Özbekistan'da Turizm

Özbekistan'da Turizm

Özbekistan, tarihiyle, eski çağlardan kalan tarihi yapılarıyla, diğer tarihi özelliklererindeki pek çok insanın dikkatini çekmektedir

Büyük İpek yolu Avrupa ile Asya'yı birbirine bağlarken Orta Asya bölgesinin özellikle; İslam mimarisinin kervansaraylarıyla ve ortaçağa ait eserleriyle doğu şehirlerinin eşsiz görüntüsünü bugün de koruyan Semerkand, Buhara, Hive ve bugünkü Taşkent'in gelişmesine ve esenliğine yardımcı olmuşturAsya'nın turistik merkezlerinden birine yavaş yavaş dönüştürülen Özbekistan'ın bu şehirlerine dünya çapında bir ün getirdi

Çok sayıda efsane ve hikayelere sahip bir ülke olan Özbekistan, çölleri, deve kervanları, Asya krallıklarından kalan etkileyici mozoleler (yapılar) Geçmişin mimari izlerini taşıyan yapılar, renkli materyaller (takı ve motifler) ve egzotik meyveler ülkesidir

Özbekistan'da tarihin izlerini görebileceğiniz 4000'den fazla yer bulunmaktadır Dünyadaki pek çok insan, Semerkant Buhara, Hive, Kokand, Şahrisabz gibi tarihi kentleri bilir Amuderya nehrinin sağ tarafında Tuprak Kale, Berput Kalesi, Gildursun ve en eski tarihten kalan kale ve site-kentlerden biri olarak bilinen Kavat Kale yer almaktadır Hive'nin hemen yakınında eski tarihi ve mimari özellikleri yansıtan binaları, Termez yakınındaki eski çağ Budist tapınaklarını görebilirsiniz Bunların hepsi de birer açık hava müzesidir

Özbekistan'da Paleolit çağdan başlayarak, köle-devletler ve Büyük Makedon Krallığı zamanlarını da kapsayan, geçmiş tarihin farklı periyotlarından kalma eserler bulunmaktadır Bunları sırasıyla Baktriya ve Kuşans Krallıkları da dahil olmak üzere çeşitli Arap hakimiyeti döneminden, Moğollar ve Timur zamanıdan kalma eserler ve son olarak Özbek dönemi eserleri takip eder 4000'den fazla tarihi bölge itibarıyla hemen hemen dünyaca tanınan Mısır, Hindistan, Antik Yunan ve Roma ile eşdeğer sayılabilir Bunda Çin'den başlayarak Hindistan ve Orta Asya ülkelerinden geçerek Avrupa'ya ulaşan tarihi İpek Yolu'nun Özbekistan'dan da geçmesi etkili olmuştur

Mevcut kaynaklar, ekolojik turizmin gelişmesi için de elverişlidir Büyük kentlerin yakınlarında geniş ve açık ekolojik bölgeler yer alır Örneğin Taşkent'in 70 km doğusunda, Darkent yakınında ve Taşkent Bölgesi'ndeki ekolojik alan, 1000-2500 metrelik yükseklikte ve güzel bir tabiat bölgesidir Bu bölgede ilk çağlardan kalan eserlerin yanısıra çok çeşitli hayvan ve bitki türleri bulunmaktadır

Tursitik gezi ve dağa tırmanma faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi de mümkün olmaktadır Kış mevsimi süresince kayak için en uygun yerlerden biridir Taşkent'e 80 km uzaklıkta bulunan Gazalkentteki Çimgan adıyla bilinen bölge, Özbekistan'daki en güzel yerlenden biridir Burada gerektiğinde dünya çapındaki karşılaşmalar için de kullanılabilecek özel kayak alanları mevcuttur Meşhur Çarvak su kaynakları da buradan fazla uzak değildir

Cizzah vilayetinin merkezi Cizzah kentine 60 km uzaklıkta bulunan Fariz bölgesinde Noraton Dağı'nda tilki, kurt, ayı, tavşan, domuz, büyük kirpi gibi hayvanlar ve çeşitli kuş türleri bulunmaktadır Bölge açık havada dinlenme gezileri ve avlanma için gerekli şartlara uygundur Turistlerin ilgisini çekecek tarihi bölgeler ve yapılar arasında çeşitli din alimlerine adanmış ya da onlar zamanından kalan dini yapılar ve türbeler de bulnumaktadır Bunların arasında en tanınmışları, Osman el Buhari (Semerkant), İmam et Tirmizi (Termiz), Bahauddin Nakşibendi ( Buhara), Az Zak Şark (Harezm), Ahmed Yesevi (Kazakistan-Türkistan)'dir

