Pko Ve Obezite (Şişmanlik)

Polikistik over sorunu (PKO) olan kadınların önemli bir kısmı kilo sorunuyla karşı karşıyadır Kilo sorunu arttıkça yumurtlama bozukluğu daha da artmakta, yumurtlama bozukluğu arttıkça kilo verme sorunu da daha bariz hale gelmektedir Bu yazının hazırlanma amacı obezite hakkında genel bilgiler edinmenizi sağlamaktır


Obezitenin Tanımı


Obezite, yani şişmanlık genel anlamda vücutta gereğinden fazla yağ dokusu depolanması şeklinde tarif edilebilir Bir kişi günlük ihtiyacından daha fazla kalori aldığında fazla olan bu enerji yağ hücrelerinde trigliserit adı verilen maddeler şeklinde birikir


Burada hemen obezite ile kilo fazlalığı arasındaki fark vurgulanmalıdır Obezite vücuttaki yağ dokusunun gereksiz yere fazla olmasıyken kilo fazlalığı “ideal vücut ağırlığının“ üstünde olmak demektir


Bir kişi ideal kilosunun üstünde olmasına rağmen şişman olmayabilir Özellikle düzenli egzersiz yapma alışkanlığını sürdüren kadınlarda kas kitlesinin artışı vücut ağırlığının yükselmesine neden olabilir Bu nedenle kilo belirlenmesi yerine vücut yağ oranının saptanması bir kişinin obez olup olmadığının belirlenmesinde daha geçerli bir kriterdir


Vücut yağ oranının saptanması en doğru şekilde insanın suya batırılarak (hidrodansitometre) vücut yoğunluğunun ölçülmesiyle gerçekleştirilir Deneysel olarak en başarılı yöntem bu olmasına karşın, pratik olmaması nedeniyle klinik değerlendirmede kullanılamamaktadır Bunun yerine cilt kalınlığı ölçümü veya diğer bazı teknikler veya aşağıda yer alan basit hesaplamalar kullanılmaktadır


BMI (VKİ): vücut ağırlığı (kilogram) / boy (metre) kare


VKİ’ye göre kadınlar:


240-299 arası olanlar “kilolu”

300-400 arası olanlar “obez”

>400 olanlar ise “morbid (hastalık derecesinde) obez” olarak değerlendirilir


VKİ ideal kiloyu değerlendirme açısından çok ideal bir yöntem değildir ve yaşla birlikte omurga kemik kütlesi azaldıkça VKİ’nin doğruyu yansıtma özelliği daha da azalır


Bel Çevresi Ölçümü ve Obezite


Bel çevresi ölçümüne göre obezite değerlendirmesi aşırı kiloluk derecesini belirlemekten çok kiloya bağlı sağlık sorunu hastalığı gelişme olasılığını belirlemek için kullanılır Aynı model bel/kalça oranı hesaplanması şeklinde de kullanılabilmektedir


Göbek deliği seviyesinde ölçülen bel çevresi kadınlarda ideal olarak 80 santimetre, erkeklerde ise 94 santimetre ve altında olmalıdır Erkeklerde bu çevrenin 102 santimetreden, kadınlarda ise 88 santimetreden fazla olması durumunda kiloya bağlı sağlık sorunları gelişme olasılığı belirgin bir şekilde artmaktadır


Santral Obezite (“merkezi şişmanlık”) adı verilen ve PKO’da sık görülen obezite paternini ortaya koymak için yapılan bel-kalça ölçümünde bel/kalça oranının erkekte 10 ve daha fazla olması, kadında ise 08 ve daha fazla olması da kiloya bağlı sağlık sorunları gelişme olasılığı belirgin bir şekilde artıran diğer bir durumdur


Amerika ve Avrupa’da obezite giderek yaygınlaşmaktadır ve bu maalesef ülkemizde de böyledir Amerika Birleşik Devletlerinin verilerine göre bu ülkede yaşayan kadınların %25’i kilolu, %25’i ise obez kategorisindedir


