Psikoloji / Kişilik Bozuklukları(C Kümesi: Korkak,Anksiyöz Küme)

1 Çekingen kişilik bozukluğu

Genel özellikleri: Toplumsal ketlenmenin, yetersizlik duygularının ve olumsuz değerlendirilmeye aşırı duyarlılığın olduğu sürekli örüntüdür Yayınlığı %05-1 arasındadır Cinsiyetler arasında eşit oranda görülür Başkaları tarafından “utangaç”, “ürkek”, “yalnız” ve “kendi halinde” kişiler olarak tanımlanırlar

Tanı:

Çekingen kişilik bozukluğu, DSM-IV tanı ölçütleri


A Aşağıdakilerden en az dördünün olması ile belirli, genç erişkinlik dönemimde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, toplumsal ketlenmenin, yetersizlik duygularının ve olumsuz değerlendirilmeye aşırı duyarlılığın olduğu sürekli bir örüntüdür

1 Eleştirilecek, beğenilmeyecek ya da dışlanacak olma korkusuyla kişiler arası ilişki gerektiren mesleki etkinliklerden kaçınır

2 Sevildiğinden emin olmadıkça insanlarla ilişkiye girmek istemez

3 Mahcup düşeceği, alay konusu olacağı korkusuyla yakın ilişkilerde tutukluk gösterir

4 Toplumsal durumlarda eleştirileceği ya da dışlanacağı üzerine kafa yorar

5 Yetersizlik duyguları yüzünden yeni kişilerle aynı ortamda bulunduğu durumlarda

ketlenir

6 Kendisini toplumsal yönden beceriksiz, kişisel olarak albenisi olmayan biri olarak görür

7 Mahcup düşebileceğinden ötürü kişisel girişimlerde bulunmak ya da yeni etkinliklere katılmak istemez

2 Bağımlı kişilik bozukluğu

Genel özellikleri: Uysal ve yapışkan davranışa ve ayrılma korkusuna yol açacak biçimde, aşırı bir düzeyde kendisine bakılma gereksiniminin olduğu sürekli bir örüntüdür Gerçek yaygınlığı bilinmiyor


Tanı:

Bağımlı kişilik bozukluğu, DSM-IV tanı ölçütleri


A Aşağıdakilerden en az dördünün olması ile belirli, genç erişkinlik dönemimde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, uysal ve yapışkan davranışa ve ayrılma korkusuna yol açacak biçimde kendisine bakılma gereksiniminin aşırı olmasıyla giden sürekli bir örüntü

1 Başkalarından bol miktarda öğüt ve destek almazsa gündelik kararlarını vermekte güçlük çeker

2 Yaşamının çoğu alanında sorumluluk almak için başkalarına gereksinim duyar

3 Desteğini yitireceği ya da kabul görmeyeceği korkusuyla başkaları ile aynı görüşü paylaşmadığını söylemekte zorluk çeker

4 Tasarıları başlatma, kendi başına iş yapma zorluğu vardır

5 Başkalarının bakım ve desteğini sağlamak için hoş olmayan şeyleri yapmayı isteyecek kadar aşırıya gider

6 Kendine bakamayacağına ilişkin aşırı korku nedeniyle tek başına kaldığında kendisini rahatsız veya çaresiz hisseder
7 Yakın bir ilişki sonlandığında bir bakım ve destek kaynağı olarak derhal başka bir ilişki arayışı içine girer
8 Kendi kendine bakma durumunda bırakılacağı üzerine gerçekçi olmayan bir biçimde kafa yorar

3 Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu

Genel özellikleri: Düzenlilik, mükkemmelliyetçilik ve kontrol koyma üzerine aşırı kafa yormanın olduğu sürekli olduğu bir örüntüdür “tip A” kişilik; hostilite, rekabetçilik, zamana karşı yarışmak gibi özellikleri ile örtüşür Yüzde bir oranında ve daha çok erkeklerde görülür

Tanı:

Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu, DSM-IV tanı ölçütleri


A Aşağıdakilerden en az dördünün olması ile belirli, genç erişkinlik dönemimde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, esneklik, açıklık ve verimlilik pahasına düzenlilik, mükemmelliyetçilik, zihinsel ve kişilerarası kontrol koyma üzerine aşırı kafa yormanın olduğu sürekli bir örüntü

1 Asıl amacı unutturacak şekilde ayrıntılar, kurallar, listeler, sıralama, organize etme ya da program yapma ile uğraşıp durur

2 İşin bitmesini zorlaştıran mükemmelliyetçilik gösterir

3 Etkinlik ve arkadaşlarından yoksun kalacak şekilde kendini işe adar

4 Ahlak, doğruluk, değerler gibi konularda esneklik göstermez

5 Özel bir değeri olmasa bile eski, değersiz şeyleri elden çıkaramaz

6 Görev dağılımı yapmak ve başkaları ile birlikte çalışmak istemez


7 Para harcama konusunda hem kendisine, hem de başkalarına karşı cimri davranır

8 Katı ve inatçıdır

Kaynak:Psikoloji Portalı