Sigaranın Sağlığa Zararları Ve Bırakma Yöntemleri

Sigara tiryakilerinin hayatlarının en mutlu günlerini yaşadıklarından, sigaralarını daha bir keyifle tüttürdüklerinden adım gibi eminim Çünkü, birkaç gün önce Allen Carr'ın akciğer kanserine yakalandığı açıklandı

Elin adamının akciğer kanseri olmasından sigara tiryakilerine ne demeyin Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof Dr Ahmet Rasim Küçükusta, Mynet okurları için yazdı

Allen Carr herhangi biri değil, kendi bulduğu bir yöntemle yüz binlerce insana sigarayı bıraktırdığı iddia edilen bir İngiliz Dünyada "anti-smoking guru" olarak tanınıyor, yani sigara içilmesine karşı olanların ustası, piri

Aslında Allen Carr da gençliğinde bir sigara sevdalısı imiş Babasını akciğer kanserinden kaybetmiş olmasına rağmen, 16 yaşında sigaraya başlamış ve üstelik de birkaç yıl içinde günde en az 3 paket sigara tüketir bir duruma gelmiş 33 yıl bu şekilde sigara içmiş Birçok sefer sigarayı bırakmayı denemiş, ama bir türlü başarılı olamamış Nihayet 1983 yılında kendi geliştirdiği bir yöntemle sigarayı bırakmış, hem de bu işi çok kolay, hiçbir sıkıntıya girmeden, kırıp dökmeden, sinirlenmeden, kilo almadan başarmış ve üstelik de o günden beri de asla sigara içmemiş

Alan Carr, yöntemini önce çevresindeki insanlar üzerinde denemiş ve başarılı olduğunu görünce de yöntemini geliştirerek birebir görüşmelerden pek çok insanın katıldığı grup seanslarına geçmiş 1983'de de Londra'da ilk kliniğini açmış Buraya dünyanın her yerinden akın akın insanlar gelmeye başlayınca, yöntemini uygulayacak uzmanlar yetiştirmeye, dünyanın birçok yerinde klinikler açmaya ve kitaplar yazmaya başlamış

Sigarayı bıraktırdığı kişiler arasında Anthony Hopkins, Richard Branson gibi ünlüler de varmış Bizden de Akşam yazarı Mansur Forutan' ın bir yazısından bu yöntemle sigarayı bıraktığını yazmış olduğunu hatırlıyorum Bugün, dünyanın 30 ülkesinde sayısı 70' i geçen kliniği olduğu ve buralarda sadece geçen yıl 45000 kişinin tedavi olduğu söyleniyor Bu işten ne kadar para kazandığını da siz hesap edin artık İşte, Alan Carr bu

Şimdi sigara tiryakilerinin neden sevindiklerine gelelim
Sigara tiryakisi olup bir de bunu bırakmaya çabalayıp bir türlü bırakamayanları en mutlu eden olay, sigara içmedikleri halde sigaranın neden olduğu hastalıklardan birine tutulanların haberini almaktır Hele de bu kişi, Alan Carr gibi kendisi de sigaraya karşı olan, binlerce insana sigarayı bıraktırmış olan biriyseBu biraz da meselâ, verem, astım, kanser olan birinin hastaneye gittiği zaman sadece kendisinin hasta olmadığını gördüğünde duyduğu mutluluğa benzer bir durumdurÜstelik bir de, bu hastalık o kişinin ölümüne neden olmuşsa, duyulan ‘çaktırılmayan mutluluk' da daha fazla olur

"Bak gördün mü, sigara içmeyen biri daha akciğer kanserinden gitti N' olucak, içen de kanser oluyor, içmeyen de Adam sigara koymamış ağzına hayatta, ama öldü gitti kanserden Bu iş Allah' ın takdiri" diyerek keyifle tüttürürler sigaralarını

Bugün, sigaranın nasıl zararlı olduğundan başlayıp kanserlerin önlenebilir en önemli nedeninin sigara olduğunu anlatarak tiryakilerinin şu üç paralık keyiflerine dokunmayalım

Sigarayı bırakırken
Zararları saymakla bitmeyen sigarayı bırakmanın en önemli püf noktalarından biri doğal beslenmeye geçmektir

