Ensest- Kanayan Yara

Ensest- Kanayan Yara

Literatüre baktığımızda ensestin tek ve kesin bir tanıtımını bulmak mümkün değildir Tanım, disiplinlere göre farklılık gösterir Hukukun tanımıyla psikolojinin tanımı birbirinden farklıdır

Gottlieb (1979), sosyal içerikli bir yaklaşımla ensesti, aile üyeleri arasında kanunlar ve normlar ile yasaklanan cinsel ilişki olarak tanımlamaktadır Claude Levi-Straus, ensest yasaklarını şu şekilde betimlemektedir "Ensest yasakları toplumsal bir kural oluşturduğundan sosyal ve kültürel bir olgudur Ancak aynı zamanda iki yönden doğa kanunu olarak da karşımıza çıkar Birincisi, ensest yasakları evrenseldir Yani her kültürde ensesti yasaklayan bir kural bulunur İkincisi, ensest yasakları insanın doğaya ait bir yönüne, yani cinsel yaşamına bir kalıp getirirler Amerikan Sağlık Eğitim ve Koruma Bölümü'nün 1980'deki tanımına göre, "Aile içi yaşamında ana-baba figürüne, gücüne ve otoritesine sahip kişilerin, çocuğu cinsel anlamda taciz etmesi" olarak kabul edilmiştir Son çalışmalarda üzerinde ortak kararın oluştuğu ensest tanımında her türlü erotik hareket (sözlü, sözsüz, fiziksel, görsel) veya aile üyeleri arasındaki evli olanlardan başka üyelerin bu şekilde davranışlarına ensest denir

Cinsel tacizlerin büyük bir çoğunluğu bildirilmeyip gizli kaldığı için, kesin bir oran bildirmek mümkün değildir (Finkelhor, Hotaling, Lewis&Smith 1990) Russel'a (1984) göre ulusal rapor sistemlerinin olmaması da kesin sayıların bilinmesini engellemektedir Hem bu sebepten, hem de Türkiye'de yapılan cinsel taciz çalışmaları çok sınırlı sayıda olduğu için ne oranda ensestle karşılaştığımızı kesin olarak söylemek mümkün olamamaktadır

Mor Çatı'ya telefonla ya da gelerek başvuran 1259 kişinin 538'inden yeterli bilgi alınmış 538 kişiden 185'i yani %35'i cinsel şiddete uğradığını bildirmiş Klinik çalışmalarımızdan elde ettiğimiz bilgilere göre çoçukluk çağı cinsel istismarı, büyük oranda aile içinde ya da çocuğun tanıdığı kişiler tarafından gerçekleştirilmektedir Cinsel şidette uğrayan 185 kişiden 48'i aile içi cinsel şidette maruz kalmış, yani cinsel şiddete uğrayanların %26'sı ensest mağduru olduklarını bildirmişlerdir Russel ve Wyatt'ın (1985) araştırmasında, 18 yaşına kadar %35-45 oranında mağduriyetin olduğu, temasın olmadığı durumlarda ise %54-62 oranında mağduriyetin olduğu bildiriliyor

Cinsel taciz yaşayanlardan Mor Çatı kadın sığınağına başvuranların yaşlarına bakıldığında, (kadınların 37'si 14 yaşının üzerinde) 14 yaşın altında 7 kişi, anneleri tarafından getirilmişlerdi; bu çoçuklardan 2'si erkekti 14 yaşın üstündekilerin yaş ortalaması 23'dür
Mağdurların Eğitim Düzeyi

Mor Çatı Kadın Sığınağı'na başvuran ensest mağdurlarının;

%4'ü okuma yazma biliyor, %29'u ilkokul mezunu, %15'i ortaokul mezunu, %17'si lise mezunu, %35'inin öğrenim durumu bilinmiyor

Mağdurların İşi

%45'i çalışıyor, %29'u çalışmıyor, %22'si öğrenci

Mağdurların Medeni Durumu

Mor Çatı'ya başvuran ensest mağdurlarının

%75'i hiç evlenmemişti, %21'i ise nikahlı yaşıyordu,

bu kadınların yalnızca %2'si boşanmıştı

Klinikte izlediğimiz ensest mağdurlarında büyük çoğunluğun bekar olması Mor Çatı'ya başvuran ensest mağdurlarıyla paralellik göstermektedir Evlenme yaşının oldukça düşük olduğu Türkiye'de mağdurların bekar kalma oranlarının yüksekliği dikkat çekicidir Evli olan ensest mağdurların çocukluklarında yaşadıkları cinsel taciz yüzünden, kocaları tarafından aşağılanıyor, hatta şidette uğruyorlardı Bu mağdurlar Mor Çatı'ya yaptıkları başvuruda, geçmişte yaşadıkları ensest yüzünden kocalarından baskı gördüklerini bu yüzden boşanmak ve hukuki destek istediklerini belirtmişlerdi

Cinsel Taciz Yapan

Genel bir çalışmada tacizler, ebeveyn figürünü oluşturan kişiler olarak bulunmuştur (baba, dede, amca, ağabey, dayı) (Finkelhor ve Ark 1990, Saundersi Kilpatrich, Resnick, Hanson&Lipovsky, 1992) Aile içinde meydana gelen tacizin %60'ı öz babalar tarafından gerçekleştiriliyor

Mor Çatı ensest olgularında cinsel saldırıların;

