Eğitimde Rehberlik

Eğitimin amacı bireyin kendine ve topluma yararlı bir hale gelmesini sağlamaktırFakat okullarımızın bu amacı gerçekleştirmeye çalışırken öğrencinin daha çok zihinsel yönden gelişmesine ağırlık verdiği görülmektedirFakat son araştırmalar bireyin mutlu ve yaratıcı olmasında zihinsel yönden gelişmesinin gerekli ancak yeterli olmadığını ortaya koymaktadırÇünkü birey sadece zihinsel değil, aynı zamanda duygusal ve sosyal bir varlıktırSosyal bir varlıktır çünkü içinde yaşadığı bir ailesi, belli bir arkadaşlık grubu ve sosyal bir çevresi vardır

Öte yandan öğrenci amaçları, ümitleri, problemleri, olumlu ve olumsuz yönleri, güçlükleri olan geleceğine yön verecek, önemli kararların eşiğinde bulunan duygusal bir varlıktırArtık okullarımızın amacı, öğrenciyi bu üç yönden bir bütün olarak geliştirmek olmuştur

Toplumsal değişme hızının artmasıyla öğrencilerin mevcut topluma uymalarına yardımcı olmak artık yetersiz kalmaktadırBu nedenle okulun amacı, öğrencinin bugünün problemlerine bulunmuş çözümleri aktarmak yanında bireylerin problem çözme güçlerini geliştirmek olmalıdır

Öte yandan öğrencinin seçebileceği iş ve mesleklerin sayısı hızla artmaktadırÖğrencinin kendi ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine uygun mesleği seçmesi giderek zorlaşmaktadırÖğrencilerin kendilerini çeşitli yönleri ile tanımaları ve kendilerine en uygun eğitim programı ve mesleği seçmeleri rehberliği gerektirmektedir

Ayrıca sanayileşme ve modernleşme aile içindeki ilişkileri büyük ölçüde etkilemekte, ana-baba-çocuk ilişkileri zaman zaman uyuşmazlık ve çelişkilerle dolu yeni boyutlar kazanmaktadırGenç kuşak ile yetişkin kuşak arasındaki bu ciddi uyum problemlerini giderme de sistematik bir rehberlik hizmetine işaret etmektedir

işte yukarıda sıralanan nedenler dolayısıyla okullarımızda Rehberlik Servislerinin kurulması ve etkinlikle çalışması zorunlu olmuştur

REHBERLiĞiN TANIMI

Rehberlik, öğrencinin kendisini ve çevresini tanıması, doğru kararlar alan ve çevresine uyum sağlayan bir kişi haline gelmesi için bireye yapılan sistematik yardım sürecidirBu yardım süreci sayesinde öğrenci şu soruların cevabını bulabilmelidir : Ben kimim, kuvvetli ve zayıf yönlerim nelerdir, ne olmak istiyorum, en iyi yapabileceğim iş hangisidir, problemlerim nelerdir, başkalarıyla ilişkilerim nasıldır ?

REHBERLiĞiN AMAÇLARI

Öğrencinin;Okul içinde ve dışında kişiliğinden gelen ve çevrenin etkileri sonucu oluşan problemlerini çözebilmek için en doğru ve en uygun kararları alabilecek yeterliliği kazanmasına yardım etmek

Zihnen, bedenen ve sosyal yönlerden dengeli ve Milli Eğitimin amaçlarına uygun bir şekilde gelişebilmesine yardım etmek

Yeteneklerini kavrayıp, etkili bir şekilde geliştirmesine yardımcı olmak

ilgi ve yetenekleri yönünde bir öğrenim programı seçmesine yardımcı olmak

ilgi ve yeteneklerine uygun bir işi veya mesleği seçmesine yardımcı olmak

Çeşitli alanlarda beklenen uyumları sağlayabilmesi için gerekli tercihleri yapması, kararları alması ve bunları uygulayabilmesine yardımcı olmak

Diğer insanlarla iyi ilişkiler kurabilmesini ve hayata karşı olumlu bir tutum geliştirebilmesini sağlamak

Boş zamanlarını yararlı bir şekilde değerlendirme alışkanlığını kazanmasına yardımcı olmak

