Bitki Hücreleri...

Tohumlu bir bitkinin yapısı incelenecek olursa bunun çeşitli organlardan meydana geldiği görülür Bu organlardan her biri homojen bir yapıya sahip olmayıp çeşitli dokulardan ibarettir Dokuların her biri ise bir çok hücrelerin bir araya gelmesi ile teşekkül eder Buna göre hücreler dokuları, dokular organları, organlar da bitkiyi meydana getirirler Bundan dolayı hücre bitkinin canlılık bakımından daha küçük parçalara ayrılamayan en küçük yapı taşıdır

Hücre hakkında ilk çalışma 1665 yılında bir İngiliz bilgini olan Robert Hooke tarafından yapılmıştır O inkişaf ettirdiği mikroskobu ile mantar dokusunu incelemiş ve bu doku içinde cellula ismini verdiği küçük odacıkları görmüştür Böylece bilim dilinde hücre terimini ilk defa Robert Hooke kullanmıştır

Daha sonra bir çok bilginler bitkilerin yapılarını mikroskop altında incelemeye başlamışlardır Bu arada Nehemiah Grew çeşitli hücrelerin bitki gövdelerinde mevcut olduğunu ve bunların gruplar halinde özel dokuları meydana getirdiğini yaptığı çalışma neticesi ortaya koymuştur

Diğer taraftan bir Fransız zoologu olan Dujardin hayvan hücrelerinin içinin boş olamayacağını düşünerek bu yönden çalışmalara başlamıştır Bu çalışma esnasında bazı basit hayvanların hücreleri içinde yan akışkan peltemsi bir maddenin bulunduğunu görmüş ve hücrenin esas canlı kısmının bu madde olduğunu’ kabul etmiştir

Sonradan daha başka bilginler bitki hücrelerinin içinde de hayvanlarınkine benzer bir madde bulunabileceği şüphesi ile bitkiler üzerinde inceleme yapmışlar ve neticede bitki hücrelerinin de içlerinde hayvanlarınkine benzer bir madde olduğunu ortaya koymuşlardır Bu çalışmalar neticesi canlı hücrelerin içlerini dolduran bu maddeye protoplazma ismi verilmiştir 1831 yılında Robert Brown canlı hücreler içinde küre veya ona yakın bir şekilde ufak bir cismin bulunduğunu görmüş ve buna nükleus ismini vermiştir

Bundan sonra ekseri, sitologlar hücre bölünmesi üzerinde dikkatlerini teksif ederek bu konuda epeyce ilerlemeler kaydetmişlerdir Bu gün artık bitkilerin protoplazması ile hayvanlarınki arasında esaslı bir farkın olmadığını, bitki ve hayvan dokularının hücrelerden teşekkül etmiş olduğunu, her hücre içinde çok karışık kimyasal olayların kontrollü bir şekilde cereyan ettiğini ve bu olayların çoğunun hücre içindeki canlılık ile ilgili olduğunu biliyoruz

HÜCRENİN KISIMLARI

Bitki hücreleri iki kısımdan ibarettir 1 Protoplast, 2 Hücre çeperi

Protoplast iki kısma sahiptir Bunlar a Protoplazma, b Ergastik maddeler Protoplazma da çekirdek ve sitoplazma olmak üzere iki kısımdır Küre veya oval bir şekle sahip olan çekirdek sitoplazma içinde yer alır Çekirdeğin içini çekirdek öz suyu doldurur Bu öz suyun içinde de türe bağlı olarak değişen bir veya daha çok çekirdekçik ve yapısını kromatin teşkil eden ağ veya iplik yumağı şeklinde bir kısım bulunur

Sitoplazma da, hiyaloplazma denilen sıvı bir madde, bu sıvı ve kofulların etrafını çeviren sitoplazmik zarlar, zikredilen sıvı madde içinde yer alan plastidler ve mitokondriumlardan meydana gelir

Protoplazma içinde ergastik maddeler ismi altında çeşitli bir çok maddeler bulunur Bunlar genellikle protoplazma içinde yağ, protein ve kristal formunda maddelerdir Bununla beraber zamk, reçine, kauçuk, tanin, gibi baza maddeler de gene ergastik maddeler grubu içinde etüd edilir