Gebelik Testleri...

Gebelik testleri


Hamile olup olmadığınızı en erken anlamanın yolu gebelik testi yaptırmaktır


4 günlük döllenmiş yumurta, insan koryon gonadotropini (hCG) denilen bir hormon salgılamaya başlar Bu hormon vücut suyunda vücudun dokularına yayılır Başlangıçta kanda bulunabilir, kısa bir süre sonra ise idrarda teşhis edilebilir


Gebelik testlerinin çoğu, kan örneğinden daha kolay alınan idrar örneği ile yapılır


hCG nin varlığını tespit etmek için birçok idrar tahlili tipi kullanılır Çoğu, hCG ile bir hCG antikoru arasındaki bir reaksiyona dayanır İlk reaksiyonun gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek için ikinci bir reaksiyona ihtiyaç vardır Bu genellikle bir renk değişimidir


Bazı kadınlar evde yapılan gebelik testlerini kullanmaktadırlar Bu test paketleri çoğu eczaneden alınabilir Çoğu, bir test tübünde idrarla karıştırılan bir solüsyon içerir Belirli bir süre teste göre değişmek üzere birkaç dakikadan birkaç saate kadar geçtikten sonra, hamileyseniz koyu bir halka oluşur Bazı markalarda, bir renk değişimi gebeliği belirtir


Gebelik testini evde yapmaya karar verdiyseniz, talimatları dikkatle izleyin Ayrıca ister evde ister laborutuvarda yapılsın, günün ilk idrarını kullanırsanız gebelik testi daha doğru olur


İdrar testlerinin doğruluğu:


Doğrulukları, karmaşık olabilecek talimatları ne kadar iyi izlediğinize çok bağlıdır İlk kez kullananların ya da deneyimsiz kullanıcıların doğru bir test sonucuna ulaşmaları daha küçük bir olasılıktır ve hiçbir test kusursuz değildir Ayrıca gebelik testleri, özellikle gebeliğin ilk günlerinde uygulandıklarında, hamile olduğunuz halde olmadığınızı gösterebilirler Bunun nedeni, gebeliğin ilk zamanlarında hCG düzeylerinin düşük olması ve teşhis edilememesidir Bu nedenle, herhangi bir gebelik testinin negatif sonuçları, pozitif bir sonuçtan daha az güvenilirdir


Evde yapılan gebelik testleri tarama testleri olarak kabul edilmelidir Test sonucu negatifse ama gebelik belirtileri gösteriyorsanız, doktorunuza başvurun Sonuç pozitifse, onaylaması ve doğum öncesi bakım için doktorunuza gidin


Hamileyseniz ve adetiniz 4 ila 7 gün geciktiyse, bir klinikte ya da doktorunuzun muayenesinde yapılan idrar testinin sonuçları dörtte üç oranında pozitiftir Adetiniz 2 hafta geciktiyse, doğruluk oranı yüzde i00e yaklaşır Evde yapılan gebelik testlerinin sonuçları, adetin gecikmesinden 10 gün sonra yapıldıklarında yüzde 95 oranında doğrudur


İdrara dayalı gebelik testleri en sık olarak kullanılmaktadır, ama bazı durumlarda, daha kesin olduğu ve hamileliği daha erken teşhis edebildiği için bir kan testi de uygulanabilir Dış gebelik yumurtanın fallop tüpünde ya da rahim dışında bir yerde gelişmeye başladığı gebelik durumunda, idrara dayalı gebelik testlerinin negatif sonuçlarına karşın, kadında tüm gebelik belirtileri görülebilir Bunun nedeni, yumurta rahimde olmadığı zaman HCG düzeylerinin yüksek olmamasıdır Ancak kan testi daha hassastır ve gebeliği teşhis edebilir Dış gebelik potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durum olduğu için, bu bilgi annenin hayatının kurtulmasına yardımcı olabilir

İdrarla Yapılan gebelik Testleri


Hamile olduğundan şüphelenen ve adet gecikmesi yaşayan pek çok kadın eczaneden kolayca temin ettiği gebelik testi ile hamile olup olmadığını öğrenmeye çalışır Bu hem son derece ucuz, hem kolay hem de özel bir yöntemdir Özeldir çünkü testi uygulayan kadından başka kimse sonucu bilemez Pek çok kadın için bu önemli bir özelliktir Kadın hamile olup olmadığını herkesten önce öğrenmek ve bu özel anı doyasıya yaşamak ister Tam tersi şekilde istenmeyen bir gebelikten korkan kadın da hamile olup olmadığını başkalarının bilmesini istemeyebilir


Her yıl tüm dünyada milyonlarca gebelik testi satılmaktadır Evde yapılan gebelik testi anlamında "home pregnancy test" (HPT) olarak adlandırılan bu yararlı kitler her zaman doğru sonuç vermeyebilir Hatalı pozitif ya da hatalı negatif sonuçlar kişide hem psikolojik hem de fiziksel travmaya neden olabilir Bu nedenle gebelik testi kitlerini kullanırken çok dikkatli olmak gerekir


HPT gebeliği nasıl saptar?


Bir gebelik oluştuğunda herhangi bir testin bu gebeliği saptayabilmesi için hCG adı verilen hormonun varlığı temel şarttır hCG yalnızca gebelikte salgılanan bir hormondur ve salgılanabilmesi için döllenmiş yumurtanın blastokist aşamasına ulaşıp rahim içine yerleşmesi gerekir Bu genelde yumurtlamayı takiben 6-10 gün içinde meydana gelen bir olaydır Teorik olarak hCG döllenmeyi takip eden 9 gün civarında salgılanmaya başlar Hormonun kanda yeterli düzeye ulaşıp idrarla da atılması için ek zamana gerek vardır Çok erken dönemlerde hormon kanda yükselmeye başlamasına rağmen idrarl atılması gecikebilir Normalde gebe olmayan bir kadında kandaki hCG düzeyi mililitrede 10 milienternasyonel üniteden (mIU) daha düşüktür


HPT'nin hassasiyeti ne demektir?


HPT'nin hassasiyeti idrarda saptayabildiği en düşük miktardaki hCG değeri anlamına gelir Bugün piyasada satılan pek çok gebelik testinin hassasiyeti 20-50 mIU/mL arasındadır Yani hCG değeri 20-50 mIU/mL'nin altındaysa test sonuç vermez Oysa kan testi hCG değerini tam olarak yansıtır Bu nedenle kan testi daha adet gecikmesi ortaya çıkmadan sonuç verebilir


Testin duyarlılığı yani hassasiyeti ne kadar yüksekse yani ölçebildiği hCG düzeyi ne kadar düşükse gebeliği erken dönemde gösterme olasılığı da o kadar yüksektir


HPT nasıl yapılır?


Her gebelik testinin kendine ait özellikleri olabilir Bu nedenle eczaneden test aldığınızda kullanma talimatını mutlaka okuyunuz


Test için en uygun örnek orta akım idrarıdır Yani idrar yapmaya başlayıp biraz idrarı boşa akıttıktan sonra idrar örneği almanız daha uygundur Testin özelliğine göre idrarınızı bir kaba alıp damlalık ile damlatmanız, idrar kabına batırmanız ya da direkt olarak idrarınızı yaparken testi akan idrara tutmanız uygulanabilecek yöntemlerdir


HPT en erken ne zaman sonuç verir?


"Arkadaşımla ilişkide bulundum daha sonra hemen gidip gebelik testi aldım sonuç negatif çıktı Kesinlikle hamile olmadığımdan emin olabilir miyim?" şeklinde sorular e-posta ya da telefon ile bana yöneltilen sorular arasında sıkça yer almaktadır Bu kadar erken dönemde gebelik olup olmadığını ancak Tanrı bilebilir


Daha öncede belirttiğim gibi gebelik testinde gebeliğin saptanabilmesi için embryonun rahim içine yerleşmiş olması gerekir Bu nedenle test en erken yumurtlamadan sonraki 8-9 günde saptanabilir Ancak yumurtlamanın geç olması, embryonun beklenenden daha geç yerleşmesi gibi nedenler ile bu dönemde yapılan idrar testi genelde negatif çıkar Bu dönemde yapılan gebelik testinin negatif çıkması hatalı negatif anlamına gelmez ve hamile olmadığınızı göstermez En akılcı ve ekonomik yaklaşım adet kanamasını beklemek eğer gecikme olursa test yapmaktır


2001 Ekim ayında JAMA dergisinde yayınlanan geniş kapsamlı bir araştırmada adet gecikmesinin olduğu günde yapılan idrarda gebelik testinin duyarlılığının %90 olduğu saptanmıştır (JAMA 2001;286-1759-1761) Geriye kalan %10 olguda daha henüz embryo rahime bile yerleşmemiştir Yine aynı çalışmaya göre bu testlerin duyarlılığı en fazla adet gecikmesinden 1 hafta sonra olmakta ve %97'ye kadar çıkmaktadır


Bu nedenle adet gecikmesinin takip eden 1-2 günde yapılan test negatif çıktığında mutlaka 1 hafta sonra test yeniden yapılmalıdır


Testi yapmadan önce idrar ne süre ile tutulmalıdır?


Testi yaptığınız gün ne kadar geçse idrar tutmanız gereken süre o kadar azdır Örneğin beklediğiniz adet kanaması 1 hafta geçmiş ise idrar tutmadan herhangi bir zamanda testi yapabilirsiniz Öte yandan adet kanamasını beklediğiniz gündeyseniz ya da adet kanamanız 1-2 gün geciktiyse bu durumda 4 saat idrar yapmayıp daha sonra testi yapmalısınız


Test nasıl yorumlanır?


Piyasada satılan değişik markalardaki idrar testleri birbirinden farklıdır Bu nedenle kullandığınız testin kullanma talimatını mutlaka dikkatlice okuyunuz


Genelde idrar testlerinde 3 tane pencere bulunur Bunlardan birine idrar örneği damlatılırken yan yana bulunan iki pencereye bakılarak test yorumlanır Bu pencerelerden birisi testin doğru şekilde yapılıp yapılmadığınız gösterir (kontrol penceresi) Diğer pencere ise pozitif ya da negatif sonucu verir Pozitif sonuç varlığında bu penceresinde ya bir çizgi ya da artı işareti çıkar Sonuç penceresindeki çizginin renginin açık ya da koyu olması anlamını değiştirmez Bu her durumda pozitif sonuç demektir Bazı testlerde ise sonuç penceresinde artı ya da eksi işareti belirir Artı pozitif sonucu yani gebeliği, eksi ise gebelik olmadığını gösterir




Gebelik testinin sonucu okunurken testin kullanma kılavuzunda belirtilen zaman süresince beklenmelidir Bazı durumlarda test negatif olmasına rağmen bir süre daha beklendiğinde hafif bir çizgi ortaya çıkabilir Bu şüpheli sonucu belirtir Ya hamile olmanıza rağmen hCG değeri testin saptayabileceği düzeylere ulaşmamıştır ya da hamile değilsinizdir ancak test reaksiyon vermektedir Her iki durumda da testin 1-2 gün sonra tekrar edilmesi ya da kanda gebelik testi yapılması uygundur İdeal olan testin kullanma kılavuzunda belirtilen zaman sonrasında sonucu yorumlamaktır


Test neden hatalı sonuç verir?


