Flebit'in Tedavisi Nedir?

Yüzeysel tromboflebitin ciddi bir tehlikesi yoktur Hasta toplardamar, içinde kan barındırmayan, bağ dokusundan bir bant, haline gelebilir; ama yeni damarlar açılacağından bu durum belirti vermez Ayrıca yineleme eğilimi göstermesine karşılık, ciddi bir tehlike yaratmaz Buna karşılık, derin toplardamar tromboflebiti oldukça ciddi tehlikeler yaratabilir Öncelikle, toplardamardaki pıhtı büyüyerek önemli bir uzunluğa ulaşır Sonra bir parça kopar ve ana dolaşıma katılır Alt ana toplardamardan (bedenin alt kesiminden gelen bütün kanı toplayan, karnın arka tarafındaki geniş toplardamar) geçerek kalbe girer Oradan da akciğerlere kan götüren atardamara pompalanır Büyüklüğüne göre, bu atardamarın akciğere dağılan dallarından birini ya da birkaçını tıkar Eğer pıhtı yeterince büyükse tam tıkanma bile yapabilir ve oluşan akciğer enfarktüsü ani ölümle sonuçlanır Küçük bir pıhtı ise akciğerin uç kısmına ulaşır ve daha az zarar verir Derin toplardamar tromboflebitinin ikinci bir etkisi de bacak damarlarının içindeki küçük kapakçıkların hasar görmesidir Bu durum bazen bacağın sürekli şiş kalmasına ya da yara (ülser) açılmalarıyla sonuçlanan deri sorunlarına yol açar Ciddi bir tehlike yaratmadığından yüzeysel tromboflebitin tedavisinde belirtilerin hafifletilmesiyle yetinilir


İlk yapılacak şey; bir hastaneye başvurmaktır Hastaya genellikle yatırılarak, kanın pıhtılaşmasını geciktiren bir tedavi uygulanır Hastaneye gidene kadar ise bacağın yukarı kaldırılması ( kalp seviyesinin üzerinde tutulması) yararlı olur



Derin tromboflebitin tedavisi genellikle pıhtı oluşmasının önlenmesine yöneliktir Kanın pıhtılaşma hızını azaltan antikoagulan (pıhtılaşmayı önleyici) ilaçlar kullanılır Bunların uygun bir dozda alınması, bacaktaki pıhtıların büyümesini önler Günümüzde iki tür antikoagulan madde kullanılmaktadır: Enjeksiyonla verilen ve hemen etki eden heparin ve hap biçiminde de alınan, iki üç gün içinde etkisini gösteren warfarin Önce heparin uygulanır, birkaç gün sonra warfarin'e başlanır ve en az 6 ay boyunca sürekli kullanılır Yüzeysel tromboflebitte tek sorun, özellikle varis varsa iltihabın yinelenmesidir Bir nöbet genellikle bir hafta ya da daha uzun sürer Sonra ağrı ve duyarlılık hafifler ama bazen duyarlılık haftalarca sürebilir Akut dönem geçtikten sonra bölgedeki deride kahverengi bir leke kalır Bunun yok edilmesi olanaklı değildir Derin toplardamar trombozu tedavisine zaman geçirmeden başlanırsa, bir sorun çıkmaz Ancak tedaviye karşın "flebit sonrası bacak" ( past tromboflebitik sendromu) denilen durum ortaya çıkabilir Bilek gölgesi sürekli şiş kalır ve daha sonra yaralar oluşabilir Bu durumun tedavisinde varis çorabı giyilir, bedendeki fazla suyu azaltan ilaçlara ve belki de yaraların iyileşmesi için cerrahiye başvurulur Bazı vakalarda flebit sonucu bacağın altındaki toplardamarların kapakçıkları hasar görür ve sonuç olarak yüzeysel toplardamarları derin sistemle birleştiren geniş damarlar oluşur Bu damarların bağlanmasıyla yaralar tedavi edilebilir "Flebit sonrası bacak" oluşmasa da, bir derin toplardamar trombozunu izleyen ağrı ve şişlik haftalarca kalabilir Bazen şişlik geçer, ama hasta bacakta günün sonuna doğru hafifçe şişme izlenebilir Varis çorabı giymenin, ayağı yükseğe kaldırmanın ve egzersizin yararı açıktır Ama erken dönemde uzun yürüyüşler hastayı zorlar


Sigaranın uzun dönümde derin flebit olasılığını artırdığı öne sürülmektedir Yüksek dozda doğum kontrol hapı kullanan kadınların (özellikle 35 yaşın üstünde, şişman ve sigara içenlerde) damar hastalıklarına yakalanma olasılığı oldukça yüksektir Bu yüzden söz konusu özellikleri taşıyan kadınların gebeliği önleme konusunda başka yöntemlere başvurmaları yerinde olur Flebitin en büyük tehlikesi toplardamarlarda oluşan bir pıhtının koparak kan dolaşımında sürüklenip akciğerlere taşınması ve bu organlarda enfarktüse yol açmasıdır Söz konusu durum daha çok derin toplardamar tromboflebitinde görülse de, flebitin her türü dikkatli bakım ve tedavi gerektirir Bu yüzden belirtiler önemsiz bile görünse, üzerinde durulmalı, mutlaka bir doktora danışılmalıdır


Op Dr Naci Yağan

Memorial Hastanesi Göğüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı