına yakını assendan enfeksiyonlardır ![]() enfeksiyon olarak ülkemizde en sık görülen hastalık pelvik tüberkülozdur ![]() PID en çok cinsel yönden aktif genç kadınları etkiler ![]() sık tutulan organ tüpler olduğu için hastalığa akut salpenjit (salpingitis) adı da verilir ![]() ![]() ![]() ![]() dairesinin tahminlerine göre 1970'li yıllarda üreme çağına girmiş olan her 2 kadından birisi 2000 yılına kadar farkında olmadan ya da olarak en az 1 defa akut salpenjit atağı geçirmiş olacaktır ![]() PID ciddi yan etki potansiyeli taşıyan bir hastalıktır ![]() Tek bir kez PID geçiren kadınlarda infertilite %12 civarında olurken, 3 PID atağı geçirenlerde bu oran %65'e kadar yükselebilmektedir ![]() Yine dış gebelik riski de bu kadınlarda 6-10 kat artmaktadır ![]() tedavi edilen hastaların %20'sinde kronik pelvik ağrı ortaya çıkmaktadır ![]() geçirme olasılığı hiç geçirmeyenlere göre oldukça yükselmektedir ![]() Pelvik enfeksiyonlar genelde mikst enfeksiyonlardır ![]() aynı anda birden fazla mikroorganizma hastalığa neden olmaktadır ![]() ![]() Bunlar dışında A grubu streptokoklar, anaerob bakteriler, nadiren bazı mantar türleri ve tüberküloz da pelvik iltihabi hastalık etkeni olabilir ![]() Risk Faktörleri PID en çok sosyoekonomik düzeyi düşük, birden fazla ****üel partneri olan, genel sağlık durumu bozuk, partneri birden fazla partner ile birlikte olan, genç kadınlarda görülür ![]() cinsel açıdan aktif olan her kadın PID için adaydır ![]() başka risk faktörü de spiral (RİA) kullanımıdır ![]() ******daki mikroorganizmalar spiralin ipi sayesinde yukarılara tırmanabilirler ![]() kullanılan spiralin türü de önemli rol oynar ![]() uygun olmayan ip bulunduran spiraller tercih edilmemelidir ![]() Ayrıca spiral takılırken ******daki mikroorganizmalar yukarılara taşınabilir ![]() servikal enfeksiyon varlığında spiral takılmamalıdır ![]() Belirtiler ve Tanı PID belirti vermeden sessizce de seyredebilir ![]() olacaksa genelde adet kanamasından hemen sonra başlar ![]() dışında pekçok hastalık da benzer şikayetler yaratacağından ayırıcı tanı çok önemlidir ![]() şekilde PID tanısı konmuş bir apandisit vakası hayati tehlikeler doğurabilir ![]() Tanıda ananmnez, muayene ve labovatuar bulguları birarada değerlendirilmelidir ![]() ve bulgunun hepsinin olması gerekir ![]() Karın ve/veya kasık ağrısı Karında hassasiyet Jinekolojik muayene esnasında serviks hareketlerinde hassasiyet Jinekolojik muayene esnasında rahimde hassasiyet Jinekolojik muayene esnasında adneksiyel alanda hassasiyet Bu bulgulara ek olarak aşağıdaki bulgulardan en az birinin de olması gerekir 38 derece ya da daha fazla ateş Serviks kültüründe gram negatif diplokok bakteriler Kan sayımında lökosit sayısının 10 ![]() üstünde olması Periton sıvısında lökosit İltihabi pelvik kitle Ağrı ve hassasiyet hastalarda en sık görülen yakınmadır ![]() kasıkta bulunur ![]() apandisiti taklit edecek kadar şiddetliye kadar uzanan bir genişlikte görülebilir ![]() genelde süreklidir ![]() Tanı için şart olmamakla beraber hastaların %40'ında 38 derece yada daha yüksek ateş görülür ![]() ******l akıntı, rahim iltihabı ya da PID'ye ek olarak vajinit varsa görülür ![]() ![]() İlerlemiş