Uykunuzun Gizli Düşmanlarına Dikkat!!! |
07-17-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Uykunuzun Gizli Düşmanlarına Dikkat!!!Gece huzursuz oluyor, uykunuzda sağa sola kıvranıyor, hatta tekme atıyorsanız tedavi şart Aşağıdaki sorulardan birkaçına evet yanıtı veriyorsanız, uykunuz sağlıksız demektir Uykunuzu test edin! Aşağıdaki sorulardan birkaçına evet yanıtı veriyorsanız, bir uyku hastalığınız olabilir * Yeterli süre uyumama rağmen gün içinde yorgun ve uykulu oluyorum * Haftada 2 3 gece uykuya dalmakta güçlük çekiyorum * Akşam saatlerinde veya yatağa girdiğimde bacaklarımda tanımlayamadığım bir huzursuzluk fark ediyorum * Uyuyamayacağım fikri akşam saatlerinden itibaren beni endişelendiriyor * Yatakta sürekli bacaklarımı hareket ettiriyorum * Gece içinde nefes alamama hissi ile uyanıyorum * Horlamamın yan odalardan duyulacak kadar şiddetli olduğu söyleniyor * Uykuda nefesimin durduğu söyleniyor * Gece içinde tuvalete gitmek zorunda kalıyorum * Geceleri baş, boyun veya göğsümde terleme oluyor * Sabah yorgun ve baş ağrısı ile uyanıyorum * Geceleri bacaklarıma kramp giriyor * Toplantılarda, okurken veya televizyon seyrederken uyuyakalıyorum * Uykulu olduğum için eskisi kadar uzun süre araba kullanamıyorum * Gün içinde zaman zaman dayanılmaz uyku atakları yaşıyorum *Çok sık rüya görüyorum * Geceleri uykudan bağırarak ve korku ile uyandığım söyleniyor Parasomni ne demektir? Parasomniler uykuya dalarken, uyanırken veya uyku sırasında istenmeyen davranışların, anormal hareketlerin ortaya çıktığı durumlardır Parasomniler uyurgezerlik, uykuda konuşma, uykuda dehşet hissi, kâbuslar şeklinde olabilir Uyku felci, REM uykusunda davranış bozukluğu da parasomniler arasında Kimlerde sık görülür? Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkıp sonra kaybolurlar Ama bazen erişkinlerde de görülebilir Bazıları sadece ileri yaşlarda ortaya çıkar Görülme sıklığı parasomninin tipine ve yaşlara bağlı olarak değişiyor Örneğin uyurgezerliğe çocuklarda yüzde 17, erişkinlerde ise yüzde 4 oranında rastlanıyor Ailesinde parasomni hikâyesi olanlar da parasomni riski altında Parasomnilerin sebepleri neler? Parasomni olanların uyku-uyanıklık merkezleri arasında bazı dengesizliklerin, düzensizliklerin olduğu düşünülüyor Bunları destekleyen tıbbı sonuçlar yavaş yavaş elde ediliyor Ama yine de parasomnilerin neden ortaya çıktığını tam olarak açıklayamıyoruz Genetik faktörlerin de etkisi büyük Uyku tıbbının ilk yıllarında parasomnilerin bir çeşit epilepsi (sara) nöbeti olduğu düşünülmüştü 1965 yılından sonra bunların epilepsi nöbetleri olmadığı anlaşıldı Uykunun hangi aşamalarında parasomniler görülür? Parasomnilerin uykunun hangi döneminde ortaya çıktığı çok önemli Çünkü teşhisi ve tedaviyi buna göre belirliyoruz Sağlıklı bir uykunun beş ayrı dönemi var Bunların ikisi hafif uyku, ikisi derin uyku, biri de rüyalı uyku dönemidir Gece boyunca bu dönemleri sırayla üç -beş defa yaşarız Derin uyku bedensel olarak, rüyalı uyku (REM uykusu) ise ruhsal olarak dinlenmemizi sağlar Gecenin ilk