Prof. Dr. Sinsi
|
Beyinde Bilgi Moleküler Düzeyde Nerede Toplanmaktadır?
Yetişkin bir insanın beyni, yaklaşık 1350-1400 gram ağırlığındadır Buna karşın, 100 süper bilgisayarın bilgisini içerebilir Beynin temel birimi, nöron olarak adlandırılan sinir hücreleridir Sinir sisteminin ana işini yürüten hücreler olan nöronlar, istisnaları olmak üzere, bir gövde, ağaç gibi yan dallar (dendrit) ve bir de, bazen dallanabilen ve hücrenin �ararlarını�diğerlerine ileten, tek bir uzantı (akson)�an oluşurlar Sinir hücreleri birbirleri ile ilişki halindedirler Bu sıkı ilişki, sinirsel işlevin temelini oluşturan bilgi akışını sağlar Hücreler arası bu bilgi geçiş noktalarına sinaps adı verilir
Sinapslar, değişik tip ve özelliklerde olmalarına karşın, hemen hepsi bilginin iletimi işlevinden sorumludur Kısacası, nöronlar kendi aralarında bağlantılar kurarak, elektrik devrelerine benzer yollarla iletişim sağlayıp, beyin işlevlerinin ortaya çıkmasını sağlayan ana elemanlardır
Başka bir deyişle, yeni bilgilerin öğrenilmesi nöronlar arasında kurulan sinaptik bağlarla olur
Parka yürüyüşe gittiğinizi düşünün: Havayı, birlikte olduğunuz insanları, onlarla konuştuklarınızı ve yediğiniz dondurmanın tadını hatırlıyor olabilirsiniz Hafızayı oluşturan bu bilgiler beyninizin birçok bölümünde toplanır Bu alanlar, örneğin; sıcaklık, tat, yüz tanıma ve dil ile alakalı olan çeşitli kısımlar olabilirler
Bildiğimiz gibi beynimiz farklı kısımlardan oluşur Bu kısımların bazıları hafıza bakımından önemlidir Beynin hipokamp bölgesi hafızayı oluşturan önemli kısımlardan biridir Hipokamp bölgesi, beyindeki temporal lob�n iç kısmında yerleşmiştir Bu bölge limbik sistem�n (beyin kabuğunun altında kalan yapılardan bazıları, ara beynin etrafında onu bir halka gibi saran, işlevsel bir birliktelik oluşturmuşlardır Bu yapıya, özel olarak limbik sistem adı verilir) bir parçası olup, hafıza ve bilgi transferinde rol oynar Bunun yanı sıra, eski ve yeni bilgilerin veya yaşantıların serebral korteks�n ya da beynin en geniş ve en dış tabakası olan boz madde�in farklı alanlarında depolandığı da düşünülmektedir
Hipokamp bölgesi bilgilerin kalıcı hafızaya geçip, geçmeyeceğine karar veren merkezdir Çeşitli şekillerle bize ulaşan bilgiler, verdiğimiz önem derecesine göre beyne kaydolmaktadır Merak ve ilgi duymadığımız, önemsemediğimiz; kısacası duyguların hareketlenmediği olaylarda gelen bilgiler düşük frekanslı elektrik sinyalleri şeklindedir Sonuçta, zayıf sinaptik bağlar oluşur ve beyin korteksine kayıt işlemi gerçekleşmez Çünkü böyle durumlarda alıcılar (duygular) harekete geçmemektedir Duyguların uyandığı olaylarda ise hipokamp hareketlenmekte ve kortekse kayıt işlemi tamamlanmaktadır
Dış beyin kısmını teşkil eden korteks, beynin düşünen, konuşan, yazan, yeni buluşlar yapan, merak eden, plân yapan, öğrenmenin, zekanın ve hafızanın oluştuğu bölüm olup, sınırsız bir kapasiteye sahip görünmektedir Üzerindeki görme, duyma ve diğer algılama merkezleriyle ve dış dünyayla sürekli iletişim halinde bulunur Bu kapasiteyi nöronlar arasında kurulan ilişkiler sağlamaktadır
Diğer bir deyişle, merak ve ilgi eksenli bilgiler, duyguları uyandıran olaylar olduğundan, orta beyindeki hipokamp, giriş vizesi vermekte, bilgiler beyin korteksi üzerine kaydedilmektedir
|