Yaşa Göre Göz Muayeneleri

Bebeklerde Göz Numaralarının Tespiti



Çocukların ilk göz muayenesi 3 yaşındayken yapılmalı Tabii bu, dışarıdan belli olan bir göz problemi, örneğin şaşılık, göz teması kurmama, gözde beyaz leke, yaşarma gibi durumlar olmadığı takdirde geçerli Böyle problemler olduğunda, beklemeden göz doktoruna başvurulması gerekiyor
Bebek ve küçük çocukların ayrıntılı göz muayenesi ve numara tespiti artık uzaktan kamera sistemi ile gerçekleştiriliyor Göz numaralarının yanısıra, gözün kayma açısı, göz bebekleri arasındaki mesafe gibi ayrıntılı ölçümler de yine kamera ile aynı anda ölçülüyor
Gözde numara olup olmadığının tespiti özellikle tek gözü bozuk olan ya da bir gözündeki numara diğerinden fazla olan bebek ve çocuklarda önemli Çünkü bu bebek ve çocuklargünlük hayatta hep tek gözlerini kullanıyor ve kullanılmayan göz tembelleşiyor Erken göz muayenesi yapılmadığı takdirde, tek gözün görmediği ebeveynler tarafından farkedilemiyor
Bebeklerde Normal Görsel Gelişim



Mavi-gri gözlü yenidoğanlar, zamanla gözün iris tabakasında pigment birikmesi sonucu kahverengi veya yeşil göz rengine sahip olabilirler Görme sinirinin gelişimi doğumdan hemen sonra tamamlanır Ama net görmeyi sağlayan fovea (sarı nokta) gelişimi doğumdan sonraki aylarda da devam eder
Bebeklerde normal görsel gelişim

Doğar doğmaz: Işık refleksi (ışık tutulunca göz bebeğinin küçülmesi)
Doğumdan sonraki günlerde: Parlak ışıkla göz kırpma refleksi
6 haftalıkken: Göz teması kurmak ve devam ettirmek
2-3 aylıkken: Parlak objelerle ilgilenmek

6 aylıkken: Çok net görebilirler! Bebeklerde Göz Sağlığı



Bebeklerde göz sorunlarının belirti ve çözümleri

Dışarıdan bakmakla gözleri sağlıklı görünen bir bebeğin ilk rutin göz muayenesi 3 yaşında yapılmalıdır Ara sıra bebeğinizin gözlerini sırayla kapatarak görmesini kontrol edin Tek taraflı görme problemi varlığında, bebeğiniz gören gözünü kapadığınızda ağlayacak ve elinizi itmeye çalışacak, diğer gözünü kapadığınızda ise tepki vermeyecektir

Aşağıdaki durumlarda ise, 3 yaşını beklemeden bebeğinizi göz doktoruna götürmelisiniz

Sorun 1 Gözde çapaklanma, kızarma
Olası tanı: Bakteriyel konjonktivit Bebeklerde çok yaygın bir problemdir Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte sık görülür Tedaviyle 1 hafta-10 günde geçer
Tedavi: Antibiyotikli damla, jel ve pomadlar

Sorun 2 Gözde devamlı bir yaşarma
Olası tanı: Göz yaşı kanalı tıkanıklığı Bir yaşın altında sık görülür
Tedavi: Burun kökü bölgesine masaj Masajla ilk 1 yılda tıkanıklık kendiliğinden açılmazsa, sondalama denen teknikle anestezi altında kanal ağzı açılır

Sorun 3 Gözde içe veya dışa kayma
Olası tanı: Bu durum gerçek bir kayma (şaşılık) olabileceği gibi, yalancı bir kayma da olabilir Bebeklerde burun kökü basık olduğu için, göz kapaklarının iç kısımlarında bir cilt katlantısı olabilir; bu görünümün doğurduğu göz kayması izlenimine yalancı kayma denir
Çözüm: Şaşılık varsa tedavisi gözlükler ve/veya ameliyatladır Yalancı kayma görünümü ise yaş büyüdükçe burun kökü yükseleceğinden kendiliğinden geçer

Sorun 4 Gözlerde kaşıntı, akıntı
Olası tanı: Alerjik konjonktivit
Çözüm: Antialerjik damlalar

Sorun 5 Objeleri takip etmeme, tanıdık yüzlere tepki vermeme
Olası tanı: Görmeyi engelleyen doğumsal bir katarakt (gözün lensinin saydam olmaması) veya retina (gözün sinir tabakası) problemi
Çözüm: Kataraktın tedavisi ameliyatladır Retina problemleri bazen cerrahi gerektirebilir, maalesef bazen çözümsüz olabilir

Sorun 6 Göz bebeğinde beyaz renkli görünüm
Olası tanı: Görmeyi engelleyen doğumsal bir katarakt veya retina problemleri
Çözüm: Katarakt için operasyon, retina problemleri için takip veya cerrahi girişimler