Özbekistan yeterince doğal tıbbi kaynağa sahiptir Zengin mineraller içeren çeşitli türde tabii su kaynakları, değişik rahatsızlıkların tedavisinde geniş olarak kullanılmaktadır Bunların ilk akla gelen kaynaklara örnek olarak Macesty, Eski Gül, Çaltuba, Naftusi'yi verebiliriz Mineralli kaynaklar açısından Özbekistan, tanınmış kafkas mineralli kaynak suları'ndan kesinlikle geride kalmaz

Özbekistan'ın uluslararası temaslarının artmasına paralel olarak turizm sektöründeki yatırımlar önem kazanmaktadır Zengin tarihi ve doğal güzellikleri olan Özbekistan'da otel ve tesis sıkıntısı, özellikle de kaliteli konaklama yeri sıkıntısı giderek azalmaktadır

Sektör önemli ölçüde bir devlet şirketi olan Uzbektourism'in tekelindedir ''Uzbektourism'', Özbekistan Devlet Başkanı İkerimov'nın özel emriyle 1992 yılının Haziran ayında genel turistik faaliyetlerle ilgilenen ''Intourist'', gençlik turizmi çalışmalarıyla ilgilenen ''Sputnik'' ve Sovyet zamanında kurulan diğer turizm amaçlı kuruluşların yerine kuruldu
Şirketin devlet dışında 100'ün üzerinde ortağı bulunmaktadırTurizmin geliştirilmesi, gerekli finansın sağlanması gibi amaçları da bulunan bu kuruluşun özel çalışma kuralları bulunmaktadır Bünyesinde gıda sağlama ve servis bölümü, eğitim merkezi, genel kontrol merkezi, bilimsel kompleks, motorlu taşımacılık yapı organizasyonu gibi 120 nin üzerinde ayrı birim bulunmaktadır

Bu ulusal şirket 34'ü otel olmak üzere yaklaşık 1000 ''yer''in sahibi konumundadır Bunların yaklaşık % 40'ından fazlası uluslararası stardartlara göredir Şirketin araç kapasitesi ise 400 otobüs ve 100 otomobildir 6000'in üzerinde çalışanı bulunan şirket, turistik amaçlı tesislerinde yaklaşık 10000 yatağı bulunmaktadır

Özbek Hükümeti turizmi döviz gelirleri açısından taşıdığı potansiyel nedeniyle ulusal önemde bir kalkınma alanı olarak benimsemiştir Turizm sektöründe temel altyapının oluşturulması için yaklaşık 500 milyon dolarlık finansal kaynağa ihtiyaç olduğu düşünülmektedir

Turizm yatırım bankası olan Uzsayohatinvestbank bu sektörün ihtiyaç duyduğu yatırımların çekilmesi amacıyla kurulmuştur Diğer taraftan, devlet turizm şirketi Uzbektourizm turizmi teşvik etmek ve yasaların elverişli hale getirilmesini teşvik etmek suretiyle yabancı yatırımcıları çekmeye çalışmaktadır

Sovyetler Birliği zamanında yılda yaklaşık 1 milyon turistin ziyaret ettiği Özbekistanın turist kapasitesinde, Sovyetler'in dağılmasıyla büyük bir düşüş olmuştur1989 yılında 1 milyon yabancı turistirn ziyaret ettiği Özbekistan'a bağımsızlıktan sonra, 1993 yılında gelen turist sayısı çeşitli kaynaklara göre 40000 ile 100000 arasındadır

1995 yılı rakamlarına göre yılık yabancı turist sayası 100,000 olan Özbekistan turizm tesislerinin yapı ve kalitesi ve 4000 civarında tarihi eseri ile Orta Asya'da turizm bakımından gelecek vaad eden ülkelerin başında gelmektedir Çoğunluğu Avrupa ülkeleri, Türkiye, Japonya, ABD ve Hindistan'dan 80000 kişi gelmiştir Son yıllarda gelen turist sayısı artış göstermektedir

Bağımsızlıktan sonra Batı standartlarından uzak 35 otel ve kamp varken son yıllarda Taşkent, Samarkand, Buhara'da ve diğer şehirlerde Avrupa standartlarına göre yeni oteller yapılılmış, böylece; Semerkant ve Buhara kentlerinde yabancı sermaye ortaklığında kurulan birinci sınıf oteller hizmete açılmıştırBu sektöre katkıda Türk işadamlarınında önemli payı vardır
Özel turizm acentalarına çalışma ruhsatı verilmiştir
Özbekistan tarihi bir ülke olduğundan gezip görülecek yerlerde çoktur Bunlardan; Taşkent, Semerkant, Buhara, Kokand, Hive ve Şehrisabiz turizm açısından önem taşıyan şehirlerdendir
Ülkede yaklaşık 70 devlet müzesİ, 40 tiyatro bulunmaktadır
Yabancı turistler Rusça biliyorlarsa Özbekistan'da kolaylıkla seyahat edebilirler ve büyük turistik merkezlerde İngilizce kullanabilirler