 |
Yara İyileşmesi |
 |
07-24-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yara İyileşmesiYara iyileşmesi [/b] Ameliyat olan ya da olacak olan hastaların ilk sordukları soruların başında ne zaman iyileşirim sorusu gelir  Gerçekten de hastayı ilgilendiren en önemli konuhastalığın giderilmesinden sonra normal yaşantıya dönüş süresidir Oysa yara iyileşmesi basit bir işlem değildirAmeliyat esnasında sadece dıştan görülen kesi yapılmaz, o dış kesinin altında tabakalar halinde kesilen ve yeniden dikilen dokular mevcuttur Her dokunun cerrahi kesiye verdiğicevap ve iyileşme süresi farklıdır Bu nedenle hem dikişesnasında kullanılan metaryelin yapısı, hem dokunun yapısı hem de çevresel faktörler yara iyileşmesini etkiler Örnek olarak vermek gerekirse sezaryen esnasında kesilen katlar şunlardır İlkönce cilde bir kesi yapılır Daha sonra cilt altındakiyağlı doku kesilir ve karnın ön duvarını kaplayan rektus fasyası adı verilen güçlü dokuya ulaşılır Bu dokudauygun şekilde kesildikten sonra her iki yandan gelip ortada birleşen rektus kasları ayrılır ve karın boşluğunu çevreleyen ince zar tabakasına ulaşılır Pariyetal peritonadı verilen bu tabaka dkkatli bir şekilde açılır Artıkkarın boşluğuna girilmiştir Bundan sonra ilk önceuterusu çevreleyen ve visseral periton adı verilen zar tabakası kesilirek açılır ve mesane zedelenmemesi için itilir En son olarak uterus açılır, kaviteye girilir ve bebekçıkartılır Plasenta ve ekleri çıkartılıp temizlikyapıldktan sonra sıra kapatma işlemine gelir Açılan hertabaka tek tek ve özenle yeniden dikilir En son cilt dikişiatılır Hastanın ve ameliyatın durumuna göre ya estatik(yani dıştan görülmeyen ve alınması gerekmeyen dikiş konur ya da tek tek ipek dikiş ipliği ile daha sonra alınması gereken dikişler konur Yeni bir teknik de dikiş yerine tıpkıtel zımba gibi cilt kenarlarını yaklaştıran stapler uygulamasıdır Bu materyalinde daha sonra alınması gerekirGörüldüğü gibi dıştan sadece ince bir çizgi olarak görülen dikiş, altında en az 6 tabaka daha dikiş saklamaktadır Her dokunun iyileşmeye olan meyili farklıdırve bu nedenle farklı dikiş malzemeleri kullanılır Örneğinfasya çok güçlü bir doku olmasına rağmen iyileşme potansiyeli düşüktür ve bu nedenle çabuk erimeyen, uzun süreli materyel kullanılmalıdır Ciltte ise iyileşme çokhızlı olduğundan çabuk eriyen ancak allerji geliştirmeyen malzeme tercih edilmelidir Bir çeşit yaralanma olan cerrahi kesi sonrası birbiri içine geçmiş bir dizi reaksiyon başlar Bunlar inflamasyon,epitelizasyon, neovaskülerizasyon, fibroblast proliferasyonu ve destek doku sentezidir İnflamasyon İnflamasyon iltihap anlamına gelir Cilt bütünlüğü bozulunca ince damarlarda kısasüreli olarak daralma daha sonra ise genişleme meydana gelir Birkaç saat içinde doku ödemlenir ve sıvı birikir O bölgedeasidite artar ve bu da yara iyileşmesini sağlayan kollajen sentezini uyarır Epithelizasyon Tüm cilt epitel adı verilen bir çeşit hücreden oluşmuştur Biriken sıvı su kaybederekkabukhaline gelir 24-48 saat içinde tüm kesi yeni epitel ilekaplanır ve su geçirmez hale gelir Neovaskülerizasyon Yeni damar oluşumu demektir Lokal etkiler ile hücreler yeni damar oluşturmakiçin çalışmaya başlar Fibroblast proliferasyonu Damar duvarında buluna hücreler kollajen sentezleyen fibroblast adı verilen hücrelere dönüşürler Destek doku sentezi Çoğalan (prolifere olan) fibroblastlar kollajen adı verilen maddeyi sentezlemeye başlarlar Yara iyileşmesi primer ya da sekonder