Sorun 7 Göz kapağında düşüklük
Olası tanı: Doğumsal pitozis (kapak düşüklüğü)
Çözüm: Cerrahi olarak üst göz kapağının kaldırılması

Sorun 8 Gözlerde titreme hareketi
Olası tanı: Nistagmus denilen istemsiz, ritmik göz hareketleri Nistagmusun çeşitli tipleri ve çeşitli nedenleri vardır
Çözüm: Nistagmusun tedavisi; tipine ve nedenine göre planlanır Gözlükler, prizmalı gözlükler ve cerrahi girişimler uygulanır

Sorun 9 Göz kapaklarında şişkinlik
Olası tanı: Dermoid kist, hemanjiyom ve diğer kapak kitleleri
Çözüm: Kitlenin tipine göre bazen sadece takip, bazen kitle içine çeşitli maddelerin injeksiyonu, bazen de kitlenin operasyonla alınması
Küçük Çocuklarda Göz Numaralarının Tespiti



Çocukların ilk göz muayenesi 3 yaşındayken yapılmalı Tabii bu, dışarıdan belli olan bir göz problemi, örneğin şaşılık, göz teması kurmama, gözde beyaz leke, yaşarma gibi durumlar olmadığı takdirde geçerli Böyle problemler olduğunda, beklemeden göz doktoruna başvurulması gerekiyor
Çocukların ayrıntılı göz muayenesi ve numara tespiti artık uzaktan kamera sistemi ile gerçekleştiriliyor Göz numaralarının yanısıra, gözün kayma açısı, göz bebekleri arasındaki mesafe gibi ayrıntılı ölçümler de yine kamera ile aynı anda ölçülüyor
Gözde numara olup olmadığının tespiti özellikle tek gözü bozuk olan ya da bir gözündeki numara diğerinden fazla olan çocuklarda önemli Çünkü bu çocuklar günlük hayatta hep tek gözlerini kullanıyor ve kullanılmayan göz tembelleşiyor Erken göz muayenesi yapılmadığı takdirde, tek gözün görmediği ebeveyneler tarafından farkedilemiyorÇocuklarda Göz Kusurlarının Doğal Seyri



Boy uzadıkça, göz küresi de genişliyor Bu da gözün miyoplaşmasına yol açıyor

Bebeklerin çoğunluğu hipermetroptur
Bebeklerin sadece %25i doğduğunda miyoptur
Bebeklerin %50si astigmattır İki yaşından sonra astigmatizma sıklığı %20nin altına düşer
5-6 yaşları arasında +050 ile +125 arasında hipermetrop olan çocukların, 13-14 yaşında göz numaraları sıfır civarında olur
5-6 yaşlarında miyop olan çocuklar, 13-14 yaşlarında daha da miyop olurlar
İki göz arasında numara farkı bebeklerin %24ünde görülür 1 yaştan sonra çocukların sadece %4-8inde iki göz arasında numara farkı olur Numara farkı göz tembelliğine yol açabilir
Çocuklarda Miyopi



Miyopi günlük hayatta çok sık karşılaştığımız bir göz kusuru İstatistiklere göre Avrupa ve Amerikada toplumun %30-40ı, Asyada ise % 70-90ı miyop
Miyopi günümüzde lazerle tedavi ediliyor Ama ilerlemesini durdurmak konusunda bilim maalesef o kadar fazla yol alamadı

Miyopi neden olur?

Günümüzde göz kusurlarının oluşumunda kalıtımın ve çevresel etkenlerin rolü olduğu düşünülmektedir Miyoplarda göz küresi normalden uzundur Aşırı okuma ve bilgisayar oyunu oynama gibi aktiviteler miyopiyi başlatan ve/veya artıran çevresel risk faktörleridir

Miyopi kaç yaşında başlar?

Miyopi doğuştan olabileceği gibi, erişkinlik çağlarında da (20 yaştan sonra) başlayabilir Ama okul miyopisi adını verdiğimiz durum, 7-16 yaşları arasında başlar

Anne- baba gözlük kullanıyorsa, çocukta da mutlaka göz bozukluğu olur mu?

Hayır, bu şart değildir Ama genetik bir yatkınlık söz konusudur

Çok ders çalışmaktan veya bilgisayar oyunlarından göz bozulur mu?

Genetik olarak miyopiye yatkın bir çocukta, sürekli yakına bakmak miyopiyi ortaya çıkarabilir

Miyopinin zekayla ilişkisi olduğu doğru mu?

Pek çok çalışma, miyopların zeka katsayılarının (IQ), miyop olmayanlardan 7-8 puan daha fazla olduğunu göstermiştir Ailelerde de benzer sonuçlar elde edilmiştir: Miyop kardeşlerin, olmayanlara göre zeka katsayısının daha yüksek olduğu saptanmıştır Bu istatistikler 2 türlü açıklanabilmektedir: Ya miyopi ile zeka geni aynı kromozomda birlikte kalıtlanıyor, ya da daha zeki olanlar okumayla daha çok vakit geçiriyor ve gözde miyopi oluşuyor Miyop çocukların okul başarısı da daha yüksek bulunmuştur

Gözlükler sürekli takılmalı mı? Takılmazsa ne olur?