Rafine ve hayvani gıdalar ağırlıklı bir beslenme biçimi vücuttaki asiditeyi artırır Gerginlik ve sinir bozukluklarında vücudun sigara istemesi ise vücut asiditesinin artmasıyla ilişkilidir Aynı şekilde rafine gıdalar da yaptıkları asidite ile gerginlik ortamında olduğu gibi vücudun kimyasal bileşiminde nikotin arzusu uyandırmaktadır; oysa doğal gıdalar vücudu alkalileştirir ve sigara ihtiyacını azaltır

Demek ki sigarayı bırakmada yardımcı olacak önemli bir etken de doğal beslenmedir Aynı zamanda doğal gıdalar, kepek ve lif içerdiği için sigara bırakıldıktan sonra kilo alma sorunu da ortadan kalkacaktır (Genelde sigarayı bırakanlar birşeyler yeme ihtiyacı hissederler Yenecek bu şeylerin kepekli ve lifli olması halinde kilo alma da çok az olur veya olmaz) Bilinçli bir insanın vücuduna en iyi bakma yolu öncelikle neleri, nasıl yemesi gerektiğini bilmesinden geçer

Dünyaya hakim olan çağdaş, rafine beslenme tarzı bırakılıp doğal gıdalarla beslenmeye geçmek birçok hastalıkta olduğu gibi sigaranın bırakılmasında da en önemli etkendir Rafine gıdalardan doğal gıdalara geçilmesiyle vücutta asitlenme azalacak ve sigaraya ihtiyaç duyulmayacaktır Yazımızda önce kısaca rafine gıdalar ve onun yerini alması gereken doğal alternatiflerini gördükten sonra sigarayı bırakmak için bir yöntem göreceğiz Piyasada bulunan, kepeğinden ayrılarak beyaz unla yapılan her gıda vücudu yoran ve içerdikleri kimyasal maddelerle asitlendirici niteliğe sahip olduğu için, (ekmek, simit, makarna, börek, kek vb) alternatifi buğdayı doğal haliyle öğütüp elde edilen unla yapılan ekmeği ya da bulgur veya haşlanmış kepekli buğday yemektir Aynı şekilde beyaz pirincin kepeği alınınca neredeyse bütün besleyici değerini yitirir ve vücudu yoran, pekliğe yolaçan asitlendirici bir madde haline dönüşür Çözüm birtakım sağlıklı gıda dükkanlarından kepekli pirinci alıp yemektir Her türlü gazoz, renkli ve kolalı, içecekler, çay, kahve vücudun asitlenmesine neden olan diğer etmenlerdir İçerdikleri çeşitli kimyasal katkılar, gıda boyaları vb maddelerle birçok hastalığa da yol açan bu tahripkar maddeler derhal bırakılmalıdır Su, maden suyu, şifalı bitki çayları ise normalin çok üzerinde mangan gibi toksik bir madde içerdiği için, ortaya çıkardığı fizyokimyasal semptomların başında beyin fonksiyonlarında bozukluklar, mangan deliliği , pankreası tahribi ve mide usaresini kurutarak gerginlik ve asiditeye yolaçan çayın yerini almalıdır (Aynı etkinin kahve ile olacağı da tereddütsüzdür) Piyasada satılan sirke, salça, hazır çorba, puding gibi kimyasal maddeler içeren gıdalar vücuda girdiğinde ise akyuvarlar bir mikrop saldırısında olduğu gibi artmaktadır Vücudu besleme yerine zarar veren bu maddeler asit artmasının diğer bir sebebi olup alternatifleri doğal sirke, salçalar, çorbalar ve meyvelerdir Beyaz şeker ve türevleri ise beyaz tuz gibi hem granüle edilirken hem de beyazlatılırken çeşitli kimyasal işlemlerden geçerek vücuda yabancı hale gelirler Beyaz tuza alternatif doğal tuzdur Şeker ise her tür gıdada bakliyat, meyve ve sebzede glikoz, fruktoz, sakkoroz gibi en doğal halleriyle zaten mevcuttur Beyaz şeker ve türevleri olan reçel, çikolata, dondurma, lokum, pişmaniye vb gıdalar çabuk ekşidiği için sindirim sistemini bozan ve vücudun asitlenmesine yolaçan ölü gıdalardır Aynı şekilde tereyağ, margarin ve rafine sıvı yağlar da çeşitli kimyasal ve toksik maddeler içerdikleri ve vücudu asitlendirdikleri için alternatifleri doğal sızma yağlar veya zeytin, ceviz, susam, fındık gibi yağlı gıdalardır Son olarak ise, tıbbi kurallarca önemle üzerinde durulan bir konu olan et ve hayvani gıdaların (vücutta üre, asitürik, amonyak gibi toksik maddeler bıraktığı ve vücudu asitlendirdiği için) yerine protein ihtiyacımızı başta soya olmak üzere bitkisel kaynaklardan tüketme lüzumiyetidir

