Çocuklarda Apandisit-Çocuklarda Bağırsak Düğümlenmesi...

1 APANDİSİT
Yaygın bir hastalık olan "apandisit", karnın genellikle sağ alt kısmında bulunan ve apendiks denilen kör barsağin iltihaplanmasıdır "Appendiks vermiformis uzun ince bir boru şeklinde ortalama 9 cm uzunluğunda kör barsaktır 2- 25 cm arasında değişen uzunlukta olabilir Çocuklarda yetişkinlerden daha uzundur Normalde karnın sağ alt bölgesinde yer almakla birlikte farklı konumlarda bulunabilir Vücuttaki işlevi tam olarak bilinmeyen apendiks, bademcik gibi lenfoid doku bakımından zengin bir organdır

Apandisit % 90 oranda apendiks girişinin ya da lümeninin (apendiksin iç boşluğu) herhangi bir seviyede dışkı ile tıkanmasından kaynaklanır Sık görülen nedenlerden biri de apendiks duvarındaki lenf dokularının şişmesidir Ayrıca nadiren barsak parazitlerinin tıkaması ile, travma ya da barsak lenf kanseri gibi durumlarda da apandisit oluşabilir
Çeşitli nedenlerle apendiksin içi tıkandığı zaman, apendiks içinde salgılanan sıvı birikir, iç basınç artar ve aynı zamanda mikroplar çoğalmaya başlar

Basıncın artması ile apendiks şişmeye başlar ve giderek apendiks duvarının kanlanması ve beslenmesi bozulur Bu duruma Akut Apandisit denir Daha sonra nekroz (çürüme) gelişir ve bir yerden apendiks delinir, içindeki mikropca zengin sıvı karın içine boşalır Bu aşamaya ise Perfore Apandisit denir

Apandisit her yaşta görülmekle birlikte, en sık olarak genç erişkinlerde (20-30 yaş grubunda) ortaya çıkar, çocuklarda en sık 6-10 yaş grubunda görülen apandisitin, 2 yaşından küçüklerde görülme oranı % 2 civarındadır

Karın ağrısı; apandisitin en önemli belirtisidir Genellikle göbek çevresinde veya mide üstünde başlar Sürekli ve künt bir ağrıya neden olur, azalma ve çoğalma gösterebilir, ama hiçbir zaman ağrı tamamen yok olmaz Genellikle 4-12 saat sonra ağrı karın sağ alt bölgesine yerleşir Bazı hastalarda ise ağrı karın sağ alt bölgesinde başlar ve orada kalır Apendiksin değişik yerleşim şekilleri nedeniyle ağrı sırtta, sağ veya sol kasıkta, sağ bacakta, idrar yaparken idrar torbasının üst kısmında hissedilebilir

İştahsızlık, hastaların % 90-95’inde ağrıdan daha önce görülen fakat önemsenmeyen bir bulgudur

Bulantı ve kusma; önemli bir göstergedir Hastaların yüzde 75'inde bulantı görülür Kusma her hastada (özellikle de erken dönemde Akut apandisitte) gözlenmeyebilir Genellikle hasta yediklerini içerir tarzda kusar, perfore apandisitte safralı kusma da görülür
Bu belirtilerin yanında, kabızlık ya da ishal gibi tuvalet alışkanlığında değişiklik ve gaz çıkaramama gibi şikayetleri de olabilir

Muayene bulguları apendiksin vücutta yerleştiği yere göre değişmektedir Genellikle karın sağ alt bölgesine bastırmakla hassasiyet ve ağrıda artış saptanır Perforasyon olup olmaması da bulguları etkiler, eğer perforasyon var ise tüm karın hassastır ve hasta karnını kasarak muayeneye direnç gösterir Vücut ısısı bazı kişilerde normal kalmakla birlikte bazılarında 38 derecenin üzerine çıkmaktadır Hastanın hareket etmekle karın ağrısının artması tanı için önemlidir

Tedavisi Cerrahidir Açık ya da laparoskopik (kapalı) yöntem ile cerrahi tedavi uygulanır
Günümüzde apandisit ameliyatları en basit operasyonlardan biridir Ancak tedavisi bu derece kolay olmasına rağmen karın ağrısı önemsenmeyen ve perforasyon gelişen apandisit olgularında zaman kaybı hayati tehlike yaratır Zamanında ameliyat edilmediği durumlarda ölümle sonuçlanabilir Genç erişkinlerde yüzde 15-25, çocuklarda yüzde 50-85 perforasyon riski vardır

Apandisit zamanında doktora başvurulduğunda tedavisi basit, geç kalındığında ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır

DİKKAT
* Karın ağrısı olan çocuğa, karın ağrısının nedeni belirlenmeden kendiniz AĞRI KESİCİ VERMEYİNİZ!