Çocukluk ve ergenlik döneminde miyop gözlüklerin sürekli takılması önerilmektedir Takılmazsa numaraların daha hızlı ilerleyeceği düşünülmektedir

Numaraların ilerlemesini durdurmanın bir yolu var mı?

İlerlemeyi durdurmada kesin bir metod bulunamamıştır Farklı çalışmalar, farklı sonuçlar göstermiştir Kimi göz damlalarının miyopiyi yavaşlattığı iddia edilse de bu yönde yaygın ve kesin bir kanaat yoktur

Numaralar kaç yaşa dek ilerler?

Genellikle 18 yaşa dek ilerler İlerlemenin en fazla olduğu yaş dönemi kızlarda 9-10 yaş, erkeklerde 11-12 yaş arasıdır

En erken kaç yaşında göz kusurları için lazer tedavisi olunabilir?

En erken 18 yaşında lazer tedavisi olunabilir ama son 1 yıl içinde numaralar sabit kalmış olmalıdır

Doğru ve yanlış bilinenler

Yanlış- Miyopi için düşük numaralı gözlük takılırsa numaralar daha az ilerler (Doğrusu: Gözde mevcut numaralar ne ise ona uygun numara kullanılmalıdır)
Doğru+ Ergenlik döneminde miyopi için gözlükler sürekli takılmalıdır
Yanlış- Ergenlik döneminde kontakt lens kullanımı tavsiye edilmez (Doğrusu: 11 yaşından sonra gençler kontakt lens kullanabilir)
Doğru+ Çocuklarda yaş ilerledikçe hipermetropi azalır
Yanlış- Yaş ilerledikçe miyopi azalır (Doğrusu: Miyopi yaşla azalmaz)
KIRKTAN SONRA GÖZ SAĞLIĞI
Kırk yaşından sonra yakını görememe problemi için okuma gözlüğü, uzak-yakın birarada gözlükler ve kontakt lensler kullanılır Uzak-yakın birarada camların alt kısmı yakını görme, üst kısmı uzağı görme için ayarlıdır İkisinin arasındaki bölüm ise orta mesafeye ayarlıdır Diğer bir deyişle okurken aşağı doğru bakarız Uzağı görmek için ileri doğru gözlüğün üst kısmından bakarız Bilgisayar ekranı ise orta mesafedir ve gözlüğün alt-orta kısmından bakarız
Mesleğe göre çok-odaklı camlarda ise uzak, yakın ve orta mesafe bölümlerinin yerleşimi ve büyüklüğü değişir Örneğin bir kütüphaneci kitap raflarına bakarken, yakını görmek için gözlüğün alt değil üst kısmından doğru bakmaktadır Bir araba tamircisi, arabanın altına yatıp gözlüğün yukarı kısımdan orta mesafeye bakabilmektedir Bütün gün okuyan birisi için gözlüğün yakın kısmı daha yukarıya kaydırılıp göz bebeğinin önüne getirilebilir

Bu tür ayarlamalarla kişinin mesleki aktivitelerinde görme kolaylığı sağlanır
Yakını Görememe Sorunu Nasıl Çözülür?



Kırk yaşından sonra, okuma ve bilgisayarla çalışma gibi yakın mesafe görüş gerektiren aktivitelerde zorlanmaya başlarız Yaşa bağlı yakını görememe problemine presbiyopi adı veriliyor Yakını göremiyorsanız, aşağıdaki tedavi seçeneklerinden birini tercih edebilirsiniz:
Yakın gözlüğü

Dar çerçeveli bu gözlükler sadece okurken, bilgisayara bakarken veya yakın mesafe görüşü gerektiren diğer aktiviteler sırasında kullanılır Uzağa bu gözlüklerle bakmamak gerekir

Uzak-yakın birarada camlı (multifokal) gözlükler

Bu gözlüklerin üst kısmı uzağa bakmak için, alt kısmı yakına bakmak için numaralandırılmıştır Bu gözlükler eğer uzak görmeniz de bozuksa avantajlıdır Böylece ayrı ayrı 2 adet gözlüğe gerek kalmaz Bu camların gözlük çerçevesine doğru odaklanarak yerleştirilmesi gerekir Yoksa rahat kullanamayabilirsiniz

Uzak-yakın birarada kontakt lensler

Gözlük takmak istemiyorsanız, kontakt lens deneyebilirsiniz Kontakt lens deneyen 100 hastadan 70i bu kontakt lenslerle tatminkar bir uzak ve yakın görüşü elde edebilmektedir

CK (Kondüktif Keratoplasti)

Son yıllarda radyofrekans tedavisi ile yakını görememe problemi çözülebilmektedir Bu tedavi sadece tek göze uygulanmaktadır Tedavi uygulanan göz miyop hale gelmekte, böylece uzak görüşünde azalma meydana gelmektedir CK tedavisinin 1-3 yıl içinde etkisi geçmekte ve yenilenmesi gerekmektedir

Presbi LASIK

Hipermetrop hastalara tek göze standart LASIK, diğer göze presbi LASIK yapılmaktadır Standart LASIK yapılan gözde uzak gözlük ihtiyacı ortadan kalkmakta, yakın gözlüğünü numarası düşmektedir Presbi LASIK yapılan göz ise miyop hale getirilerek, yakını görmesi sağlanmakta, ama uzak görüşü keskin olmamaktadır
Gözün Yaşlılık Hastalıkları



Kimi göz hastalıkları yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkıyor Bu hastalıkların tedavisi özellikle yaşlanan toplumlarda önemli bir sağlık ve ekonomi yükü getiriyor Bu hastalıklar şunlar:
Katarakt (lensin şeffaflığını kaybetmesi)

Sarı nokta hastalığı (gözün net görmemizi sağlayan kısmının bozulması)
Şeker hastalığının göze vurması (diyabetik retinopati)
Göz tansiyonu (glokom)
Bu yaşlılık hastalıkları arasında en yaygın olanı katarakt Katarakt kadınları daha fazla etkiliyor Kataraktın tek tedavisi ameliyat Kataraktı ilaçla veya beslenmeyle önlemek mümkün değil Günümüzde, katarakt ameliyatı fakoemülsifikasyon denen teknikle ve çok başarılı olarak gerçekleştiriliyor
Şeker hastalığı ise en sık körlük sebeplerinden biri Şeker hastalığı olanların düzenli göz muayenesi yaptırması gerekiyor Şeker hastalığı gözün retina adı verilen sinir tabakasındaki damarları etkiliyor ve kanamalara neden oluyor Ancak erken teşhis ve tedavi yapılırsa (argon lazer tedavisi) görme kaybı önlenebiliyor
Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı ise; net görmemizi sağlayan sarı noktayı bozuyor C ve E vitaminlerinin yanısıra, karoten ve çinko alımının görme kaybı hızını yavaşlattığı düşünülüyor Lazer tedavisi, fotodinamik tedavi, göz içine ilaç enjeksiyonu gibi tedaviler uygulanıyor ama yaşa bağlı sarı nokta hastalığının tedavisinde %100 başarılı sonuçlar henüz elde edilemedi
Göz tansiyonu riski yaşla birlikte artıyor Ailenin diğer bireylerinde glokom varlığı, göz tansiyonu riskini artırıyor Glokom sinsi ilerleyen ve körlüğe yol açabilen bir hastalık olduğundan, 40 yaşından sonra yıllık göz muayeneleri ile erken teşhis ve tedavisi önemli
Gözün yaşlılık hastalıkları sonucu görmenin azalması, başka problemleri de beraberinde getirebiliyor Az görme sonucu düşmeler, kalça kırıklıkları ve depresyon izlenebiliyor Az görmeden kaynaklanabilecek trafik kazaları da hem az görenin, hem de diğer toplum bireylerinin can güvenliğini tehdit ediyorGözün Yaşlanma Belirtileri



Göz çevresi cildinde yaşlanma
Yıllar geçtikçe, göz ve göz çevresindeki cilt yaşlanır Göz çevresinde kaz ayağı adı verilen kırışıklıklar oluşur Gözün yatay genişliği %10 kısalır Göz çevresindeki yağları yerinde tutan zarın gevşemesi yüzünden yağlar öne doğru fıtıklaşır ve göz altında torbalanma görünümü oluşur Yaşla birlikte bu yağların azalması ise gözlerin çukura kaçmış görünümüne yol açar

Gözün yaşlanması

Yıılar geçtikçe, görme azalır, görme alanı daralır Renk hissinde değişmeler olur: Özellikle mavi ve mavi-yeşil tonlarını ayırdetme kabiliyeti düşer Görüntülerdeki kontrast azalır Göz bebeği küçülür
Göz akı bebeklerde mavi-beyaz renktedir, yaşlandıkça sararır Göz akının üstündeki zar gevşer Korneadaki aberrasyonlar (gözün en öndeki şeffaf tabakasından kaynaklanan görme kusurları) artar Korneanın çevresinde beyaz bir halka oluşur Bu halkaya yaşlılık halkası (arkus senilis) denir ve yağ/kolesterol birikimine bağlıdır
Yaşla birlikte göz yaşı salınımı azalır Okurken lensin odaklanmasını sağlayan göz kaslarının kasılma fonksiyonu (akomodasyon) 40 yaşından sonra bozulur Göz içindeki jelde (vitreus) tortular oluşur Bunlar uçuşan sinekler gibi görüntülere yol açarlar, yaşlandıkça sayıları artar
Kaynak: Sağlık Rehberi

Bebeklerde Göz Numaralarının Tespiti



Çocukların ilk göz muayenesi 3 yaşındayken yapılmalı Tabii bu, dışarıdan belli olan bir göz problemi, örneğin şaşılık, göz teması kurmama, gözde beyaz leke, yaşarma gibi durumlar olmadığı takdirde geçerli Böyle problemler olduğunda, beklemeden göz doktoruna başvurulması gerekiyor
Bebek ve küçük çocukların ayrıntılı göz muayenesi ve numara tespiti artık uzaktan kamera sistemi ile gerçekleştiriliyor Göz numaralarının yanısıra, gözün kayma açısı, göz bebekleri arasındaki mesafe gibi ayrıntılı ölçümler de yine kamera ile aynı anda ölçülüyor
Gözde numara olup olmadığının tespiti özellikle tek gözü bozuk olan ya da bir gözündeki numara diğerinden fazla olan bebek ve çocuklarda önemli Çünkü bu bebek ve çocuklargünlük hayatta hep tek gözlerini kullanıyor ve kullanılmayan göz tembelleşiyor Erken göz muayenesi yapılmadığı takdirde, tek gözün görmediği ebeveynler tarafından farkedilemiyor
Bebeklerde Normal Görsel Gelişim



Mavi-gri gözlü yenidoğanlar, zamanla gözün iris tabakasında pigment birikmesi sonucu kahverengi veya yeşil göz rengine sahip olabilirler Görme sinirinin gelişimi doğumdan hemen sonra tamamlanır Ama net görmeyi sağlayan fovea (sarı nokta) gelişimi doğumdan sonraki aylarda da devam eder
Bebeklerde normal görsel gelişim

Doğar doğmaz: Işık refleksi (ışık tutulunca göz bebeğinin küçülmesi)
Doğumdan sonraki günlerde: Parlak ışıkla göz kırpma refleksi
6 haftalıkken: Göz teması kurmak ve devam ettirmek
2-3 aylıkken: Parlak objelerle ilgilenmek

6 aylıkken: Çok net görebilirler! Bebeklerde Göz Sağlığı



Bebeklerde göz sorunlarının belirti ve çözümleri

Dışarıdan bakmakla gözleri sağlıklı görünen bir bebeğin ilk rutin göz muayenesi 3 yaşında yapılmalıdır Ara sıra bebeğinizin gözlerini sırayla kapatarak görmesini kontrol edin Tek taraflı görme problemi varlığında, bebeğiniz gören gözünü kapadığınızda ağlayacak ve elinizi itmeye çalışacak, diğer gözünü kapadığınızda ise tepki vermeyecektir

Aşağıdaki durumlarda ise, 3 yaşını beklemeden bebeğinizi göz doktoruna götürmelisiniz

Sorun 1 Gözde çapaklanma, kızarma
Olası tanı: Bakteriyel konjonktivit Bebeklerde çok yaygın bir problemdir Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte sık görülür Tedaviyle 1 hafta-10 günde geçer
Tedavi: Antibiyotikli damla, jel ve pomadlar

Sorun 2 Gözde devamlı bir yaşarma
Olası tanı: Göz yaşı kanalı tıkanıklığı Bir yaşın altında sık görülür
Tedavi: Burun kökü bölgesine masaj Masajla ilk 1 yılda tıkanıklık kendiliğinden açılmazsa, sondalama denen teknikle anestezi altında kanal ağzı açılır

Sorun 3 Gözde içe veya dışa kayma
Olası tanı: Bu durum gerçek bir kayma (şaşılık) olabileceği gibi, yalancı bir kayma da olabilir Bebeklerde burun kökü basık olduğu için, göz kapaklarının iç kısımlarında bir cilt katlantısı olabilir; bu görünümün doğurduğu göz kayması izlenimine yalancı kayma denir
Çözüm: Şaşılık varsa tedavisi gözlükler ve/veya ameliyatladır Yalancı kayma görünümü ise yaş büyüdükçe burun kökü yükseleceğinden kendiliğinden geçer

Sorun 4 Gözlerde kaşıntı, akıntı
Olası tanı: Alerjik konjonktivit
Çözüm: Antialerjik damlalar

Sorun 5 Objeleri takip etmeme, tanıdık yüzlere tepki vermeme
Olası tanı: Görmeyi engelleyen doğumsal bir katarakt (gözün lensinin saydam olmaması) veya retina (gözün sinir tabakası) problemi
Çözüm: Kataraktın tedavisi ameliyatladır Retina problemleri bazen cerrahi gerektirebilir, maalesef bazen çözümsüz olabilir

Sorun 6 Göz bebeğinde beyaz renkli görünüm
Olası tanı: Görmeyi engelleyen doğumsal bir katarakt veya retina problemleri
Çözüm: Katarakt için operasyon, retina problemleri için takip veya cerrahi girişimler

