Ağlamak Güzeldir

Ağlamanın ve Gözyaşının Psikolojisi

Dünyaya ilk adımımızı attığımızda ve ilk nefesimizi ciğerlerimize çektiğimizde ağlamaya başladık Bebekken karnımız acıktığında, bir ağrımız olduğunda ağladık Çünkü elimizden başka bir şey gelmiyordu Çocukken istediklerimizi elde etmek için ağlama silahını





Dünyaya ilk adımımızı attığımızda ve ilk nefesimizi ciğerlerimize çektiğimizde ağlamaya başladık Bebekken karnımız acıktığında, bir ağrımız olduğunda ağladık Çünkü elimizden başka bir şey gelmiyordu

Çocukken istediklerimizi elde etmek için ağlama silahını kullandık Bazen de yediğimiz dayak sonrasında ağladık Ergenlik çağına geldiğimizde ulu orta ağlamayı bıraktık Artık yalnız kaldığımız zamanlarda sıkıntıdan, üzüntüden, aşktan ve ayrılıktan ağlar olduk Büyüdükçe gözyaşını daha az döktük Hayata gözlerimizi yumduğumuzda bu sefer ağlayan biz değil, sevdiklerimiz oldu Kısacası ağlamak, hayatımızın her aşamasında bizimleydi Gözyaşları ile dünyaya geldik ve dünyadan yine gözyaşları ile ayrılacağız


Hepimiz çok iyi biliyoruz ki her gözyaşı ağlamak değildir Bilim adamları gözyaşlarını dört ana gruba ayırıyorlar:


Temel Gözyaşları: Bu gözyaşı ağırlıklı olarak su ve tuzdan oluşuyor ve göz yüzeyimizin kaygan kalmasını sağlıyor Günlük ortalama 150-300 gram kadar salgılanıyor Ve bir süre sonra burun boşluğuna salınıyor


Refleks Gözyaşları: Ani durumlarda gözü korumak amacıyla salgılanan gözyaşlarıdır Soğan doğrarken ya da gözümüze toz kaçtığında gözlerimizin yaşarması sonucu ortaya çıkan gözyaşlarıdır Refleks gözyaşları salgılandığında biz bu durumu ağlamak olarak adlandırmıyoruz, daha çok gözlerim yaşardı ibaresini kullanıyoruz


Duygusal Gözyaşları: Yoğun bir duygu sonucunda dökülen gözyaşıdır ki bu gözyaşının dökülmesini ağlamak olarak nitelendiriyoruz Duygusal gözyaşları diğer gözyaşlarından %25 daha fazla protein içeriyor Ve tansiyonu düşürüp toksinlerin dışarı atılmasını sağlıyor Vücudun iyileşmesine yardımcı oluyor Zararlı bakterilerin temizlenmesi yine bu gözyaşları sayesinde oluyor Ve araştırmalar, duygusal gözyaşının kişiyi depresyondan uzak tuttuğunu gösteriyor Yani ağladığımızda sadece ağlamış olmuyoruz; bir yandan rahatlarken, diğer yandan kendimizi depresyondan uzak tutuyoruz Ağlama sonrasında kendimizi rahatlamış hissetmemiz bu tezi destekliyor

Patolojik Gözyaşları: Son yıllarda literatürde bir ağlama çeşidi daha dikkat çekiyor, patolojik ağlama Özellikle bazı psikolojik sorunlara maruz kalan hastalarda o anki durumla ilgisi olmayan uygunsuz ağlamalar görülüyor Mesela hastaya yemek yedirirken, hastanın yatak örtüsü toplanırken hastanın da kontrolü dışında gerçekleşen ağlamalar patolojik ağlama olarak nitelendiriliyor Yani etki eden faktörle gözyaşı arasında doğrudan bir bağlantı bulunmuyor Ve en önemlisi de bu ağlamanın hastanın isteği dışında gerçekleşmesi Hasta da neden ağladığını bilmiyor Özellikle Parkinson ve Alzheimer hastalarında patolojik ağlama görülebiliyor


Neden Ağlıyoruz?

