Diş Sağlığı Ve Gülmenin Önemi...

Yapılan araştırmalar doğal, güzel bir gülüşün insan ilişkilerindeki rolünü açıkça göstermektedir İlk karşılaşma sırasında gözün odaklandığı ilk yer karşı tarafın dişleri ve gülüşüdür Yüz hatları ile uyumlu, doğal dişlere ve gülüşe sahip kişilerin kendine daha güvenli olduğu belirlenmiştir

Gülüş tasarımı kavramı size doğal, ağız ve çevre dokuları ve de sizin isteklerinizle uyumlu ve de tabii ki ağızda iyi fonksiyon gören bir bütünü yaratma sanatıdır Burada amaçlanan gereğinden büyük, bembeyaz, uzak bir mesafeden bakıldığında da ben yapma dişim diye bağırmayan, yüz, ağız dokuları ile uyumu en optimal hale getirilmiş, doğal renk ve formda ve en önemlisi karşıdan asla hemen fark edilmeyen bir estetiğin yaratılmasıdır

Ön dişlerinizde form ve büyüklük açısından asimetri olduğu durumlarda, ön dişleriniz arasında boşluklar (diastemalar) varsa, dişlerinizin renginden memnun değilseniz, dişlerinizde çapraşıklıklar ve düzensizlikler varsa, daha önceden yapılan restoratif işlemlerin (kuron, köprü veya dolgular) görüntüsü sizi tatmin etmiyorsa, doğal olmadıklarını düşünüyorsanız, toplum içinde gülerken ağzınızı elinizle kapama ihtiyacı duyuyorsanız dişlerinizde estetik düzenlemeler yapılarak hem gülüşünüzü hem de kendinize olan güveninizi yenileyebilirsiniz

Gülüş tasarımında dikkat edilecek unsurlar nelerdir?
Hastalarımızda gülüş tasarımı yaparken yaş, cinsiyet, dudaklar, dişetleri, diş renk, şekil ve konumları, yüz şekli, ten rengi gibi konular dikkate alınır

Yaş
Ağız dokularında ve yüzde yaşlanmanın getirdiği değişimler hem yumuşak dokularda (yanak, dudak, diş etleri) hem de sert dokularda (diş, kemik) ortaya çıkar Diş dokuları da senelerin etkisiyle renk değişimlerine ve doku aşınmalarına uğrar Dişlerdeki renk değişimleri kimi zaman basit bir beyazlatma (bleaching) ile ortadan kaldırılabilirse de kimi zaman ağır renk bozuklukları ancak lamina uygulamaları ile düzeltilebilmektedir Diş form bozuklukları, aşınmalar ve yaş dolayısıyla oluşmuş kırıklarda bonding uygulamalarından faydalanıldığı gibi daha ileri vakalarda porselen kuronlardan yararlanılarak hastanın dokularındaki yaşlanma etkileri ortadan kaldırılmakta Yılların etkisi adeta silinerek hastaya kendine güvenini tekrar kazandıran uzun süreli güzel gülüşler elde edilebilmektedir

Cinsiyet
Kadın ve erkek gülüşlerinde birbirinden ayrılan belirgin farklar vardır
Erkeklerde gülme hattı daha düzdür, dişler düz ve köşelidir, ön dört kesici diş arasında önemli boy farkı yoktur
Kadınlarda ise kesici diş kenarları alt dudak eğimini takip eder dişler daha yuvarlak hatlı ve bombelidir, ön iki keser diş iki yan keser dişe göre daha iri ve uzundur

Dudaklar
Gülüşü çerçeveleyen dudaklar gülüş tasarımı yaparken dikkat edilmesi gereken unsurlardandır Kalınlığı, inceliği, sarkıklığı, dolgunluğu, çöküklüğü özellikle alt dudak seyri restorasyon sırasında form yerleşim gibi konularda dikkat etmeyi gerektirir

Dişetleri
Sağlıksız diş eti, gummy smile (gülerken aşırı diş eti görünmesi), dişeti çekilmesi, düzensiz dişeti estetik girişimler öncesi periodontal düzenlemeler ile uzaklaştırılmalıdır

Dişlerin Renk, Şekil ve Konumları

Diş renklerindeki arzu edilmeyen durumlar söz konusu olduğunda ilk uygulanacak yöntem diş beyazlatmadır (bleaching) Beyazlatma her zaman sonuç vermez Bu durumlarda kompozit veya porselen veneerler daha doğru bir tedavi seçeneğidir