Testin hatalı negatif sonuç vermesinin temel nedeni duyarlılığının kandaki düşük düzeydeki hCG değerlerini saptamaya yetmemesidir Testin erken yapılması bunda en önemli faktördür Testin bozuk ya da son kullanım tarihinin geçmiş olması da bir diğer etkendir


Hatalı pozitif sonuçlar ise daha nadir görülür Bu gibi durumlarda bazen idrardaki başka bir hormona (örneğin LH) çapraz reaksiyon gelişebilir Bir başka neden de kimyasal gebeliklerdir Çok erken dönemde test pozitif çıkmasına rağmen daha sonra klinik olarak gebelik fark edilemeden embryo canlılığını yitirir ve kan hCG değerleri düşmeye başlar


İnfertilite tedavilerinde yumurta çatlatmak amacıyla yapılan hCG enjeksiyonları sonrasında da hatalı pozitif sonuçlar görülebilir Bu nedenle test son hCG enjeksiyonundan 10-14 gün sonra yapılmalıdır


Testin hatalı pozitif sonuç vermesi oldukça nadirdir Bu nedenle pozitif sonuç varlığında ek incelemeye gerek duyulmazken negatif olması mutlaka gebe olunmadığı anlamına gelmez


Kullanılan ilaçlar ya da enfeksiyonlar hatalı sonuçlara neden olabilir mi?


İçinde hCG içermeyen ilaçlar hatalı sonuca neden olmaz Kısırlık tedavisinde kullanılan yumurtlama uyarıcı ilaçlar da dahil olmak üzere hiç bir antibiyotik, ağrı kesici, doğum kontrol hapı testin hatalı sonuç vermesine neden olmaz ya da gebelik varlığında testin pozitifleşme sürecini geciktirmez Benzer şekilde tütün ürünleri ve alkol de HPT'lerin doğru sonuç vermesini engellemez


Uyarılar

Her türlü adet gecikmesi mutlaka değerlendirilmesi gereken önemli bir sağlık sorunudur Testin negatif çıkması durumunda eğer adet kanamanız hala daha başlamadıysa mutlaka jinekoloğunuzla görüşmelisiniz


Testin pozitif olması normal bir gebelik olduğu anlamına gelmez Bu nedenle gebeliğin varlığını teyit etmek ve dış gebelik başta olmak üzere bazı erken gebelik komplikasyonlarına yenik düşmemek için kontrol şarttır Öte yandan adet gecikmesi olan bir kadında testin negatif sonuç vermesi gebeliğin ilerlemesine neden olacaktır Bu sırada gebelikte kullanılmaması gereken maddeleri kullanmanız ya da gebelik için uygun olmayan davranışlarda bulunmanız bebeğinize zarar verebilir Bunun istenmeyen bir gebelik olması durumunda ise sonlandırılması için yasal sınır aşılabilir


Her adet gecikmesi durumunda test pozitif ya da negatif olsun mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz


Kanla Yapılan Gebelik Testleri


Gebelik oluştuktan yani sperm hücresi yumurtayı dölledikten sonra bu gebelik ürünü bhCG adı verilen bir hormon salgılamaya başlar bhCG düzeyleri döllenmeden yaklaşık 1 hafta sonra kanda normalde olduğu seviyelerin üstüne çıkmaya başlar Gebe olmayan bir kadında kandaki bhCG seviyesi 0-10 mIU/ml'dir Seviyenin 10 dan yüksek olması gebelik lehinedir Kan bhCG seviyesi belirli bir miktarın üstüne çıkınca idrarda da saptanabilir İşte gebelik testlerinde aslında bu hormonun seviyeleri ölçülür gebelik dışında bazı hormon salgılayan tümörler de bu hormonun kan seviyelerini yükseltebilir Gebeliğin takibi esnasında bhCG artışları gebelik ürününün sağlığı hakkında bilgi verir Yine ektopik gebeliğin tanısında son derece önemlidir Mol gebeliklerde de gebelik sonlandırıldıktan sonra tam bir iyileşmenin elde edilip edilmediği seri halde yapılan bhCG ölçümleri ile sağlanır