Bir Hayaleti Kıskanmak

Bir Hayaleti Kıskanmak Yazısı - Bir Hayaleti Kıskanmak Elif Şafak - Elif Şafak Yazıları

Benim de senelerdir uzaktan uzağa kıskandığım böyle bir sanatçı var Eyup onu bu kadar sevmese, beğenmese, ben de kendisine karşı daha tarafsız ve sıcak duygular beslerdim herhalde Ama elde değil Durum böyle Ne zaman aramızda tartışsak, evde limoni bir hava esse, gidip o sanatçının bir CD'sini koyuyor CD çalara Adeta "Sen beni anlamadın ama bak o anlıyor" dercesine


Haber

Ara spot: Öyle bir kadın düşünün ki 1950lerde, 1960larda fırtına gibi esmiş müzik dünyasında Irkçılığın ve ataerkilliğin en yoğun olduğu yerlerde başını dik tutmuş, yürüyüp gitmiş Arkasına bakmamış, hakkında söylenenleri umursamamış Öyle bir kadın düşünün ki safi yetenek, pür kabiliyet Muazzam bir ses, yepyeni bir sentez, ayrıksı bir tarz ve derin bir hüzün Öyle bir kadın düşünün ki sesiyle âşık ediyor sizi kendisine Öyle bir kadın ki hayaleti bile etten ve kemikten



Kimi sanatçılar kalabalık metropollere benzer Uzaktan bakınca güzel ve heybetli, dinamik ve renkli, yakından görünce durum bambaşka Aslında belki de sanatçıların pek çoğu böyledir ya O yüzden bir sanatçıyı yakından görmek ekseriya "büyü bozumu" demektir Sihir dağılır Efsun kaybolur Bir de bakarsınız fotoğraflarında alımlı ve akıllı görünen insan boş boş konuşan biridir gündelik hayatında Sesi bile farklıdır Bir de bakarsınız, "sıradışı" sandığınız o varlık "sıradan"dır fazlasıyla En iyisi belli bir mesafeden bakmaktır sanatçılara, şairlere, yazarlara Fazla yaklaşmamaktır Sanatçıların en güzel halleri bin metre öteden görünen silüet halleridir Yarı karanlıkta

Öte yandan hemen her kadın kocasının hayran olduğu sanatçılarla gizliden gizliye anlamsız ve mantık dışı bir rekabet halindedir Kadın şöyle bir bakar eşinin o pek beğendiği sanatçıya Onun o boyalı, alımlı, süslü püslü ihtişamlı fotoğraf karelerine Kendini beğenmiş hallerine Resimlerini süzer, söyleşilerini okur İlla ki bir yerini beğenmez Bir kulp bulur Bir falso Bir cevabını cımbızlar, bir kelimesine takılır, veryansın eleştirir Bir lafını yanlış anlar Beğenmemeye koşullanmıştır ne de olsa Sonra yapıverir yorumunu: "Beğenecek başkasını bulamadın mı Allah aşkına?"

Kadının kendisi de sanatçı olabilir bu arada; fark etmez, durum değişmez O gene kocasının beğendiği sanatçıyı beğenmez İlla ki burun kıvırır

Benim de senelerdir uzaktan uzağa kıskandığım böyle bir sanatçı var Eyup onu bu kadar sevmese, beğenmese, ben de kendisine karşı daha tarafsız ve sıcak duygular beslerdim herhalde Ama elde değil Durum böyle

Ne zaman aramızda tartışsak, evde limoni bir hava esse, gidip o sanatçının bir CD'sini koyuyor CD çalara Adeta "Sen beni anlamadın ama bak o anlıyor" dercesine Keyfi iyi olduğunda da onu dinliyor keyifsiz olduğunda da Kimi akşamlar bakıyorum hanfendi CD çalardan söylüyor, Eyup mırıldanıyor, mutlu mesut beraberler koskoca bir sanal alemde İnsanın kocası bir şarkıcıyı bu kadar sevince siz de ister istemez o şarkıcıyla yakından ilgilenmeye başlıyorsunuz İster hayatta olsun o kişi ister ölmüş olsun durum değişmiyor Bir hayaleti kıskanmak mümkün Hem de ne mümkün!

