Maslow Pramiti/İhtiyaçlar Hiyerarşisi...

Maslow teorisi veya İhtiyaçlar hiyerarşisi teorisi Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında yayınlanmış bir çalışmada ortaya atılmış ve sonrasında geliştirilmiş bir insan psikolojisi teorisidir


Maslow teorisi, insanların belirli kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılamalarıyla, kendi içlerinde bir hiyerarşi oluşturan daha 'üst ihtiyaçlar'ı tatmin etme arayışına girdiklerini ve bireyin kişilik gelişiminin, o an için başat olan ihtiyaç kategorisinin niteliği tarafınan belirlendiğini sözkonusu etmektedir Maslow'un kişilik kategorileri kendi aralarında bir dizilim oluştururlar ve her ihtiyaç kategorisine bir kişilik gelişme düzeyi karşılık gelir Birey, bir kategorideki ihtiyaçları tam olarak gideremeden bir üst düzeydeki ihtiyaç kategorisine, dolayısıyla kişilik gelişme düzeyine geçemez


Maslow, gereksinimleri şu şekilde kategorize etmektedir 1 Fizyolojik gereksinimler 2 Güvenlik gereksinimi 3 Ait olma gereksinimi 4 Sevgi, sevecenlik gereksinimi 5 Saygınlık gereksinimi 6 Kendini gerçekleştirme gereksinimi


Maslow'a göre birey için o an başat olan gereksinimler hangi kategoriye ait gereksinimler ise, diğer deyişle günlük etkinlikleri ağırlıklı olarak hangi gereksinimleri doyurmaya yöneliyorsa, kişilik gelişmişlik düzeyi de onun istencinden ya da seçiminden bağımsız olarak bu gereksinim kategorisine karşılık gelen düzeyde bulunacaktır


Belirli bir kategorideki gereksinimler tam olarak karşılanmadan kişi bir üst düzeydeki kategorinin gereksinimlerini algılamaz, böyle gereksinimleri yoktur Örnek olarak günlük olarak karnını doyurabilen fakat güvenlik içinde bulunmayan, kendini sürekli olarak olası bir tehdit altında algılayan bir insanın, dünya görüşünü geliştirmek için kitap okumak gibi bir gereksinimi yoktur


Belirli bir gereksinim kategorisindeki gereksinimlerin karşılanması durumunda kişi, bir üst kategorideki gereksinimleri karşılamaya yönelecektir Bu durum kişilik gelişme düzeyini de bir üst düzeye sürükleyecektir


Maslow psikoloji çalışmalarını 'zihin özürlü' veya 'sinir hastası' süjelerden ziyade, Albert Einstein, Jane Addams, Eleanor Roosevelt gibi örnek teşkil edebilecek insanlar üzerinde yoğunlaştırmıştır "Özürlü, gelişmemiş, olgunlaşmamış, sağlıksız, kendi kişiliklerini tayin edememiş, insan ilişkileri çarpık, agresif, provokatör, kompleksli, tutarsız, kaypak süjelere dayalı araştırmaların, özürlü bir psikoloji ve felsefeye temel oluşturacağını" savunmuştur (Motivation and Personality, 1987)


kaynak: vikipedi (Maslow teorisi - Vikipedi)



MASLOW VE İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ KURAMI


Maslow’un bazı eleştirilere rağmen bugün hala kabul gören kuramına geçmeden önce kendi hayat hikayesinden bahsetmek istiyorumOldukça ilginç bir hayat hikayesi:


Maslow,1 nisan 1908’de New York’da doğduYalnızlık,aşağılık duyguları,depresyon ve mutsuzluk dolu bir çocukluk ve delikanlılık dönemi geçirdiNefret dolu ve itici bir kadın olarak gördüğü annesini hiç sevemedi;hatta öldüğünde cenazesine bile gitmeyi reddettiAnnesi sık sık tanrının kendisini cezalandıracağını söylerdiBu tehditlerin de etkisiyle daha küçük yaşta dine güvenmemeye karar verdi ve ateist oldu


Bir çok okul ve iş değiştirdiHayatı boyunca sıkıldığı her şeyi terk ettiPek çok ödül almasına,bir çok alanda(iş idaresi,eğitim,ilahiyat vs)yazıları ve konuşmaları ile tanınmasına rağmen hep ıstırap,acı ve ağrılar çekti;kronik yorgunluk,hipoglisemi,kalça artriti ve kalp sorunları vardıPerformans anksiyetesi sorununu ölünceye dek yaşadıEvliliğinde de(kuzini ile evliydi)hep kafasında soru işaretleri ve sevgi güvensizliği ile yaşadıVefatından bir ay önceki son makalesinin girişinde hiçbir zaman cesur bir lider ve hatip olamadığından yakınarak “ben mizaç olarak cesaretsizim ”diye yazıyor ve ekliyordu ”bu da bana hayatım boyunca bitkinlik,gerginlik,korku,endişe ve kötü uykulara mal oldu”


8 haziran 1970’de hafifçe koşarken 62 yaşında şiddetli bir kalp krizi sonucu vefat ettiBöyle bir yaşamı olan Maslow’un bugün eleştirilere rağmen hala kabul gören bir kuramın yaratıcısı olması ilginç,ama,tesadüf değildir kanımcaMaslow,asla olamadıklarını ve inanamadıklarını bu kuram ile idealize etmiş ve kendini bu yolla yüceltmiştirKüçük yaşta kaybettiği tanrı inancını ise transandantal (kendini gerçekleştirmenin bir yolu zirve yaşantılar)ve teolojiye(ilahiyat ile ilgili yazılar)olan merakıyla ikame etmiştir


Kurama gelince;Maslow’un kuramının adı “ihtiyaçlar hiyerarşisi”dirMaslow’un geliştirdiği bu kuramı genel bir kalıp olarak görmek daha uygun olacaktırMaslow da ortalama bir kişinin fizyolojik ihtiyaçlarının % 85 ini,güvenlik ihtiyaçlarının % 70 ini,sosyal ihtiyaçlarının % 50 sini,saygı görme ihtiyaçlarının % 40 ve kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarının % 10 unu tatmin etmiş olabileceğini ileri sürmüştür


Maslow,güdüleri mertebeli bir yapı içinde görür ve insanların alt basamaktaki gereksinmeleri giderilir giderilmez üst basamaktakileri doyurmaya yöneleceğini kabul ederBu basamaklar şunlardır:


1 Fizyolojik ihtiyaçlar:Yeme,içme,barınma vs


2 Güvenlik ihtiyaçları: Kendini güven ve emniyet içinde ve tehlikeden uzak hissetmek


3 Ait olma ve sevgi ihtiyaçları: Başkaları ile ilişki kurmak,kabul edilmek ve bir yere ait olmak


4 Değer ihtiyaçları: Prestij,başarı,yeterli olmak ve başkalarınca benimsenip tanınmak


5 Kendini gerçekleştirme ihtiyaçları : Kişinin amacını gerçekleştirmesi ve potansiyelini ortaya çıkarması,kişisel tatmin,kişisel başarı,bilimsel buluşlar


Robinson Crusoe adaya ilk düştüğünde parçalanan gemiden sahile savrulmuş birkaç yiyecek paketini topladı,daha sonra da birkaç parça eşyadan açıktan ve yağmurdan kurtulmak için korunacak kapalı bir yer yaptıÖnce yiyeceklerini(fizyolojik ihtiyaç),sonra da güvenli bir yeri düşündü(Güvenlik ihtiyacı)Daha sonra,Cuma ile ilişkilerinde öğretmen rolü üstlenerek(dil öğreterek,araç kullanmayı öğreterek)saygınlık ihtiyacını giderdiCrusoe,sonra düştüğü adayı keşfe çıktı ve bütün adayı tanıdıBir takvim yaptıRahatladığı anda şarkı söylemeye başladıBir kutudan çıkan kitapları okumaya başladıEn son aşamada da kendisini adadan kurtarmaya yarayacak bir araç yapıp kendilerini gerçekleştirmeye çalıştılar


