Şili

Nüfus: 16,598,074
Yüz ölçümü: 756,950 km²
Para birimi: Peso (CLP)
Telefon kodu: 56
Başkent: Santiago
Yönetim Biçimi: Demokratik Cumhuriyet
Önemli şehirleri: Valparaiso, Puerto Montt, Punta Arenas, Iquique
Komşuları: Kuzeyinde Peru, Kuzeydoğusunda Bolivya, Doğusunda Arjantin
Ekonomi: Altın, Bakır, Tarım, Şarapçılık, Taze ve İşlenmiş Gıda, Orman ürünleri, Balıkçılık, Turizm
Voltaj: 110 Volt
Dil: İspanyolca
Din: Hristiyan (Katolik)

Şili iklim bilgileri ve iklim grafiği sıcaklık grafiği

İklim:
Kuzeyden güneye çok farklı iklimler görülür Kuzeyde çöl ikliminden, Merkezde Akdeniz iklimine, Güneyde Okyanus ikliminden, doğuda Buzul iklimine kadar değişiklik gösterir

Genel bilgi:
İsmi Aymara dilinde "Dünyanın bitimi" anlamında chilli kelimesinden gelen İnka Krallığının azami genişliği bugünkü Santiago'ya ulaşan ülke Şili’dir
İnkalar Río Aconcagua'nın güneyindeki toprakları, görece soğuk iklime ve karlarla kaplı Andlar'a dayanarak kar anlamına gelen Tchili diye adlandırırlar

Şili, birçok kaynakta tezatlar ülkesi olarak anılır Hakikaten de kuzeydeki çölü, Afrika'nın Sahrasını, güneydeki kanalları Norveç kanallarını, Los Lagos'daki Osorno ve çevresi İsviçre Alplerini, Orta bölgeleri Akdeniz'i hatırlatmasıyla, ayrıca Patagonya'daki buzullarıyla, bu ismi hak eder
Ojos del Salado dünyanın en yüksek volkanıdır

TOPLUMSAL HAYAT
Nüfusun en sık olarak bulunduğu yer, başkent Santiago ve çevresidir Toplam nüfusun neredeyse yarısı bu bölgede yaşar
Kuzeyde ve güneyde tarımın yapılabildiği And'ların arasında kalan ovalar yine yoğun yaşanan yerlerdir Liman şehri Valparaiso'da yoğun yerleşim birimlerindendir

KÜLTÜR – SANAT
Şili halkının % 90'ını ataları Avrupalı olanlarla, Avrupalı ve Kızılderili karışımı olan melezler oluşturur
Şili kültürü gelişme sürecinde bölgesel farklılıklar gösterir
Kuzey Şili, İnka İmparatorluğu için önemli bir kültür merkezidir
Orta ve Güney Şili bölgelerinde de yerel Mapuçe ve diğer Araukanyalı kültürler gelişmiştir
Fransız ve İngiliz kültürlerin etkisi 19 yy`da ortaya çıkmış ve günümüze kadar ulaşırken İspanyollar, Şili kültürüne sömürgeci ve erken Cumhuriyetçi dönemlerde hükmetmeye başlamıştır

İKLİM
Ülkenin kuzey ve güney uç noktalarına gidildikçe, yerleşim yoğunluğu, elverişsiz yaşam koşulları sebebiyle seyrekleşir Zira kuzey çölü ve güneyin soğuk, rüzgarlı iklimi buralarda yaşamayı zorlaştıran unsurlardır

Ülke Mutfağı:
Şili mutfağını, 16 yy gelmeye başlayan İspanyolların mutfağı ve Mapuçe gibi Şili yurdunda yaşamış toplulukların geleneksel yemekleri oluşturur Daha sonra İtalyan ve Alman göçleri de çeşitli biçimde bu mutfağı etkilemiş, zenginlik kazandırmıştır Hatta 20 yy da Fransız mutfağı Şili mutfağı üzerinde etkili olmuş, Criollo isimli bir tür yemek tarzını ortaya çıkarmıştır
Şarap ve Pisco ile yemekler sunulur bu şarap bağları Rio Elqui nehir bölgesinde bulunur

ŞİLİ ŞARAPLARI
İlk bağların 1600'lü yıllarda İspanyollar tarafından kurulduğu bilinmektedir
Şarap üretiminin oldukça eski olduğu Şili'nin, 1980'li yıllarda yaptığı yenilenme ve geliştirme atağı nedeniyle "yenidünya" şarap üreticisi olarak kabul edilir
Pais türü gibi yerel kırmızı üzümden yapılan üretim yerini giderek daha yaygın türler olan Cabernet Sauvignon, Shiraz, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Semillon, Gewürztraminer, Viognier, ve Merlot'ya bırakır

Ancak ülkenin en önemli şaraplarına imza attığı kırmızı tür Fransız kökenli Carmenère'dir Fransa'da Ekim aylarında olgunlaşan üzümler Şili'de güney yarı kürenin Kasım ayı olan Nisan'da (1 ay geç) hasat edilebilmesi nedeniyle Fransa'dan daha iyi sonuç verdiği kabul edilmektedir
Genellikle kırmızı türler Merkez Vadisinde yetiştirilmektedir
Beyaz üzümlerin yetişmesinde, uygun iklimi olan, yüksek rakımlı ve serin Casablanca Vadisi tercih edilir

Teknolojiye çok açık olan Şili'li üreticiler, şarap yapım tekniklerinin de hemen hepsini kullanmaktadır Meşe fıçıda bekletilmiş şaraplardan, geç hasat ürünlerine kadar çok farklı türde üretim yapılmaktadır

Kaliforniya'lı üretici Robert Mondavi'nin ortaklığında kurulan Calittera,
Bordo'nun büyük üreticisi Château Lafite Rothschild'ın yerel firması olan Los Vacos
ve İspanya'nın en büyük üreticisi Miguel Torres'in kurduğu Torres Gibi büyük şarap üreticileri de uygun iklim ve coğrafi koşulları nedeniyle Şili’yi üretim merkezi olarak tercih etmişlerdir

Ülkenin en büyük üreticisi konumundaki Concha y Toro firmasının çeşitli bölgelerdeki üretim merkezlerinde yetiştirilen üzümler farklı kalite kategorilerinde şaraba dönüştürülmektedir

Firmanın kurucusu olan Don Melchor adına çıkarılan şaraplar ve Mouton-Rothschild ortaklığında kurulan Almaviva'nın şarapları üstün kaliteleri ile yüksek fiyatlara alıcı bulabilmektedir Firmanın kitle şarapları da orta düzeyin üstündeki kaliteleri ve düşük fiyatları ile tercih edilmektedir

Inserstave ile "meşe fıçılara alternatif" yaratan Toneleria Nacional firması bu patentli ürünü ile hem çelik kazanların hijyenik özelliğini hem de meşe fıçının şaraba katkısını aynı anda sağlayabilmektedir

El Nino kasırgası nedeniyle rekoltenin çok vasat olduğu 1998 "kayıp yıl " olarak kabul edilmektedir
1999 yılı olağanüstü konsantre şarapların üretildiği yıl olmuştur
2001 ve 2003 yıllarında özellikle Maipo vadisi üst kalitede ürünler vermiştir
2004 rekoltesi de Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc ve Merlot türleri için son derece başarılı sayılmaktadır
Yakın dönemde 2005 yılı süper bir rekolte dönemi olarak kabul edilmektedir