Prof. Dr. Sinsi
|
Benlerin Tedavisi - Benler Nasyl Tedavi Edilir
Benlerin Tedavisi - Benler Nasyl Tedavi Edilir
Et benleri, cildinizde melanosit denen ve genellikle zararsyz olan pigmentli hücreler toplulu?udur Tek ba?yna ya da gruplar halinde ortaya çykabilirler Benlere nevi, tek bir bene de nevüs denir Benlerin ço?u gövdede bulunur, ancak, yüz, kol ve bacaklarda da sykça bulunabilir Benler, kafa derisi, tyrna?ynyzyn alty, koltuk altlarynyz ve genital organlarynyzyn etrafy gibi görülmesi zor olan yerlerde de bulunabilir
Ynsanlaryn ço?u, sahip oldu?unuz sayynyn ya?am boyunca de?i?iyor olmasyna ra?men, 10 � 40 et benine sahiptir Yeni et benleri yeti?kinli?in ortalaryna do?ru ortaya çykabilir ve t benleri yakla?yk olarak 50 yyl sürdü?ünden, bazylary siz ya?landykça ortadan kaybolur
Et benlerinin büyük ço?unlu?u zararsyzdyr fakat nadir durumlarda et benleri kanseröz hale gelebilir Et benlerini ve di?er pigmentli lekeleri izlemek cilt kanserinin te?hisinde önemli bir adymdyr özellikle malign melanomun Tüm melanomlaryn önceden mevcut olan et benlerinden geli?memelerine ra?men, pek ço?u bir et beninin veya cildinizdeki koyu renkli bir lekenin içinde veya kenarynda ba?larlar
Belirtiler ve Semptomlar
Tipik bir benin basit, kahverengi bir leke olmasyna ra?men, benlerin ço?u çe?itli renklerde, ?ekillerde ve büyüklüklerde bulunmaktadyr Et renginde, kyrmyzymsy kahverengi, ortadan koyu kahverengiye do?ru veya mavi renkli; ovalden yuvarla?a kadar de?i?en ?ekilli ve bir toplui?ne ba?y kadar küçük veya bütün bir organy kaplayacak kadar büyük olabilirler Çapy 8 inçten fazla olan benler ve do?umda mevcut olanlar özel bir problemdir En öldürücü cilt kanseri formu olan malign melanom riskini önlemek için çykarylmalaryna ihtiyaç olabilir
Bir benin yüzeyi pürüzsüz veya kyry?ykly, yassy veya kabartyly olabilir Bir ben bazen yassy ve kahverengi olarak ortaya çykyp sonra hafifçe kabartyly ve daha açyk renkli hale gelebilir Bazylary küçük bir sap olu?turacak kadar kabartyly hale gelebilirler ve sonunda yava? yava? yok olabilirler Di?erleri basitçe ortadan kaybolur
Benlerin ço?unun 20 ya? itibariyle geli?mesine ra?men, orta ya?lara kadar görülmeye devam edebilirler Ya?amynyzda benlerin de?i?ime daha uygun olduklary belli bazy zamanlar vardyr; örne?in ergenlik ve hamilelikte ve do?um kontrol haplarynyn kullanymy syrasyndaki hormonal de?i?ikliklerden dolayy daha koyu renkli, daha açyk renkli ve daha çok olmalary muhtemeldir
Risk Faktörleri
Benlerin birkaç tipinde kansere dönü?me riski daha fazladyr Bunlaryn arasynda bulunanlar ?unlardyr:- Do?umda mevcut olan büyük benler
Do?umda mevcut olan büyük benler, konjenital nevi veya konjenital dev kylly nevi diye adlandyrylyr Bu benler, cilt kanserinin ölümcül bir ?ekli olan malign (habis) melanom riskinizi arttyrabilir Genellikle, bir yeti?kinin avuç içi boyunda olan benler daha fazla riske sahiptir Do?umda mevcut olan, yeti?kin birinin avuç içi boyunda olan ya da daha büyük olan benlerinizi doktorunuzun muayene ettirin
- Ailelerin bireylerinde yaygyn olan benler
Alty milimetre kadar olup ortalamadan daha büyük ve ?ekilleri düzensiz benler, atipik (displastik) benler olarak bilinmektedir Bu benlerin kalytsal olmasy mümkündür Koyu kahverengi, göbeklerinin etrafynda daha açyk renkli ve düzensiz kenarly oldu?u için, ço?u zaman kyzartylmy? yumurta gibi tarif edilmektedir Genel olarak kyrmyzy ya da bronz gibi görülebilirler Displazik benleriniz varsa, malign melanom geli?me riskiniz daha yüksektir
