Hz. İsmail (A.S.)..

Kur'an-ý Kerîm'de adý zikredilen peygamberlerden Kendisine "Allah'ýn kurbaný" anlamýna "Zebihatullah" da denir Hz Ýbrahim'in Hacer'den olan büyük oðludur Kur'an'da on iki yerde ismi zikredilmekte ve ayný zamanda kendisine vahiy indiði bildirilmektedir (el-Bakara, 2/136; Âlu Ýmran, 3/84; en-Nisa, 4/163) Hz Ýsmail (as)'ýn bir Resul ve Nebi olduðu, ümmetine Allah'ýn emirlerinden olan namaz, zekât gibi emirleri bildirdiði anlatýlmaktadýr Ayný þekilde Hz Ýbrahim ve Hz Ýshak ile birlikte Hz Ya'kub (as)'ýn ecdadýndan birisi olduðu (el-Bakara, 2/133) ve Ýsmail (as)'ýn babasý Ýbrahim (as) ile birlikte Kâbe'nin temelini yükselten ve O'nun temizliðinden sorumlu kimseler olarak anlatýldýð&y acute; görülmektedir (el-Bakara, 2/125 ve 127)
Hz Ýsmail Mekke'ye yerleþen Cürhümîlerin çocuklarý ile büyümüþ ve onlardan ok atýcýlý&e th;ýný öðrenmiþtir Eslem kâbilesinden bir grup, yarýþ için ok atýþýrken , Hz Peygamber (sas) onlara þöyle demiþtir: "Ey Ýsmail oðullarý! Ok atýnýz, sizin atanýz da mahir bir ok atýcý idi" (Buhâri, Enbiyâ, 12) Hz Ýsmail iyi bir atýcý ve avcýydý Mekke'nin harem bölgesinin dýþýna çýkarak avlanýr ve avlanmayý, ata binmeyi, yabani atlarý ehlileþtirip binmeyi çok severdi Peygamber (sas) "At edininiz! Onu miras olarak alýn ve miras olarak býrakýnýz ! Çünkü bu size babanýz Ýsmail'in mirasýdýr" (Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-Nihâye, I, 192) buyurmuþtur Hz Ýsmail Arap dilini çok güzel konuþan fasih bir insandý
Hz Ýbrahim Allah Teâlâ'nýn emriyle hanýmý Hâcer ve oðlu Ýsmail'i Filistin'den alýp Hicaz'a götürdü Hz Ýsmail henüz sütte idi Kâbe'nin daha sonra inþa edildiði yere yakýn bir yerde büyük bir aðacýn yanýna býraktý Yanlarýna bir daðarcýk hurma ve biraz su koydu O zamanlar henüz Mekke þehri kurulmamýþt&yacut e;, her taraf ýssýzd&yacute ; Hatta su da yoktu
Hz Ýbrahim dönüp giderken Hacer, "Ey Ýbrahim, bizi bu ýssýz ve kimsesiz vadide býrakýp da nereye gidiyorsun?" dedi Hacer tekrar, "Ey Ýbrahim! Bizi burada býrakmaný sana Allah mý, emretti?" diye seslendi Hz Ýbrahim, "Evet Allah emretti" deyince, Hacer, "Öyleyse Allah bize yeter, bizi o korur" diyerek Allah'a tevekkül etti Ýbrahim Seniye mevkiine gelince Kâbe'nin bulunduðu tarafa yönelerek þöyle dua etmiþtir: "Ey Rabbimiz, ben zürriyetimden bir kýsmýný senin mukaddes olan evinin yanýnda ekin bitmez bir vadiye yerleþtirdim Þunun için ki, Rabbimiz (orada) namaz (larýn)'ý dosdoðru kýlsýnlar Artýk sen insanlardan bir kýsmýný n gönüllerini onlara meylettir ve kendilerini bazý meyvelerle rýzýkland&yacute ;r ki (verdiðin nimete) þükretsinler" (Ýbrahim, 14/37)
Aradan günler geçti Yanlarýndaki su ve hurma bitti Etrafta kimseler yoktu, çocuk susuzluktan aðlýyordu
Hacer su aramaya baþladý Safa tepesine çýktý, etrafa baktý kimseyi göremedi Ýndi; koþarak Merve'ye geldi; etrafýna bakýndý, kimseyi görmedi Bir yudum su bulmak için Safa ile Merve arasýndaki bu gidiþ geliþi yedi defa tekrar etti Yedinci defa Merve'ye çýktýð&yacut e;nda þimdiki Zemzem kuyusunun bulunduðu yerde bir melek gördü Ayaðýnýn ökçesiyle yeri eþiyordu Oradan su çýkmýþt&ya cute; Diðer bir rivayete göre çocuk ayaðý ile (veya eli ile) kumlarý eþelemeye baþlamýþ ve oradan bir su çýkmýþt&ya cute;r Hacer gelip kana kana içti, çocuðuna da içirdi
Hz Hacer su boþa akmasýn diye gölet yapýp suyu muhafaza etmeye çalýþýyor, bir yandan da avuçlarýyla kýrbasýn&yacut e; dolduruyordu Hz Peygamber (sas) bunu þöyle anlatmýþtý r: "Allah Ýsmail'in annesi Hacer'e rahmet eylesin! Eðer o Zemzem'i kendi haline býraksaydý da, soyu avuçlamasaydý, muhakkak ki Zemzem akar bir kaynak olurdu" (Buhârî, Enbiyâ, 9)
Hz Hacer'in suyu bulmasýndan sonra Mekke vadisinden geçen Cürhümîlerden bir grup vadinin üstünde bir kuþ gördüler Bu kuþun su olan yerde uçtuðunu bilen Cürhümîler daha önce bu vadide bir su kaynaðý yoktu Acaba, yeni bir su kaynaðý mý bulundu diye içlerinden birisini kontrol için gönderdiler Suyu haber alýnca, gelip su baþýna yerleþmek için Hz Hacer'den izin istediler Suda bir hak iddia etmemek þartýyla Hz Hacer onlara izin verdi Hz Ýsmail fasih arapçayý bunlardan öðrendi, gençlik yaþýna gelince Cürhümîler içlerinden bir kýzla Hz Ýsmail'i evlendirdiler Bu evlilikten sonra Hz Hacer vefat etti
Hz Ýbrahim oðlunun durumunu kontrol için Mekke'ye geldi Hz Ýsmail'in evine geldiðinde onu evde bulamadý Hz Ýsmail'in hanýmý ile aralarýnda þu konuþma geçti:
"Ýsmail nerede?" diye sordu Hz Ýsmail'in hanýmý;
"Rýzýk temin etmek için ava gitti" dedi
"Geçiminiz nasýl?" diye sordu
"Darlýk içindeyiz, durumumuz kötü" diye cevapladý
Hz Ýbrahim; "Kocan geldiðinde selâm söyle, kapýsýnýn eþiðini deðiþtirsin" dedi ve gitti
smail avdan dönünce hanýmýyla aralarýnda þu konuþma geçti Ýsmail (as):
"Evimize gelen oldu mu?"
