Prof. Dr. Sinsi
|
Bursa'nın Anıt Eserleri
Bursa’da; Osman Bey zamanında 11, Orhan Bey zamanında 130, I Murat döneminde 66 ve Yıldırım Bayezid döneminde 111 anıt yapıt yapılmıştır Yapılan bu anıtların da; 140´ı cami veya mescit,30´u medrese, 7´si okul, 5´i han, 2´si kervansaray,45´i hamam, 27´si türbe, 3´ü köprü, 5´i kale,17´si imaret, 6´sı saray, 24´ü zaviyedir 1905 yılına gelindiğinde Bursa´da; 10 468 ev,165 cami ve mescit, 27 medrese, 36 tekke ve zaviye, 6 kilise, 3 havra, 49 han, 3 tiyatro binası bulunmaktadır
Vakışar Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılan bir araştırmada; Bursa merkezde ayakta kalmış 127 tarihsel caminin varlığı belirlenirken,yine aynı çalışma içinde 45 türbe, 19 anıt mezar,34 medrese, 25 han, 37 hamam ile 15 imaret, tekke ve okulun varlığı belirlenmiştir
Bursa´daki anıtların çoğunun dinsel yapılar olduğu görülür İbadet yapılarından Bursa merkezde 77 cami ve mescit kalmıştır Mezar yapılarından olan türbeler ise 29 kadardır Yıkılanlarla beraber medrese ve mektep sayısı yaklaşık 45´tir Medrese sayılarında, özelikle Fatih döneminde önemli bir artış olduğu görülür Bursa´daki görkemli yapıtlardan bazıları türbelerdir Mehmet Şemseddin, 1900´lü yıllardaki Bursa´da; demir parmaklıkla çevrili olanlar dahil olmak üzere 253 türbe belirlemiştir Bu-1840´lı yıllarda, uzun yıllar Bursa´daki hamamlar üzerine araştırma yapan ve 1880´li yıllarda Bursa´ya gelen Mari De Laonay´a göre Bursa´da 27 hamam vardır 1890´lı yıllarda Mehmet Ziya ve 1905 yılında gelen Hasan Taib´e göre de Bursa´da sadece 26 hamam vardır Köylerdeki tarihi hamam klarının 100´ü aştığı rahatlıkla söylenebilir
Büyükşehir Belediyesi’nin tespitlerine göre,Bursa´da bugün tümü tescil edilmiş 636 tarihi çınar olduğu belirlenmiştir 1998-1999 yıllarında Bursa´da 68 ağacın restorasyonu yapılarak,içi oyulmuş, yıkılmamak için evlere dayanmış çınarlar iyileştirmeye çalışılmıştır
Evliya Çelebi ile aynı tarihlerde Bursa´ya gelen Jeon Thevenot, Bursa´da iki yüzden fazla güzel caminin bulunduğunu yazar XX yüzyılın başında ise Mehmet Şemseddin Bey, Bursa´da 202 cami ve mescidin bulunduğunu yazıyor 1927 yılında yayınlanan bir coğrafya kitabında da bu rakam verilir, ancak bu sayıya tekkeler de dahil edilmiştir Günümüzde, tarihsel anıt niteliği taşıyan 126 (127) cami ve mescit bulunur
Vakışar Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılan bir araştırmada; Bursa merkezde 127 ayakta kalmış tarihsel caminin varlığı belirlenirken,yine aynı çalışma içinde 45 türbe, 19 anıt mezar, 34 medrese, 25 han, 37 hamam ile 15 imaret, tekke ve okulun varlığı belirlenmiştir
Orhan Bey´in yaşadığı dönemde Bursa´ya gelen Arap gezgini İbn-i Batuta, Orhan Bey´in yaklaşık 100 kalesi olduğunu yazıyor Yine aynı dönemde bölgeye gelen El Ömeri de, Orhan Bey´in 50 kadar şehri ve bir o kadar da kalesi bulunduğunu yazıyor Günümüzde ise bu kalelerden çok azının izleri kalmıştır gün Bursa merkezinde 45´i yapısı olan, 19´ü yapısı yıkılmış toplam 64 türbe ayakta kalmıştır Cumhuriyet öncesinde sadece Bursa merkezde 40 kadar tarikatın faaliyette olduğu düşünülürse,bu yapıların önemi de kendiliğinden ortaya çıkar
Mefail Hızlı´nın; "XIV-XVI Yüzyıllarda Bursa Medreseleri" adlı kitabına göre Bursa´da 50 medresenin varlığı belirlenmiştir Mehmet Şemseddin ise, Bursa´da 84 medresenin varlığını belirlemiştir Ancak günümüzde 10 medrese yapısı ayakta kalabilmiştir Bursa´da 25 kadar han yapılmışken bunlardan sadece 13 tanesi ayakta kalmıştır
BursaB B
|