Dişlerdeki çapraşıklıkların ortodontik tedavi ile düzeltilmesi hasta tarafından istenilmiyorsa bonding veya lamina uygulamaları ile düzeltilebilir

Dişlerdeki kırıklar ve aşınmalar, dişlerdeki aralıklar (diastema) ideal olarak porselen laminalar ile tedavi edilir

Dişlerdeki eski büyük dolgular kimi zaman yenileri ile değiştirilerek ekonomik şekilde halledilebildiği gibi, sigara, çay, kahve şarap gibi boyar madde içeren ürün tüketimi çok leke tutmayan porselen laminalar endikedir

Yüz Şekli
Genel olarak yüz şekli ile diş şekli arasında paralellikler bulunur Örneğin uzun dikdörtgen suratlı birinin dişlerinin uzun ve köşeli yuvarlak suratlı birinin dişlerinin daha yuvarlak hatlı olması gibi Bunu bazen tersine çevirmek için kimi illüzyonlar kullanarak yüz hatlarının vurgusunu azaltabilme şansına sahip oluruz

Ten Rengi
Diş renkleri ten rengine uygun seçilmeli ve örneğin çok açık tenli birinde uygulayacağımız beyazlıktaki bir diş rengi esmer birinde aynen uygulanmamalı

Gülüş Tasarımı için Kriterler

Estetik bir gülümseme için dişler de birtakım kriterlere uygun olmalıdır Bu kriterler;

1 Altın Oranı
Görünür bölgedeki üst kesici dişlerin genişlik ve yükseklikleri sırasıyla, yüzün genişlik ve yüksekliğinin 1/16'sı olmalıdır

2 Yatay Hizalama
İdeal bir gülümsemede çoğu zaman, göz bebeklerinden geçen hat ile dişlerin ortasından geçen hat birbirine paraleldir

3 Yüzde Simetri
Ön kesici dişlerin şekil ve boyutlarındaki uyumsuzluk kolayca fark edildiği için simetri çok önemlidir Bu bakımdan yüz hatlarının imkan verdiği ölçüde simetrinin sağlanması gülüşe çekicilik katar

4 Gülüş Hattı
Ön dişlerin kesici uçlarını birleştirecek şekilde çizilen eğri alt dudağın eğriliği ile aynı olmalıdır

5 Dişeti Hattı
Gülümsediğinizde görünen dişeti hattı, üst dudak çizgisine paralel olmalıdır Dişeti hattı, tıpkı güzel bir tabloyu çevreleyen çerçeve gibidir

6 Gülüş Genişliği
Arka dişlerin belli oranda görünmesi sağlanmalı yoksa ağız köşelerindeki karanlık alanlar hoş bir görüntü oluşturmaz

7 Diş Oranı
Ön iki dişin genişliklerinin yüksekliklerine oranları yine altın orana uymalıdır Dişin görünür boyu, her zaman genişliğinden büyük olmalıdır

8 Dişlerdeki Gölgeler
Dişlerde tek bir renk hakim değildir Doğal diş saf beyaz olmaz Dişin rengi ve şeffaflığı bölgelere (boyun bölgesi, orta kısmı, kesici kenarı) göre değişir

Lamina (Yaprak Porselen)
Son yıllarda estetik beklentilerin artması ile lamina porselenlere olan ilgi de artmıştır Daha beyaz ve kişinin kendi istediği gibi bir gülüşe sahip olması artık mümkün Halk arasında
“Yaprak Porselenler” olarak da bilinen Lamina dişler sayesinde estetik olmayan bir gülüş artık kader olmaktan çıktı Mükemmel estetiği sağlamak amacıyla uygulanan seramik laminalar pozisyon bozukluğu olan, renklenmiş, travmaya uğramış, kırılmış ya da aşınmış, ayrık ön dişler için koruyucu bir tedavi metodudur Ön dişlerin renk, form ve pozisyonlarının değiştirilmesi amacı ile kullanılırlar Ayrıca lamina tedavisi daha güzel bir gülüş ile kişinin kendine güvenini de arttırmaktadır

