Evlilik İçi Şiddet

Evlilik içi şiddet



Şiddet nedir?
Herhangi bir kişiye ya da nesneye zarar vermeye yönelik gösterilen fiziksel ya da fiziksel olmayan her türden hareket şiddet olarak nitelendirilmektedir Şiddet, bir kişinin bir başkasına fiziksel acı vermek veya yaralamak kastıyla yaptığı davranıştır
Aile içi şiddet nedir?
Aile içi şiddet; aile içerisinde birinin diğerine fiziksel zarar verme, küçümseme, ihmal etme amacıyla tokat atma ile başlayıp öldürmeye kadar varabilen sonuçlarıyla toplumsal fenomendir
Aile içi şiddet kısaca aile bireylerinden birisinin, ailenin diğer bireylerinin saldırısına uğraması olarak tanımlanabilir Aile içi şiddet, dövme ve/veya yaralama, sakatlama, cinsel saldırı, tecavüz, öldürme gibi somut ve dolayısıyla kolay tespit edilebileceklerden; tespit edilmesi son derece zor olabilen sözel, duygusal, ekonomik şiddet eylemlerine kadar uzanabilmektedir Aile içi şiddeti diğer şiddet türlerinden ayıran en önemli özellik bu şiddet türünün diğer şiddet türlerine oranla devamlılığının daha yüksek bir oranda olmasıdır
Aile içi şiddet bir kişinin esine, çocuklarına, anne-babasına, kardeşlerine ve/veya yakın akrabalarına yönelik uyguladığı her türlü saldırgan davranıştır Bu tanıma sadece kaba kuvvet içeren davranışlar değil, aşağılamak, tehdit etmek, ekonomik özgürlüğünü kısıtlamak ve zorla evlendirmek gibi pek çok davranışta girer Şiddet aynı zamanda sadece aynı evi paylasan kişiler arasında değil, eski es, eski kız ya da erkek arkadaş, nisanlı gibi aynı evi paylaşmayan, ancak otak bir geçmişe sahip bireyler arasında da görülebilmektedir
Bir araştırmada ise aile içi şiddetle ilgili genel ve değişmeyen üç özellik belirlenmiştir
1 Aile içi şiddetin failleri ve mağdurları, evlilik veya evlilik yoluyla oluşan bir akrabalık ilişkisine sahiptirler Bu açıdan bakıldığında evlilik cüzdanı bir nevi aile içi şiddete izin veren bir lisans belgesi görevi görmektedir
2 Aile içi şiddetin fail ve mağdurları ailenin, yuvanın, evin geleneksel örgülerle desteklenen mahremiyetini paylaşırlar Bu nedenle sorunlar ve özellikle de şiddet dışarıya duyurulmaz, gizli tutulur Bunun için aile içi şiddeti açığa çıkarmak ve incelemek oldukça zordur
3 Aile içi şiddetin fail ve mağdurları genellikle aynı evi paylaşırlar Ancak ayrı yasayan kardeşler, sevgililer, eski esler veya evlerini terk etmiş babaların uyguladığı şiddet de bir zamanlar aynı evi paylaşıyor olmanın verdiği anlayış üzerinde gerçekleşir”
Aile kan bağlılığı, evlilik ve diğer yasal yollardan aralarında akrabalık ilişkisi bulunan ve çoğunlukla aynı evde yaşayan bireylerden oluşan ve bu bireylerin cinsel, psikolojik, sosyal ve ekonomik gereksinmelerinin karşılandığı temel bir toplumsal birimdir Aile içi şiddet aile üyelerinden biri tarafından aynı ailedeki bir diğer üyenin yaşamını fizik veya psikolojik bütünlüğü veya bağımsızlığını tehlikeye sokan, kişiliğine veya kişilik gelişimine ciddi boyutlarda zarar veren eylem veya ihmaldir
Genelde 5 alt grupta değerlendirilir:
1 Fiziksel şiddet: Dövme, tokatlama, tekmeleme, yakma gibi eylemlerin yer aldığı şiddet türü
2 Cinsel şiddet: Seksüel motivasyona bağlı yapılmış şiddet türü
3 Duygusal istismar: Sevgi göstermeme, aşağılama, devamlı eleştirme, kıskançlık, reddetme gibi eylemlerin yer aldığı şiddet türü
4 İhmal: Daha çok çocuklar ve yaşlıların maruz kaldığı istismar türüdür Kişinin sosyal ve maddi ihtiyaçlarını gidermeme, bunları sağlamada ihmal göstermektir
5 Ekonomik istismar: Yaşlılarda özellikle çok rastlanır Kişinin parasını yönetmek, şahsa ait paraya veya kazanç sağlanmasına izin vermemek
Aile içi şiddeti etkileyen faktörler
İstismarı uygulayan kişilerin genellikle özgeçmişlerinde yaşanmış şiddet olguları bulunmaktadır İstismar eden bireylerin çoğunlukla şiddetin varolduğu ailelerden yetiştiği gözlenmektedir Alkol ve/veya madde bağımlılığı bulunması ile tanımlanmış kişilik bozuklukları ya da psikiyatrik hastalığı bulunan kişilerde daha yoğun sıklıkla rastlandığı gözlenmektedir
Bireyler arası dinamikler de aile içi şiddeti etkileyen faktörlerdendir Bunlar; düşük düzeyde evlilik içi tatmin, bireylerin agresif hareketler sergilemesi, ideolojik, ırk ve din farklılıkları, bir eşin özellikle kadının mesleğinin diğerinden daha iyi olması, daha fazla gelirinin olması, iletişim kurma yoksunluğu (özellikle çocuk ve yaşlılarda), evliliğe duyulan aşırı bağımlılık ve her tür güçsüzlüktür
Çevresel stres faktörlerinin aile içi şiddette rol oynadığı ileri sürülmektedir Bunlar; ekonomik stres, iş stresi, işsizlik, sosyal izolasyondur
Tüm bunların yanı sıra konunun kültürel boyutu ele alındığında daha farklı yaklaşımlar ve faktörler de ortaya konmuştur Erkek egemen evlilikler aile içi şiddete daha çok açık olmasına karşın, eşitlikçi evliliklerde şiddete daha az rastlanmaktadır
Genel bilgiler
Aile içi şiddete maruz kalmış kişilerde genelde şu özelliklerin bulunduğu görülmektedir Aile içinde belirgin bir pozisyonu vardır (en küçük ya da en büyük olma gibi) Aile içinde genelde her şeyin suçlusu görülme eğiliminde, günah keçisi pozisyonundadır Kurbanın mental ya da bedensel özürlü olma olasılığının yüksek olduğu görülmektedir Şiddetin tekrarlandığı, şiddete tekrar tekrar maruz kaldığı saptanmıştır Aile içi şiddete maruz kalanlara göz attığımızda temelde 3 ana grubu görmekteyiz Bunlar kadınlar, çocuklar ve yaşlılardır
Hazırlayan: Kaynak: Psk Ferhat Akpınar

Kaynakça:
1- Mutlu, F, Aile içi şiddet sürecinde kadına yönelik şiddet üzerine sosyolojik bir araştırma, 2006
2- Aksoy, E, Çetin, G, İnanıcı, A M, Polat, O, Sözen, Ş, Yavuz, F, Aile İçi Şiddet, Adli Tıp Ders Notları, wwwttborgtr/eweb/adli/6html
3- Vahip, I, Doğanavşargil, Ö, Aile İçi Fiziksel Şiddet ve Kadın Hastalarımız, Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17(2):107-114
4- Polat, O, Polat, O (2007) Klinik Adli Tıp, Adli Tıp Uygulamaları (3Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık