Mevlana Kimdir Hayatı

Mevlana Kimdir Hayatı

Mevlana Kimdir Hayatı

802 yıl önce bugün dünyaya gelen ve doğumu Allah'ın huzurundan ayrılma, ölümünü ise düğün gecesi olarak gören ünlü düşünür Mevlana, 7 asırdan bu yana insanlığın önünü aydınlatmaya devam ediyor



Mevlana'nın düşünceleri ve eserleri, bugün sadece Türkiye'de değil ABD başta olmak üzere dünyanın her yerinde büyük ilgi görüyor

Bgün Afganistan sınırları içinde yer alan Belh şehrinde 30 Eylül 1207'de dünyaya gelen Mevlana'ya, Muhammed ismi konuldu Dedesi'nin lakabı da Celaleddin olduğu için Mevlana Celaleddin denilmeye başlandı

Dönemin en büyük alimlerinden olan Bahaeddin (Sultan) Veled'in oğlu olan Mevlana ve ailesi, Belh şehrinde siyasi istikrarın ortadan kalkması ve Moğol istilası tehlikesi üzerine göç ederek, dönemin ilim ve sanat merkezi konumunda olan Bağdat'a geldi

Oradan Kutsal Topraklar'a geçip hac görevini yerine getiren aile, daha sonra Şam, Malatya ve Erzincan üzerinden eski adı Larende olan Karaman'a ulaştı

Baba Bahaeddin Veled, 1225 yılında, 17 yaşında olan oğlu Muhammed Celaleddin'i (Mevlana), kafilenin üyelerinden Semerkantlı Lala Şerafeddin'in kızı Gevher Hatun ile evlendirdi

Bahaeddin Veled, o dönemde Selçuklu devletinin başkenti olan ve ilim irfan sahiplerine kucak açmasıyla bilinen Konya'ya, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat tarafından davet edildi 7 yıl Karaman'da kalan aile, 5 Mayıs 1228'de Konya'ya gelerek ovanın ortasındaki bu başkente kalıcı olarak yerleşti

ÇOCUKLUK
Çocuk yaşlarındayken babası Bahaeddin Veled'in derslerine devam eden Muhammed Celaleddin, babasının 1231 tarihinde vefatının ardından bir süre onun yerine babasının öğrencilerinin eğitimiyle görevlendirildi

O güne kadar Farsça, Türkçe ve Arapça'yı iyi derecede öğrenmiş olan Muhammed Celaleddin, bir dönem Şam ve Halep'e giderek, Haleviye Medresi'nde dini eğitimini tamamladı Ardından Konya'ya tekrar dönerek, Sultan Alaaddin Keykubad'ın kurduğu, bugün İplikçi Camii'nin bulduğu yerdeki Ebul'l-Fazl Medresesi'nde müderrislik görevine devam etti

Ancak aldığı dini eğitimlerle kafasında doğan bazı düşünceleri sorgulamaya başlayan Mevlana, kendisini boşlukta hissettiği bir dönemde, Tebriz'den çıkıp Anadolu'ya gelen gezgin bir derviş olan Şems ile 24 Kasım 1244'de Konya sokaklarında karşılaştı

İKİ DENİZİN KAVUŞMASI
'İki denizin kavuşması' (Marece'l Bahreyn) olarak nitelendirilen bu buluşmanın ardından Mevlana, medresedeki görevini ve camide verdiği ve halktan büyük ilgi gören vaazlarını bırakarak, Şems ile birlikte, inzivaya çekildi, 3 yıla yakın bir süre çok az halk içine çıktı

Dünyada şu an en az Mevlana'nın fikirleri kadar ilgi gören semayı, çokça yapmaya başladı Bu 3 yıllık manevi etkileşim sonucu Muhammed Celaleddin, Mevlana ismini aldı Bu dönemde Farsça ve Arapça şiirlerinin sayısı artmaya başladı, bugün kendisiyle özdeşleşen Mesnevi'sini yazdı Bu arada, sohbetlerinin sevenleri tarafından kaleme alınması ve dikte edilmesinden oluşan Fih-i Mafih (Onda olmayan bundadır), devlet büyüklerine yazdığı 147 adet mektubun toplandığı 'Mektubat' isimli kitap oluştu

Selçuk Üniversitesi Mevlana Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Yrd Doç Dr Nuri Şimşekler, Şems'ten önce zahiri (genel, kitabi) ilimleri tahsil eden Mevlana'nın, Şems'ten sonra batıni (gönüle doğan) ilim aldığını, masa başında öğrendiği ilimleri gönül zenginliğiyle yorumlayarak içselleştirdiğini, bugün dünyanın ilgi gösterdiği evrensel fikirlerinin ortaya çıktığını vurguladı