Sorun 7 Göz kapağında düşüklük
Olası tanı: Doğumsal pitozis (kapak düşüklüğü)
Çözüm: Cerrahi olarak üst göz kapağının kaldırılması

Sorun 8 Gözlerde titreme hareketi
Olası tanı: Nistagmus denilen istemsiz, ritmik göz hareketleri Nistagmusun çeşitli tipleri ve çeşitli nedenleri vardır
Çözüm: Nistagmusun tedavisi; tipine ve nedenine göre planlanır Gözlükler, prizmalı gözlükler ve cerrahi girişimler uygulanır

Sorun 9 Göz kapaklarında şişkinlik
Olası tanı: Dermoid kist, hemanjiyom ve diğer kapak kitleleri
Çözüm: Kitlenin tipine göre bazen sadece takip, bazen kitle içine çeşitli maddelerin injeksiyonu, bazen de kitlenin operasyonla alınması
Küçük Çocuklarda Göz Numaralarının Tespiti



Çocukların ilk göz muayenesi 3 yaşındayken yapılmalı Tabii bu, dışarıdan belli olan bir göz problemi, örneğin şaşılık, göz teması kurmama, gözde beyaz leke, yaşarma gibi durumlar olmadığı takdirde geçerli Böyle problemler olduğunda, beklemeden göz doktoruna başvurulması gerekiyor
Çocukların ayrıntılı göz muayenesi ve numara tespiti artık uzaktan kamera sistemi ile gerçekleştiriliyor Göz numaralarının yanısıra, gözün kayma açısı, göz bebekleri arasındaki mesafe gibi ayrıntılı ölçümler de yine kamera ile aynı anda ölçülüyor
Gözde numara olup olmadığının tespiti özellikle tek gözü bozuk olan ya da bir gözündeki numara diğerinden fazla olan çocuklarda önemli Çünkü bu çocuklar günlük hayatta hep tek gözlerini kullanıyor ve kullanılmayan göz tembelleşiyor Erken göz muayenesi yapılmadığı takdirde, tek gözün görmediği ebeveyneler tarafından farkedilemiyorÇocuklarda Göz Kusurlarının Doğal Seyri



Boy uzadıkça, göz küresi de genişliyor Bu da gözün miyoplaşmasına yol açıyor

Bebeklerin çoğunluğu hipermetroptur
Bebeklerin sadece %25i doğduğunda miyoptur
Bebeklerin %50si astigmattır İki yaşından sonra astigmatizma sıklığı %20nin altına düşer
5-6 yaşları arasında +050 ile +125 arasında hipermetrop olan çocukların, 13-14 yaşında göz numaraları sıfır civarında olur
5-6 yaşlarında miyop olan çocuklar, 13-14 yaşlarında daha da miyop olurlar
İki göz arasında numara farkı bebeklerin %24ünde görülür 1 yaştan sonra çocukların sadece %4-8inde iki göz arasında numara farkı olur Numara farkı göz tembelliğine yol açabilir
Çocuklarda Miyopi



Miyopi günlük hayatta çok sık karşılaştığımız bir göz kusuru İstatistiklere göre Avrupa ve Amerikada toplumun %30-40ı, Asyada ise % 70-90ı miyop
Miyopi günümüzde lazerle tedavi ediliyor Ama ilerlemesini durdurmak konusunda bilim maalesef o kadar fazla yol alamadı

Miyopi neden olur?

Günümüzde göz kusurlarının oluşumunda kalıtımın ve çevresel etkenlerin rolü olduğu düşünülmektedir Miyoplarda göz küresi normalden uzundur Aşırı okuma ve bilgisayar oyunu oynama gibi aktiviteler miyopiyi başlatan ve/veya artıran çevresel risk faktörleridir

Miyopi kaç yaşında başlar?

Miyopi doğuştan olabileceği gibi, erişkinlik çağlarında da (20 yaştan sonra) başlayabilir Ama okul miyopisi adını verdiğimiz durum, 7-16 yaşları arasında başlar

Anne- baba gözlük kullanıyorsa, çocukta da mutlaka göz bozukluğu olur mu?

Hayır, bu şart değildir Ama genetik bir yatkınlık söz konusudur

Çok ders çalışmaktan veya bilgisayar oyunlarından göz bozulur mu?

Genetik olarak miyopiye yatkın bir çocukta, sürekli yakına bakmak miyopiyi ortaya çıkarabilir

Miyopinin zekayla ilişkisi olduğu doğru mu?

Pek çok çalışma, miyopların zeka katsayılarının (IQ), miyop olmayanlardan 7-8 puan daha fazla olduğunu göstermiştir Ailelerde de benzer sonuçlar elde edilmiştir: Miyop kardeşlerin, olmayanlara göre zeka katsayısının daha yüksek olduğu saptanmıştır Bu istatistikler 2 türlü açıklanabilmektedir: Ya miyopi ile zeka geni aynı kromozomda birlikte kalıtlanıyor, ya da daha zeki olanlar okumayla daha çok vakit geçiriyor ve gözde miyopi oluşuyor Miyop çocukların okul başarısı da daha yüksek bulunmuştur

Gözlükler sürekli takılmalı mı? Takılmazsa ne olur?

