Çocuklara Hangi İsimleri Koymalı

Çocuklara hangi isimleri koymalı
Sual: Çocuklara hangi isimleri koymak gerekir?
CEVAP
Çocuklara koyduğumuz veya koyacağımız isimlerin anlamlarının, dinimize, örf ve âdetimize uygun olup olmadığını öğrenmek, uygun değilse, değiştirmek gerekir Haklı sebeplerle adını veya soyadını değiştirmek isteyenler de çıkabilir Böylece isimlerin anlamlarını bilmek faydalı olur

Bu konuda yazılmış piyasada birkaç kitap vardır Kimisi çok geniş Ne kadar Arapça veya Farsça kelime varsa, isim olarak kitaba yazmışlar Kimi de, çok basit yazıp, kelimenin gerekli bütün anlamlarını yazmamış Hepsinin ortak yönü, mastar halindeki isimleri, mastar olarak tarif etmişler Bir şey isim halini alınca, artık o mastarlıktan çıkar Mesela Türkçede yanlış olarak, meşhur kelimesi yerine, (Falanca şöhret oldu) diyorlar Bir çocuğa Şöhret ismi verilmişse, bunun anlamı (meşhur olmak) denmez Burada Şöhret kelimesini meşhur, ünlü olarak bildirmek gerekir Çünkü maksat budur

Kelime isim olunca İslam, cihad kelimeleri de böyledir Bu kelimeler isim olarak konmuşsa, artık, İslam’a, müslüman olmak denmez Müslüman olan diye tarif edilir Cihad kelimesine de savaş, savaş etmek denmez Allah için savaşan denir Cihad kelimesinin biraz daha kuvvetlisi Câhid’dir Bunun da daha kuvvetlisi Mücâhid’dir İsim olarak konunca, artık, Cihad da, Câhid de, Mücâhid de, biri diğerinden daha kuvvetli olmak üzere, cihad eden anlamına gelir

Bunun gibi, Hicabi, utanmakla ilgili demektir Ama bu isim olarak kullanılınca, mahcup, utangaç, hayalı, edepli, terbiyeli, perdeli, namuslu gibi anlamlara gelir

Hulki, Ruhi, Sulhi kelimeleri de böyledir Piyasadaki kitaplarda bu husus kiminde hiç dikkate alınmamış, kimi de çok az yer vermiştir

Çocuklara güzel isim koymalıdır! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Çocuğa güzel isim vermek, dinini öğretmek ve vakti gelince evlendirmek, evladın babası üzerindeki haklarındandır) [Ebu Nuaym]

(Kıyamette, babanızın ismi ile beraber [Mesela Ali oğlu Emin, veya Ali kızı Emine diye] çağrılacaksınız O halde isminiz güzel olsun!) [Ebu Davud]

Güzel isimler çoktur Mesela Peygamber isimleri, Resulullah efendimizin 400 kadar olan mübarek isimleri, Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnasından olup da, isim olarak koyması caiz olan Ali, Aziz, Macid, Mucib, Rafi, Reşid isimleri, Eshab-ı kiramın, âlimlerin ve evliyanın isimleri konabilir
Bir ismin güzel olması için mutlaka Kur’an-ı kerimde bulunması gerekmez Yüz binden fazla Eshab-ı kiramdan Hazret-i Zeyd hariç, hiçbirinin ismi Kur’an-ı kerimde yoktur Güzel isimler çoktur Değişik isim olsun diye, yahut en güzel isim olsun diye Kur’an-ı kerimde geçen her kelimeyi, sırf Kur’an-ı kerimde geçtiği için çocuğa isim olarak koymak, çok yanlış olur Çünkü Kur’an-ı kerimde güzel isimlerin yanında kâfirlerin isimleri de vardır En başta şeytan var, İblis var, Hannas vardır Kâfirlerden Karun, Haman vardır Peygamber efendimizin düşmanı Ebu Leheb’in ismi vardır Bunları koymak doğru değildir

Kur'an-ı kerimde geçiyor diye yıldırım, şimşek, gelmek, gitmek gibi kelimelerin arabisini isim olarak koyanlar oluyor Bu kelimelerden en meşhurlarından biriEsra’dır Esra, gece yürümek manasına gelir Ünzile, indirildi, indirilmiş demektir Böyle isimleri koymak caiz ise de, enbiyanın, ulemanın, evliyanın ismini tercih etmek elbette iyi olur