* Eğer çocuğunuz karın ağrısı ile başvurduğunda farklı bir tanı almışsa (İdrar yolu enfeksiyonu, gaz sancısı gibi), önerilen tedavi uygulanmasına rağmen şikayetleri azalmıyor ise tekrar doktora gitmelisiniz

* Normal bir apandisit ameliyatı eğer erken teşhis konulursa yaklaşık toplam 30 dk-1 saat arası sürmekte ve hasta 1 gün hastanede yatıp taburcu edilmektedir Eğer apandisit patlamış ise, ameliyatla apandisit alınır, karın içi temizlenir ve karın içine dren (hortum) konulması gerekebilir ve bu durumda hasta yaklaşık 2-3 gün hastanede kalır

* Erken teşhis ve doğru tedavi hayat kurtarıcıdır

* Günümüzde yüzde 100 apandisit tanısını koyduracak tetkik, laboratuvar ve görüntüleme yöntemi yoktur Bu nedenle hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve kan tetkikleri bir arada değerlendirilip, ayakta çekilen karın grafisi ve bazen ultrasonografi ile değerlendirilerek teşhis konulur

* Şüpheli vakalar hastaneye yatırılır, ağrı kesici verilmeden muayene ve ateş ölçümleri ile takip edilir

2 İNVAJİNASYON (BARSAK DÜĞÜMLENMESİ)
Bir barsak bölümünün birbiri içine teleskopik sekilde girmesidir
İnce barsağın son kısmının (ileum’un) kalın barsağa (cekum’a) girmesi en sık görülen şeklidir (İleokolik invajinasyon)
4 ay – 3 yaş arası daha sık görülür

İlerleyici bir hastalıktır
Aralıklı tarzda şiddetli karın ağrısına sebep olur Çocuk şiddetli kramp tarzında karın ağrısı sırasında bacaklarını karnına çekerek ağlar, huzursuzdur, sonrasında kısa bir süre rahatlama olur, sonra ağrı tekrarlar
Kusma vardır, bazen erken dönemde henüz kusma izlenmemiş olabilir
İlerleyen süreçte kanlı dışkı (çilek jölesi görünümünde) ortaya çıkar
Ateş ileri dönemde barsak dolaşımının bozulmaya başlaması ile kana bakteri geçişi sonucu ortaya çıkar

Muayenede karında sucuk şeklinde ele gelen kitle ve hassasiyet mevcuttur
Klinik öykü ve muayene ile çoğunlukla tanı konulur
Ancak ayakta direkt karın grafisi (hava-sıvı seviyelerinin görülmesi ile barsak tıkanıklığı bulgularının saptanması), Ultrasonografide karın içinde invajine barsağın görüntüsünün (tipik olarak somya yayı görünümü vermektedir) saptanması doğrulayıcı tanısal incelemeler olarak kullanılmaktadır

Acil cerrahi gerektiren bir hastalıktır Zamanında girişim yapılmayan durumlarda ilgili barsakta dolaşım bozukluğu çürüme ile sonuçlanıp o kısmın kaybedilmesine neden olur Hatta geç kalınan vakalarda barsak çürüme bölgesinden delinerek barsak içeriği karın içine boşalırsa ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır

3 İNKARSERE HERNİ (BOĞULMUŞ FITIK)
Kasık fıtığı %60 sağda, % 30 solda, %10 iki taraflı olarak ortaya çıkar
Ağlama, ıkınma ya da öksürme ile belirginleşen kasık şişliği şikayeti mevcuttur
Erkek çocuklarda ilerlemiş durumlarda fıtık o yandaki skrotuma (torbaya) kadar uzanabilir

Çocuklarda kasık fıtığında komplikasyon oranı yüksektir %10-20 inkarserasyon yani sıkışma riski vardır Bu durumda kasıktaki şişlik kaybolmaz, çocukta karın ağrısı, bacaklarını karnına çekerek ağlama, huzursuzluk kusma ve gayta yapamama şikayetleri izlenir

Tanı muayene ile konur
Sıkışmış fıtıkta Ayakta direkt karın grafisi barsak tıkanıklığı bulgularını ve fıtık kesesi içine sıkışmış barsak kısımlarını değerlendirmek için yeterlidir

Tek tedavisi cerrahidir ve Çocuk cerrahisi uzmanları tarafından yapılmalıdır Erken cerrahi müdehale yapılmazsa sıkışmış barsak kısmında dolaşım bozulacağı için, nekroz (çürüme) ve perforasyon (delinme) ortaya çıkar Ameliyat sırasında bu kısmın çıkarılması gerekir Erken tanı ve erken cerrahi müdehale çok önemlidir, hatta hayat kurtarıcıdır