Ağlamamıza yol açan temel faktör, duygu yoğunluğudur Bazen oluyor, o kadar seviniyoruz ki ’mutluluk gözyaşları’ döküyoruz Bezen de üzüntümüz o kadar derinleşiyor ki, ’hüzün gözyaşları’ yanaklarımızdan süzülüyor Korktuğumuz durumlarda ise ’korku gözyaşları’ döküyoruz Dayanılmaz acılara maruz kaldığımızda, çaresizliğimizin dozu arttığında gözlerimizden ’acı gözyaşları’ süzülüyor Kimi zaman da pişmanlık duygusu bizi o kadar sarıyor ki ’pişmanlık gözyaşları’ kendini gösteriyor


Ağlamada Etkili Olan Faktörler Nelerdir?

Bizde duygu yoğunluğu oluşturan durumlar dış kaynaklı olabildiği gibi iç kaynaklı da olabiliyor Dış çevremizde yaşadığımız bir olay(ölüm, başarı, hastalık) bizi ağlatabileceği gibi, iç dünyamızda, zihnimizdeki düşünceler ya da geçmiş hatıralar bizi ağlatabiliyor


En Çok Ne Zaman Ağlıyoruz?

Zaman açısından baktığımızda, bebekliğimizde ve çocukluğumuzda daha çok ağladığımızı söyleyebiliriz Ergenlikten sonra azalan ağlama, yaşlılıkla birlikte yeniden artmaya başlıyor Peki, en çok hangi duygu yoğunluğunda daha çok gözyaşı döküyoruz? Sevinç gözyaşlarımız mı daha fazla yoksa acı gözyaşlarımız mı? Araştırmalar %49’luk oranla daha çok ’hüzün gözyaşları’ döktüğümüzü gösteriyor Bunu %29’luk oranla ’mutluluk gözyaşları’ takip ediyor En son sırada ise %4 ile ’korku gözyaşları’ yer alıyor


Neden Kadınlar Daha Fazla Ağlıyor?

Yapılan araştırmalar ergenlik dönemine kadar erkeklerle kızların aynı oranda ağladığını gösteriyor Bu dönemden sonra ortalama olarak kadınlar erkeklerden dört kat daha fazla ağlıyor

Kadınlar yılda ortalama 64 defa ağlarken erkekler 17 defa ağlıyor Yaşları 18-75 arasında olan 331 katılımcıdan 30 gün boyunca gözyaşı günlüğü tutmaları isteniyor Araştırma sonucunda kadınların erkeklerden 4 defa fazla ağladığı görülüyor Araştırmayı yapan Dr Frey, bunun sebebini kadınlardaki hormonal dengeye bağlıyor

Bunun yanında kültürel faktörlerin erkeklerin ağlamasına engel olduğuna da değiniyor "Erkek adam ağlamaz", "Ağlamak zayıflık göstergesidir" gibi inançlar erkeklerin duygularını bastırmalarına neden oluyor


Timsah Gözyaşları

Çokça kullanılan bir gözyaşı deyimi de ’timsah gözyaşları’dır Timsah gözyaşları döküyor demek bir şeye üzülmediği halde üzülmüş gibi yapmak demektir Sahtekârlık, iki yüzlülük gibi olumsuz bir anlamı vardır Timsah gözyaşları denilmesinin nedeni ise timsahların avlarını yerken, ağızlarını çok açtıklarında gözlerinden bir sıvı salgılanmasıdır Aslında gözyaşı gibi görünen bu sıvının üzüntüyle bir ilgisi yoktur


Ya Ağlayamıyorsak?

Araştırmaların, ağlamanın insan vücudu ve psikolojisi üzerinde rahatlatıcı etkisi olduğunu gösterdiğini söylemiştik Peki, ağlayamayanlar ne olacak? Eğer ağlayamıyorsak farkında olduğumuz (bilinçli) ya da farkında olmadığımız (bilinçdışı) ağlamamızı bloke eden nedenleri bulup onları ortadan kaldırmamız gerekiyor Gerekirse bu noktada bir psikologdan profesyonel bir yardım almayı bile tercih edebiliriz

Özetle, her ne kadar günümüzde ağlamak zayıflık göstergesi olarak görülse ve gösterilse de gözyaşı dökmekten çekinmememiz gerekiyor Çünkü ağlamak ruhumuzda biriken kirleri atıp hafiflememizi sağlıyor Üzüntünüz az, sevinç gözyaşınız bol olsun





Yazan : Mehmet Teber

Kaynak :