07-17-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ölü Takıları...
Ağız ve Göz Bandları
Dini inançlar nedeniyle ölülere takılan bantlar genelde mezarlarda tek veya çift olarak bulunmaktadırlar Hemen hemen hepsinde ilk geçki deliği ya da delik yerine halkaları vardır Builk geçki delikleri pek azında düzenli açılmıştır Çoğunda acele ileaçıldıklarını gösterecek şekilde düzensiz delikler görülür Çeşitliformlardadırlar Genelde oval olup uçları yuvarlak ya da düzdür Çoksağlam bulunanların yanı sıra parçalar halinde ele geçmektedirler Mezarda isketletin başı hizasında bulundukları için ağız ve gözbantları olarak kullanıldıkları kesin olmakla birlikte hangileriningöz, hangilerinin ağız için olduğunu saptamak olanaksızdır Yalnızkabartma olarak dudak şekli ya da izi olanların ağız bantı olarakkullanıldıkları anlaşılmaktadır Katalogta yer alan örneklerin biridışında tek olmaları bunların ağız bantı olmaları olasılığınıarttırmaktadır Beş tanesinin uzunluğu 15 cm civarında, diğerleri de10 cm 'den küçüktür Bu fark ve grupların kullanım amaçlarından mı,yoksa zamansan bir nedenden mi kaynaklandığını saptamak şimdilikolanaksızdır İ Ö 3 ve 2 bin öğe takıları genelde bezemesiz yapılmışolup, ağız ve gözü kapatan bantların yanı sıra el ve ayak bileklerinetakılan bantlarda bulunmuştur İ Ö 8 yüzyıldan sonra bantlarınüzerinde geometrik kabartma, sikke veya mühür baskıları, bitkimotifleriyle hayvan motiflerini görmekteyiz

İçi hafifçe çukur, düzensiz yuvarlak, altın safiha gözü kapatmak için yapılmıştır Kültepe Ib katımezarlarında tek veya çift olarak altın gümüş ve tunçtan yapılmış pekçok safiha bulunmuştur Büyük olanlar göğüs üzerine konulmak içindir
Kenarlarında yer yer kopuklar olan elips biçimindeki gümüş safiha üzerinde, ortadaenlemsine bir çizgi, çizginin her iki tarafında ve kenarlarında zikzaksüslemeler vardır Bantın ortasında ies altı tane üzüm salkımıbezemeleri görülmektedir

Elipsbiçimindeki altının, sivri uçları kıvrılarak, buralarda birer halkaoluşturulmuştur Kullanılan teknik repoussédir Çerçeve kabartmanoktalarla çevrilidir Bezeme olarak ortadaki saplı, yanlardakilersapsız ve yatay olmak üzere üç palmiye yaprağı hemen hemen tüm yüzeyikaplamaktadır Boş kalan alanlarda aynı cins daha küçük yapraklar yeralmaktadır Yaprakların damarları belirgindir Orta yaprağın sağ altkısmında noktalama ile yapılmış bir bezeme (rozet) daha vardır KıbrısEnkomi mezarlarında bulunan bir göğüslükte de aynı tip süslemelergörülmektedir

İncealtın safihadan yapılmıştır Eşkenar dörtgen formludur İp deliklerininolduğu karşılıklı iki ucu yuvarlak kesimlidir İp delikleri öndenvurularak açılmıştır Bantın kenarlarında spiral bezemeler, ortayadoğru karşılıklı ikişer lotus yaprağı, ortada ise bir yaprak sırasıvardır Bezemeler altın levhaya arkadan çizilerek yapılmıştır

Ortası,iki taraflı şişkin, kenarlara doğru ince ve uçları yuvarlaktır Levhanın arka tarafından vurularak yapılan noktalamalar çerçeveyimeydana getirmiştir İki uçta ip geçki delikleri vardır Ortadaki büyükbaskının yanlarında da birer küçük mühür, ya da sikke baskısının izivardır Bu baskılar silik oldukları için ayrıntıları anlaşılmamaktadır

Kalın altın levhadan eşkenar dörtgen şeklinde kesilerek iç kısmına kenarlara paralel dört çizginin dışındadikey ve yatay eksenleri oluşturan iki çizgi daha çizilmiştir İpdeliklerinin olduğu uçlar yuvarlak kesilmiştir İp delikleri "V"şeklindeki bir aletin levhaya arkadan bastırılmasıyla açılmıştır
İncealtın safihadan eşkenar dörtgene benzeyen formda kesilmiştir Ortadakienlemesine çizginin iki tarafında, orta çizgiden kenarlara ve her ikiyana doğru, birbirlerine paralel çizgiler, levhaya dönüşümlü olarakarka ve ön yüzden çizilerek yapılmışlardır İp delikleri kısa kenardanbiraz içeride ve ön yüzden vurularak açılmıştır
Kulak tıkaçları ve Muskalar
Ağızve göz bantlarının yanı sıra ölülerin kulaklarını kapatmak için ya diniinanış gereği veya haşaratın vücuda girmesini önlemek amacıylakullanılmış olabilir İ Ö 3 bine ait altın veya altın kaplama kulaktıkaçları bulunmuştur

İnceboyunlu, konik gövdeli, baş kısmı hafifçe dışa çekik bir kulak tıkacıiç kalıp üzerine sarılarak yapılmıştır Yüzeyde paralel çizgilergörülür
Yuvarlak,altın safihanın ikiye katlandıktan sonra kenarlarındaki deliklerdenbirbirine şerit şeklindeki altın telle dikilmesiyle oluşturulmuş,içinde yer alan organik malzemenin korunmadığı, muska (?) olabilecek bir obje
|
|
|