Davranışçı Psikoterapiler...

Bu psikoterapi öğrenme ilkelerinin davranış bozukluklarının analiz ve tedavilerine uygulanışıdır Psikoterapist uyumsuz davranışın nedeni üzerinde durmadan doğrudan uyumsuz davranışın kendisi üzerine odaklanmaktadır Çünkü davranışçılara göre bilinçdışı çatışmalar gözlemlenemez ancak davranışlar gözlemlenebilir Bu bakımdan terapist davranışlara odaklanmalıdır


Bu yaklaşıma göre kişiliğn edinilmesi, sürdürülmesi kişinin alacağı ödül ve cezalara bağlıdır Bir tepkinin sıklığının artmasına ya da sürdürülmesine neden olan uyaranlara pekiştireç denilir Bu kuram ruhsal bozuklukların hatalı davranışların pekiştirilmesi varsayımına dayanır Terapinin odağı hatalı davranışlardır Davranışçılara göre istenmeyen davranış ödüllendirilmemelidir, istenen davranış ödüllendirilmelidir Örneğin sürekli ağlayarak etrafını rahatsız eden 3-4 yaşlarındaki bir çocuk bu davranışı öğrenmiştir çünkü büyükleri onunla ancak ağladığında ilgilenmişlerdir Bu bakımdan çocuk ağlamadığı zamanlarda çocukla her 10-15 dakikada bir ilgilenilerek çocuğun olumlu davranışı pekiştirilmelidir Çocuk ağladığında ise ağlaması durana kadar çocukla konuşulmamalıdır Bu yöntem uygulandığında zamanla çocuğun ağlama davranışı son bulacaktır


Davranışçı psikoterapiler sıklıkla sistematik duyarsızlaştırma tekniğinden yararlanır Sistematik duyarsızlaştırma tekniği fobilerin terapisinde kullanılır İki önemli aşaması vardır: Önce bireye vücudunu bilinçli olarak nasıl gevşetip rahatlatacağı öğretilir İkinci aşamada, bireyde korku uyandıran durumların bir listesi yapılır ve en fazla korkulandan en az korkulan duruma göre bu liste bir sıralamaya konulur Terapi bireyin en az korktuğu, kaygılandığı durumu hayalinde canlandırıp, bu hayal kafasında canlıyken, kendini gevşetip, rahatlamayı başarmasıyla başlar ve listedeki daha korkutucu durumlar sırasıyla ele alınarak devam eder


Listedeki bütün bu durumlar için birey gevşemesini becerebilince terapi amacına ulaşmış sayılırDiğer bazı psikoterapistler tarafından davranışçı yaklaşım yüzeysel ve mekanik bir yaklaşım olarak değerlendirilirken bireyin düşünce ve duygularını görmezlikten geldiği eleştirisi getirilmektedir

Davranışçı terapinin kullandığı tekniklerin altında yatan süreçler anlaşılmış değildir Neyin niçin tedavi edildiği bilinmemektedir Bu yaklaşım hakkında yapılan kritikler davranış terapisinin ancak basit sorunlarda yararlı olduğunu, karmaşık duygu ve düşünceleri kapsayan sorunlarla ilgilenemediğini ifade etmişlerdir İnsan duygu ve düşüncesini, algılama ve seçim süreçlerini önemsemeyen bir yaklaşım olarak değerlendirilmektedir