%58'i baba %17'si öz ağabey %8'i amca-dayı %6'sı üvey baba %6'sı kuzen %4'ü üvey ağabey

tarafından gerçekleştirilmiştir

Bu sonuçlar Mor Çatı dışındaki başvurular ve hatta dünya literatürüyle de benzerlik göstermektedir Cinsel tacizin yaşandığı evlerde çoğunlukla fiziksel şiddet ve zorbalık görülmektedir Tacizci, neredeyse bütün ev halkını, sıklıkla eşini döver, çocukların buna şahit olup ürkmelerini sağlar Evdeki bu şiddetten çocuklar da paylarını alırlar Ayrıca cinsel taciz sırasında veya dirençle karşılaşıldığında da sıklıkla fiziksel şiddet, tehdit uyguladıkları bilinmektedir Tacizler cinsel şiddet uygulayacakları mağduru zorbalıklarıyla sindirir, korkutur, ölümle veya cezayla tehdit ederek iyice savunmasız hale getirirler, bunların hiçbiri olmazsa duygusal olarak baskı uygularlar

Mor Çatı ensest mağdurlarına cinsel şiddeti uygulayan kişiler, mağdura aynı zamanda fiziksel şiddet de uygulanmışlar

babaların %49'u ağabeylerin %9'u

ve diğer tacizler de fiziksel şiddet uyguluyorlarmış Bu kişiler fiziksel şiddeti uygularken, genellikle ellerini, yumruklarını ve tekmelerini kullanıyorlar, küçük bir bölümü de, sopa, hortum gibi aletler kullanıyorlarmış Ancak uygulanan fiziksel şiddet sonucunda;

%25'i vücutlarında şiddeti belgeleyecek iz olmayacak şekilde, %13'u ameliyat gerektirecek derin kesikler, yüzeysel kesik ve çürükler, %62'sinden de bilgi alınamamıştır

Tacizlerin Yaşı

Cinsel taciz yapanların %40'ını adolesanlar, %60'ını ise yetişkinler oluşturuyor Bizim klinik çalışmalarımızda ve Mor Çatı başvurularında ise bu oranlar farklılık göstermektedir Türkiye'deki çalışmalarda adolesanlar yetişkinlere göre çok daha küçük oranda görülmektedir Aşağıda Mor Çatı olgularının yaşları bilinenlerinden sadece %4'ünü adolesanlar oluştururken, %36'sını yetişkinler oluşturmaktaydı

%4'ü 18 yaşından küçük, %4'ü 19-39 yaşları arasında, %32'si 40-69 yaşlarındaydı, %60'ı bilinmiyor

Tacizlerin Eğitimi

%2'i okur yazar, %23'ü ilkokul mezunu, %4'ü ortaokul mezunu, %4'ü lise mezunu, %4'ü ise yüksek okul veya üniversite mezunuydu, %63'ünün eğitimi ise bilinmiyordu

Tacizcinin İşi

Tacizler düşünülenin aksine işsiz, boş gezen kişiler değildir Tacizcilerin büyük çoğunluğu para kazanacakları bir işe sahiptirler, ancak bizim popülasyonumuzda bu kişilerin çoğu dar gelirli, asgari ücretle çalışan, veya sabit gelirli olamayan kişilerdi Tacizlerin sadece %11'i işsiz, diğerleri para kazanabilecek bir işe sahiptiler

Tacizlerin Alışkanlıkları

Tacizlerin,

%19'u alkol, %13'ü madde, ilaç kullanıyor, %4'ü herhangi bir madde-ilaç, alkol kullanmıyor, %64'ünün ise herhangi bir alışkanlığı olup olmadığı bilinmemektedir

Cinsel Tacizin Süresi

Cinsel tacizin süresi Mor Çatı olgularında bir kezden 17 yıla kadar değişiyordu En kısa süre olan 1 kez %2 oranında, 10-17 yıl süren ise %105 oranında idi Diğer grup ise 1 ile 10 yıl arasında yer alıyordu Aile içinde yaşanan cinsel tacizin aile dışında yaşanan cinsel tacize göre önemli farkı aile dışında yaşanan bir ker yaşanıp sonlanabiliyorken aile içinde yaşanan çoğuz zaman bu şansı yoktur Aile içinde taciz bir kez yaşanmaya başladıysa uzun yıllar devam edebilmektedir Ensestin sarsıcı bir diğer yanı ise çocuğun ya da gencin kendisini dışarıya göre en güvende hissettiği yer olan evinde cereyan etmesidir Karşılaştığı veya karşılaşacağı zorluklardan korunmak için evine sığınan çocuk, evinde daha da büyük bir zorlukla karşılaşır Artık yatak odasında bile güvende değildir, sığınacak kaçacak bir yeri kalmamış tam bir tuzağa yakalanmıştır Çocuk, ya yaşatılanlara boyun eğip yaşamını sürdürmeye çalışacak, ya da güvenliği evden kaçarak bir başka yerde arayacaktır Kendisini korumasız, güçsüz, yalnız ve çaresiz hissedip bu durumuyla yaşamayı öğrenecektir Bu yaşananlar yetişkinlik yıllarında da onun peşini bırakmayıp bir sürü zorlukla karşılaşmasına sebep olacaktır

Mağdurların %13'ü Mor Çatı'dan hukuk danışmanlığı aldı, %52'sine ise psikolojik danışmanlık verildi

Kaynak
AUfuk SEZGİN GELECEĞİM ELİMDE MOR ÇATI YAYINLARI