'ÖLÜM VE DOĞUM'
17 Aralık 1273'te vefat eden Mevlana'nın ölüm gününü, sevgiliye kavuşma anlamına gelen ''düğün gecesi' yani Şeb-i Arus ilan etiğini anlatan Şimşekler, şunları söyledi: ''Bugün Mevlana'nın doğum günü Ölüm gibi doğum günü de Mevlana için farklı anlamlar taşıyor Mevlana, doğum gününü 'Allah'ın katından ayrılma' olarak gördüğünden, bir ölüm günü gibi değerlendirmektir Mevlana'nın eserleri, sadece edebi açıdan değil içerdiği anlam bakımından da önemli ve evrensel olduğu için, tarih boyunca hangi dile çevrilirse çevrilsin, yoğun ilgi görmektedir Bu onun sadece edebi dilinin değil, düşüncelerinin de çok değerli olduğunun göstergesidir Belki daha da önemlisi, Mevlana'nın insanın şekline, diline, dinine ve inancına bakmadan, öncelikle onu Allah tarafından yaratılmış ve can olarak da Allah'tan bir parça taşıması düşüncesiyle değerli görmesidir

Bu çerçevede, farklı görünüş ve yaşayıştaki insanların, bir alfabenin harfleri gibi farklı farklı olduğunu ancak bir kelime yazabilmek için tüm harflere ihtiyaç duyulduğunu belirtir Bütün insanları 'aynı ağacın dalları, aynı geminin yolcuları' olarak niteler''



MEVLANA'YA İLGİ
Şimşekler, Mevlana'nın düşünceleri ve eserlerinin yanı sıra onun hayatı ile eserlerine dair yazılmış kitapların da, bugün sadece Türkiye'de değil ABD başta olmak üzere dünyanın her yerinde büyük ilgi gördüğünü söyledi
Şimşekler, Konya'dan bütün bir Osmanlı coğrafyasına Mevlevihaneler ve dervişler yoluyla yayılan Mevlevi kültürünün bir parçası olan semanın da UNESCO tarafından ''Somut Olmayan Dünya Kültürel Miraslar Listesi'ne dahil edilmesi ve 2007'nin Mevlana Yılı ilan edilmesinin ardından, Mevlana'nın daha hızlı şekilde tanınmaya ve okunmaya başlandığını sözlerine ekledi
Şimşekler, Mevlana'nın doğum günü nedeniyle bugün Konya'da, devam etmekte olan Uluslararası Mistik Müzik Festivali etkinlikleriyle birlikte, sema töreni başta olmak üzere çeşitli etkinlikler düzenleneceğini sözlerine ekledi

BATI DÜNYASINDAKİ ETKİLERİ
Avrupa'da çok iyi tanınan bir isim olan Mevlana, batı dünyasından pek çok sanat ve edebiyat insanını etkiledi

1818'de Avusturyalı ünlü diplomat Joseph Von Hammer yazdığı kitapta Mevlana'nın Mesnevi ve Divanı'ndan örnekler verdi Ünlü şair Goethe de ''Poems East and West'' isimli eserinde, Mevlana'dan bir kaç beyiti ile bahsetti

Frederick Hegel, sonradan geliştirdiği Dialectic of History adlı kitabında Mevlana'nın ne kadar çok etkisinde kaldığını yazdı

Mesnevi, 1881 yılında Sir William tarafından Redhouse'da geniş bir şekilde yayınlandı

19 yüzyılın başında Cambridge ve Oxford üniversitesindeki oryantalistler Mevlana ile ilgilenmeye başladı Bunlardan Edward Granville Brown, RA Nicholson ve AJ Arberry, Mevlana'dan bazı tercümeler yaptılar
1922 yılında ise Mevlana hayranı düşünür Annemarie Schimmel, ünlü düşünür ile ilgili gerçek anlamda İngilizce ve Almanca yayınlar yaptı

HzMevlana'nın devasa Heykeli İzmir'in Buca ilçesinde ilgi görüyor
Buca'nın en yüksek yeri olan Tıngırtepe'ye kaidesiyle gaberesi 23 metre olan ve dikildiği tepeyle birlikte yer seviyesinden 73 metre yüksekliğe kavuşan Mevlana Heykeli,deniz seviyesinden 160 metrelik yüksekliğiyle, İzmir'in büyük bir kesiminden görülebiliyor
Heykelin çevresine semazenler yerleştirilen regreasyon alanı içinde kafeterya, yürüyüş yolları ve oturma grupları yer alıyor Geceleri lazer ışıklarıyla da aydınlatılan Dünya'nın 3 büyük heykeli, İzmir gecelerine farklı bir güzellik katıyor
Buca Belediye Başkanı Cemil ŞEBOY tarafından Buca'ya kazandırılan dünyanın 3 büyük anıt-heykeli, bünyesinde bulunan kafeteryanın duvarlarında ve çevresine yerleştirilen Semazenlerin gaberelerinde Hz Mevlana'nın özlü sözleri de yer alıyor
Yılın muhtelif zamanlarında, Buca Belediyesi ile İzmir Konyalılar Derneği ortaklaşa, semazen gösterileri düzenleyerek çeşitli etkinlikler yapılması da düşünülüyor
İzmirli heykeltıraş Eray OKKAN tarafından yaklaşık 7 ayda hazırlanan çelik konstrüksiyon üzerine fiberglasla yapılan ve yüzeyi 10 ton bakırla kaplanan 26 tonluk heykel, Rüzgara karşı direncinin artırımı için kullanılan 24 ton çelik boru ile toplam ağırlığı 50 ton
Konya eski Vali Muavini, Hz Mevlana aşığı Mehmet Fahri CAN'ın da Buca Kaymakamlığı yaptığı ilçe, yerli ve yabancı turistler tarafından ilgi görmeye devam ediyor