yarısında daha çok derin uykuyu alırız, sabaha doğru ise rüyalı uyku süresi daha uzundur REM uykusu döneminde, REM davranış bozukluğu, uyku felci ve kâbuslar görülür Derin uyku dönemlerinde ise uykuda konuşma, uyurgezerlik ve uyku terörü (uykuda dehşet hissi) olarak adlandırılan uyku bozuklukları ortaya çıkar Uyurgezerlik nedir? Derin uykudayken yataktan kalkma hatta yer değiştirme durumudur Kişi bu dönemde merdivenlerden inip çıkabilir, odadan dışarı çıkabilir, konuşarak gezinebilir Bu sırada kendinde olmadığı için evin dışına, balkon gibi yerlere çıkması tehlikeli durumlara sebep olur Gezinme sırasında gözler açıktır, kişi boş boş bakar Bazen kızgınlık, vahşi davranışlar eşlik edebilir Süreç bazen kişinin yatağına dönüp yatmasıyla son bulur Eğer uyanarak kendisini uygunsuz bir yerde bulursa şaşırır Bu dönemi sabahları hatırlamaz Gezinme sırasında kişiyi uyandırmak çok zordur Zorla uyandırılırsa kişi sinirlenebilir, kızgın davranışlar sergileyebilir, bu devrede bilinç bulanıktır Nadir olmakla birlikte uyurgezerlik sırasında başka birinin evine girme gibi suç sayılabilecek davranışlarda bulunanlar da var Uyurgezerlik hemen tedavi edilmesi gereken bir durum mu? Uyurgezerlik çocukluk yaş grubunda ortaya çıkar, ergenlik dönemine doğru ortadan kaybolur Genellikle tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden düzelir Ama çok sık tekrarlıyorsa ya da yaralanmalara yol açabilecek tehlikeli davranışlar oluyorsa ilaç tedavisine başlanır Ebeveynlerin uyurgezer çocuklarını izlemeleri, gerekmedikçe uyandırmamalarını öneriyoruz Çığlık atarak uyanmak Uykuda dehşet hissi nedir? Üç-beş yaş grubu çocuklarda daha sık görülen bir durumdur Çocuk korku içinde, bağırarak, çığlık atarak uykusundan uyanır Uyandığında kalp hızlı atar, terlemiş, korkmuştur, göz bebekleri büyümüştür Neden korktuğunu bilmez, uyandırılması zordur Uyandırılsa bile tam olarak kendinde değildir Teskin edilmesi mümkün değildir; ama genellikle 5-10 dakika sonra uykuya devam eder Bu tablo kimi zaman gecede birkaç kez tekrarlayabilir Çocuk sabah uykudan uyandığında bu süreçleri hatırlamaz Çok sık olmadıkça tedavi edilmez, ergenlik döneminde kaybolur Psikolojik yardım gerekebilir REM davranış bozukluğu nasıl bir uyku bozukluğudur? REM davranış bozukluğu, rüyaların hareketle canlandırılması şeklinde gözlenen ilginç bir tablo 50-60 yaş sonrasında daha çok erkeklerde gözlenen durumdur Görüler rüyalar genellikle vahşidir, korkunçtur, hastalar rüyalarında kendilerini saldırıya uğramış görürler Bu nedenle hastalar uykularında kendilerini savunmak için çevrelerini yumruklar, tekmeler atar Bu durumda eşler veya kendileri yaralanabilir Hasta uyandırıldığında gördükleri rüyaları tüm netliğiyle anlatır ve davranışlarından utanır Bu hastaların yaralanmamaları için çevreleri yumuşak yastıklarla kuşatılmalı, eşinin yatağı ayrılmalı, gerekirse uygun ilaç tedavisine başlanmalı REM uykusundaki davranış bozukluğu bazen bunama benzeri hastalıkların da habercisi olabilir Bu nedenle ciddi olarak araştırılması gerekir (Radikal) |
|