Doğum Kontrol Hapları

Doğum kontrol hapları;

• Beyinde yumurtalıkları uyaran hormonları baskılayarak rahim ağzındaki salgının yapısını değiştirir

• Rahim içerisinde bebeğin yerleşebileceği tabakayı inceltir ve tüplerdeki hareketleri değiştirerek etki gösterir

Genel olarak etkisi %94 ile %97 arasındadır ancak oluşan gebeliklerin büyük bir bölümü yanlış kullanıma yani hap alımının unutulmasına bağlıdır Kurallara uygun olarak kullanıldığında etkisi %99’ un üzerindedir

Yan Etkileri
Doğum kontrol hapları ilk kullanıldığında görülen baş ağrısı bulantı kusma gibi yan etkilerinin dışında bu hapların en önemli yan etkisi kanda pıhtılaşma riskini artırmasıdır Yapılan çalışmalarda toplardamarlarda pıhtılaşma riskinin 3- 7 kat arttığı görülmüştür Ancak 7 kat arttığı düşünüldüğünde bile bu 100000 doğum kontrol hapı kullanıcısının 18’ inde toplardamarlarda pıhtılaşma görülmesi anl gelmektedir ki bu da ihmal edilebilecek bir oran olarak kabul edilmektedir Ayrıca pıhtılaşma daha çok buna ailevi bir eğilimi olan hastalarda olmaktadır Bu nedenle kişinin böyle bir aile öyküsü yok ise rahatlıkla kullanılabilir

Doğum kontrol hapları için öne sürülen bir diğer yan etki de kalp krizi ve inme sonucu oluşan felçlerdir Ancak yapılan çalışmalarda sigara içmeyen ve tansiyonu normal olan kadınlarda böyle bir risk artışına rastlanmamıştırAraştırmalar ve yapılan çalışmalar sonucunda doğum kontrol hapı kullananlarda meme kanseri riskinin % 20- 30 oranında arttığı ve bu artışın ilaç bırakıldıktan 10 yıl sonra kaybolduğu görülmüştür Ancak bu kanserler genellikle daha iyi seyretmekte ve memenin sadece bir bölgesinde lokalize kalmaktadır Bu nedenle hapların meme kanserine neden olmadığı ancak zaten başlamış olan kanser gelişiminin ortaya çıkışını hızlandırdığı düşünülmektedir Özellikle düşük doz östrojen içeren haplarda bu yan etki minimal olup ihmal edilebilecek düzeydedir

Doğum Kontrol Haplarının Yararları

• Doğum kontrol hapları yumurtalık kanserlerini % 40- 80 (ort % 50) oranında azaltır Genel olarak her 1 yıllık kullanım için % 10- 12 oranında azalma olur ve bu koruyucu etki ilaç bırakıldıktan 15- 20 yıl sonrasına kadar devam edebilir

• Rahim kanseri riski % 50 oranında azalır

• Rahim ve yumurtalık enfeksiyonları azalır

• Memede iyi huylu hastalıkların(fibrokist) sıklığı %30- 50 oranında azalır

• Adet ağrıları adet kanamasının miktarı düşüşe geçer dolayısıyla kansızlık görülme sıklığı azalır

• Yumurtalıkta kist oluşumu vücutta sivilce görülmesi azalır

• Vücut kemik kitlesinde artış ve kırıklarda azalma olur

• Rahimde miyom oluşma sıklığı azalır

• Barsak kanseri riskini azalttığına dair veriler bulunmaktadır

• Romatoid artrit adı verilen romatizmal hastalıkların görülme sıklığında azalmaya yol açtığına dair yine veriler bulunmaktadır

Hangi Durumlarda Doğum Kontrol Hapları kullanılmamalıdır?

• Tromboflebit ve tromboembolik hastalığı olanlar

• Serebral damar hastalıkları olanlar

• Koroner arter hastalıkları olanlar

• Karaciğer fonksiyon testlerinde bozukluk görülenler

• Meme kanseri olanlar

• Vücutta östrojene bağlı olduğu düşünülen tümörlerin varlığı

• Teşhis konulamayan anormal vajinal kanama yaşayanlar

• Gebelikte tıkanma sarılığı geçirenler

• Doğumsal hiperlipidemi yaşayanlar

• Şişmanlık sorunu olanlar

• Sigara içen 35 yaş üzerindeki bayanlar

doğum kontrol haplarını kesinlikle kullanmamalıdırlar

Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Gebelik Oluşursa
Doğum kontrol hapı kullanırken istenmeyen bir gebelik oluşursa ve fark edilmeden ilaç kullanımına devam edilirse bebekte bir sakatlık görülme şansı % 2- 3 arasındadır Bu oran da aslında normal bir gebeliğin riskinden çok yüksek sayılmaz

Doğum Kontrol Hapı Kullananlar Hangi Testleri Yaptırmalıdırlar?

Doğum kontrol hapı kullananlar;

• Tansiyon takibi

• Tam idrar testi

• Meme muayenesi

• Karaciğer muayenesi

• Jinekolojik muayene

• Vajinal smear testi (Rahim ağzı kanser tarama testi)

• Karaciğer fonksiyon testleri

• Açlık kan şekeri ve gerekirse glukoz tolerans testi

gibi sağlık kontrollerinden mutlaka geçmelidirler