olabilir Primeriyileşmede açılmış olan cerrahi kesi dikilerek kapatılır Sekonder iyileşmede ise yara dikilmez ve aöık bırakılır Günlük pansumalarla yaranın kendi kendine kapanması sağlanır Bazı enfekte yaralarda sekonder iyileşme tercihedilir Primer olarak kapatılmış sorunsuz bir yarada eğer alınacak türde dikiş melzemesi kullanılmış ise 6-8 gün sonra dikişler alınabilir Bu süreden sonra yara artıkaçılmaz ve kendi kendine iyileşmesine devam eder Tüm katların tamamen iyileşmesi 6 ay kadar sürebilir ancak bu dönem zarfında hasta tamamen normal aktivitelerinde bulunabilir 6-8 gün sonra yara gücünü kazandığındanaktivite kısıtlaması gerekmez 6-8 günden tamameniyileşmenin gerçekleştiği 6 aya kadar yaranın şekillenmesisüreci devam ettiğinden açılma olasılığı yoktur Yara iyileşmesini etkileyen faktörler Lokal Faktörler Kanlanma Yeterince kan akımı olamayn bir yara uygun şekilde beslenemediğinden enfeksiyon ve nekroza (doku ölümü) adaydır Yaşlı kişilerde lokal kan akımları azaldığındanyara iyileşmesi gecikir Cerrahi uygulama esnasında lokaldamarlara zarar verilmemesi iyileşmeyi hızlandırır Butamemen cerrahın yeteneği ve dokuya olan saygısına bağlıdır Kontaminasyon enfeksiyon Ameliyathane şartlarında dahi bütün yaralar bir derceye kadar kontaminedir, yani bazı mikroorganizmalarla temas etmiş durumdadır Sağlıklı bir kişide bu kadar az birkontaminasyon kişinin bağışıklık sistemi tarafından elimine edilir ve yara iyileşmesi etkilenmez Cerrahınantisepsi kurallarına riayet etmesi ve ameliyat yapılan ortamın genelde hijyen şartlarına uygunluğu kontaminasyon oranları üzerinde direk etkilidir Dokuya ve işleme saygısıolmayan dikkatsiz bir cerrah kolaylıkla yaranın enfekte olmasına neden olabilir Doku tipi Deri, barsak, mesane, ****** gibi dokuların iyileşme potansiyeli çok yüksekken, sinir, fasya gibi dokular çok geç iyileşir Travma Yara yeri üzerine travma iyileşmeyi olumsuz etkiler Bu nedenleyara yeri yeterli süre kapalı tutularak olası travmaların etkisi azaltılmalıdır Çevre ısısı Lokal olarak artmış ısı kan dolaşımını hızlandıracağından iyileşmeyi çabukaştırabilir Sigara Sigara kanlanmayı bozarak yara iyileşmesini geciktirir Yabancı cisim Yabancı cisimler dokuda reaksiyona yol açarak iyileşmeyi geciktirirler Bu nedenle allerjik olamayan yapay dikişmateryalleri kullanılmaldır Radyasyon Maruz kalınan radyoaktivite hücrelerin çoğalma ve sentez kabiliyetini bozarak iyileşmeyi geciktirir Sistemik faktörler Vitaminler ve mineraller A ve C vitaminleri ile çinko yara iyileşmesi üzerinde olumlu etkiye sahiptirler Kronik hastalıklar Şeker hastalığı, dolaşım hastalıkları, anemi gibi sistemik hastalıklar yara iyileşmesini geciktirir İlaçlar Kortizon, antimetabolit gibi ilaçlar iyileşme üzerinde olumsuz etkiye sahiptirler Bunlar dışında operasyonun süresi ve hastanede kalış zamanı da enfeksyon gelişmi ve dolayısı ile yara iyileşmesi üzerinde etkiye sahiptir Batın katları kapatılırken,özelikle cilt altındaki kanamaların dikkate alınmaması, az ya da fazla sayıda dikiş atılması, ameliyatın gereksiz yere uzatılması hep olumsuz faktörlerdir 13 günden daha fazlahastanede kalanlarda hastane enfeksiyonları çok daha sık görülür Yara bakımında dikkaet edilecek en önemli nokta temizliktir Özellikle ilk 24 saatte yara steril ped ya da özelbantlar ile kapatılmalıdır 24-48 saat sonra yaranın üzeriaçılabilir Pansumanlar esnasında steriliteye dikkatedilmelidir Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
 |
