Babür İmparatorluğu

Babür İmparatorluğu (Farsça: ????????? ????? ??? Am?rt?r?-ye Mo?ul?-ye Hend (HintMoğolEmirliği[1]) ya da ????? ????? ??? Soltanat-e Mo?ul?-ye Hend (HintMoğolSultanlığı[2]), kendi adlandırması: ??????? Gurak?n?[3]), günümüzde Hindistan toprakları üzerinde bulunan bölgede kurulmuş olan devlet

Timur'un torunu olan Babür tarafından 1526 kurulmuştur 1858 yılında bir isyan üzerine bölgeye müdahale eden İngiliz'lerce Hindistan'daki Babür İmparatorluğu'na son verilerek; Hindistan, Büyük Britanya İmparatorluğu'na bağlanılmıştır

Başkent
Lahor, Yeni Delhi, Agra, Kabil, Lucknow ve Bhopal

Resmi dili

Farsça, Çağatayca, UrducaYönetimMonarşi

Babür

İmparator

Babür Şah / 1526
Hümayun Şah / 1530
Ekber Şah / 1556
Selim Cihangir Şah / 1604
Şah Cihan / 1628
Evrengzib Alemgir / 1658
Şah-ı Alem Bahadır / 1706
Cihangir İskender / 1712
Ferruh / 1713
Refiudderecat / 1719
Şah Cihanı Sani / 1719
Muhammed Şah / 1719
Ahmed Bahadır Şah / 1747
Alemgir-i Sani Şah / 1753
Şah-ı Alem Sami Şah / 1759
Ekber Şah-ı Sani / 1806
Bahadır Şah-ı Sani / 1837

Tarih
Kuruluş tarihi: 21 Nisan, 1526 - Yıkılış tarihi: 21 Eylül, 1858

Yüzölçüm
3000000 km² (1158306 sq mi)

Nüfus
1700 est150000000

Para Birimi
Rupi



Siyasi Tarih
Timur'un torunlarından Zahireddin Muhammed Babür tarafından bugünkü Hindistan topraklarında kurulmuştur Zahireddin Muhammed Babür 1483 yılında Fergana'da doğmuştur Babası Fergana hükümdarı Ömer Şeyh Mirza'dır, ki Şeyh Mirza aynı zamanda Timur'un torunudur Babasının ölümünden sonra amcası ile yaptığı taht mücadesini kaybetmiş ve emri altındaki beylerle birlikte 1504' te Kabil'e gitmiştir

Devletin başkentini de burası yapmıştır 1519 yılında Pencap bölgesini ele geçirmiş, 1524 yılında Delhi Sultanını yenilgiye uğratarak Lahor'a girmiştir Delhi'den sonra Agra'yı alan Babür Şah burayı başkent yapmıştır1530 yılında bu şehirde ölmüştür Babür Şah'dan sonra devletin başına oğlu Hümayun(1530-1556) geçmiştirTahtının ilk yıllarında kardeşleri ve akrabaları ile mücadele eden Hümayun bir yandan da Ludi hükümdarı ile mücadelede bulunmuş ve bu mücadelelerden galibiyetle ayrılmıştır Yetenekli bir hükümdar olmayan Hümayun Şah 1566 yılında ölmüş yerine Ekber Şah(1556-1605) geçmiştir Ekber Şah döneminde sarayda Hint etkisinin arttığı görülmüştürBu dönemde Hintliler de devlet ve askerlik işlerinde görev almaya başlamışlardır

1605'de ölümünden sonra yerine Cihangir(1605-1627) geçmiştir Bu dönemde önemli başarılar görülmemiş ve Kandahar şehrini İran ele geçirmiştir Yapılan en önemli iş olarak Lahor ile Agra arasında yapılan yoldur İngilizler bu dönemde Hindistan ticaretine el atmış ve Surat limanında yer açarak zamanla buradan Hindistan'ı ele geçirecek gelişmeyi sağlamışlardır Cihangir'in ölümü üzerine yerine oğlu Şah Cihan(1628-1658) geçmiştir Kardeşleri ile girdiği taht mücadelelerini kazandıktan sonra bir daha bu tip mücadelelerin yaşanmaması amacıyla kendi soyundan gelen bütün erkekleri öldürtmüştür Şah Cihan döneminde Avrupalılar ile ilişkilerin daha da arttığı görülmektedir Dönemin en önemli eseri ise Tac Mahal olarak bilinmektedirÇok sevdiği eşi Ercümend Banu(Mümtaz Mahal) ölümü üzerine dünyanın en ünlü usta ve mimarlarını getirterek, (ki bunlar içinde Mimar Sinan'ın öğrencilerinden Mehmet İsa Efendi'de bulunmaktadır) muhteşem bir eser meydana getirilmiştir Eserin yapımı 1631'de başlamış 1652'de bitirilmiştir



1658 yılında hastalanan Şah Cihan'ın yerine oğlu Evrengzip(1658-1707) tahta çıkmıştır Onun zamanında Hindistan ticaretinde Hollandalılar'da rol almaya başlamışlardır 1707 yılında ölümü ile yine taht kavgaları başlamış ve ülke 1723'te Delhi ve Haydarabad şahlıkları olmak üzere ikiye ayrılmıştır İran Hükümdarı 1739'da Delhi'yi zaptetmiş ve imparatorluk hazinesinin büyük bölümüne el koymuştur 1748 yılında Afgan hükümdarı Hindistan'a girmiş ve bir çok eyaleti ele geçirmiştir 1760'ta II Alemgirşah'ın yerine II Şah Alem geçmiş bu dönemde İngilizlerle 1764 Baksar Savaşı yapılmış ancak yenilgiye uğranınca İngilizler Hindistan'da hüküm sürmeye başlamışlardır 1766 Allahabad Antlaşması ile İngiliz hakimiyeti daha da artmıştır 1857 yılında çıkan Sipahi İsyanı'nı da bastıran İngilizler 1858 yılında bütün Hindistan'ı İngiliz İmparatorluğu'na katmışlardır (Bk:Britanya Hindistanı) Babür devleti Hindistan'ı tek bir çatı altında toplayarak, Hindistan'da İslamiyet'in yayılmasını sağlamışlardır
Babürlülerin tarihe etkileri

• Hindistanda müslümanlığın yerleşmesini sağlamışlardır
• Tac Mahal'i miras bırakmışlardır

VİKİPEDİ