İş yaşamı açısından bakacak olursak da çalışanlar açısından motivasyonun önemi bugün artık tartışmasız bir biçimde kabul edilmiştirMaslow’un bu kuramına göre şöyle bir tablo oluşturmak mümkündür




Basamaklar Örnekler




Fizyolojik ihtiyaçlar Yemek ve barınma için yeterli maaş


Güvenlik ihtiyaçları Uzun süreli iş sözleşmesi,güvenli bir çalışma


ortamı,eşit fırsatlar


Ait olma ve sevgi iht Çalışma arkadaşları tarafından kabul görme,yakın


Dostluklar


Değer ihtiyaçları Etkileyici unvan, büyük ofis,şirket arabası


Kendini gerçekleştirme iht Otonomi ve kendini geliştirmesini sağlayacak bir iş


imkânı


Genel olarak bir alt basamaktaki ihtiyaçlar(gereksinmeler) doyurulmadan bir üst basamağa geçilmez dedikAncak,burada yapılan eleştirilerden birisi,bunun her zaman böyle olmadığı ve kişiden kişiye değiştiği yönündedirBir anneyi ele alalımKendi yemez,çocuğuna yedirirÇocuğu doğduğunda iş yaşamını ve kariyerini noktalayan pek çok örnek vardırAynı şekilde,asgari ücretle çalışan ve henüz fizyolojik ihtiyaçlarını zar zor karşılayan bir kişinin,bir gruba ait olma,saygı görme gibi daha üst düzeylerdeki ihtiyaçlarının olamayacağı yada uzun süre bu ihtiyaçların giderilemeyeceğini söylemek gerekirMaslow’dan sonra bu kuramı yorumlayan Yoshio Kondo ya göre;birey bütün düzeylerdeki ihtiyaçlara aynı anda sahip olabilir,ancak,göreli önemleri kişinin yaşam standardına göre değişebilirBelki böyle bir açıklama daha doğru olacaktırTartışılması gereken bir diğer konu da şu olabilir: Sanatsal ve bilimsel çabalar,kişilerin yiyecek,barınak ve güvenlik için savaşım verdikleri toplumlarda yeşeremez mi?Maslow’un kuramına göre bu biraz zor görünüyorAyrıca,kültürel değerler ve aile ortamı da hangi basamaktaki ihtiyaçların nasıl ve ne şekilde doyurulacağını belirleyen faktörlerdendirÖrneğin;siz kitaba önem veren ve sürekli kitap okuyan bir ailede yetişmişseniz,paranızı çok sevdiğiniz bir tatlıyı almak yerine kitap almaya harcayabilirsiniz


Maslow’a göre kişinin gelebileceği en son basamak kendini gerçekleştirme basamağıdırYazının başında da belirttiğim gibi Kişilerin % 10u bunu gerçekleştirebilirÇoğumuz kendini gerçekleştiren kişiler olmadığımız halde kısa süren doruk yaşantılarımız olmuşturBize verilen bir ödevi tam anlamıyla yaptığımız,bir başkasına onun zor bir durumunda hiçbir karşılık beklemeden yardım ettiğimiz,hiç karşılık beklemeden ve kıskanmadan birini sevebildiğimiz ,bir sanat eseri karşısında hayranlık duyduğumuz zaman yada anne-baba olduğumuzsa hissettiğimiz o koşulsuz mutluluk,birer doruk yaşantı örneğidirDoruk yaşantılar,sürekli olmasa bile herkesin yaşabileceği türdendirKanımca,yaşamını son derece anlamlı gören ve her dakikasını doyasıya yaşayan herkes kendini gerçekleştirmiş sayılabilir