Vücudu alıştırın
Rafine gıdalardan doğal gıdalara geçilmesi ve hayvani gıdaların azaltılmasıyla zaman içinde nikotine karşı arzu azalacaktır Doğru beslenmeye geçtikten sonra sigara yavaş yavaş bırakılmalıdır Önce bir baz saptanmalıdırYani hergün sadece 15 sigara içmek gibi (veya 20) Bu saptandıktan sonra bir adet olarak bırakılmalıdirYani 15'ten 14'e inilmelidir ve vücut 14'e alışana kadar devam edilmelidir (1-2 hafta) Sigarayı bırakma psikolojik olarak da zor bir olgudur Daha sonra (14'e adapte olunca) bir adet daha düşürülmeli ve vücudun fiziki ve psikolojik olarak bu sayıya alışması beklenmelidir (1-2 hafta) Daha sonra bu yöntemle birer birer azaltılarak en sonunda 2 günde l, haftada 1'e inerek sonunda tamamen bırakılmalıdır Yalnız ne psikolojik ne de fizyolojik hiçbir zorlamaya gidilmemeli gerekirse süreler uzatılmalı ve yavaş olmalı bu şekilde hızlı bırakmanın yan etkilerinden kaçınılmalıdır

Sigaranın Sağlığa Zararları
Günümüzde her yıl 35-4 milyon insan ve her gün 10000'nin üzerinde kişi sigaradan hayatını kaybediyor Eğer gerekli önlemler alınmazsa bu sayının yılda 10 milyonlu rakamlara çıkması olası görünmektedir Yakın bir zaman içerisinde sigaranın AIDS, tüberküloz, trafik kazası, anne ölümleri, intihar ve cinayetlerin toplamından daha fazla insan öldüreceği düşünülmektedir

Sigara bağımlılık yapar mı?
Sigaranın her dozu sağlığa zararlıdır ve vücudumuzun çok çeşitli organlarına zarar veren binlerce kimyasal madde içermektedir Ayrıca, ileri derecede bağımlılık yapıcı etkiye sahiptir ve sadece kullanana değil, dumana maruz kalan diğer insanlara da zarar verir Sigara bağımlılarını kendisine bağlayan nikotin, kokain ya da
amfetamin kadar güçlü ve onlara benzer bir uyarıcıdır Nikotin beyindeki yaşamsal işlevleri düzenleyen (yemek, cinsellik vb) merkezlerden bazı ileticilerin (nörotransmiter) salınımına sebep olur Sigara içildikten sonra duyulan haz ve doygunluğun nedeninin bu ileticiler olduğu düşünülmektedir Nikotin bağımlılığa sebep
olan eroin, kokain vb diğer maddelerle benzer merkezleri etkilemektedir Tiryakiye sürekli sigara içme isteği veren şey de nikotindir Nikotin sigara içen kişiyi uyarır, kalp çarpıntısına, yüksek tansiyona, kişinin nefes alıp verişinin hızlanmasına sebep olur Ayrıca, sigarada bulunan karbon monoksit, kişiyi sersemleştirmektedir

Ergenler üzerinde yapılan bir çalışmada, bağımlılık ve yoksunluk bulgularının kimi gençlerde sigaraya başladıktan bir kaç hafta gibi kısa süre sonra çıktığı görülmüştür Bazıları daha uzun bir süre kullandıktan sonra bağımlı hale gelmektedir

