Atmosfer Basıncı...

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-16-2012

ATMOSFER BASINCI
Havadaki su buharı ve gazların cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir

Ölçen alet barometredir

Normal hava basıncı 1013 milibardır (1033gr

=760mm civa basıncı)

BASINCI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1

SICAKLIK (TERMİK ETKEN)
Isınan hava genleşerek yükselir

Yoğunluğu azalır

Havanın yere uygulamış olduğu ağırlık ta azalır

Dolayısıyla sıcaklığın artmasıyla basınç azalır

Soğuyan havanın hacmi daralır, yoğunluğu artar ve alçalmaya başlar

Alçalan havanın yere yapmış olduğu basınç da artar

Sıcaklığa bağlı olarak Ekvator’da sürekli Termik A

B , Kutup’larda ise sürekli Termik Y

B alanı oluşmuştur

Ayrıca bir yerde kışın havanın soğuması ile Y

B oluşurken , aynı yerde yazın ısınma ile A

B oluşur

Dünya dönmeseydi ve her yer deniz seviyesinde olsaydı , genel hava dolaşımı şekildeki gibi olurdu

2

YÜKSELTİ
Yükseklere çıkıldıkça atmosferin yoğunluğu ve kalınlığı azalır

Buna bağlı olarak yükseklere çıkıldıkça basınç azalır

Yükselti ile basınç ters orantılıdır

Ortalama her 10,5 metre yükseldikçe 1mm basınç azalır

Bu basınç azalmasından yararlanılarak yükselti ölçen alet geliştirilmiştir

Buna altimetre denir

3

YERÇEKİMİ
Havanın ağırlığı yerçekiminin bir eseridir

Bu nedenle atmosferin alt kısmında ağır gazlar yer alır

Dünyanın şeklinden dolayı kutuplarda yer çekimi daha fazladır

Yer çekiminin de etkisiyle kutuplarda basınç fazladır

4

DİNAMİK ETKENLER

Dünyanın günlük hareketinden dolayı 30° enlemlerinde sürekli Dinamik Y

B ,60° enlemlerinde ise Dinamik A

B alanları oluşmuştur

YÜKSEK BASINÇ ALANLARINDA;

Alçalıcı hava hareketi vardır Alçalan hava ısınarak havanın nem açığını artırır Bu sebeple yağış oluşmaz
Hava hareketi merkezden çevreye doğrudur
Hava genellikle açıktır Yüksek basıncın etkili olduğu kış gecelerinde yerin ısı kaybı fazladır Bu sebeple böyle olan kış gecelerinde ayaz olur
Termik YB alanı soğuk, Dinamik YB alanı sıcaktır

ALÇAK BASINÇ ALANLARINDA;

Yükselici hava hareketi vardır Yükselen hava soğur ve yağış bırakır
Hava hareketi çevreden merkeze doğrudur
Hava genellikle kapalıdır Bu sebeple kışın böyle gecelerde yerin ısı kaybı azdır Hava ılık olur
Termik AB alanı sıcak, Dinamik AB alanı soğuktur

07-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Atmosfer Basıncı... ATMOSFER BASINCI Havadaki su buharı ve gazların cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir Ölçen alet barometredir Normal hava basıncı 1013 milibardır (1033gr=760mm civa basıncı) BASINCI ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1SICAKLIK (TERMİK ETKEN) Isınan hava genleşerek yükselir Yoğunluğu azalır Havanın yere uygulamış olduğu ağırlık ta azalır Dolayısıyla sıcaklığın artmasıyla basınç azalır Soğuyan havanın hacmi daralır, yoğunluğu artar ve alçalmaya başlar Alçalan havanın yere yapmış olduğu basınç da artar Sıcaklığa bağlı olarak Ekvator’da sürekli Termik AB , Kutup’larda ise sürekli Termik YB alanı oluşmuştur Ayrıca bir yerde kışın havanın soğuması ile YB oluşurken , aynı yerde yazın ısınma ile AB oluşur Dünya dönmeseydi ve her yer deniz seviyesinde olsaydı , genel hava dolaşımı şekildeki gibi olurdu 2YÜKSELTİ Yükseklere çıkıldıkça atmosferin yoğunluğu ve kalınlığı azalır Buna bağlı olarak yükseklere çıkıldıkça basınç azalır Yükselti ile basınç ters orantılıdır Ortalama her 10,5 metre yükseldikçe 1mm basınç azalır Bu basınç azalmasından yararlanılarak yükselti ölçen alet geliştirilmiştir Buna altimetre denir 3 YERÇEKİMİ Havanın ağırlığı yerçekiminin bir eseridir Bu nedenle atmosferin alt kısmında ağır gazlar yer alır Dünyanın şeklinden dolayı kutuplarda yer çekimi daha fazladır Yer çekiminin de etkisiyle kutuplarda basınç fazladır 4 DİNAMİK ETKENLER Dünyanın günlük hareketinden dolayı 30° enlemlerinde sürekli Dinamik YB ,60° enlemlerinde ise Dinamik AB alanları oluşmuştur YÜKSEK BASINÇ ALANLARINDA; Alçalıcı hava hareketi vardır Alçalan hava ısınarak havanın nem açığını artırır Bu sebeple yağış oluşmaz Hava hareketi merkezden çevreye doğrudur Hava genellikle açıktır Yüksek basıncın etkili olduğu kış gecelerinde yerin ısı kaybı fazladır Bu sebeple böyle olan kış gecelerinde ayaz olur Termik YB alanı soğuk, Dinamik YB alanı sıcaktır ALÇAK BASINÇ ALANLARINDA; Yükselici hava hareketi vardır Yükselen hava soğur ve yağış bırakır Hava hareketi çevreden merkeze doğrudur Hava genellikle kapalıdır Bu sebeple kışın böyle gecelerde yerin ısı kaybı azdır Hava ılık olur Termik AB alanı sıcak, Dinamik AB alanı soğuktur