Maslow,tarihteki bazı ünlü kişileri seçti (Spinoza,Lincoln,Einstein,Eleanor Roosevelt vs) ve bu kişilerin hayatlarını inceledikten sonra kendini gerçekleştirenlere özel olduğunu düşündüğü nitelikleri ve kendini gerçekleştirmeye götüren davranışları saptadıOkuyucular açısından ilgi çekici olabilir diye düşündüğüm için bu nitelik ve davranışları aşağıda veriyorum:




KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRENLERİN ÖZELLİKLERİ


Gerçekliği verimli bir şekilde algılarlar ve belirsizliğe tahammül edebilirler


Kendilerini ve başkalarını oldukları gibi kabul ederler


Düşünce ve davranış içtendir


Kendi üzerinde yoğunlaşmaktan çok sorun üzerinde yoğunlaşırlar


İyi bir mizah anlayışları vardır


Çok yaratıcıdırlar


Maksatlı olarak gelenek dışı olmamalarına karşın öz kültürlerinin içselleştirilmesine dirençlidirler


İnsanlığın refahı ile ilgilenirler


Yaşamın temel deneyimlerini değerlendirebilirler


Çok değil az insanla derin,tatmin edici kişilerarası ilişkiler kurarlar


Hayata nesnel bir açıdan bakabilirler




KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRMEYE GÖTÜREN DAVRANIŞLAR




Hayatı bir çocuğun yaptığı gibi tam bir konsantrasyonla ve her şeyi özümseyerek yaşa


Emin ve güvenli yollara takılıp kalmaktansa yeni bir şey dene


Yaşantıları değerlendirirken geleneğin,yetkenin ya da çoğunluğun sesini değil,kendi sesini dinle


Dürüst ol


Görüşlerin,çoğu insanın görüşleriyle uyuşmuyorsa gözden düşmeye hazırlıklı ol


Sorumluluk al


Yapmayı kararlaştırdığın ne ise o konuda çok çalış




Savunmalarını sapta ve bunlardan vazgeçme cesaretine sahip ol



Figen Nas Sağlam

Psikolog

--------------------

Piramit I : Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi 1-2-3



Bazı şeyler kafamızı sık sık kurcalar Bazı şeylerin hayatımızdaki öneminin adını aslında bir türlü koyamayız, bazı şeylerin altında yatan nedenleri aslında bir türlü göremeyiz… Onlar oradadır, vardır, biz sadece sezeriz Yaptığımız, sonuca şaşırmak, en azından onu tam olarak anlamamaktır


Çoğumuz dikişi tutmayan ilişkilerden musdaribizdir Olmaz bir türlü, olamaz… Ya sürmez, ya tatmin etmez İçi boş kalır, yetmez… Ya da görünürde pekçok şeyimiz vardır, ama içimizde bir garip boşluk duygusu süreğendir Adını koymayı bilemeyiz, beceremeyiz…


Ben ilk üniversitede tanıştım Abraham Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ile Maslow Piramidi de deniyor buna aslında


O piramit şu son günlerde ilgimi bir başka türlü çekmekte


Maslow, insanın ihtiyaçlarını, birbirinin üzerine dizilmiş katmanlar (bir piramit) şeklinde, alttan üste, en temelden en karmaşık olanına, şöyle sıralamış:


1 Fizyolojik İhtiyaçlar : Nefes almak, yemek, su, cinsellik vb

2 Güvenlik İhtiyaçları : Dışardan gelecek tehdit ve tehlikelere karşı korunma ihtiyacı

3 Sosyal İhtiyaçlar : Ait olma, ortak davranma, kabul edilme, arkadaşlık ve karşı cins sevgisi (karşı cins ile yakınlaşmaya girme) ihtiyacı

4 Saygı ihtiyacı : a) başarma ve yeterlilik duygularına ulaşabilmek için ihtiyaç duyulan özsaygı b) toplum içinde ulaşılmak istenen statü, tanınma, takdir edilme ve saygınlık için ihtiyaç duyulan başkalarından gelecek saygı