- Çok sayyda benler
Kalem ucu silgisinden daha büyük boyutlarda çok sayyda beniniz varsa, melanom geli?me riskiniz daha fazladyr
Doktora Ba?vurma Zamany
Yirmi ya?yndan sonra eri?kinlik ça?ynda yeni bir ben ortaya çykarsa, doktorunuza görünün A?a?ydaki bulgu ve belirtiler tybbi bir soruna i?aret eder:- A?ryly ise
- Ka?ynty veya yanma varsa
- Syzynty veya kanama varsa
- Yltihaply ise
- Pullu veya kabuklu ise
- Aniden farkly boyut, ?ekil, renk veya yükseklikte de?i?iklik gösteriyorsa
E?er herhangi bir ben sizi endi?elendiriyorsa, doktorunuza görünün veya bir cilt hatalyklary uzmanyna sevk edilmeyi isteyin
Tarama ve Tany
Cilt muayenenizi yapmayy da, önleyici tybbi bakymynyzyn bir parçasy olarak seçebilirsiniz Size uygun olan bir program için doktorunuzla görü?ün Genel prensip, 20 ile 39 ya?lar arasynda olanlarda her 3 yylda bir ve 40 ya? ve daha üstünde olanlarda her yyl yapmaktyr
Doktorunuz, kafa deriniz, avuç içleriniz, ayak tabanlarynyz ve butlarynyzyn arasy da dahil olmak üzere, cildinizi tepeden tyrna?a kadar inceleyecektir E?er doktorunuz bir benin, kanserli oldu?undan ku?kulanyrsa, doku örne?i alabilir (biyopsi) ve mikroskobik tetkike gönderebilir
Ki?isel Bakym
Periyodik olarak benlerinizi kontrol etmeye ek olarak, kendinizi kanseröz de?i?ikliklerden korumak için koruyucu önlemler de alabilirsiniz:- Güne?in dik oldu?u zamanlardan kaçynyn
En iyisi güne?e fazla maruz kalmaktan kaçynmaktyr fakat e?er dy?aryda olmanyz gerekiyorsa, ultraviyole y?y?ynyn en yo?un oldu?u 10 ve 14 saatleri arasynda güne?te kalmaktan kaçynyn
- Güne? kremi kullanyn
Dy?aryya çykmadan yirmi ila 30 dakika önce en azyndan 15 güne?ten koruma faktörüne (SPF) sahip olan bir güne? kremi kullanyn Özellikle e?er yüzüyorsanyz veya hareketli aktivitelerde bulunuyorsanyz her iki saatte bir tekrar uygulayyn Bazy güne? kremleri ultraviyole A (UVA) ve ultraviyole B (UVB) olmak üzere her iki ultraviyole y?yny tipini bloke eden maddelere sahiptir Etiketinde avobenzon, titanyum dioksit veya transparan veya mikro-da?ylmy? çinko oksit içerdi?i listelenmi? olan güne? kremlerini seçin Ve bir güne? kreminin güne?ten korunma programynyn sadece bir parçasy oldu?unu aklynyzda tutun
- Örtünün
Geni? kenarly ?apkalar, uzun kollar ve di?er koruyucu kyyafetler de hasar veren UV y?ynlaryndan kaçynmanyza yardymcy olabilir Özellikle UV radyasyonu bloke etmek için muamele görmü? olan kuma?lardan yapylmy? kyyafetleri giymeyi de dikkate almak isteyebilirsiniz
E?er görünümü çirkin olan bir beniniz varsa, sivilce ve benleri kapatmak için özel kapatycy makyaj malzemeleri kullanmayy tercih edebilirsiniz E?er beninizden bir kyl çykyyorsa, cilt yüzeyinden bunu kesmek mümkündür Dermatologlar benlerden kyly kalycy olarak uzakla?tyrabilir E?er sakalynyzda bir ben varsa, sürekli tyra? olurken tahri?e neden olabilece?inden, doktorunuzdan alynmasyny isteyebilirsiniz
Travma ve sürtünmeye müsait olan, vücudunuzun di?er bölümlerindeki benlerin çykarylmasyny isteyebilirsiniz
Bir beni keser ya da tahri? ederseniz, bu bölgeyi temiz tuttu?unuzdan emin olun E?er beniniz iyile?miyorsa doktorunuza görünün
|