Karagöz Ve Hacivat

Karagöz ve Hacivat





Karagöz ve Hacivat taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur Karagöz oynatıcısına hayali, hayalbaz denir Yardımcıları çırak, yardak, dayrezen, sandıkkar'dır Oyunda konuşmaların değişmesi baş hareketleriyle yapılır

Bu iki karakterin gerçekten yaşayıp yaşamadığı, yaşadıysa nerede nasıl yaşadığı kesin olarak bilinmemektedir Anlatılanlar rivayete dayanır, zira gerçekten yaşamış olsalar bile büyük ihtimalle bahsedilen dönemde tarih kitaplarına girecek kadar önemli bulunmamışlardır

Rivayete göre Hacivat ve Karagöz, Orhan Gazi devrinde Bursa'da yaşamış cami yapımında çalışan iki işçidir Kendileri çalışmadıkları gibi diğer işçilerin de çalışmasını engellemektedirler Orhan Gazi'nin, "cami vaktinde bitmezse kelleni alırım" dediği cami mimarı, caminin vaktinde bitmemesine Karagöz ve Hacivat'ı şikayet eder Bunun üzerine bu ikili başları kesilerek idam edilir Karagöz ve Hacivat'ı çok seven ve ölümlerine çok üzülen Şeyh Küşteri, ölümlerinin ardından kuklalarını yaparak perde arkasından oynatmaya başlar Bu sayede Hacivat ve Karagöz tanınır

Oyunun hiç şüphesiz başrol oyuncusu karagözdür okumamış halk adamıdır hacivatın kullandığı yabancı kelimeleri anlamaz yada anlamaz görüp onlara yanlış anlamlar yükleyerek ortaya çeşitli nitelikler çıkarırken bir taraftan da türkçe dil kuralları ile yabancı kelimeler kullanan hacivatile alay eder her işe karışır dobra zaman zaman patavassız yapısından dolayı ikidebir zor durumlarda kalırsa da bir yolunu bulup işin içinden çıkardı

Musiki
Geleneksel Türk gölge oyunu olan Karagöz, musiki yönüyle de büyük değer taşımaktadır Klasikleşmiş Karagöz oyunlarında kullanılan musiki eserleri geniş bir yelpaze oluşturur Başlıcaları, büyük klasik formlardaki bestekârlardan başlayarak, ağır ve yürük semailer, şarkılar, tavşancalar, köçekçeler, farklı tavır ve yörelere ait türküler ve azınlık dillerindeki çeşitli havalardır Seçilmiş olan musiki eserinin oyunun özelliğine olduğu kadar, gölge karakterin kişiliğine de çok uygun olması kaidedir Karagöz musikisine ait başlıca eserler musiki araştırmacısı Etem Ruhi Üngör tarafından titiz bir çalışma ile bir araya getirilerek yayınlanmıştır Oyun sırasında yeri geldiğinde sallanarak yahut vurularak kullanılan tef de önemlidir, oyuna heyecan ve hareketlilik katarOyundaki tefe dayren denmektedir,tefi çalana ise dayrenbaz denilmektedir

Kaynak: vikipedi