Çocuklar Neden Kabus Görür?

Çocuklar Neden Kabus Görür?
Çocuklar Neden Kabus Görür?



Kabus bozukluğu her yaşta ortaya çıkabilen, ancak en yaygın olarak 3-5 yaşları arasında görülen ve genellikle rüya uykusu denilen dönemde ve uykunun ikinci yarısında ortaya çıkan ve herhangi bir dış etken olmadan korkutucu rüyaların görülmesi sonucu uyanmaya yol açan bir bozukluktur


Bu bozukluk toplumda % 5 oranında görülmektedir Cinsiyetler arasında bir fark yoktur Çocuklukta başlayan bu bozukluğun oranı gittikçe azalır ve büyük bir kısmı ergenlik döneminde ortadan kalkar Özellikle okul öncesi dönemde ortaya çıkması çocuğun bu yaşlarda gerçek ile fantezi ve rüyayı birbirinden ayıramamasına ve fantezilerin, korkuların , hayali şeylerin yanlış anlaşılmasına bağlanmaktadır Ergenlik döneminde ve erişkinlikte ortaya çıkarsa daha çok psikolojik faktörlerle ilişkilidir

Kabuslarda genellikle saldırılma korkusu, düşme ve ölümle ilgilidir Genellikle tekrarlayıcı nitelik taşırlar Canavarlar, ve başka korkutucu figürler çocukluk kabuslarında ön plandadır Çoğunlukla saldırıya uğrarlar, vurulurlar, korku ve çaresizlik içindedirler Çocuk uyandıktan sonra ağlamaklı, panik halindedir Kalp çarpıntısı, hızlı soluk alıp verme ve terleme vardır Rüyanın içeriğini çocuk hatırlar ve dil gelişim düzeyine göre hatırlayıp anlatır Henüz konuşamayan çocukların kabus gördükleri davranışlarından anlaşılabilir Uyanır uyanmaz bilinci yerine gelir ve uyanık olurNöbet geçtikten sonra çocuk uykuya dalar Gece uyanmaları ve kabus görme korkusu nedeni ile uykuya dalamayabilir ve uykusuzluk görülebilir Çocuk bu nedenle yalnız uyumak istemeyebilir Bazı çocuklar sürekli aynı korkutucu rüyayı görürken, bazıları farklı korkutucu rüyalar görebilirler Kabus bozukluğunda uyurgezerlik, uykuda konuşma, gece ıslatması ve uykuda korku denilen bozukluklar sık görülür

Büyük yaşam travmaları genellikle kabus oluşumu ile ilişkilidir ve ruhsal stresler atak sayısını arttırmaktadır Yaygın anksiyetesi olanlarda daha sık görüldüğü belirtilmektedirAyrıca bazı ilaçlarda kabus oluşumuna neden olabilir

Kabus bozukluğunun ne zaman başladığı, ne sıklıkta olduğu, bu dönemde hastanın yaşamında bir sorun olup olmadığı, kullanılan bir ilaç olup olmadığı, ergen veya daha ileri yaşlarda ise ayrıca alkol veya uyuşturucu kullanımı olup olmadığıda araştırılmalıdır Çoğunlukla uykuda korku bozukluğu ile karıştırılabilirÇünkü bu bozuklukta da uykuda korku ile uyanma söz konusudur

Bu durum çoğunlukla herhangi bir psikopatoloji olmadan görülür Çocuğu, korktuğu bazı şeyler ve durumlardan uzak tutmak faydalı olabilirKabus sıklığına ve şiddetine göre bazı ilaçlar kullanılabilir Yetişkinlerde psikoterapi faydalı olabilir Birlikte başka bozukluklar varsa ( ilaç kullanımı, depresyon, uyuşturucu) bunların tedavi edilmesi gerekir