5 Öz-gerçekleştirme İhtiyacı : Bireyin kendi potansiyelinin farkına varmasına, bu potansiyeli gerçekleştirmesine ve sürekli kendini geliştirmeye duyduğu ihtiyaç


Bence bu sıralamada çoğumuzun hayat öyküsü ve bugünü yatmakta neredeyse Şimdi, müstakil bir insan için duruma bir göz atalım


Her yer atmosferle dolu olduğuna göre nefes almayı saymayacağım Bu durumda yaşamı idame ettirmek için ilk şart su içmek ve yemek yemektir Daha sonra uyumak ve sex gibi olmazsa olmaz diğer ihtiyaçalrımız eklenir listeye Tüm bu ihtiyaçlarımız, korteksin (zihin) kontrol edemediği içgüdüsel ihtiyaçlarımızdır ve yaşamsaldır Bunlar bize öğretilmez kısaca, doğuştandır


İkinci olarak insan, yaşamını sürdürmek için fiziksel varlığını dışarıdan gelecek yokedici tehditlere karşı korumak zorundadır Bu örneğin barınma ihtiyacıdır en basitinden Kürkümüz olmadığı için kapalı ve ısı sağlayıcı mekanlara ve düzeneklere ihtiyaç duyarız Aynı zamanda aslında doğa koşullarında varolabilmek, yaralanmadan, zarar görmeden yaşamımızı idame ettirebilmek için, doğanın gücü karşısında zekamızdan başka belki de hiç bir silahımız da yoktur O nedenle, örneğin başka hayvanlardan kendimizi korumak için ya alet yaparız, ya engel kurarız ya da ateş gibi tarihi bir şey keşfetmemiz gerekir… Aslında insan için, her zayıflığın içinde bir gücün bulunduğuna dair iyi bir durum tespitidir bence bu… Bu aynı zamanda duygusal olarak güvende hissetmenin gerekliliğini de vurgulayan bir basamaktır Örneğin yalan söylenmeyen ilişkilerde varolma ihtiyacı, ne olursa olsun yüzüstü bırakılmayacağını bilme ihtiyacı İşte bu çok temel basamakta kırılmaya başladık bile Çağın hastalıklarından “yabancılaşma” ve sonucu olan “nevroz” artık oluşuyor Neredeyse hiçbir kritik ilişkimiz duygusal olarak bu konularda bizi tatmin etmez, özellikle de yetişkinliğe eriştiğimiz yaşam dilimlerimizde… Birazdan bahsedeceğim gibi, eğer takip eden üçüncü basamakta sorun yaşanmışsa, piramitin her basamağı gibi bu basamakta da ciddi sorunlar oluşmaktadır, oluşan çarpık algılar, yanlış otomatik düşünceler (savunma mekanizmaları) ve sebebiyet verdikleri duygusal bozukluklar yüzünden


Geldik üçüncüye… Belki pek çoğumuz için can alıcı basamak bence budur Çünkü sahiden hakkı verilmediğinde adıyla sanıyla “can” alıyor (bence intihara dek varan duygusal bozuklukların oluşum sürecini burası içerdiğinden dolayı)… İşte üçüncü basamak: Sosyal İhtiyaçlar : Ait olma, ortak davranma, kabul edilme, arkadaşlık ve karşı cins sevgisi ihtiyacı Bugünün sırrının belki de yattığı basamaktır bu, bana nedense hep de öyle gelmekte… Bu basamağın içini doldurmanın çoğu, hatta karşı cins sevgisi dışında neredeyse hepsi, ailede başlamaktadır …