Sigara çevredekilere zarar verir mi?
Sigara dumanı olan havayı solumak sağlığınıza zararlı olabilir Sigara dumanında küçük parçacıklar ve gazlar halinde dört binden fazla kimyasal madde bulunup, bunların çoğu zararlıdır ve bunların en az 40 tanesinin kansere yol açtığı bilinmektedir Gazlar arasında, otomobil egzozundan çıkan karbon monoksit gazı da bulunmaktadır Sigara dumanının sadece yüzde 15'i sigara içenin ciğerlerine girer Geri kalanı başkalarının
soluduğu havaya karışır Yanan sigaranın ucundan çıkan sigara dumanında çok sayıda zehirli ve kansere yol açan madde bulunmaktadır Bu kimyasal maddeler bazen sigara kullananın içine çektiğinden 30 defa daha yüksek miktarda olabilir Fakat pasif sigara içenler, dumanı doğrudan ciğerlerine çeken aktif sigara içen
kişilerle aynı yoğunlukta zehirli madde solumazlar Çünkü sigara dumanı sigara içmeyen bir kimse tarafından solunmadan önce hava ile karışır Bundan çıkartılacak sonuç, aktif sigara kullanmanın pasif içicilikten daha tehlikeli olduğu, ama bunun pasif sigara içmenin tehlikeli olmadığı anlamına gelmediğidir!

Sigara dumanına maruz kalmak, sigara kullanmayanlarda akciğer kanseri nedenleri arasındadır Evde diğerlerinin sigara dumanına maruz kalan sigara içmeyen kimseler, sigara dumanına maruz kalmayan sigara
içmeyen kimselere göre yüzde 26 oranında daha fazla akciğer kanseri tehlikesi ile karşı karşıyadırlar Sigara dumanına bu şekilde maruz kalmanın her yıl yaklaşık 18 kişinin akciğer kanserine yakalanmasına yol açtığı hesaplanmaktadır
Sigara bırakıldığında zararları düzelir mi? Sigarayı bıraktıktan 10 yıl sonra akciğer kanserine yakalanma riskiniz, sigara içmeye devam eden birinin taşıdığı riskin yarısına iner, kalp hastalığı riskiniz hiç sigara içmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye gelir
On beş yıl sonra felç geçirme ve kalp krizi riskiniz hiç sigara içmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye gelmektedir

• Sigaranın neden olduğu sağlık problemleri nelerdir?
• Dünya sağlık örgütü istatistiklerine göre dünya ülkelerinin birçoğunda en çok rastlanan ve kanserden en çok ölüme yol açan nedenler arasında ilk sırayı akciğer kanseri alıyor Son 40 yılda yüzde 250 oranında artış gösteren akciğer kanserine sadece ABD'de her yıl 160 bin kişi yakalanmaktadır Türkiye'de ise her yıl 30-40
bin kişide akciğer kanseri görülmektedir Akciğer kanserlerinin yüzde 85'inin nedeni sigaradır Uzmanlar, 100 bin kişilik nüfusta hiç sigara içmeyenlerin akciğer kanserine yakalanma oranının 01-02, günde bir paket içenlerde 44, 1-2 paket içenlerde 58, günde 2 paket ya da daha fazla içenlerde 72 olduğuna dikkat çekiyor
• Kronik bronşit'in yüzde 75'inin, kalp hastalıklarının yüzde 25'inin nedeni sigaradır
• Günde sadece 5 tane sigara içen hamile bir kadının erken doğum yapması ya da oldukça küçük ve de
sağlıksız bir bebek doğurma riski yüksek oranda artmaktadır
• Ağız kanseri vakalarının tamamına sigara yol açmaktadır Yemek borusu kanserinden ölenlerin hemen
hepsi sigara içtikleri için ölmüşlerdir
• Menopoz sigara içen kadınlarda beklenenden 5-10 yıl daha erken görülür Bu da kemiklerin erkenden
incelmesine ve de erimesine neden olur
• Düzenli bir şekilde sigara içilmesi, deri yapısını bozar, kırışıklıklara yol açar Bunun yanında dişler sararır ve
de kararır, tırnaklar sağlıksızlaşır
• Sigara içenlerin yaraları çok daha zor kapanır

