Gotik Heykelde Ortaçağ’İn Son Kıvılcımları...

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-17-2012

Gotik heykelde Ortaçağ’ın son kıvılcımları
Zanaatçılar, XV

yüzyılda artık gerçek birer sanatçı haline geldiğinden, sadece sipariş üstüne
çalışmaz, eserlerini satılığa çıkarmaya da başlarlar

Bu dönemde sanat, Tanrı’yı yüceltmekten çok, gücünün farkında olan bir düşünceyi yüceltmeye yarar

Heykel, Ortaçağ anlayışından yavaş yavaş uzaklaşıp bambaşka bir dünyaya doğru yol almaktadır

Sluter’in efsanevi yüzlerindeki kutsal heyecan, yüzyılın sonunda yetişen ve anıtsal yazı tarzında yeni bir dinginlik hissedilen Michel Colombe’u derinden etkiler

1460’lı yıllarda Fransa’nın Strasbourg kentinde, Nikolaus Gerhaert Leidenli, doğallık kaygısı ile yüz ifadelerine verdiği önemi ve zarif biçimleri birleştirir

Bu sanatçının etkisi özellikle Ortaçağ’ın sonuna varıldığında çok aranan eşyalar arasında yer alan anıt mezar ile mihrap arkalığı motifleri ve tarzları büyük bir değişikliğe uğrar

Gerçekten de mihrap arkalığı, tasvir sanatlarıyla mimarlığın birleşmesine yepyeni bir tanım getiren, o güne kadar hemen hemen hiç kullanılmamış bir alandır; resimli veya düz kanatlarıyla, kilisenin koro yerinde gerçek bir odak noktası gibidir

Dönemin Alman heykelciliği asıl ifadesini mihrap arkalığı sanatında bulur ve XV

yüzyıl sonunda, çoğunlukla çokrenkli ve yaldızlı olarak ağaç işçiliğinde kendini gösterir

Avusturya’da Michael Pacher, Franken’da Veit Stoss ile Tilman Riemenschneider, bu malzemeye yeni bir soyluluk vermeyi ve bu özel yapının dengesini kurmayı başarırlar

Başka bir değişimse biçime ve ikonografiye yöneliktir: çoğunlukla bir yere dayanmış, sözümona kürsülerden, burjuva pencerelerinden sarkan gövdeler, heykel dünyasını bir sahne görüntüsüne ve kentin günlük bakışlarına açar

Gövdenin eğilip bükülmesi, heykel sanatının XIII

yüzyıldan beri gerçekleştirmeye çalıştığı gibi, motifin çerçeve sinden kurtulmuş oluşu duygusunu güçlendirmek için kullanılır

Ayrıca inançta acıya ve çileye verilen önem Pieta temasının sık sık işlenmesine yol açar

Grup kompozisyonları ölüm (İsa) yüzünden veya şefkatle (Meryem) kıvrılmış bedenlerin işlenmesiyle yepyeni bir atılım kazanır

Çarmıha gerilmiş Isa giderek daha anatomik bir tarzda işlenir

O dönemin bu vazgeçilmez figürü, ölüm saplantısı ve yaşam sevinciyle bir arada yansıtılır

Thema Larousse

07-17-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Gotik Heykelde Ortaçağ’İn Son Kıvılcımları... Gotik heykelde Ortaçağ’ın son kıvılcımları Zanaatçılar, XV yüzyılda artık gerçek birer sanatçı haline geldiğinden, sadece sipariş üstüne çalışmaz, eserlerini satılığa çıkarmaya da başlarlar Bu dönemde sanat, Tanrı’yı yüceltmekten çok, gücünün farkında olan bir düşünceyi yüceltmeye yarar Heykel, Ortaçağ anlayışından yavaş yavaş uzaklaşıp bambaşka bir dünyaya doğru yol almaktadır Sluter’in efsanevi yüzlerindeki kutsal heyecan, yüzyılın sonunda yetişen ve anıtsal yazı tarzında yeni bir dinginlik hissedilen Michel Colombe’u derinden etkiler 1460’lı yıllarda Fransa’nın Strasbourg kentinde, Nikolaus Gerhaert Leidenli, doğallık kaygısı ile yüz ifadelerine verdiği önemi ve zarif biçimleri birleştirir Bu sanatçının etkisi özellikle Ortaçağ’ın sonuna varıldığında çok aranan eşyalar arasında yer alan anıt mezar ile mihrap arkalığı motifleri ve tarzları büyük bir değişikliğe uğrar Gerçekten de mihrap arkalığı, tasvir sanatlarıyla mimarlığın birleşmesine yepyeni bir tanım getiren, o güne kadar hemen hemen hiç kullanılmamış bir alandır; resimli veya düz kanatlarıyla, kilisenin koro yerinde gerçek bir odak noktası gibidir Dönemin Alman heykelciliği asıl ifadesini mihrap arkalığı sanatında bulur ve XV yüzyıl sonunda, çoğunlukla çokrenkli ve yaldızlı olarak ağaç işçiliğinde kendini gösterir Avusturya’da Michael Pacher, Franken’da Veit Stoss ile Tilman Riemenschneider, bu malzemeye yeni bir soyluluk vermeyi ve bu özel yapının dengesini kurmayı başarırlar Başka bir değişimse biçime ve ikonografiye yöneliktir: çoğunlukla bir yere dayanmış, sözümona kürsülerden, burjuva pencerelerinden sarkan gövdeler, heykel dünyasını bir sahne görüntüsüne ve kentin günlük bakışlarına açar Gövdenin eğilip bükülmesi, heykel sanatının XIII yüzyıldan beri gerçekleştirmeye çalıştığı gibi, motifin çerçeve sinden kurtulmuş oluşu duygusunu güçlendirmek için kullanılır Ayrıca inançta acıya ve çileye verilen önem Pieta temasının sık sık işlenmesine yol açar Grup kompozisyonları ölüm (İsa) yüzünden veya şefkatle (Meryem) kıvrılmış bedenlerin işlenmesiyle yepyeni bir atılım kazanır Çarmıha gerilmiş Isa giderek daha anatomik bir tarzda işlenir O dönemin bu vazgeçilmez figürü, ölüm saplantısı ve yaşam sevinciyle bir arada yansıtılır Thema Larousse