“Ait olma” Bir çocuk için de, bir yetişkin için de neredeyse olmazsa olmaz bir ihtiyaçtır bu “Böyle” değil de ancak “öyle” olduğumuzda değil, sadece “varolduğumuz” için bir bütünün parçası olmayı yaşama duygusu… Bunu ailede deneyimleyemeyen, tatmin edemeyen bir kişi, ömrü boyunca bunun açıklığını hissedecektir Bu kapı asla kapanmayacaktır hayatında Bunun da ötesinde, çocukluğunda açık kalmış bu noktayı kapatamamış, bunu hissedemeyen bir yetişkin, kendini tamamlanmamış hissedecektir Ve tüm yaşamını bu “tamamlanma” ve “bu ihtiyacını tatmin edecek şekilde ona anlamlı gelen bir yerde tanımlanma” (eksiklik) ihtiyacı üzerine kuracaktır Bu ihtiyacı tartışmasız şekilde çok baskın olacağından dolayı, yanılsamalar yaşayacaktır Ona bu duyguyu en fazla “verir gibi olan” durumun veya kişinin peşinden gidecektir Özgür seçimler yerine bağımlı seçilmelere evet diyecek, onların peşine takılacak ve bunun ayırdına varamayacak kadar bu ihtiyaç tarafından felç edilmiş olacaktır… O nedenle, kuracağı bu ilişkilerde de bağlı değil, ancak bağımlı olacaktır


“Kabul edilme ve onaylanma”… Bir can alıcı nokta daha Bir insana tam ve anlamlı olduğunu anlatmanın en güzel ve hatta olmazsa olmaz yollarından biridir onu “varolduğu şekilde” onaylamak… “Sen varsın ve varlığını onaylıyorum Bu varlığa saygı duyuyorum; bu varlık varolmakla yaptığı her edimde insancadır ama/ve bunun ötesinde kendine özgüdür de… Bunu görüyor ve anlıyorum, sadece kendin gibi varolmana saygı duyuyorum, seni kaale alıyorum ve sana varlığını tanıyan ve saygı duyan yanıtlar veriyorum”… İşte bir aileden çocuğa gitmesi gereken ilk mesajlar… Çok da tanıdık gelmiyor öyle değil mi? Şaşırtıcı değil, bizim aile yapımız bu aşamaya henüz gelememiştir Bizim aile yapımız bu aşamaya henüz gelemediği için doğal olarak da, bu ailelerden yetişen bireylerin oluşturduğu toplumumuz da burada değildir Toplumumuzda aidiyet duygusu da onaylanma ve takdir edilme duygusu da eksiktir bireylerde Aslında birey de dememeli, kişilerde demeli; zira bu faktörler olmadan bence birey olunamaz


O nedenle etrafımız kadın veya erkek, onaylanma ihtiyacından ölen kişilerle kaynar Her yaptıkları işte ve her düşüncelerinde onay beklerler, hatta onay almak üzere davranır veya düşünürler Çok muhtemelen biz kendimiz de onlardan biriyizdir Bize yapılan eleştirilere neredeyse hiç katlanamayız Bu nedenle, sokaktaki adama gözünün üzerinde kaşın var deyip onu düzeltmeye kalkıştığımızda sunturlu bir küfürden okkalı bir kurşuna varan bir tepki yelpazesinden nasibimizi alırız En küçük bir ilgisizlik durumunda sevilmediğimizi düşünmeye başlarız, alınganlığımız had safhadadır, herşeyi kendimize yönelik algılar ve çarpıtırız Patron o gün sinirli ise veya eşimiz ilgisiz ise bu mutlaka bizden kaynaklanıyordur! Girdiğimiz ilişkilerde asla negatif bişey duymaya gelemeyiz, duyduğumuzda yaralarımız kanar Savunmalarımızı hep bu boşluklarımız üzerine kurarız Eksikliğimizi kabul edemeyiz, çünkü “zaten hep üzerimize geliniyor”dur… Ya da tam tersi, biz zaten o kadar değersiz ve fazlalık bişeyizdir ki, eksikliğimizin de ötesinde bir eksik olma durumunu kabul ediveririz Böylece, ya umarsızca kendimizi ne pahasına olursa olsun savunmak isteriz ve bizim için savunmak bir noktadan sonra inkar ile aynı anlama gelmeye başlar… Ya da “herşeyi” körce kabullenir ve depresyon çukuruna demirlemeye başlarız Onaylanmamaktan çok korktuğumuz için, bize diretilen maskelerle dolaşmaya bu nedenlerle boyun eğeriz Yeter ki beğenilelim, yeter ki onaylanalım… Yeter ki bize biri “hadi canım olmaz öyle” demesin… “Seni tasvip etmiyorum, bence yanlışsın, ne ayıp, nasıl da öyle yaparsın veya düşünürsün” demesin… Bizi öyle, yani kendimiz gibi olduğumuz için yargılamasın… Dünya yıkılsın ama bize öyle denmesin… Bu yaşamsal (veya ölümcül, sıfatı siz seçin) bir ihtiyaçtır Bu onaylanmamak öyle bir şeydir ki, onaylayanın mutlak otorite olduğunu varsayar, onu hiç sorgulamaz veya ona öyle bir anlam yükler, sonra da ona karşı ciddi bir kaygı ve hatta korku geliştiririz Yeter ki onaylamasını istediğimiz her ne merci ise, ne pahasına olursa olsun bizi onaylasın Sosyal ilişkilerimize damgayı vuran bu basamağın çarpıklığında genellikle demir atar, bir basamak daha yukarıya çıkamayız bir türlü