İsim sahiplerine şefaat
Her Peygamber, kendi isminden olanlara, her âlim ve evliya da, kendi isminden olanlara şefaat edecektir Güzel ismin bu yönden de önemi vardır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allah indinde en güzel olan isimler, Abdullah, Abdurrahmandır) [Müslim] (Üç oğlu olup da, birine adımı vermeyen, cahillik etmiş olur) [Taberani]

(Allahü teâlâ buyurur ki: İsmi, Ahmed, Muhammed, Mahmud gibi Habibimin isminden olan mümine azap etmekten haya ederim) [R Nasıhin]

(Bir evde bir, iki veya üç Muhammed olmasının zararı olmaz) [İbni Sâd]

(Oğlunun adını Muhammed koyan, çocuğu ile Cennetlik olur) [A Rufai]

(Muhammed isimli çocuğa her yerde ikram edin, onu aşağılamayın) [Hatib]

(Muhammed isimli kimseyi hakir görmeyin, onu mahrum etmeyin! Onun bulunduğu bir evde, bir yerde bereket vardır) [Deylemi]

İbni Abbas hazretleri, (Kıyamette, “adı Muhammed olan müminler gelsin” denilir, hepsi Cennete götürülür) buyurmaktadır

Ecdadımız, saygıda kusur olmasın diye Muhammed ismini “Mehmed” şeklinde kullanmıştır

Peygamber efendimizin mübarek isimlerinden birini de koymak çok iyi olur [Bu isimler, Peygamber Efendimiz maddesinde var] Eshab-ı kiramın isimleri de çok kıymetlidir Ecdadımızın koyduğu isimler de önemlidir

Hazret-i Talha, on çocuğunun her birine bir peygamber ismi koymuştu Hazret-i Zübeyr’in de on çocuğu vardı O da hepsine şehid ismi vermişti Hazret-i Talha, Hazret-i Zübeyr’e, “Neden çocuklarına peygamber ismi değil de, şehid ismi verdin?” dedi O da, “Çocuklarım peygamber olamayacağına göre, şehit olmalarını arzu ettiğim için” dedi

İsmi kötü olan değiştirmelidir! Hadis-i şerifte, (Kötü ismi olan bunu güzel isme çevirsin) buyuruldu (Berika)

Kötü isimler
Memiş, Senem, Sanem, Efrayim, Ökkeş isimleri caiz değildir Ahmede hamo, Mehmede memo demek caiz olmadığına göre, Abdullah Öcalana Apo, İbrahim Tatlısese İbo demek caiz mi diye düşünülebilir Caizdir; çünkü meşhur ismi söylemek adını değiştirmek olmaz

Kezban, Farisi Kedbanudan gelmiştir Ev kadını veya vekilharç kadın demektir Vekilharç ise, bir sarayın, alış veriş işlerini yapan kimse demektir Her ne kadar Arabide yalancı manasına gelirse de, Farsçadan geldiği için değiştirilmesi gerekmez

Kâfir ismi koymaktan da kaçınmalıdır! İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Bir müslümanın, bir kâfir ismini almaktan, korkunç aslanlardan kaçmaktan daha çok kaçması gerekir Bu isimler ve onların sahipleri, Allahü teâlânın düşmanlarıdır Hadis-i şerifte, (Kötü zan altında kalınacak yerlerden kaçınız) buyuruldu Dinsizlik alameti olan ve bu zannı uyandıran isimleri koymaktan kaçınmak gerekir

Övücü isimler koymak
İbni Âbidin hazretleri buyurdu ki:
(Çocuğa Ali, Aziz gibi isimleri koymak caiz ise de, bu isimleri söylerken hürmet etmek gerekir) [Redd-ül Muhtar]

Reşid, Emin gibi övücü isimler koymak caiz ise de koymamak iyi olur Çünkü böyle isimleri söyleyerek, sahibine hakaret etmek, isme de hakaret olur (Şir’a)

Kıyamette günahları, sevaplarından daha çok olan bir kimse, Cehenneme götürülürken, Allahü teâlâ, Cebrail aleyhisselama buyurur ki:
- Ya Cebrail, buna sor, hayatında hiçbir âlimin sohbetinde bulundu mu?

Hazret-i Cebrail, o kimseye sorar O da, (Ne yazık ki, hiçbir âlimle bir arada bulunmadım) der Allahü teâlâ tekrar buyurur:
- Ya Cebrail, buna sor ki, hiçbir âlimi ilminden dolayı sevdi mi?