|
Yara İyileşmesi |
|
|
07-24-2012
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yara İyileşmesiYara iyileşmesi [/b] Ameliyat olan ya da olacak olan hastaların ilk sordukları soruların başında ne zaman iyileşirim sorusu gelir Gerçekten de hastayı ilgilendiren en önemli konuhastalığın giderilmesinden sonra normal yaşantıya dönüş süresidir Oysa yara iyileşmesi basit bir işlem değildirAmeliyat esnasında sadece dıştan görülen kesi yapılmaz, o dış kesinin altında tabakalar halinde kesilen ve yeniden dikilen dokular mevcuttur Her dokunun cerrahi kesiye verdiğicevap ve iyileşme süresi farklıdır Bu nedenle hem dikişesnasında kullanılan metaryelin yapısı, hem dokunun yapısı hem de çevresel faktörler yara iyileşmesini etkiler Örnek olarak vermek gerekirse sezaryen esnasında kesilen katlar şunlardır İlkönce cilde bir kesi yapılır Daha sonra cilt altındakiyağlı doku kesilir ve karnın ön duvarını kaplayan rektus fasyası adı verilen güçlü dokuya ulaşılır Bu dokudauygun şekilde kesildikten sonra her iki yandan gelip ortada birleşen rektus kasları ayrılır ve karın boşluğunu çevreleyen ince zar tabakasına ulaşılır Pariyetal peritonadı verilen bu tabaka dkkatli bir şekilde açılır Artıkkarın boşluğuna girilmiştir Bundan sonra ilk önceuterusu çevreleyen ve visseral periton adı verilen zar tabakası kesilirek açılır ve mesane zedelenmemesi için itilir En son olarak uterus açılır, kaviteye girilir ve bebekçıkartılır Plasenta ve ekleri çıkartılıp temizlikyapıldktan sonra sıra kapatma işlemine gelir Açılan hertabaka tek tek ve özenle yeniden dikilir En son cilt dikişiatılır Hastanın ve ameliyatın durumuna göre ya estatik(yani dıştan görülmeyen ve alınması gerekmeyen dikiş konur ya da tek tek ipek dikiş ipliği ile daha sonra alınması gereken dikişler konur Yeni bir teknik de dikiş yerine tıpkıtel zımba gibi cilt kenarlarını yaklaştıran stapler uygulamasıdır Bu materyalinde daha sonra alınması gerekirGörüldüğü gibi dıştan sadece ince bir çizgi olarak görülen dikiş, altında en az 6 tabaka daha dikiş saklamaktadır Her dokunun iyileşmeye olan meyili farklıdırve bu nedenle farklı dikiş malzemeleri kullanılır Örneğinfasya çok güçlü bir doku olmasına rağmen iyileşme potansiyeli düşüktür ve bu nedenle çabuk erimeyen, uzun süreli materyel kullanılmalıdır Ciltte ise iyileşme çokhızlı olduğundan çabuk eriyen ancak allerji geliştirmeyen malzeme tercih edilmelidir Bir çeşit yaralanma olan cerrahi kesi sonrası birbiri içine geçmiş bir dizi reaksiyon başlar Bunlar inflamasyon,epitelizasyon, neovaskülerizasyon, fibroblast proliferasyonu ve destek doku sentezidir İnflamasyon İnflamasyon iltihap anlamına gelir Cilt bütünlüğü bozulunca ince damarlarda kısasüreli olarak daralma daha sonra ise genişleme meydana gelir Birkaç saat içinde doku ödemlenir ve sıvı birikir O bölgedeasidite artar ve bu da yara iyileşmesini sağlayan kollajen sentezini uyarır Epithelizasyon Tüm cilt epitel adı verilen bir çeşit hücreden oluşmuştur Biriken sıvı su kaybederekkabukhaline gelir 24-48 saat içinde tüm kesi yeni epitel ilekaplanır ve su geçirmez hale gelir Neovaskülerizasyon Yeni damar oluşumu demektir Lokal etkiler ile hücreler yeni damar oluşturmakiçin çalışmaya başlar Fibroblast proliferasyonu Damar duvarında buluna hücreler kollajen sentezleyen fibroblast adı verilen hücrelere dönüşürler Destek doku sentezi Çoğalan (prolifere olan) fibroblastlar kollajen adı verilen maddeyi sentezlemeye başlarlar Yara iyileşmesi primer ya da