Dr Mazlum Çöpür
Çocuk - Ergen ve Yetişkin Psikiyatrisi Uzmanı


Çocuk ve kabus

28 aylık bir kızım var Bundan 3 ay kadar önce televizyonda gösterilen korku filminin birazını seyretti ve o gece bir kabus ile uyandı Bir hafta sonra başka bir kabus ile uyandı ama bu sefer onu kendi yatağında uyutmak mümkün olmadı Şimdi 2-3 gecede bir kabusla uyanıyor, kendi yatağına gitmek istemiyor ve en önemlisi uyku vakti geldiğinde hırçınlaşıp uyutmamıza karşı çıkıyor Serra Y-Kocaeli

Serra Hanım;
hemen hemen bütün çocuklar çocukluk çağları boyunca arada sırada kabus görürler Genellikle 2 yaş civarında başlayıp 6 yaşına kadar sürer Nedeni kesin bilinmemektedir Buna karşın anne-babanın, çocuğa, çevresinde nelerin olup bittiğini anlatması; çocuğun yaşadığı etraftan kaynaklanan stres ve endişeyi azaltacağından kabusların son bulmasında fayda sağlar Kabuslar, çocuk hafif uykudayken ortaya çıkar Çoğu çocuk, kendilerinin bağırmalarına, çırpınmalarına veya hareketlerine uyanır, ki bu da korkuyu iyice artırır Çocukların kabus görme sıklıkları birbirinden farklı olup; bazıları yılda bir iki kabus görürken, diğerlerinde bu hal daha sık olabilir

Kabuslar genellikle dönem dönem ortaya çıkarlar; bazen birkaç hafta her gün üst üste kabus gören çocuk, daha sonra belki bir yıl başka kabus görmez Peki neler yapabiliriz? Aşağıda, Arkansas Üniversitesi Çocuk Hastanesi'nden önerilen bazı ipuçlarını bulacaksınız: Çocuklarınızın korkutucu ya da vahşet içeren filmler, diziler seyretmesine engel olun Çocuklarınızın kabus görebileceğini bilerek hazırlıklı olun, böyle bir durum için aklınızdan neler yapacağınıza dair bir plan oluşturun Çocuğunuz gece korku ile uyandığında ağlamasını duyacak uzaklıkta olun; yatak odalarınız uzak ise çocuk telsizi kullanabilirsiniz Böyle bir durumda çocuğun anne babasının rahatlatmasına ihtiyacı vardır; elden geldiğince hızlı olun Yanında oturun Odasına gittiğinizde hâlâ uyuyor ise uyandırmanız gerekmez ama uyurken bile onu okşayıp yatıştırıcı konuşmalarınız çocuğunuzu rahatlatacaktır Kendini güvende hissedip korunacağını bilmesi çok önemlidir

Sakin ve yumuşak bir tonda konuşun; ona uyumasının hiç de korkulacak bir şey olmadığını söyleyin İsterse yanında kalabileceğinizi bilmesi daha çabuk uykuya dalmasına yardımcı olacaktır Sükûnetinizi koruyun; anne-babasının telaş ve korkusunu hissetmek onun endişesini daha da arttıracaktır Onunla kabus hakkında konuşun Çocuklar rüyalarını hatırlayabildiklerinden; konuşabilecek yaşta olanlarla rüyalarını tartışın, komik taraflarını vurgulayın, hatta mutlu sonlar üretin Ama konuşmak istemeyenleri de zorlamayın Bunlara karşın, kabus gören çocuğunuzu kendi yatağınıza almayın ya da onun yatağında yatmayın Bu; ona kendi yatağında korkulacak bir şey olduğu mesajını verir, anne-baba yatağında yatmak gibi sonradan kırması zor bir alışkanlığa dönüşebilir

Çocuğunuza, gördüğü rüyanın gerçek olmadığını ya da sadece bir rüya olduğunu söylemenin bir faydası olmayacaktır Çünkü gördükleri onlar için son derece gerçektir Bunun yerine, rüyanın ne olduğunu anlatmak ve herkesin gördüğünü söylemek daha yararlı olacaktır Sağlıkla kalın