![]() |
Halk Danslarının Bölümlenmesi |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Halk Danslarının BölümlenmesiHalk danslarının ortaya çıkış koşullarını ve günümüz toplumundaki yerini kısaca belirledikten sonra, bu dansların yansıttıkları zengin kültür öğelerine, sunuşlarına, bölgelerine, belirli ortak özelliklerine ![]() ![]() ![]() ![]() Halk danslarının kümelendirilmesinde bir yol olarak bölgesel dağılış ele alınabilir ![]() Çünkü Anadolu'da kimi dans dalları bölgelere de adını vermektedir ![]() ![]() Ancak bu tür kümelendirmeyi kesin çizgilerle belirlemenin güçlüğü vardır ![]() ![]() ![]() ![]() Bu koşula bağlı kalarak halk danslarının bölgesel tür özelliğine göre dağılımını kümelendirebiliriz: ZEYBEK : Aydın, İzmir , Muğla, Denizli, Bilecik, Eskişehir , Kütahya, Çanakkale, Kastamonu, Uşak, Manisa, Balıkesir , Burdur ![]() ![]() ![]() HALAY : Bitlis, Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Erzurum, Erzincan, Sivas, Mardin, Muş, Yozgat, Çorum, Adana, Ankara, Siirt, Hatay, Tokat, Şanlıurfa ![]() ![]() ![]() HORON : Trabzon, Samsun, Artvin, Ordu, Rize ![]() ![]() ![]() BAR : Erzurum, Kars, Ağrı, Artvin, Gümüşhane, Bayburt, Erzincan ![]() ![]() ![]() HORA : Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale ![]() ![]() ![]() KARŞILAMA : Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, İzmit, Adapazarı, Çanakkale, Bursa, Bilecik ![]() ![]() ![]() KAŞIK : Eskişehir , Afyon, Kütahya, Bilecik, Kırşehir , Konya, Mersin, Antalya, Bolu, Bursa ![]() ![]() ![]() BENGİ : Balıkesir, Manisa, Bursa, Çanakkale ![]() ![]() ![]() Halk danslarının kümelendirilmesinde izlenebilecek bir yol da konularına göre ayırımlamadır ![]() Bu kümelendirme değişik biçimlerde yapılabilir: Örneğin bir ayırım dansçıların sayı ve cinsiyetine göre yapılandır: Tek kişilik kadın dansları Estireyim mi (Bolu), Yoğurt (Eskişehir) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bir başka ayırım da dansın eşliğinin türkülü Bağ Belleme (Afyon), Çalgılı Bengi (Balıkesir) ya da suskun Kılıç Kalkan (Bursa) oluşuna dayanmaktadır ![]() Bir başka ayrımlama biçimi de dans adlarının anlamlarından kaynaklanır: Yer adı taşıyan danslar Sivas Halayı (Sivas), Tavas Zeybeği (Denizli) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dansların bu değişik ayırımlamalarının ardından konulan bakımından en sağlıklı kümelendirmeye gelebiliriz: Anadolu halk danslarının büyük bir bölümü taklitli, dramatik yapılı danslardır ![]() ![]() Örneğin hayvan yansıma1ı danslardan Tavuk Ban (Erzurum) tavuğun hareketlerini; Ceylani (Kars) ceylanın yürüyüşünü; Serçe Oyunu (Gaziantep), serçe sıçramalarını taklit eder ![]() ![]() İş ve günlük yaşamı taklit eden danslardan Tesi (Artvin) yün eğirmeyi; Köy Halayı (Sivas) günlük yaşamın değişik görüntülerini; Türkmen Kızı (İçel) hamur yoğurma, ekmek yapma, yün eğirme hareketlerini taklit eder ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kadın-erkek ilişkilerinin hareketlerle taklidine dayanan danslardan Sarı Zeybek (Sivas) ve Bıçak (Elazığ) erkeğin kadına dil dökmesine ve sonunda beraberliklerini anlatır ![]() ![]() Çarpışma ya da savaşı konu alan danslar arasında Hançer Barı (Erzurum), Bıçak Horonu (Trabzon) saldırma, vuruşma ve savunma taklitlerine dayanır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Doğa olaylarını konu edinen danslardan Uzundere (Kars) ve Coşkun Çoruh (Artvin) ırmağın akışını, coşkunluğunu canlandıran hareketleri taklitle anlatırken, Kavak (Erzurum) dansında da kavak ağacının rüzgarla hareketi canlandırılmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|