Cebrail aleyhisselam, ona sorar O da, (Hayır, sevdiğim bir âlim yoktu) der Hak teâlâ buyurur:
- Ya Cebrail, tesadüfen de olsa, bu bir âlimle yemek yemiş mi?

Cebrail aleyhisselam sorar O da, (Hayır hiçbir âlimle bir sofrada bulunmadım) der Hak teâlâ buyurur ki:
- Ya Cebrail, bu kulun ismi, bir âlimin ismine benziyor mu, bunu da sor!

Cebrail aleyhisselam sorar O da, (İsmim hiçbir âlimin ismine benzemez) der Hak teâlâ buyurur ki: - Bunu Cennete götürün O, âlimi seven birini severdi) [El-Envâr]

Görüldüğü gibi, ismi bir âlimin ismine benzemek, hatta âlimi seveni sevmek bile insanın kurtuluşuna sebep olmaktadır Elbette her şeyden önce mümin olmak şartı vardır Mümin olmadıktan sonra, güzel ismin ve ibadetin kıymeti olmaz

Çocuğa, doğunca veya doğumu müteakip yedinci günü adı konur Doğduktan sonra hemen ölen çocuğa da ad konur Yıkanır, cenaze namazı kılınır Ölü doğan çocuklara isim vermek gerekmez Fakat isim vererek defnetmek iyi olur

İsmi koyacak kimse
Çocuğun ismini ilim ehli, salih bir zata koydurmalıdır! Eshab-ı kiram, çocuklarına isimlerini Peygamber efendimize verdirmeyi tercih etmişlerdir Çocuğa ad koyarken, çocuğun babası, dedesi veya en yaşlı, ilmi en çok olan, çocuğu kucağına alır, abdestli olarak kıbleye döner ve ayakta sağ kulağına ezan, sol kulağına ikamet okur İsmi üç kere tekrar etmek iyi olur Bu arada çocuğun ağzına bir tatlı sürmek iyi olur

Peygamber efendimiz, Hazret-i Hasan doğunca, kulağına ezan okumuştur Ezan okuyacak kimse, çocuğu yastık gibi yumuşak bir şey üstüne koyarak kucağına alır Çocuğu birisi kucağına alıp, ezanı bir başkası da okuyabilir Bir hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(Yeni doğan çocuğun sağ kulağına ezan, sol kulağına da ikamet okunursa, “Ümmü sıbyan” hastalığından korunmuş olur) [Beyheki]

Çocuğa isim koyduktan sonra, salih bir evlat olması ve dine hizmet etmesi için, dua etmelidir Peygamber efendimiz, (Ya Rabbi, bu çocuğu hayırlı ve salihlerden eyle ve onu güzel bir şekilde yetişmesini sağla) diye dua etmiştir

Ebu Musel Eşari hazretleri, (Çocuğumu doğduğu gün Resulullaha götürdüm, adını İbrahim verdi) dedi Amr bin Şuayb’ın dedesi ise, (Resulullah, yeni doğan çocuğa yedinci günü isim verilmesini ve akika kesilmesini emretti) dedi [Tirmizi]

Buhari’de “Eğer akika kesilmeyecekse, çocuk doğduğu vakit isim konur ve ağzına tatlı bulaştırılır” deniyor

Sual: Ece ve Ökkeş ismi uygun mu?
CEVAP
Müslümana yakışan isim koymalı

Sual: Melis ismi Kur'an da geçiyor mu? Çocuğuma bu ismi vermemde bir sakınca var mıdır?
CEVAP
Melis kelimesi Kur'anda geçmez Peygamber efendimizin yüz binden fazla arkadaşı vardı, bir tanesi hariç hiçbirinin ismi Kur'anda geçmez Ebu Bekir, Ömer, Osman, Ali, hiçbiri Kur'anda yoktur Bir ismin Kur'anda geçmesi gerekmez Büyük zatların ismini koymak, Peygamberlerin ismini koymak iyi olur Çünkü her Peygamber her âlim, kendi isminde olan insana şefaat edecektir Onun için ot ismi taş ismi koymamalı Evliyanın, büyüklerin ismi konmalı Melis ismi koymakta mahzur yoktur

