Paradoks

"Paradoks" kelimesi Yunanca "para" {karşıt,zıt} ekiyle "daxos" {düşünce} kelimesinin birleşimiyle ortaya çıkmıştırTürkçe'de kullanılan karşılığı "yanıltmaç,kısır döngü,çelişki"dir
Paradokslar,ilginçtir,eğlencelidir,zihin açarİlk örneğini Giritli şair Epimenides "Tüm Giritliler yalancıdır!" diyerek vermiştirŞöyle ki Giritliler yalancıysa,şair de Giritli olduğuna göre,yalancıdırFakat Giritlilere yalancı diyerek aslında kendi söylediğinin de yalan olduğunu belirtmiş olmaktadırçelişkiye götürür

Bir yolcu, belirli bir uzaklığa gidecektir Önce gideceği yolun yarısını; sonra kalan yarısını; sonra kalanının yarısını; yürümek zorundadır Bu durumda hiçbir zaman gideceği yolun sonuna ulaşamayacaktır{ikiye bölme paradoksu}

"Düşmanla karşılaştık ve o biziz" {Walt Kelley Paradoksu}
Bu paradoks 1918'de çıkmıştır Bir köyde, bir berber, kendi traş olmayan herkesi traş eder Berberi kim traş edecek? {Berber Paradoksu}
Yumurta mı tavuktan çıkar, yoksa tavuk mu yumurtadan?{ çok duyulan bir örnektir}
Bazı hayvan isimleri, insanlar için sıfat olarak kullanıldıklarında iltifat kabul edilir:
Aslanım benim!
Koç gibi maşallah!
Tilki gibisin abi!

Bazı hayvan isimleri ise hakaret anlamına gelir:
Çok inek bir arkadaş!
Ayı mısın be birader! (Ayı, bazı ülkelerde iltifattır)
Öküz öküz bakma!

-"Okuma-yazma öğrenmek isteyenlere müjde! Hemen aşağıdaki adrese başvurun"
Okuma-yazma bilmeyen bir insan nasıl bu ilanı okuyacak! Okusa zaten o adrese başvurması gerekmez {bir otobüs ilanı}

"Bildiğim tek şey var; o da hiç bir şey bilmediğim"{Sokrates paradoksu}

Yunanlı ünlü avukat Protogras, verdiği özel dersin ücreti ile ilgili olarak öğrencisiyle bir anlaşma yapar Bu anlaşmaya göre öğrencisi aldığı ilk davayı kazanırsa bu ücreti avukata ödeyecek, kazanamazsa ödemeyecektir

Dersin bitiminden hemen sonra herhangi bir dava almayan öğrenciden ses seda çıkmaz Sabrını yitiren avukat, bir dava açarak bu ücreti öğrencisinden talep eder Yeni avukat olan öğrenci bu ilk davasında kendini savunmayı üstlenir

Bu davayı öğrenci kazanırsa ilk davasını kazanmış olacağı için davayı kaybeden hocasına parayı ödemek zorunda kalacaktır

Tersine davayı kaybederse bu kez de davayı kaybettiği için hocasına yine ödeme yapmak zorunda kalacaktır{avukat paradoksu}




Bir mahkum suçunun cezası olarak idama mahkum edilirYargıç, idam kararını açıklarken mahkuma şunu söyler:"Önümüzdeki 7 gün içinde herhangi bir gün,saat tam 12 ‘de asılacaksin ve asılacağın günü ancak aynı gün,sabah 9’da odana gelen rahipten ögreneceksin"
Mahkum yargıcın bu sözleri üzerine düşündüğü zaman asılmasının mümkün olmadığını anlarMahkum bunu neye dayanarak düşünmüştür?


Mahkum ilk olarak 7gün asılacağını düşünürEğer 7gün asılırsa bunu 7günün sabahı öğrenmesi gerekirAncak 6gün asılmamışsa 7gün asılacağı bellidir ve hangi gün asılacağını önceden anlamış demektirYargıcın açıklamasına göre bu mümkün olmadığından,7gün asılamazMahkum daha sonra 6gün asılacağını varsayarAncak bu durumda da eğer 5gün asılmamışsa,7gün asılamayacağına göre 6gün asılacağı bellidirAma yargıcın açıklamasına göre hangi gün asılacağını önceden anlamaması gerekirdiBu durumda 6gün asılacağı belli olan mahkumun aslında 6gün asılmaması gerekirYukarıdaki çıkarımları 1güne kadar getiren mahkum aslında hiçbir zaman asılmayacağını anlar