Çocukluk ve ergenlik döneminde miyop gözlüklerin sürekli takılması önerilmektedir Takılmazsa numaraların daha hızlı ilerleyeceği düşünülmektedir

Numaraların ilerlemesini durdurmanın bir yolu var mı?

İlerlemeyi durdurmada kesin bir metod bulunamamıştır Farklı çalışmalar, farklı sonuçlar göstermiştir Kimi göz damlalarının miyopiyi yavaşlattığı iddia edilse de bu yönde yaygın ve kesin bir kanaat yoktur

Numaralar kaç yaşa dek ilerler?

Genellikle 18 yaşa dek ilerler İlerlemenin en fazla olduğu yaş dönemi kızlarda 9-10 yaş, erkeklerde 11-12 yaş arasıdır

En erken kaç yaşında göz kusurları için lazer tedavisi olunabilir?

En erken 18 yaşında lazer tedavisi olunabilir ama son 1 yıl içinde numaralar sabit kalmış olmalıdır

Doğru ve yanlış bilinenler

Yanlış- Miyopi için düşük numaralı gözlük takılırsa numaralar daha az ilerler (Doğrusu: Gözde mevcut numaralar ne ise ona uygun numara kullanılmalıdır)
Doğru+ Ergenlik döneminde miyopi için gözlükler sürekli takılmalıdır
Yanlış- Ergenlik döneminde kontakt lens kullanımı tavsiye edilmez (Doğrusu: 11 yaşından sonra gençler kontakt lens kullanabilir)
Doğru+ Çocuklarda yaş ilerledikçe hipermetropi azalır
Yanlış- Yaş ilerledikçe miyopi azalır (Doğrusu: Miyopi yaşla azalmaz)
KIRKTAN SONRA GÖZ SAĞLIĞI
Kırk yaşından sonra yakını görememe problemi için okuma gözlüğü, uzak-yakın birarada gözlükler ve kontakt lensler kullanılır Uzak-yakın birarada camların alt kısmı yakını görme, üst kısmı uzağı görme için ayarlıdır İkisinin arasındaki bölüm ise orta mesafeye ayarlıdır Diğer bir deyişle okurken aşağı doğru bakarız Uzağı görmek için ileri doğru gözlüğün üst kısmından bakarız Bilgisayar ekranı ise orta mesafedir ve gözlüğün alt-orta kısmından bakarız
Mesleğe göre çok-odaklı camlarda ise uzak, yakın ve orta mesafe bölümlerinin yerleşimi ve büyüklüğü değişir Örneğin bir kütüphaneci kitap raflarına bakarken, yakını görmek için gözlüğün alt değil üst kısmından doğru bakmaktadır Bir araba tamircisi, arabanın altına yatıp gözlüğün yukarı kısımdan orta mesafeye bakabilmektedir Bütün gün okuyan birisi için gözlüğün yakın kısmı daha yukarıya kaydırılıp göz bebeğinin önüne getirilebilir

Bu tür ayarlamalarla kişinin mesleki aktivitelerinde görme kolaylığı sağlanır
Yakını Görememe Sorunu Nasıl Çözülür?



Kırk yaşından sonra, okuma ve bilgisayarla çalışma gibi yakın mesafe görüş gerektiren aktivitelerde zorlanmaya başlarız Yaşa bağlı yakını görememe problemine presbiyopi adı veriliyor Yakını göremiyorsanız, aşağıdaki tedavi seçeneklerinden birini tercih edebilirsiniz:
Yakın gözlüğü

Dar çerçeveli bu gözlükler sadece okurken, bilgisayara bakarken veya yakın mesafe görüşü gerektiren diğer aktiviteler sırasında kullanılır Uzağa bu gözlüklerle bakmamak gerekir

Uzak-yakın birarada camlı (multifokal) gözlükler

Bu gözlüklerin üst kısmı uzağa bakmak için, alt kısmı yakına bakmak için numaralandırılmıştır Bu gözlükler eğer uzak görmeniz de bozuksa avantajlıdır Böylece ayrı ayrı 2 adet gözlüğe gerek kalmaz Bu camların gözlük çerçevesine doğru odaklanarak yerleştirilmesi gerekir Yoksa rahat kullanamayabilirsiniz

Uzak-yakın birarada kontakt lensler

Gözlük takmak istemiyorsanız, kontakt lens deneyebilirsiniz Kontakt lens deneyen 100 hastadan 70i bu kontakt lenslerle tatminkar bir uzak ve yakın görüşü elde edebilmektedir

CK (Kondüktif Keratoplasti)

