Hayvansal Doku...

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-16-2012

Organizmanın ilk gelişim kademelerinde embriyonik hücrelerin tümü yuvarlak ya da yuvarlağa yakındır

Gelişme ilerledikçe çeşitli hücre grupları dokuları oluştururken birbirleri üzerine olan baskılar nedeniyle şekilleri köşeli veya çok yüzlü (polyhedrik) olur

Çeşitli dokularda yassı, oval, ipliksi, armut biçiminde uzantılı hücreler görülebilir

Doku kesitlerinde farklı düzeyde gelişen kesit durumuna göre küp, piramit, prizmatik ve değişik şekillerle isimlendirilen hücreler gerçekte üç boyutlu yani çok yüzlü hücrelerdir

Hayvansal dokular şekil ve görev bakımından birbiri ile ilişkisi olan aynı şekilde organize olmuş hücrelerin oluşturduğu yapıya verilen addır

Hücreler arasında bulunan ara madde (intercellular substance) doku kapsamında incelenmektedir

Bir dokuyu oluşturan esas yapılar hücreler ve hücreler arasındaki ara maddelerdir

Ara madde yerine göre organik veya inorganik kimyasal elementler ve fıbrillerden oluşmuştur

Dokular organların alt yapı üniteleridir

Zamanla belirli görev ve adapte olma zorunluluğundadırlar

Bu nedenle gerek doku ve gerekse dokuyu oluşturan hücreler gördükleri görevlere göre farklılaşırlar ve o görevi en iyi yapacak şekilde bir durum kazanırlar

Genellikle bütün doku ve organlar embriyonun üç germ yaprağından (endoderm, ekzoderm, mezoderm) gelişirler

Germ yapraklarında her bir doku türünün gelişip farklılaşmasına histogenezis adı verilmektedir

Bu genel bilgilerin ışığı altında belli bir dokuyu oluşturan hücrelerin özelliklerini sıralayacak olursak;

1) Aynı görevi yapmak üzere bir araya gelmişlerdir

2) Birbirlerine hücre ara maddesi ile bağlanmışlardır (bazılarında ara madde yoktur)

3) Şekil ve yapı bakımından aynıdırlar

4) Aralarında bir madde alış verişi ve haberleşme ağı bulunur

5) Hücrelerin dağılmaması, bir arada tutulması iskelet sistemi, bağ ve destek dokuyla sağlanır

6) Hücreler arasında haberleşme ve koordinasyon endokrin ve sinir sistemi ile sağlanır

Hayvansal dokular genel olarak yedi grupta incelenir

1) Epitel doku
2) Bağ doku
3) Kıkırdak doku
4) Kemik doku
5) Kas doku
6) Kan doku
7) Sinir doku

07-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hayvansal Doku... Organizmanın ilk gelişim kademelerinde embriyonik hücrelerin tümü yuvarlak ya da yuvarlağa yakındır Gelişme ilerledikçe çeşitli hücre grupları dokuları oluştururken birbirleri üzerine olan baskılar nedeniyle şekilleri köşeli veya çok yüzlü (polyhedrik) olur Çeşitli dokularda yassı, oval, ipliksi, armut biçiminde uzantılı hücreler görülebilir Doku kesitlerinde farklı düzeyde gelişen kesit durumuna göre küp, piramit, prizmatik ve değişik şekillerle isimlendirilen hücreler gerçekte üç boyutlu yani çok yüzlü hücrelerdir Hayvansal dokular şekil ve görev bakımından birbiri ile ilişkisi olan aynı şekilde organize olmuş hücrelerin oluşturduğu yapıya verilen addır Hücreler arasında bulunan ara madde (intercellular substance) doku kapsamında incelenmektedir Bir dokuyu oluşturan esas yapılar hücreler ve hücreler arasındaki ara maddelerdir Ara madde yerine göre organik veya inorganik kimyasal elementler ve fıbrillerden oluşmuştur Dokular organların alt yapı üniteleridir Zamanla belirli görev ve adapte olma zorunluluğundadırlar Bu nedenle gerek doku ve gerekse dokuyu oluşturan hücreler gördükleri görevlere göre farklılaşırlar ve o görevi en iyi yapacak şekilde bir durum kazanırlar Genellikle bütün doku ve organlar embriyonun üç germ yaprağından (endoderm, ekzoderm, mezoderm) gelişirler Germ yapraklarında her bir doku türünün gelişip farklılaşmasına histogenezis adı verilmektedir Bu genel bilgilerin ışığı altında belli bir dokuyu oluşturan hücrelerin özelliklerini sıralayacak olursak; 1) Aynı görevi yapmak üzere bir araya gelmişlerdir 2) Birbirlerine hücre ara maddesi ile bağlanmışlardır (bazılarında ara madde yoktur) 3) Şekil ve yapı bakımından aynıdırlar 4) Aralarında bir madde alış verişi ve haberleşme ağı bulunur 5) Hücrelerin dağılmaması, bir arada tutulması iskelet sistemi, bağ ve destek dokuyla sağlanır 6) Hücreler arasında haberleşme ve koordinasyon endokrin ve sinir sistemi ile sağlanır Hayvansal dokular genel olarak yedi grupta incelenir 1) Epitel doku 2) Bağ doku 3) Kıkırdak doku 4) Kemik doku 5) Kas doku 6) Kan doku 7) Sinir doku