"Evet, yaslý bir adam geldi, seni sordu, cevap verdim Geçimimizi sordu "darlýk içindeyiz" dedim"
Hz Ýsmail, "sana bir þey tenbih etti mi?" dedi Kadýn, "Sana selâm söylememi istedi ve "kapýnýn eþiðini deðiþtirsin" diye tenbih etti" dedi Ýsmail (as) durumu anladý ve:
"O gelen ihtiyar babamdý Senden ayrýlmamý istiyor, artýk evine dön dedi"
Böylece Ýsmail ilk eþinden boþandý Bir müddet sonra Cürhümîlerden baþka bir kýzla evlendi
Ýbrahim (as) Mekke'ye geldi Yine Ýsmail (as) ava gitmiþti Hanýmýyla aralarýnda yukarýdakine benzer þekilde bir konuþma geçti Ancak kadýn geçimlerinin ve kocasýnýn iyi olduðunu söyledi Daha sonra Ýbrahim: "Kocan geldiðinde ona selâm söyle, kapýsýnýn eþiðini güzel tutsun" dedi
Ýsmail avdan gelince hanýmý olanlarý anlattý Ýsmail: "O babamdý Sen de evimin eþiðisin Seni hoþ tutmamý emrediyor" (Buhârî, Enbiyâ, 9) dedi
Hz Ýbrahim zaman zaman Þam'dan gelip oðlunu ve hanýmý Hacer'i ziyaret ederdi Bir defa rüyasýnda oðlu Ýsmail'i kurban ettiðini görmüþtü Rüya üç gece aynen tekerrür edince Hz Ýbrahim durumunu oðluna açýp:
"Ey oðulcuðum, rüyamda seni kurban ettiðimi gördüm, buna ne dersin? dedi Hz Ýsmail; "Babacýð&yacute ;m, emrolunduðun þeyi yap, inþallah beni sabredenlerden bulacaksýn, diye cevap verdi" (es-Saffat, 37/102)
Hz Ýbrahim ve Ýsmail'in bu teslimiyetini Allah mükafatlandýrdý Ýsmail'in yerine büyük bir kurbanlýk verdi (es-Saffat, 37/107)
Ancak Yahudiler Hz Ýbrahim (as)'ýn kurban ettiði oðlunun Hz Ýsmail deðil Hz Ýshak olduðunu iddia ederler (bk Ali el-Muttekî el-Hindî, Kenzu'l Ummâl, XI, 490)
Bu konuda bazý zayýf rivayetler varsa da Yahudilerin bu iddialarýnýn asýl sebebi kýskançlýklar&ya cute;dýr Halife Hz Ömer b Abdülaziz müslüman olan bir Yahudi alimine "Hz Ýbrahim'in hangi oðlunu kurban etmesi emrolundu?" diye sormuþtu Bu zat þöyle dedi: "Vallahi, Allah Ýsmail'in kesilmesini emretmiþti Bunu Yahudiler de bilirler Ancak Yahudiler Araplarý kýskanýrlar Babanýz Ýsmail'in kurban edilmesi hakkýndaki ilahi emre boyun eðiþi ve sabrýnýn Allah tarafýndan övülmesini çekemezler de bu fazileti kendi atalarý olan Ýshak (as)'a vermek isterler" (Taberî, Tarih, I, 138,139)
Hz Ýbrahim'in Mekke'ye yaptýðý bir sefer sýrasýnda Allah tarafýndan Kâbe'yi yapmasý emredilmiþti Oðlu Ýsmail ile birlikte Kâbe'yi yaptýlar (el-Bakara, 2/127; el-Hacc, 22/26-27) Ýs mail (as) tas getiriyor, Ýbrahim (as) duvar örüyordu
Babasýnýn vefatýndan sonra Hz Ýsmail, Hicaz halkýna peygamber oldu Bu husus Kur'an-ý Kerîm'de: "Kitap (Kur'an) da Ýsmail (as)'ý de an ki 0, va'dinde sadýk rasûl ve nebî idi O ehli (kavmi)ne namaz ve zekatla emrederdi ve O Rabbi Teâlâ'nýn yanýnda (söz ve hareketleriyle) makbul idi" (Meryem, 19/55-56) buyurulur
Nakledildiðine göre Hz Ýsmail babasýnýn vefatýndan kýrk yýl sonra 137 yaþýnda vefat etmiþ ve Hacer'in Hicr'deki kabrinin yanýna defnedilmiþtir Araplarýn el-Musta'rebe grubu Hz Ýsmail (as)'in oðullarýndan çoðalmýþ olup, bunlarýn kökü Adnan'a dayanýr
Hz Ýsmail'in kabri Harem'deki Hicr denilen yerdedir (Ali el-Muttekî el-Hindi, Kenzu'l-Ummâl, XI, 490)