Nakış Sanatı

Kumaş üzerine pamuk keten ipek ya da metal iplik kullanarak iğneyle yapılan bir süsleme sanatıdır Çok eski zamanlardan beri elle yapılan nakış günümüzde yaygın olarak makineyle yapılıyorsa da el işi kadar değerli sayılmaz; elle yapılan iğne işleri ve motifler kadar zarif ve güzeldir




Bu el işi örneğini 1742'de 10 yaşındaki bir kız yapmıştır Kız çocukları nakış öğrendiklerinde bildikleri el işlerini göstermek için Örnek yapmak zorundaydılar Kumaşa kendi adlarını ve yaşlarınıalfabedeki harfleri ve sayılarıbazen de bir şiir dizesi işlerlerdi


Nakısın Tarihçesi

Eskiçağdan kalma mağara resimlerinden an*laşıldığına göre nakış ilk olarak giysileri bezemekte kullanılmıştır Pers Asur ve Babil duvar resimlerinde el işiyle süslenmiş giysiler görülür Eski Mısırlılar da nakışta çok ustay*dı; doğu uygarlıklarında yüzyıllar boyunca çok ince el işleri yapıldı Japonya'da ipek kumaş üzerine doğa görünümleri işlenirdi Çin nakışlarında parlak renkli ipliklerle insan ve ejderha motifleri işlendikten sonra bu motiflerin dış çizgileri sırmayla yani altın iplikle belirginleştirilirdi Bizans'ta sivil ve dinsel giysiler hatta at koşumları bile nakışla süsleniyordu 8 yüzyıldan sonra ikonalara tapanlara karşı başlatılan şiddet hareketlerin*den dolayı Bizanslı nakkaşlar İtalya'ya sığındı ve böylece bu sanat Avrupa'da yayıldı





Nakış sanatı ortaçağda Avrupa'da en par*lak dönemini yaşadı Ünlü İtalyan ve Hollan*dalı ressamlar zarif nakış desenleri çizdiler Bu dönemde en güzel nakışlar din adamları*nın cüppelerini süslemek için yapılıyordu İtalya'da papazların giydiği cüppeler incili nakışlarla süslenirdi Eşsiz bir nakış ustalığı mıştır Sonraları varlıklı kişilerin giysilerinde örneği olan unlu Bayeux duvar halısı Fransa'da bu dönemde yapıl- rişli nakışlar kullanıldı Geçmişten günümüze kalmış çok güzel bazı nakış örnekleri bugün müzelerde sergilenmekte bunun yanı sıra eskiden yapılmış olan çok ince nakışlar da kuşaktan kuşağa yinelenmektedir Hesap işi çin iğnesi fisto antika ajur zinciraplike bunların başlıcalandır








1700'lerde Hindistan'da kuşak üzerine işlenmiş laleler




Nakış Nasıl İşlenir

Güzel nakış yapmak büyük bir dikkat ve hüner ister ama ne kadar karmaşık olursa olsun bütün nakışların temelinde bu işi seven herkesin öğrenebileceği birkaç basit iğne işi vardır
Üzerine bir desen basılmış ve hangi renk iplik kullanılacağı belirtilmiş keten tepsi örtü*leri ya da masa örtüleri çarşıda satılmaktadır Acemilerin işe bunlarla başlaması daha uy*gundur Ayrıca kumaş üzerine geçirmek için kâğıda basılmış desenler ve nakış işlemeyi öğreten kitaplar da vardır Nakış işlerken sivri uçlu bir makasiğne ve iplikten başka bir şey gerekmez Bazı nakışlar için kumaşı gergin tutmaya yarayan bir gergef ya da kasnak kullanılır
İplikler kumaşın niteliğine göre ipek ke*ten pamuk ya da yün olabilir Desen ve renkler de kumaşın özelliğine ve işlenecek parçanın nerede kullanılacağına bağlı olarak seçilir

Basit nakışta dört temel iğne işi vardır
Dolgu sap işi ve iğneardı düz iğne grubuna girer Basit zincir işi ve daha karışık çeşitlerde zincir battaniye işi ve çeşitlerinde zikzakrokoko gibi el işlerinde düğüm kullanılır El işi örneklerinden yastık çantaküçük masa örtüsü ya da giysi cepleri yapılabilir






Türkler'de Nakış

Orta Asya Türkleri'nin kadın giysilerinin ince ve gösterişli nakışlarla bezendiği bilinmekte*dir Önce göçebe yaşamı sürdüren Türkler'in çadırlarındaörtülerinde hatta atlarının ko*lanlarında nakışlar vardı Doğu sanatının özellikle Çin işlemelerinin etkisini taşıyan Orta Asya Türk nakışlarından günümüze ulaşan örnek bulunmamakla birlikte duvar resimleri ve gezginlerin notlan bu konuda bilgi sağlamaktadır



Alıntıdır