vakalarda karın zarlarının iritasyonu sonucu bulantı ve kusmalar olabilir ![]() ele gelen pelvik kitle olabilir ![]() alan büyük yapışıklıklar jinekolojik muayenede kitle olarak algılanabilir ![]() Pelvik enfeksiyondan şüphelenilen hastadan detaylı bir anamnez alınmalıdır ![]() düzeni, kullandığı doğum kontrol yöntemi, cinsel yaşam öyküsü değerlendirilir ![]() geçirip geçirmediği sorgulanır ![]() sistemik muayene yapılmalıdır ![]() tansiyonu önemlidir ![]() ![]() Daha sonra hastanın karın muayenesi yapılır ![]() edilecek bulgular hastalığın yayılım derecesi ve şiddeti hakkında değerli bilgiler verir ![]() jinekolojik inceleme ile sona erer ![]() Laboratuvar olarak hastadan kan sayımı istenir ![]() kandaki beyaz küre sayısı (lökosit) önemlidir ![]() sedimentasyon ve C-reaktif protein gibi enfeksiyon belirteçlerinin varlığı aranır ![]() ******l akıntı olması halinde ****** kültürü alınır ![]() Akıntı yok ise ve PID düşünülüyor ise rahim ağzından kültür alınması faydalı olabilir ancak şart değildir ![]() Muayenede ele gelen kitle var ise ultrasonografi yapılabilir ancak PID tanısında ultrasonografinin yeri yoktur ![]() Zaman zaman hastalardan anamnez alırken daha önce utrasona girdim yumurtalıklarımda iltihap olduğu söylendi şeklinde ifadeler duymaktayız ![]() gerçekle ilgisi yoktur ![]() tanısı konamaz ! Ancak tubalarda abse ya da kitle oluşumu varsa bu saptanabilir ![]() Olası bir dış gebeliği ekarte etmek için mutlaka gebelik testi yapılmalıdır ![]() Komplikasyonlar Pelvik enfeksiyonların en önemli komplikasyonu ileride çocuk sahibi olmada güçlük ya da başka bir deyişle kısırlıktır ![]() hasara ve yapışıklığa neden olabilir ![]() tüplerde tıkanıklığa ve tüplerin hareketinde azalmaya neden olarak bu etkiyi yaratır ![]() enfeksiyon geçirenlerde ektopik gebelik riski de 6-10 kat artar ![]() Tuboovarian abse ya da pelvik kitle meydana gelirse, enfeksiyon kana ve vücuda yayılabilir ve hayatı tehdit eden boyutlara ulaşabilir ![]() tekrar etme olasılığıda normale göre çok yükselir ![]() Tedavi Pelvik enfeksiyonlarda tedavi hastanın durumuna ve hastalığın şiddetine göre planlanır ![]() verilebilir ![]() şeklinde verilen antibiyotikler kullanılır ![]() genelde ateşi fazla yüksek olmayan, karın muayenesinde ciddi karin zarı iltihabı bulguları bulunmayan vakalarda uygulanır ![]() ilaçlar da verilebilir ![]() iyileşmeyi hızlandırır ![]() yasaklanır ![]() ![]() Şiddetli vakalarda ise hastaneye yatarak tedavi ya da bazı durumlarda ameliyat gerekebilir: Teşhisin kesin olmadığı İltihabi kitle saptanan Ayaktan tedavinin yetersiz kaldığı (tedavi başlangıcından sonra 48-72 saat içinde bulguların lemdiği vakalar) vakalarda hastaneye yatırmak gerekir ![]() Çok nadir olmasına rağmen hastanedeki tedaviye de cevap vermeyen vakalarda, veya kitle saptanıp da tedaviyle kitlenin küçülmediği hallerde cerrahi tedavi düşünülebilir ![]() Özellikle abse varlığında antibiyotik ile akut dönem bastırıldıktan sonra cerrahi olarak absenin boşaltılması düşünülebilir ![]() Spiral bulunan hastalarda bu çıkarılmalıdır ![]() yazarlar hemen enfeksiyon saptanır saptanmaz çıkarılmasını önerirken bazı yazarlar ise antibiyotik tedavisine başladıktan 48 saat sonra çıkartılmasını önermektedirler ![]() Tüm tedavi yöntemlerini takiben 1 hafta sonra hastanın kontrole çağırılarak yeniden değerlendirilmesi gereklidir ![]() Pelvik enfeksiyonların türleri Pelvik enfeksiyonlar tutulan organa göre isimlendirilir ![]() Endometrit : Endometriumun enfeksiyonudur ![]() çıkabilir ![]() önce hafif ve geçici bir endometrite neden olabilirler ![]() Parametrit : Uterusu yerinde tutan destek bağların enfeksiyonudur ![]() çıkar ![]() görülür ![]() hassasiyet saptanır ![]() Piyometrit : Rahim içinde iltihabi sıvı birikmesidir ![]() Salpenjit : Tubaların iltihabıdır ![]() kronik olabilir ![]() yinelenirse tekrarlayan salpenjit adı verilir ![]() ise aktif olarak sürekli devam eden hastalığı tanımlar ![]() Karın içerisinde yaygın yapışıklıklar ve sürekli ağrı bulunur ![]() Kaynak: Dr ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Pelvik İltihabi Hastalık (Pid) |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Pelvik İltihabi Hastalık (Pid)Pelvik İltihabi Hastalık (PID) [/b] Kadın yaşantısı içinde en az dikkat çeken ama belki de kadının beden ve ruh sağlığına en fazla zarar verme olasılığı olan hastalık grubu pelvik enfeksiyonlardır ![]() enfeksiyon anında yarattığı şikayetler hem de sekelleri nedeni ile kadınları zor durumda bırakabilir ![]() vakalarda hayatı tehdit edebilecek tablolar yaratabilir ![]() A ![]() ![]() ![]() ![]() den fazla kadının bu nedenle infertilite problemi yaşadığı thmin edilmektedir ![]() nedenle ortaya çıkmaktadır ![]() Pelvik iltihabi hastalık ya da pelvik enfeksiyon dendiğinde overler, tüpler, uterus ve bunların etrafındaki yumuşak dokulardan kaynaklanan enfeksiyonlar anlaşılır ![]() PID'nin sadece cinsel yolla bulaşan hastalıkların özellikle de gonorenin neden olduğu enfeksiyonlar olduğu düşünülürken günümüzde polimikrobik yani birden fazla patojen etkenin birarada hareket etmesi ile ortaya çıktığı bilinmektedir ![]() normalde bulunan ancak hastalık yaratmayan bakterilerin herhangi bir şekilde yukarılara doğru ilerlemesi ile hastalık ortaya çıkarsa buna assendan enfeksiyon ya da aşağıdan çıkan enfeksiyon denir ![]() Mikroorganizmaların pelvik organlara kan yolu ile, lenf sistemi ile ya da komşu organlardan geçerek ulaşmalarına ve enfeksiyon yaratmalarına ise dessendan enfeksiyon ya da yukarıdan inen enfeksiyon denir ![]() tamamına yakını assendan enfeksiyonlardır ![]() enfeksiyon olarak ülkemizde en sık görülen hastalık pelvik tüberkülozdur ![]() PID en çok cinsel yönden aktif genç kadınları etkiler ![]() sık tutulan organ tüpler olduğu için hastalığa akut salpenjit (salpingitis) adı da verilir ![]() ![]() ![]() ![]() dairesinin tahminlerine göre 1970'li yıllarda üreme çağına girmiş olan her 2 kadından birisi 2000 yılına kadar farkında olmadan ya da olarak en az 1 defa akut salpenjit atağı geçirmiş olacaktır ![]() PID ciddi yan etki potansiyeli taşıyan bir hastalıktır ![]() Tek bir kez PID geçiren kadınlarda infertilite %12 civarında olurken, 3 PID atağı geçirenlerde bu oran %65'e kadar yükselebilmektedir ![]() Yine dış gebelik riski de bu kadınlarda 6-10 kat artmaktadır ![]() tedavi edilen hastaların %20'sinde kronik pelvik ağrı ortaya çıkmaktadır ![]() geçirme olasılığı hiç geçirmeyenlere göre oldukça yükselmektedir ![]() Pelvik enfeksiyonlar genelde mikst enfeksiyonlardır ![]() aynı anda birden fazla mikroorganizma hastalığa neden olmaktadır ![]() ![]() Bunlar dışında A grubu streptokoklar, anaerob bakteriler, nadiren bazı mantar türleri ve tüberküloz da pelvik iltihabi hastalık etkeni olabilir ![]() Risk Faktörleri PID en çok sosyoekonomik düzeyi düşük, birden fazla ****üel partneri olan, genel sağlık durumu bozuk, partneri birden fazla partner ile birlikte olan, genç kadınlarda görülür ![]() cinsel açıdan aktif olan her kadın PID için adaydır ![]() başka risk faktörü de spiral (RİA) kullanımıdır ![]() ******daki mikroorganizmalar spiralin ipi sayesinde yukarılara tırmanabilirler ![]() kullanılan spiralin türü de önemli rol oynar ![]() uygun olmayan ip bulunduran spiraller tercih edilmemelidir ![]() Ayrıca spiral takılırken ******daki mikroorganizmalar yukarılara taşınabilir ![]() servikal enfeksiyon varlığında spiral takılmamalıdır ![]() Belirtiler ve Tanı PID belirti vermeden sessizce de seyredebilir ![]() olacaksa genelde adet kanamasından hemen sonra başlar ![]() dışında pekçok hastalık da benzer şikayetler yaratacağından ayırıcı tanı çok önemlidir ![]() şekilde PID tanısı konmuş bir apandisit vakası hayati tehlikeler doğurabilir ![]() Tanıda ananmnez, muayene ve labovatuar bulguları birarada değerlendirilmelidir ![]() ve bulgunun hepsinin olması gerekir ![]() Karın ve/veya kasık ağrısı Karında hassasiyet Jinekolojik muayene esnasında serviks hareketlerinde hassasiyet Jinekolojik muayene esnasında rahimde hassasiyet Jinekolojik muayene esnasında adneksiyel alanda hassasiyet Bu bulgulara ek olarak aşağıdaki bulgulardan en az birinin de olması gerekir 38 derece ya da daha fazla ateş Serviks kültüründe gram negatif diplokok bakteriler Kan sayımında lökosit sayısının 10 ![]() üstünde olması Periton sıvısında lökosit İltihabi pelvik kitle Ağrı ve hassasiyet hastalarda en sık görülen yakınmadır ![]() kasıkta bulunur ![]() apandisiti taklit edecek kadar şiddetliye kadar uzanan bir genişlikte görülebilir ![]() genelde süreklidir ![]() Tanı için şart olmamakla beraber hastaların %40'ında 38 derece yada daha yüksek ateş görülür ![]() ******l akıntı, rahim iltihabı ya da PID'ye ek olarak vajinit varsa görülür ![]() ![]() İlerlemiş vakalarda karın zarlarının iritasyonu sonucu bulantı ve kusmalar olabilir ![]() ele gelen pelvik kitle olabilir ![]() alan büyük yapışıklıklar jinekolojik muayenede kitle olarak algılanabilir ![]() Pelvik enfeksiyondan şüphelenilen hastadan detaylı bir anamnez alınmalıdır ![]() düzeni, kullandığı doğum kontrol yöntemi, cinsel yaşam öyküsü değerlendirilir ![]() geçirip geçirmediği sorgulanır ![]() sistemik muayene yapılmalıdır ![]() tansiyonu önemlidir ![]() ![]() Daha sonra hastanın karın muayenesi yapılır ![]() edilecek bulgular hastalığın yayılım derecesi ve şiddeti hakkında değerli bilgiler verir ![]() jinekolojik inceleme ile sona erer ![]() Laboratuvar olarak hastadan kan sayımı istenir ![]() kandaki beyaz küre sayısı (lökosit) önemlidir ![]() sedimentasyon ve C-reaktif protein gibi enfeksiyon belirteçlerinin varlığı aranır ![]() ******l akıntı olması halinde ****** kültürü alınır ![]() Akıntı yok ise ve PID düşünülüyor ise rahim ağzından kültür alınması faydalı olabilir ancak şart değildir ![]() Muayenede ele gelen kitle var ise ultrasonografi yapılabilir ancak PID tanısında ultrasonografinin yeri yoktur ![]() Zaman zaman hastalardan anamnez alırken daha önce utrasona girdim yumurtalıklarımda iltihap olduğu söylendi şeklinde ifadeler duymaktayız ![]() gerçekle ilgisi yoktur ![]() tanısı konamaz ! Ancak tubalarda abse ya da kitle oluşumu varsa bu saptanabilir ![]() Olası bir dış gebeliği ekarte etmek için mutlaka gebelik testi yapılmalıdır ![]() Komplikasyonlar Pelvik enfeksiyonların en önemli komplikasyonu ileride çocuk sahibi olmada güçlük ya da başka bir deyişle kısırlıktır ![]() hasara ve yapışıklığa neden olabilir ![]() tüplerde tıkanıklığa ve tüplerin hareketinde azalmaya neden olarak bu etkiyi yaratır ![]() enfeksiyon geçirenlerde ektopik gebelik riski de 6-10 kat artar ![]() Tuboovarian abse ya da pelvik kitle meydana gelirse, enfeksiyon kana ve vücuda yayılabilir ve hayatı tehdit eden boyutlara ulaşabilir ![]() tekrar etme olasılığıda normale göre çok yükselir ![]() Tedavi Pelvik enfeksiyonlarda tedavi hastanın durumuna ve hastalığın şiddetine göre planlanır ![]() verilebilir ![]() şeklinde verilen antibiyotikler kullanılır ![]() genelde ateşi fazla yüksek olmayan, karın muayenesinde ciddi karin zarı iltihabı bulguları bulunmayan vakalarda uygulanır ![]() ilaçlar da verilebilir ![]() iyileşmeyi hızlandırır ![]() yasaklanır ![]() ![]() Şiddetli vakalarda ise hastaneye yatarak tedavi ya da bazı durumlarda ameliyat gerekebilir: Teşhisin kesin olmadığı İltihabi kitle saptanan Ayaktan tedavinin yetersiz kaldığı (tedavi başlangıcından sonra 48-72 saat içinde bulguların lemdiği vakalar) vakalarda hastaneye yatırmak gerekir ![]() Çok nadir olmasına rağmen hastanedeki tedaviye de cevap vermeyen vakalarda, veya kitle saptanıp da tedaviyle kitlenin küçülmediği hallerde cerrahi tedavi düşünülebilir ![]() Özellikle abse varlığında antibiyotik ile akut dönem bastırıldıktan sonra cerrahi olarak absenin boşaltılması düşünülebilir ![]() Spiral bulunan hastalarda bu çıkarılmalıdır ![]() yazarlar hemen enfeksiyon saptanır saptanmaz çıkarılmasını önerirken bazı yazarlar ise antibiyotik tedavisine başladıktan 48 saat sonra çıkartılmasını önermektedirler ![]() Tüm tedavi yöntemlerini takiben 1 hafta sonra hastanın kontrole çağırılarak yeniden değerlendirilmesi gereklidir ![]() Pelvik enfeksiyonların türleri Pelvik enfeksiyonlar tutulan organa göre isimlendirilir ![]() Endometrit : Endometriumun enfeksiyonudur ![]() çıkabilir ![]() önce hafif ve geçici bir endometrite neden olabilirler ![]() Parametrit : Uterusu yerinde tutan destek bağların enfeksiyonudur ![]() çıkar ![]() görülür ![]() hassasiyet saptanır ![]() Piyometrit : Rahim içinde iltihabi sıvı birikmesidir ![]() Salpenjit : Tubaların iltihabıdır ![]() kronik olabilir ![]() yinelenirse tekrarlayan salpenjit adı verilir ![]() ise aktif olarak sürekli devam eden hastalığı tanımlar ![]() Karın içerisinde yaygın yapışıklıklar ve sürekli ağrı bulunur ![]() Kaynak: Dr ![]() |
![]() |
![]() |
|