Kendilik Psikolojisi...

Kohut kendiliği “üretici insiyatifin, ‘ben çalışıyorum, ben yapıyorum’ coşkulu deneyiminin merkezi” olarak tanımlamıştır (1970)

Kohut utancın ego narsisistik (ideal) kendiliğin eksibisyonist isteklerine uygun bir çıkış sunamaması durumunda ortaya çıktığını söyler (1966) Diğer bir ifadeyle, narsisistik kendiliğin grandiözitesi baskın olduğu durumdaki başarısızlık duygusu olarak yaşanır Güçlü idealler karşısında, göreceli ego zayıflığının olduğu durumda, narsisistik kişinin egosu içselleştirilmiş eksibisyonismin baskısı altında kalması utanca yol açar

Utanca yatkın kişi hırslıdır ve ahlaki mükemmellik ve dışsal başarı arayışı içinde bütün başarısızlıklara yanıt vermektedir Kohut iyileşmenin narsisistik yatırımda bir shift olması ile gerçekleştiğine inanır Hasta narsisistik yatırımın bir kısmını analistin idealizasyonuna döndürür (shift) Böylece analistin idealizasyonu ve empatik başarısızlıkların işlenmesi (working through) yoluyla, hastanın eksibisyonistik grandiöz kendiliği daha gerçek bir kendilik-saygısına ve kararlı-kendiliğe dönüşür

Utanç ve Tedavi

Utanç eksibisyonizm ve grandiöziteye karşı bir savunma değildir, primer bir duygulanım olarak başka savunmaların gelişmesine neden olabilir

Terapistin kendi utanç duygularını analiz etmemiş olması hastadaki utanç duygusuyla çakışarak bu duyguların fark edilmemesi ve işlenmemesi sonucunu doğurur

Utanç terapi sırasında çeşitli şekillerde, sıklıkla gizli bir şekilde ortaya çıkar Hasta nadiren utancından açıkça bahseder (kısmen bu utancın bilinçdışı doğası nedeniyledir), bunun yerine değersiz, komik ya da aptal hissettiğini söyler Utanmanın dilini, utanmayla ilgili savunmaları (bağımlılık, inkar, geri çekilme, öfke, mükemmelliyetçilik, eksibisyonizm, kibir) öğrenmek faydalı olacaktır Dürtü kontrol sorunları olan hastalarda hemen her zaman utanç mevcuttur

*Kohut’a göre ideal kimlik tipi kendine saygılı ve kendine güvenen bağımsız kişiliktir Kimliğinden aldığı güvenle kişi başkalarına aşırı derecede bağlanmaz ve anne babalarının kopyası olmaz

Kişilik gelişimi dönemlerinde ebeveynler çocuğun yansıtılma ve idealize edilme ihtiyaçlarını karşılayamazlarsa çocuk problemli bir kimlik geliştirir Kohut yansıtılma ve idealize edilme ihtiyaçları tam olarak karşılanamamış ve bu yüzden narsist kişilik geliştirmiş farklı tipler üzerinde durmaktadır

Örneğin yansıtılma eksikliği hisseden kişilikler beğenilmeye ve taktir görmeye açtırlar Sürekli olarak her şeyin merkezi olmak isterler Bu tür kişiler dikkat çekmek için ilişkiden ilişkiye performanstan performansa geçerler İdealize olmak isteyen kişiler ise prestijleri ve güçleri için istedikleri kişiyi sonsuza kadar arama çabası içindedirler Saygı duyabilecek birini bulabilirlerse bu aramanın her şeye değdiğini düşünürler

Örneğin yansıtılma eksikliği hisseden kişilikler beğenilmeye ve taktir görmeye açtırlar Sürekli olarak her şeyin merkezi olmak isterler Bu tür kişiler dikkat çekmek için ilişkiden ilişkiye performanstan performansa geçerler İdealize olmak isteyen kişiler ise prestijleri ve güçleri için istedikleri kişiyi sonsuza kadar arama çabası içindedirler Saygı duyabilecek birini bulabilirlerse bu aramanın her şeye değdiğini düşünürler