Evlilik Sözleşmesi Nedir

Eşler arasında mal paylaşımı büyük bir çoğunluğun merak ettiği bir soru Peki evlilik sözleşmesi işe yarar mı? Avukat Semra Yener ‘evlilik sözleşmesi’nin bilinmeyen ve merak edilenleri hakkında aydınlatıyor

Evlenirsem mal varlığım tehlikede mi, kendimi nasıl garantiye alırım, evlilik sözleşmesi (mal rejimi sözleşmeleri) nedir?

Eşlerin evlenme öncesinde yada evlendikten sonra sahip oldukları veya olacakları malların mülkiyet ve yönetiminin karı kocadan hangisine ait olacağı, bu malları kimin kullanacağı, sözkonusu mallardan ve bu malların gelirlerinden karı kocadan hangisinin, hangi oranda yararlanacağı, mallardan kaynaklanan sorunların hangi oranda kime ait olacağı ve evliliğin sona erdiği durumlarda malların nasıl paylaşılacağı gibi hususlar Yeni Medeni Kanunumuzda ‘mal rejimi sözleşmeleri’ diğer adı ile ‘evlilik sözleşmeleri’ ile çözüme kavuşmaktadır Taraflar yasal sınırlar içinde bu sözleşmelerle endişelerini giderecek çözümler yaratabilme imkanına sahiptir

Medeni kanunumuzda mal rejimi – Evlilik sözleşmesi çeşitleri

- Edinilmiş mallara katılma (yasal rejim)

- Mal ayrılığı

- Paylaşmalı mal ayrılığı

- Mal ortaklığıdır

Mal rejimi sözleşmesi

Evlilik sözleşmesi evlenmeden önce veya sonra yapılabilir

Taraflar istedikleri mal rejimini kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir, kaldırabilir, değiştirebilirler

Evlilik sözleşmesi karı kocanın rızasına dayanan, kanunda düzenlenmiş bir çeşit Aile Hukuku Sözleşmesi’dir

Evlilik sözleşmesi ayırt etme gücüne (temyiz kudretine) sahip olanlar tarafından yapılabilir

Küçükler ve mahcurlar (kısıtlılar) bakımından velinin, vasinin (yasal temsilcinin) izni alınması gerekir

Evlilik sözleşmesi geçerli olması için resmi şekilde (noterde) yapılmalıdır

Sözleşme noter tarafından resen düzenleme şeklinde yapılır Sözleşmenin yapılması gibi, değiştirilmesi , ortadan kaldırılmasıda aynı şekle tabi olur

Eşler evlilik sözleşmesi yapmak zorunda değillerdir Ancak, bu takdirde, eşler arasında yasal rejim olan ‘edinilmiş mallara katılma rejimi’ geçerli olacaktır

Edinilmiş mallara katılma rejimi, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsar Eşlerin aşağıda yer alan nitelikteki ‘edinilmiş mallar’ı eşler arasında yarı yarıya eşit olarak paylaştırılacak demektir

- Çalışmaları karşılığı maaş, ücret vs

- Sosyal güvenlik kuruluşları ödemeleri,

- Çalışma gücü kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar

- Kişisel malların gelirleri (örneğin kira, faiz gelirleri vb) Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mallara dahil olmayacağını da kararlaştırabilirler

- Edinilmiş malların yerine geçen değerler

Yasal rejim olan ‘edinilmiş mallara katılma rejimi’ dışında Evlilik Sözleşmesi çeşitleri

1 Mal ayrılığı

Eşlerden herbiri kendi mal varlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf hakkını korur Diğer eşin mal varlığı üçüncü bir kimsenin mal varlığı gibidir Eşlerin bir birlerinin mal varlıklarına müdahale etme yetkileri yoktur ve eşlerden herbiri kendi borçlarından bütün mal varlığı ile sorumlu olacaktır

2 Paylaşmalı mal ayrılığı

Paylaşmalı mal ayrılığı, eşler arasında bu yönde bir sözleşmenin imzalanmasından sonra edinilmiş olup, ailenin ortak kullanım ve yararlanmasına özgülenmiş mallar ile ailenin ekonomik geleceğini güvence altına almaya yönelik yatırımlar ve bunların yerine geçen değerlerin, mal rejiminin sona ermesi halinde, eşler arasında eşit olarak paylaştırılmasını esas alan bir mal rejimidir

Bu mal rejiminde eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf haklarını korur

Eşlerden hangisine ait olduğu ispatlanamayan mallar paylı mülkiyette sayılacak ve paylı mülke ilişkin yasa maddeleri uygulanacaktır Eşlerden herbiri kendi borçlarından bütün mal varlığı ile sorumlu olacaktır

3 Mal ortaklığı

Ortaklığa giren malların mülkiyetine eşlerin elbirliği ile (iştirak halinde) sahip oldukları bir mal rejimidir Ortaklık malları ile eşlerin kişisel mallarını kapsar

- Genel mal Ortaklığı:

Eşler ortaklık mallarına bölünmemiş bir bütün olarak sahip olurlarEşlerin kanun gereğince kişisel mal sayılanlar dışındaki malları ile gelirleri ortaklık mallarını oluşturur

- Sınırlı mal ortaklığı:

Eşler yapacakları mal rejimi sözleşmesiyle sınırlı mal ortaklığı rejimine ilişkin bir ortaklık çeşidi belirleyebilirlerSınırlı mal ortaklığı da kendi içerisinde ikiye ayrılır:

a) Edinilmiş mallarda ortaklık: Eşler mal rejimi sözleşmesiyle sadece evlilik birliği süresince edinilmiş mallarda ortaklık kabul etmişlerse, bu edinilmiş mallarla sınırlı mal ortaklığıdır

b) Diğer mal ortaklıkları: Eşlerin mal rejimi sözleşmesiyle belirli mal varlığı türlerini, özellikle taşınmaz malları ortaklık dışında tutmalarıdır

Mal rejimi – evlilik sözleşmelerinin sona ermesi

Mal rejimi, eşlerden birinin ölümü veya başka bir mal rejiminin kabulüyle sona erer

Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi hallerinde, mal rejimi dava tarihinden geçerli olmak üzere sona erer