Dünya’Nın Hareketleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-16-2012

DÜNYA’NIN HAREKETLERİ
1 Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafında Dönmesi (Günlük Hareket)
Dünya kendi ekseni etrafındaki dönüşünü, batıdan doğuya doğru 24 saatte tamamlar

Buna 1 gün denir

Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüşünün Sonuçları

Gece ve gündüz birbirini takip eder
Güneş ışınlarının günlük geliş açıları değişir
Günlük sıcaklık farkları meydana gelir Bunun sonucunda;

– Fiziksel çözülme oluşur

– Günlük basınç farkları oluşur

– Meltem rüzgârları oluşur

Merkez kaç kuvveti meydana gelir Bunun sonucunda;

– Sürekli rüzgârların (Alize, Batı, Kutup) yönlerinde sapmalar meydana gelir

– Okyanus akıntıları (Gulf - stream, Labrador, vs

) halkalar oluşturur ve yönlerinde sapmalar olur

Yerel saat farkları meydana gelir
Cisimlerin gün içindeki gölge uzunlukları değişir
Güneş doğuda erken doğar, batar ve batıda geç doğar, batar
Dinamik basınç kuşakları meydana gelir

2 Dünya’nın Güneş Etrafında Dönmesi (Yıllık Hareket)
Dünya, kendi ekseni etrafındaki günlük dönüşünü sürdürürken, bir yandan da Güneş’in çevresinde dolanır

Dünya, Güneş etrafındaki dönüşünü elips şeklindeki bir yörünge üzerinde 365 gün 6 saatte tamamlar

Buna 1 yıl denir

Dünya, 939 milyon km lik yörüngesi üzerinde saatte 108 bin km

hızla hareket eder

Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı sabit değildir

Bazen yaklaşırken, bazen uzaklaşır

Bunun nedeni, Dünya yörüngesinin elips şeklinde olmasıdır

Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu 3 Ocak tarihine Perihel (Günberi) denir

Dünya’nın Güneş’ten en uzak olduğu 4 Temmuz tarihine ise Afel (Günöte) denir

Dünya’nın Güneş Etrafındaki Dönüşünün Sonuçları

Mevsimlerin oluşmasına ve değişmesine neden olur
Mevsimlik sıcaklık farkları meydana gelir
Kara ve denizler arasında sıcaklık farkları oluşur
Muson rüzgârları meydana gelir
Gece - gündüz uzunlukları değişir
Güneş’in ufuk üzerinde doğduğu yer ve saat ile, Güneş’in ufukta battığı yer ve saat değişir
Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları değişir
Cisimlerin gölge boyları değişir
Aydınlanma çemberi mevsimlere göre yer değiştirir
Güneş ışınları yıl boyunca dönencelere bir kez, dönenceler arasına iki kez dik düşer

Dünya’nın Eksen Eğikliği
Dünya’nın elips şeklindeki yörüngesinden geçen düzleme Ekliptik (yörünge) düzlemi, Ekvator’dan geçen düzleme ise Ekvator düzlemi denir

Bu iki düzlem birbiriyle çakışmaz

Çünkü, Dünya’nın ekseni ekliptik düzleme tam dik değildir

Başka bir ifadeyle, Dünya ekseni ile ekliptik düzlemi arasında 66° 33', Ekvator düzlemi ile ekliptik düzlemi arasında 23° 27' lık bir açı vardır

İşte yukarıda, Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketinin sonuçlarında sayılanların asıl nedeni, Dünya’nın ekseninin eğik olmasıdır

Buradan, “Dünya’nın Güneş çevresinde dönüşünün sonuçları, eksen eğikliği ile birlikte ortaya çıkar” sonucunu çıkarabiliriz

Dünya ekseninin 23°27' eğik oluşunun sonuçları şunlardır:

Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı yıl boyunca değişir
Güneş’in doğuş ve batış saatleri ile yerleri değişir
Aydınlanma çemberinin sınırı mevsimlere göre değişir
Mevsimlerin oluşumuna neden olur
21 Aralık’ta Güney Yarım Küre’nin, 21 Haziran’da ise, Kuzey Yarım Küre’nin Güneş’e daha dönük olmasına neden olur
Gece ile gündüz süreleri arasındaki farkın, Ekvator’dan kutuplara gidildikçe artmasına neden olur

Ekvator çizgisi üzerinde yıl boyunca gece ve gündüz süreleri değişmez

Yıl içinde cisimlerin gölge uzunlukları değişir
Dönencelerin ve kutup dairelerinin sınırlarını belirleyerek, matematik iklim kuşaklarının oluşumuna neden olur

alıntı

07-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dünya’Nın Hareketleri DÜNYA’NIN HAREKETLERİ 1 Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafında Dönmesi (Günlük Hareket) Dünya kendi ekseni etrafındaki dönüşünü, batıdan doğuya doğru 24 saatte tamamlar Buna 1 gün denir Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüşünün Sonuçları Gece ve gündüz birbirini takip eder Güneş ışınlarının günlük geliş açıları değişir Günlük sıcaklık farkları meydana gelir Bunun sonucunda; – Fiziksel çözülme oluşur – Günlük basınç farkları oluşur – Meltem rüzgârları oluşur Merkez kaç kuvveti meydana gelir Bunun sonucunda; – Sürekli rüzgârların (Alize, Batı, Kutup) yönlerinde sapmalar meydana gelir – Okyanus akıntıları (Gulf - stream, Labrador, vs) halkalar oluşturur ve yönlerinde sapmalar olur Yerel saat farkları meydana gelir Cisimlerin gün içindeki gölge uzunlukları değişir Güneş doğuda erken doğar, batar ve batıda geç doğar, batar Dinamik basınç kuşakları meydana gelir 2 Dünya’nın Güneş Etrafında Dönmesi (Yıllık Hareket) Dünya, kendi ekseni etrafındaki günlük dönüşünü sürdürürken, bir yandan da Güneş’in çevresinde dolanır Dünya, Güneş etrafındaki dönüşünü elips şeklindeki bir yörünge üzerinde 365 gün 6 saatte tamamlar Buna 1 yıl denir Dünya, 939 milyon km lik yörüngesi üzerinde saatte 108 bin km hızla hareket eder Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı sabit değildir Bazen yaklaşırken, bazen uzaklaşır Bunun nedeni, Dünya yörüngesinin elips şeklinde olmasıdır Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu 3 Ocak tarihine Perihel (Günberi) denir Dünya’nın Güneş’ten en uzak olduğu 4 Temmuz tarihine ise Afel (Günöte) denir Dünya’nın Güneş Etrafındaki Dönüşünün Sonuçları Mevsimlerin oluşmasına ve değişmesine neden olur Mevsimlik sıcaklık farkları meydana gelir Kara ve denizler arasında sıcaklık farkları oluşur Muson rüzgârları meydana gelir Gece - gündüz uzunlukları değişir Güneş’in ufuk üzerinde doğduğu yer ve saat ile, Güneş’in ufukta battığı yer ve saat değişir Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları değişir Cisimlerin gölge boyları değişir Aydınlanma çemberi mevsimlere göre yer değiştirir Güneş ışınları yıl boyunca dönencelere bir kez, dönenceler arasına iki kez dik düşer Dünya’nın Eksen Eğikliği Dünya’nın elips şeklindeki yörüngesinden geçen düzleme Ekliptik (yörünge) düzlemi, Ekvator’dan geçen düzleme ise Ekvator düzlemi denir Bu iki düzlem birbiriyle çakışmaz Çünkü, Dünya’nın ekseni ekliptik düzleme tam dik değildir Başka bir ifadeyle, Dünya ekseni ile ekliptik düzlemi arasında 66° 33', Ekvator düzlemi ile ekliptik düzlemi arasında 23° 27' lık bir açı vardır İşte yukarıda, Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketinin sonuçlarında sayılanların asıl nedeni, Dünya’nın ekseninin eğik olmasıdır Buradan, “Dünya’nın Güneş çevresinde dönüşünün sonuçları, eksen eğikliği ile birlikte ortaya çıkar” sonucunu çıkarabiliriz Dünya ekseninin 23°27' eğik oluşunun sonuçları şunlardır: Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı yıl boyunca değişir Güneş’in doğuş ve batış saatleri ile yerleri değişir Aydınlanma çemberinin sınırı mevsimlere göre değişir Mevsimlerin oluşumuna neden olur 21 Aralık’ta Güney Yarım Küre’nin, 21 Haziran’da ise, Kuzey Yarım Küre’nin Güneş’e daha dönük olmasına neden olur Gece ile gündüz süreleri arasındaki farkın, Ekvator’dan kutuplara gidildikçe artmasına neden olur Ekvator çizgisi üzerinde yıl boyunca gece ve gündüz süreleri değişmez Yıl içinde cisimlerin gölge uzunlukları değişir Dönencelerin ve kutup dairelerinin sınırlarını belirleyerek, matematik iklim kuşaklarının oluşumuna neden olur alıntı