Son yıllarda radyofrekans tedavisi ile yakını görememe problemi çözülebilmektedir Bu tedavi sadece tek göze uygulanmaktadır Tedavi uygulanan göz miyop hale gelmekte, böylece uzak görüşünde azalma meydana gelmektedir CK tedavisinin 1-3 yıl içinde etkisi geçmekte ve yenilenmesi gerekmektedir

Presbi LASIK

Hipermetrop hastalara tek göze standart LASIK, diğer göze presbi LASIK yapılmaktadır Standart LASIK yapılan gözde uzak gözlük ihtiyacı ortadan kalkmakta, yakın gözlüğünü numarası düşmektedir Presbi LASIK yapılan göz ise miyop hale getirilerek, yakını görmesi sağlanmakta, ama uzak görüşü keskin olmamaktadır
Gözün Yaşlılık Hastalıkları



Kimi göz hastalıkları yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkıyor Bu hastalıkların tedavisi özellikle yaşlanan toplumlarda önemli bir sağlık ve ekonomi yükü getiriyor Bu hastalıklar şunlar:
Katarakt (lensin şeffaflığını kaybetmesi)

Sarı nokta hastalığı (gözün net görmemizi sağlayan kısmının bozulması)
Şeker hastalığının göze vurması (diyabetik retinopati)
Göz tansiyonu (glokom)
Bu yaşlılık hastalıkları arasında en yaygın olanı katarakt Katarakt kadınları daha fazla etkiliyor Kataraktın tek tedavisi ameliyat Kataraktı ilaçla veya beslenmeyle önlemek mümkün değil Günümüzde, katarakt ameliyatı fakoemülsifikasyon denen teknikle ve çok başarılı olarak gerçekleştiriliyor
Şeker hastalığı ise en sık körlük sebeplerinden biri Şeker hastalığı olanların düzenli göz muayenesi yaptırması gerekiyor Şeker hastalığı gözün retina adı verilen sinir tabakasındaki damarları etkiliyor ve kanamalara neden oluyor Ancak erken teşhis ve tedavi yapılırsa (argon lazer tedavisi) görme kaybı önlenebiliyor
Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı ise; net görmemizi sağlayan sarı noktayı bozuyor C ve E vitaminlerinin yanısıra, karoten ve çinko alımının görme kaybı hızını yavaşlattığı düşünülüyor Lazer tedavisi, fotodinamik tedavi, göz içine ilaç enjeksiyonu gibi tedaviler uygulanıyor ama yaşa bağlı sarı nokta hastalığının tedavisinde %100 başarılı sonuçlar henüz elde edilemedi
Göz tansiyonu riski yaşla birlikte artıyor Ailenin diğer bireylerinde glokom varlığı, göz tansiyonu riskini artırıyor Glokom sinsi ilerleyen ve körlüğe yol açabilen bir hastalık olduğundan, 40 yaşından sonra yıllık göz muayeneleri ile erken teşhis ve tedavisi önemli
Gözün yaşlılık hastalıkları sonucu görmenin azalması, başka problemleri de beraberinde getirebiliyor Az görme sonucu düşmeler, kalça kırıklıkları ve depresyon izlenebiliyor Az görmeden kaynaklanabilecek trafik kazaları da hem az görenin, hem de diğer toplum bireylerinin can güvenliğini tehdit ediyorGözün Yaşlanma Belirtileri



Göz çevresi cildinde yaşlanma
Yıllar geçtikçe, göz ve göz çevresindeki cilt yaşlanır Göz çevresinde kaz ayağı adı verilen kırışıklıklar oluşur Gözün yatay genişliği %10 kısalır Göz çevresindeki yağları yerinde tutan zarın gevşemesi yüzünden yağlar öne doğru fıtıklaşır ve göz altında torbalanma görünümü oluşur Yaşla birlikte bu yağların azalması ise gözlerin çukura kaçmış görünümüne yol açar

Gözün yaşlanması

Yıılar geçtikçe, görme azalır, görme alanı daralır Renk hissinde değişmeler olur: Özellikle mavi ve mavi-yeşil tonlarını ayırdetme kabiliyeti düşer Görüntülerdeki kontrast azalır Göz bebeği küçülür
Göz akı bebeklerde mavi-beyaz renktedir, yaşlandıkça sararır Göz akının üstündeki zar gevşer Korneadaki aberrasyonlar (gözün en öndeki şeffaf tabakasından kaynaklanan görme kusurları) artar Korneanın çevresinde beyaz bir halka oluşur Bu halkaya yaşlılık halkası (arkus senilis) denir ve yağ/kolesterol birikimine bağlıdır
Yaşla birlikte göz yaşı salınımı azalır Okurken lensin odaklanmasını sağlayan göz kaslarının kasılma fonksiyonu (akomodasyon) 40 yaşından sonra bozulur Göz içindeki jelde (vitreus) tortular oluşur Bunlar uçuşan sinekler gibi görüntülere yol açarlar, yaşlandıkça sayıları artar
Kaynak: Sağlık Rehberi