Sigaranın zararlarını azaltmak için
Sigarayı bırakmayı düşünün ve bunu hem kendi sağlığınız hem de ailenizin sağlığı açısından yapın Öncelikle sigara dumanıyla kirletilmemiş, temiz hava solumanın, sigara içmeyenlerin hakkı olduğunu anlamamız gerekiyor Arkadaşlarınızdan nazikçe sigara içmemelerini rica ediniz Evinizde sigara içilmesini engelleyemiyorsanız, yatak odası, mutfak, banyo ya da başka bir kapalı yeri, sigara içilmesine izin verilmeyen
alan olarak belirleyiniz Sigara dumanı olan yerlerden uzak durunuz ve çocuklarınızın da uzak durmasını sağlayınız Lokantalarda sigara içilmeyen yerlerde oturunuz Eğer böyle bir yer mevcut değilse yöneticiler ile görüşerek böyle bir yerin oluşturulmasını önerebilirsiniz Son olarak, aracınızın içinde ve özellikle çocuklarınızın yanında sigara içmeyiniz

Sigarayı bırakmaya karar verdim, nelere dikkat etmeliyim?
Kullanılan sigaranın miktarı arttıkça sigaranın bırakılmasıyla ortaya çıkan yoksunluk bulguları artar Bu da nikotin bandı gibi tedavilerin gerekliliğine işaret eder

Depresyon, alkolizm, ve diğer bağımlılıklar sigarayı bırakmayı zorlaştırır Bunların tedavisi de ya sigarayı bırakmadan önce ya da sırasında sağlanmalıdır

Ailede ve işyerinde sigara içenlerin olması kişinin sigarayı hayatından çıkarmasını engeller

Eşlerin sigara bırakıldıktan sonra bu konudaki olumlu destekleri çok önemlidir Bağımlının eşi bu dönemde aile içi çatışmaları azaltabilmeli, problemlerin çözümünde yardımcı olabilmeli, bazı sorumlulukları üzerine alabilmelidir

Kişinin yaşamında sıkınıtılı bir dönemde olması ya da yaşantısında ciddi değişiklikler yaşıyor olması (boşanma, iş değişikliği gibi) sigarayı bırakmayı zorlaştırır

Sigaraya yönelik grup tedavileri özellikle kadınlarda daha faydalıdır

Depresyon sigara kullanımını ve tedavisini etkiler mi?

Ruhsal rahatsızlıkların içinde özellikle depresyon sigaranın bırakılmasını zorlaştırır Sigara içenlerde depresyon şikayetleri sık görülür Depresyonun şiddeti arttıkça sigarayı bırakmak zorlaşır Depresyon geçiren insanlar (bunların arasında özellikle genç kızlar) sigara kullanarak depresif duygularını azaltmaya çalışırlar

Sigaradan Sonra
20 Dakika
Sonra Kan basıncınız düzelirKalp atışlarınız normale döner

El ve ayak ısınız normale döner
8 Saat
Sonra Kanınızdaki nikotin ve karbonmonoksit düzeyi yarıya düşerKanınızdaki oksijen seviyesi normale döner

24 Saat
Sonra Karbonmonoksit vücudunuzdan tamamen atılırAkciğerleriniz sigaranın neden olduğu mukusu temizlemeye başlarKalp krizi riskiniz azalmaya başlar

48 Saat
Sonra Vücudunuzdaki nikotin tamamen temizlenirKoku ve tat duyularınızda artış kaydedilir

72 Saat
Sonra Nefes almanız kolaylaşırEnerji seviyeniz yükselir

2-12 Hafta
Sonra Kan dolaşımınız daha sağlıklı gerçekleşmeye başlarAkciğer fonksiyonunuz 0 oranında artarYürüme ve koşmanız kolaylaşır

3-9 Ay
Sonra Öksürük ve göğüsteki hırıltılarınız azalırNefes alma sorunlarınız iyileşirAkciğerlerinizin enfeksiyona karşı direnci artar

1 Yıl
Sonra Kalp hastalığı riski, sigara içmeye devam eden birinin taşıdığı riskin yaklaşık yarısına iner

5 Yıl
Sonra Ağız ve gırtlak kanserinden ölme riskiniz azalır

10 Yıl
Sonra Akciğer kanserine yakalanma riskiniz, sigara içmeye devam eden birinin taşıdığı riskin yarısına inerKalp hastalığı riskiniz hiç sigara içmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye iner

15 Yıl
Sonra Felç geçirme ve kalp krizi riskiniz hiç sigara içmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye iner