Sual: Samed ismi caiz mi?
CEVAP
Hayır

Sual: Azrail ismi caiz mi?
CEVAP
Mekruhtur

Sual: Çocuğum doğduktan üç gün sonra öldü Defnedileli birkaç ay oldu İsim koymamıştık Şimdi isim koymamız caiz mi?
CEVAP
Evet

Sual: Muhammed ismi koymak mekruh mu?
CEVAP
Mekruh değil Koyduktan sonra hürmet lazımdır

Sual: Naziye, Oğuzhan, Furkan, Güneş, Kürşad, Yadallah, Kezban, Dudu, Yasin, Rauf, İrem, Melek, Kenan, Damra ismi caiz mi?
CEVAP
Caiz Kâfir adından başkası caiz Efdal olanı koymalı

Sual: Ali Osman ismini koymak uygun mu?
CEVAP
Ali Osman ismi koymak iyidir

Sual: Beş aylık iken doğup ölen çocuğa isim konur mu?
CEVAP
Canlı doğmuşsa, nefes almışsa, isim konur

Kâfir ismi vermek
Sual: Almanya'daki bazı gençler, Alman veya başka gayrı müslimlerin isimlerini kullanıyorlar Mesela ismi "Hasan" olan bir arkadaş, gayrı müslimler "Adın ne" diye sorunca "Adım Hans" diyor "Hans" olarak çağırılmasını istiyor Bir müslümanın kâfir ismi ile çağırılmasını istemesi caiz midir?
CEVAP
Caiz olmadığını İslam âlimleri bildirmektedir Ehl-i sünnet âlimlerinin en büyüklerinden olan imam-ı Rabbani hazretleri, Hân-ı Hânân'a yazdığı mektupta buyurdu ki:

Ne kadar şaşılacak şeydir ki, kıymetli teveccühünüze kavuşmakla şereflenen şairlerden birinin, bir kâfir ismini soyadı olarak aldığını işittim Bu alçak ismi acaba niçin aldı? Böyle isimleri almaktan, korkunç aslanlardan kaçmaktan, daha çok kaçmak lazımdır Çünkü, bu isimler ve onların sahipleri, Allahü teâlânın düşmanlarıdır Onun Peygamberinin düşmanlarıdır Müslümanların, [ister Hıristiyan olsun, ister Yahudi olsun, isterse kitabsız olsun bütün] kâfirleri düşman bilmesi emr olunmuştur

Bu gibi pis isimleri, evladına koymamaları, her müslümana vaciptir Ona söyleyiniz! Bu ismi değiştirsin! Onun yerine, müslümana yakışan bir isim koysun Müslüman olana, müslüman ismini koyması yakışır Allahü teâlânın sevdiği ve Onun Peygamberinin beğendiği, İslam dininde bulunmakla şereflenmiş bir kimsenin haline uygun da, ancak budur Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kıyamette isimlerinizle ve babalarınızın isimleri ile çağırılacaksınız Onun için güzel isimler alınız!) [Ebu Davud]

Dinsizlik alameti olan isimleri koymaktan kaçınmak her müslümanın vazifesidir (1/23)

Sual: Nick name olarak prince (prens) king koymakta mahzur var mıdır?
CEVAP
Kısa bir zaman için de olsa, kâfirlerin ismini koymak uygun değildir Bu kelimeler yerine şehzade, sultan, hakan, bey, beylerbeyi gibi isimler konabilir

Kötü isimleri değiştirmek
Sual: İsminin anlamı çok kötü olan birisinin, nüfustan ismini değiştirmesi gerekir mi?
CEVAP
Nüfustan değiştirmek gerekmez Aile ve çevresi yeni isimle çağırırsa mesele kalmaz Zamanla herkes alışır ve daha sonra nüfus kaydından da kolayca değiştirilebilir

Hazret-i Âişe validemiz buyurdu ki:
(Resulullah, çirkin isimleri değiştirirdi)[Tirmizi]

Asiye ve Âsıye
Sual: Asiye ismi uygun mu? Değiştirmek gerekir mi?
CEVAP
Asiye başka, Âsıye başkadır Asi, uygun, elverişli demektir Âsi, isyan eden demektir İslam harfleriyle yazılışları da farklıdır

Asiye, Firavun'un hanımı olan Hazret-i Asiye'nin ismidir Uygun, elverişli anlamına geldiği gibi direk, hüzünlü kadın anlamına da gelir Âsıye ise, isyan eden anlamındadır Bu bakımdan Asiye ismini değiştirmek gerekmez