REHBERLiK iLKELERi

Rehberlik faaliyetleri eğitimin ayrılmaz bir parçası ve bütünleyicisidirBu nedenle rehberlik çalışmaları diğer eğitim faaliyetleriyle birlikte düşünülmeli ve yürütülmelidir

Dünyaya gelen herkes yaşı, dini, cinsi, kültürü, sosyal durumu, duygusal uyumu ne olursa olsun değerlidir

Rehberlik hizmetlerinde gizlilik esastır

Her davranışın bir nedeni vardır ve bu nedenler çeşitli ve karmaşıktırBireyi anlayabilmek için davranışlarının nedenini kavramak gerekir

Rehberlik çalışmalarının verimli olabilmesi için okul, aile ve çevre işbirliğine gerek vardır

Rehberlik sadece normalden ayrılan bireyler için değil tüm bireyler içindir

Öğrencinin gelişimini en iyi şekilde sağlayacak yaşam ve öğrenme şartlarına, insanlar arası ilişkilere ve yaşantılara ihtiyacı vardır

REHBERLiĞiN FAALiYET ALANLARI

Bireyi Tanima : Bireyin kendisini tanıması ile bedensel ve zihinsel yeteneklerini, hoşlandığı ve hoşlanmadığı etkinlikleri, ihtiyaçlarını, hayattan beklentilerini, tutum ve değerlerini tanıması kastedilmektedirÖğrencini ailesi ve sosyo-ekonomik durumu, genel ve özel yetenekleri, okul başarısı, öğretmenlerin gözlemleri, mesleki ve boş zaman ilgileri, gelecek için planları, sağlığı, okul içindeki ve dışındaki gruplarla ilişkileri vbkonulardaki veriler çeşitli tanıma teknikleri yardımıyla elde edilirRehberlik açısından bu bilgilerin anlamı, öğrencinin kendini tanıması ve bu verilerden kendisi için eğitsel ve mesleki planlar yapmada yararlanmasıdır

Bilgi verme ve yöneltme : Öğrenciye toplumda kendisini açık geliştirme ve uyumu kolaylaştırıcı kurallar hakkında bilgi verme rehberliğin ikinci işlevini oluşturmaktadırBu çalışmalarla öğrenci ilgi ve yeteneklerine uygun okul, program ve meslek, burs, kredi olanakları verimli çalışma yöntemleri, sağlıklı yaşama, görgü kuralları vbkonularda aydınlatılır

Duruma Alıştırma : Okula yeni gelen öğrenciler için farklı bir ortamdırBir tarafta okulun kuralları, diğer tarafta öğrencinin okula ilişkin beklentileri, kaygıları vardırÖğrencinin en kısa zamanda okulun kurallarını tanıması, okul yaşantısına uyum sağlaması ve okulun fırsatlarından zamanında yararlanması için yapılan çalışmalar alıştırma çalışmalarıdır

Psikolojik Danışma : Öğrenciler okul yaşamları boyunca zaman zaman kendilerini, problemlerini dinleyecek bir uzmana ihtiyaç duyarlarBu problemler eğitim-öğretim etkinlikleri sırasında karşılaştıkları problemler olabildiği gibi, kişisel, ailevi, arkadaş grubuyla ilgili problemler de olabilirÖzellikle hızlı bir gelişim ve yoğun bir sosyal çevre içinde öğrencilerin çeşitli güçlüklerinin olması son derece normal ve beklenen bir olgudurÖnemli olan problem çözmek değil, bireyin problem çözme gücünü geliştirmektirPsikolojik danışmanın amacı, öğrencinin gizil güçlerini doğru olarak algılaması, yeteneklerini geliştirebileceği fırsatları görebilmesi, problemlerin kaynaklarını algılayabilmesi ve en doğru çözüm yollarını bulmasına yardımcı olmaktır

İzleme ve değerlendirme : Öğrencinin okuldan ayrıldıktan sonra ne gibi güçlük- lerle karşılaştığının sürekli izlenmesi gerekmektedirBöylece rehberlik faaliyetlerinin etkinliği belirlenmiş olacaktırAyrıca izleme çalışmaları mevcut rehberlik programında bazı değişiklikler gerektirebilecektir ki bu da; değerlendirme ve geliştirme çalışması olacaktır