Obezitenin artmasının en muhtemel nedeni insanların sedanter yaşam tarzı dediğimiz enerjinin fazla harcanmadığı bir yaşam tarzı benimsemesi, öte yandan muhtemelen zaman sorunu nedeniyle egzersiz yapmaya fazla zaman ayırmamasıdır Sedanter yaşam tarzı “iki kat için bile asansör kullanmak”, “bakkala bile arabayla gitmek”, “faturalarımızı telefon veya internet kanalıyla ödemek”, “akşam yürüyüş yapmak yerine, muhtemelen buna uygun alan olmaması nedeniyle TV seyretmeyi tercih etmek” gibi farklı şekillerde açıklanabilir Bunlar bizim fazladan aldığımız kalorileri harcamamamıza neden olan durumlardır


Obezite sorununun yaygınlaşmasında diğer önemli bir etken de bizi günlük aldığımız kalori miktarının artmasına iten nedenlerdir Yıllar öncesiyle günümüzü karşılaştırdığımızda “porsiyonların” ne kadar büyüdüğünü bariz olarak görebiliriz 10-15 yıl öncesinde içecekler 200 mililitrelik şişelerde, “aile boyu içecekler” de 1 litrelik şişelerde satılırdı Günümüzde ise bu boyda bir içecek artık bir insanın ihtiyacına bile zor cevap verir hale gelmiştir Porsiyonlarının büyüklüğüyle ün yapmış Amerikan tarzı beslenmeyi giderek daha fazla adet edinen toplumumuzda çocuklarda bile şişmanlık oranı artmaktadır


Çalışmalar, kadınlarda erkeklere göre obezitenin daha fazla olduğunu göstermektedir Bu fark özelikle ileri yaşlarda daha da açılmaktadır Bunun en muhtemel nedeni kadınların doğal olarak “bazal metabolizma hızlarının”, yani vücudun genel işlevlerinin sürmesi için gerekli en az en az enerji ihtiyacının daha düşük olmasıdır Menopoz dönemine giren bir kadında yumurtlama sonrası dönemde artan kalori harcanımı da devre dışı kaldığından bu durum daha da belirginleşir


Bazal Metabolizma, yani vücudumuzun “rölantide” çalışırken harcadığı enerji yaşla birlikte azalma eğilimindedir Bilimsel veriler kadınlarda bu enerjinin 18 yaşından itibaren 10 yılda bir %2 azaldığını göstermektedir Kadınlar bu düşüş nedeniyle günlük aldıkları besin maddeleri sabit kalsa bile her yıl yaklaşık 04 kilogram almaktadırlar Egzersiz yapılarak günlük harcanan enerji miktarının artırılmasıyla bu durum bertaraf edilebilir Bu nedenle “benim yaşım geçti, egzersiz neyime” anlayışını terk etmek, bunun yerine “yaşım ilerledikçe kilomu korumak için daha fazla egzersiz yapmalıyım” felsefesi benimsenmelidir


“Ne yesem yarıyor” yakınması insana ilk başta kilolu olan birinin bahanesi gibi görünmektedir Ancak bu maalesef doğrudur Bazı kadınlar sıkı bir diyet yapmalarına rağmen zayıflayamamaktadır Nefsine hakim olamama ve tembellik, obezite gelişimin açıklamada yetersiz kalmaktadır Bazı insanlar tümüyle sağlıklı olmalarına karşın bazal metabolizmaları çok düşük olduğundan kolay kilo almakta, zor kilo vermektedir Bu sorunu çözmek için yapılması gereken bir doktora başvurarak kilo alma sorununa neden olan tıbbi bir durumun söz konusu olup olmadığının belirlenmesi ve gerekli tedavinin alınması, bir sorun saptanmadığında ise günlük yapılan egzersiz miktarının artırılmasıdır