Fenilketonüri Nedir / Fenilketonüri Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-15-2012

Fenilketonüri Nedir / Fenilketonüri Hakkında

Fenilketonüri, Fenilketonuria ya da PKU; otozomal çekinik kalıtım gösteren ****bolik bir hastalıktır

Hasta kişiler fenilalanin amino asitini tirozin amino asitine çeviremezler

İki amino asit arasındaki tek fark tirozinde bulunan hidroksil grubudur (-OH)

Fenilalanini tirozine çevirmek için gerekli olan reaksiyonu katalizleyen enzime fenilalanin hidroksilaz (PAH) enzimi adı verilir ve fenilketonüri hastalarında karaciğerde işlev gören bu enzim aktif değildir

Dolayısıyla vücutta birikmiş olan fenilalanin ve türevleri beyin omurilik sıvısına geçer, burada bileşiklerin düzeyi yükselir ve hasta bireyde zeka ve nörolojik gelişim geriliğine neden olur

Belirtiler

Kusma (Bebeklerde en erken belirtilerden biridir

)

İdrar ve terin küf gibi kokması

Zeka geriliği

Çevreye karşı ilgisizlik

Hiperaktivite

Konvülsiyonlar

Nörolojik gelişim basamaklarında gerilik

Hastaların bir kısmında melanin oluşumundaki defekt nedeniyle saç, göz ve deri rengi açıktır

Konvülsiyonlar sonucunda hastaların bazılarında EEG anomalileri görülebilir

Tarihte

Hastalık ilk defa Norveçli Doktor Asbjörn Fölling tarafından 1934 yılında tanımlanmıştır

Ayrıca her yıl Haziran ayının ilk günü Ulusal Fenilketonüri Günü, 28 Haziran tarihi ise Avrupa Fenilketonüri Günü olarak değerlendirilmektedir

Tanı

Yeni doğan bebeklerden topuktan alınan birkaç damla kan ile yapılan Guthrie testi ile tanı koyulur

Yalancı negatiflik ihtimalinin ortadan kalkması için test 3 günlük beslenme döneminden sonra yapılmalıdır

Annenin ilk bebeği bu hastalık ile doğmuş ise diğer hamileliklerinde hastalığın tanısı anne karnında koyulabilir

Tedavi

Tedavinin amacı besin yolu ile alınan fenilalanin miktarını azaltarak kandaki fenilalanin düzeyini normal sınırlarda tutmaktır

Hastalar fenilalanin içermeyen ya da az içeren özel mamalar ve düşük proteinli ürünler kullanmalıdır

Diyet kişinin yaşamı boyunca devam eder

Tedaviye ne kadar erken başlanırsa başarı oranı o derece artmaktadır

07-15-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Fenilketonüri Nedir / Fenilketonüri Hakkında Fenilketonüri Nedir / Fenilketonüri Hakkında Fenilketonüri, Fenilketonuria ya da PKU; otozomal çekinik kalıtım gösteren ****bolik bir hastalıktır Hasta kişiler fenilalanin amino asitini tirozin amino asitine çeviremezler İki amino asit arasındaki tek fark tirozinde bulunan hidroksil grubudur (-OH) Fenilalanini tirozine çevirmek için gerekli olan reaksiyonu katalizleyen enzime fenilalanin hidroksilaz (PAH) enzimi adı verilir ve fenilketonüri hastalarında karaciğerde işlev gören bu enzim aktif değildir Dolayısıyla vücutta birikmiş olan fenilalanin ve türevleri beyin omurilik sıvısına geçer, burada bileşiklerin düzeyi yükselir ve hasta bireyde zeka ve nörolojik gelişim geriliğine neden olur Belirtiler Kusma (Bebeklerde en erken belirtilerden biridir) İdrar ve terin küf gibi kokması Zeka geriliği Çevreye karşı ilgisizlik Hiperaktivite Konvülsiyonlar Nörolojik gelişim basamaklarında gerilik Hastaların bir kısmında melanin oluşumundaki defekt nedeniyle saç, göz ve deri rengi açıktır Konvülsiyonlar sonucunda hastaların bazılarında EEG anomalileri görülebilir Tarihte Hastalık ilk defa Norveçli Doktor Asbjörn Fölling tarafından 1934 yılında tanımlanmıştır Ayrıca her yıl Haziran ayının ilk günü Ulusal Fenilketonüri Günü, 28 Haziran tarihi ise Avrupa Fenilketonüri Günü olarak değerlendirilmektedir Tanı Yeni doğan bebeklerden topuktan alınan birkaç damla kan ile yapılan Guthrie testi ile tanı koyulur Yalancı negatiflik ihtimalinin ortadan kalkması için test 3 günlük beslenme döneminden sonra yapılmalıdır Annenin ilk bebeği bu hastalık ile doğmuş ise diğer hamileliklerinde hastalığın tanısı anne karnında koyulabilir Tedavi Tedavinin amacı besin yolu ile alınan fenilalanin miktarını azaltarak kandaki fenilalanin düzeyini normal sınırlarda tutmaktır Hastalar fenilalanin içermeyen ya da az içeren özel mamalar ve düşük proteinli ürünler kullanmalıdır Diyet kişinin yaşamı boyunca devam eder Tedaviye ne kadar erken başlanırsa başarı oranı o derece artmaktadır