Doku uyumları, aşınma dirençleri, renk stabiliteleri ve doğal dişe benzer estetik üstünlükleri nedeniyle sıklıkla tercih edilebilirler Camsı karakterdeki yapıları nedeni ile ışığı yaygın ve ışınsal olarak yansıttıkları kadar yaygın ve düzenli olarak da geçirirler Bu şekilde doğal dişin ışık geçirgenliği ve yansıtma özelliklerini gösterebilme potansiyeline sahiptirler Laminaları doğal dişlerden ayırt etmek neredeyse imkansızdır

Dişin ön yüzeyinden 0,3-0,7 mm lik bir tabaka kaldırılır Ölçü alınır, elde edilen model üzerinde mumdan dişler hazırlanır Mumlar hasta ile beraber, onun isteklerine göre düzenlendikten sonra, ideal gülüş elde edilmiş olur Mükemmel bir uyumla hazırlanmış laminaların, özel bir yapıştırıcı kullanılarak diş ile bir bütün olması sağlanılır

Renklenmiş dişler söz konusu ise, alttaki diş renginin kötü bir şekilde yansımasını engellemek ve ideal bir estetik sağlamak için porselen kalınlığı arttırılmalı ve öncesinde beyazlatma işlemi uygulanmalıdır

Laminalar yapıştırıldıktan sonra en önemli nokta hastanın ağız bakımıdır Ağız bakımı iyi değilse elde edilen estetik kısa bir süre sonra dişetlerinin kötü görüntüsü nedeni ile bozulacaktır
Lamina restorasyonlarda hekimin bilgi ve becerisi kadar çalışılan laboratuarın başarısı da önemlidir

Diş Beyazlatma
Beyazlatma, dişlerin yapısında (mine ve dentin tabakasında) oluşan ve estetik açıdan sorun yaratan renkleşmeleri giderme işlemidir Renkleşmeler genellikle yaşlılık, boyar maddelerin (kahve, çay, kola, sigara vb) tüketimi, travma, kanal tedavisi, eski protezler, kaplamalar ve de dolgular nedeniyle oluşur Dişlerin gelişim sürecinde kullanılan antibiyotik (tetrasiklin) veya aşırı flor tüketimi de dişlerde renklenmelere yol açabilir

Beyazlatma işlemi iki şekilde yapılabilir:
I Home Bleaching (Ev tipi)
Hekimin ağızdan ölçü almasını takiben, dişlerin üzerine takabilecek ince ve elastik kalıpları hazırlanır Bireysel olarak hazırlanan özel kalıbın ön bölgesindeki ufak haznelere hasta evde ilaç yerleştirerek bu kalıbı dişlerin üstüne günde en az 4 - 8 saat süreyle takar Bu işlemin uyku esnasında yapılması, gece tükrük salgısı azaldığından beyazlatmanın etkinliğini arttırır ve hastanın günlük yaşantısını etkilemez Beyazlatma uygulaması sonrasında plaklar ağızdan çıkarıldıktan sonra dişlerin fırçalanması ve ilacın ağızdan uzaklaştırılması tavsiye edilmektedir Tedavi, elde edilecek beyazlık derecesi ve de dişlerde oluşabilecek hassasiyete bağlı olarak ortalama 1 - 4 hafta içinde sonlandırılmalıdır
Bu tedavi esnasında özellikle çay-kahve ve şarap gibi boyar maddelerle sigara tüketiminden kaçınılmalıdır

II Office Bleaching (Muayenehane tipi)
Bu yöntem klinikte ve de hekim kontrolünde yapılan beyazlatmadır Burada kullanılan solüsyonun ev tipinde kullanılana oranla çok daha yüksek konsantrasyonda olması, tecrübeli bir hekimin kontrolünü gerektirmektedir Bu yöntemde tedavi süresi çok daha kısa olacaktır, ancak hassasiyet riski artabilmektedir

Her iki yöntemde etkin olmasına rağmen tercih, renklenmenin derecesine, tedavinin ne kadar çabuk sonlandırılmak istendiğine ve hekimin görüşüne bağlıdır
Her iki yöntemde de özellikle unutulmaması gereken nokta, elde edilen beyazlığın ömür boyu kalıcı olmamasıdır Daha önceden renkleşmeye neden olan etmenlerin devamlılığı ve de özellikle çay-kahve ve şarap gibi boyar maddelerle sigara tüketiminin miktarı, renkleşmenin geri dönüş süresini belirleyecektir