Ve geldik bu basamaktaki, özellikle de kadınların en büyük sandıkları yaralarının yattığı noktaya: “karşı cins ilişkisi” ihtiyacı Burası çok çetrefil bir konu bence… Hoş diğerleri de öyleydi aslında ya… Karşı cins ilişkisi, eğer bu (üçüncü) basamaktaki ait olma, takdir edilme ve onaylanma ihtiyaçlarımız, gelişimimizin doğru evrelerinde sağlıklı bir şekilde karşılanmamış ise… tek kelime ile sadece işkence haline gelmektedir… Aslında her iki cins için de Cinsiyet ise, özellikle bizim gibi ataerkil ve baskıcı, geleneksel ve hele de maço toplumlarda, bu basamağın travmatik etkilerini belirler bir nitelik kazanmaktadır Kısaca dişi olanlar bu basamaktan erkek olanlara nazaran çok daha fazla hasarla çıkarlar (aslında çıkamaz ve çokluk burada kalırlar) Bu sözkonusu ihtiyaçları karşılanmayan kişiler, bunları umarsızca artık her ilişkilerinde aramaya başlayacaklardır Karşı cins ilişkisinin bundan nasibini almayacağını düşünmek en hafifinden safdillik olurdu… Erkekler, bu eksiklikleri karşılayabilecek ikâme ilişkileri çeşitleyebildikleri halde, kadınlar bu aşamada yer alan neredeyse tüm eksikliklerini tek bir ilişkiden talep eder gibi gözükmektedir: karşı cins ilişkileri… Bu, neden kadınların çok daha büyük olduğu sanılan gönül yaraları ile uğraştıklarının yanıtlarından biridir bence; hatta bence esas yanıttır Çünkü bu tip bir ilişkide, kendimize ait “olmazsa olmaz” ihtiyaçlarımız karşılanmamış olduğu için, ciddi bir yanlış baz sözkonusudur Bu nedenle biz kadınlar ilişkilerimizde sevgili olmaktan ziyade çocuk olmayı seçeriz, ama farkına varamayız Düşünülebileceğinden daha fazla beklenti kurarız bu ilişkiler üzerinde; beklenilebileceğinden çok daha hassas ve kırılgan oluruz sonuçlarına Karşımızdakinde de aynı durum olduğunda zaten sonuç sadece hüsrandır… Bu tip bir ilişkide ciddi bir tensel uyum veya adına aşk denilen kimya olmadığında, olay sadece bir kedi fare oyunununa kolaylıkla dönüşebilmektedir


Elbette aslında belki de olay bu kadar da basit değildir ama bunun tüm detayını yazmak için herhalde bir kitap gerekirdi…