sekonder olabilir Primeriyileşmede açılmış olan cerrahi kesi dikilerek kapatılır Sekonder iyileşmede ise yara dikilmez ve aöık bırakılır Günlük pansumalarla yaranın kendi kendine kapanması sağlanır Bazı enfekte yaralarda sekonder iyileşme tercihedilir Primer olarak kapatılmış sorunsuz bir yarada eğer alınacak türde dikiş melzemesi kullanılmış ise 6-8 gün sonra dikişler alınabilir Bu süreden sonra yara artıkaçılmaz ve kendi kendine iyileşmesine devam eder Tüm katların tamamen iyileşmesi 6 ay kadar sürebilir ancak bu dönem zarfında hasta tamamen normal aktivitelerinde bulunabilir 6-8 gün sonra yara gücünü kazandığındanaktivite kısıtlaması gerekmez 6-8 günden tamameniyileşmenin gerçekleştiği 6 aya kadar yaranın şekillenmesisüreci devam ettiğinden açılma olasılığı yoktur Yara iyileşmesini etkileyen faktörler Lokal Faktörler Kanlanma Yeterince kan akımı olamayn bir yara uygun şekilde beslenemediğinden enfeksiyon ve nekroza (doku ölümü) adaydır Yaşlı kişilerde lokal kan akımları azaldığındanyara iyileşmesi gecikir Cerrahi uygulama esnasında lokaldamarlara zarar verilmemesi iyileşmeyi hızlandırır Butamemen cerrahın yeteneği ve dokuya olan saygısına bağlıdır Kontaminasyon enfeksiyon Ameliyathane şartlarında dahi bütün yaralar bir derceye kadar kontaminedir, yani bazı mikroorganizmalarla temas etmiş durumdadır Sağlıklı bir kişide bu kadar az birkontaminasyon kişinin bağışıklık sistemi tarafından elimine edilir ve yara iyileşmesi etkilenmez Cerrahınantisepsi kurallarına riayet etmesi ve ameliyat yapılan ortamın genelde hijyen şartlarına uygunluğu kontaminasyon oranları üzerinde direk etkilidir Dokuya ve işleme saygısıolmayan dikkatsiz bir cerrah kolaylıkla yaranın enfekte olmasına neden olabilir Doku tipi Deri, barsak, mesane, ****** gibi dokuların iyileşme potansiyeli çok yüksekken, sinir, fasya gibi dokular çok geç iyileşir Travma Yara yeri üzerine travma iyileşmeyi olumsuz etkiler Bu nedenleyara yeri yeterli süre kapalı tutularak olası travmaların etkisi azaltılmalıdır Çevre ısısı Lokal olarak artmış ısı kan dolaşımını hızlandıracağından iyileşmeyi çabukaştırabilir Sigara Sigara kanlanmayı bozarak yara iyileşmesini geciktirir Yabancı cisim Yabancı cisimler dokuda reaksiyona yol açarak iyileşmeyi geciktirirler Bu nedenle allerjik olamayan yapay dikişmateryalleri kullanılmaldır Radyasyon Maruz kalınan radyoaktivite hücrelerin çoğalma ve sentez kabiliyetini bozarak iyileşmeyi geciktirir Sistemik faktörler Vitaminler ve mineraller A ve C vitaminleri ile çinko yara iyileşmesi üzerinde olumlu etkiye sahiptirler Kronik hastalıklar Şeker hastalığı, dolaşım hastalıkları, anemi gibi sistemik hastalıklar yara iyileşmesini geciktirir İlaçlar Kortizon, antimetabolit gibi ilaçlar iyileşme üzerinde olumsuz etkiye sahiptirler Bunlar dışında operasyonun süresi ve hastanede kalış zamanı da enfeksyon gelişmi ve dolayısı ile yara iyileşmesi üzerinde etkiye sahiptir Batın katları kapatılırken,özelikle cilt altındaki kanamaların dikkate alınmaması, az ya da fazla sayıda dikiş atılması, ameliyatın gereksiz yere uzatılması hep olumsuz faktörlerdir 13 günden daha fazlahastanede kalanlarda hastane enfeksiyonları çok daha sık görülür Yara bakımında dikkaet edilecek en önemli nokta temizliktir Özellikle ilk 24 saatte yara steril ped ya da özelbantlar ile kapatılmalıdır 24-48 saat sonra yaranın üzeriaçılabilir Pansumanlar esnasında steriliteye dikkatedilmelidir Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.