Nicedir bir hayaleti kıskanırım Sesini, enerjisini, derinliğini O aksi hallerini, o çatal çatal sesini, isyankârlığını Şarkılarından taşan çoşkusunu, tutkusunu, ruhunu Ama en çok da Eyup'ün üzerindeki tılsımını kıskanırım O yüzden bu yakınlarda kendisi hakkında bir biyografi çıkınca piyasaya, ilk işim okumak oldu tabii ki Görelim bakalım nasıl biriymiş bu hanımefendi


Bahsettiğim şarkıcı Nina Simone Nam-ı diğer Siyah Prenses

Hayatını okudukça ona hem hayran hem gıcık oluyorsunuz, ikisi de aynı anda Öyle bir kadın düşünün ki 1950lerde, 1960larda fırtına gibi esmiş müzik dünyasında Irkçılığın ve ataerkilliğin en yoğun olduğu yerlerde başını dik tutmuş, yürüyüp gitmiş Arkasına bakmamış, hakkında söylenenleri umursamamış Öyle bir kadın düşünün ki safi yetenek, pür kabiliyet Muazzam bir ses, yepyeni bir sentez, ayrıksı bir tarz ve derin bir hüzün Öyle bir kadın düşünün ki sesiyle âşık ediyor sizi kendisine Öyle bir kadın ki hayaleti bile etten ve kemikten

Muhalif biri 1967'de Detroit şehrinde siyahlar isyan ettiğinde, 43 kişinin ölümü ve ciddi maddi hasarla sonuçlanan bir ayaklanma yaşandığında bunu ilk destekleyen sanatçılardan biri oluyor Nina Simone Bir sonraki konserinde aniden "Seni seviyorum Detroit" diye bağırıyor "Başardın işte Başardın Baş kaldırdın"

Nina Simone'un hayatını okuyunca çelişkili hislere kapılıyorsunuz Bir insanın sanatını bu kadar tutkuyla icra etmesi karşısında şapka çıkarıyorsunuz Cesaretine, yüreğine, kabiliyetine saygı duyuyorsunuz Ama aynı zamanda anlıyorsunuz ki kişiliği son derece sorunlu Karşınızdaki narsist biri Tek derdi sudaki yansımasını görmek Nina Simone de uzaktan siluet halinde sevilecek sanatçılardan O bir diva Uzaktan dev yakından cüce Uzaktan gökkuşağı yakından kül rengi

2003 senesinde vefat etti Nina Simone Ömrünün son demlerinde iyice huysuzlaştığı, kabalaştığı söyleniyor Pek çok kalp kırdı Sevmediklerine karşı hoyrat ve acımasızdı Seneler boyu "şizofrenik", "manik depresif", "megaloman" gibi teşhisler kondu kendisine Defalarca Yeteneği parıltısını kaybetse de hiçbir zaman kaybolmadı

"Ne okuyorsun öyle dalmış vaziyette?" diye soruyor Eyup akşam eve geldiğinde

"Senin o Siyah Prensesin var ya, tanısan iki dakika yanında duramazdın belki de," demek istiyorum ama son anda bir şey tutuyor beni "Nina Simone'nun hayatını okuyorum," diyorum sadece

"Hadi ya," diyor gözleri parlayarak "Nasıl peki?"

"Kıskanılacak biri," diyorum

Başını sallıyor, cevabımdan memnun Ve ben biliyorum ki öyledir kimi sanatçılar Çoktan göçmüş olsalar da, geride hayaletlerini bırakmış olsalar da, kişilikleri gayet arızalı, hatta çekilmez olsa da onlar hep "kıskanılacak biri" olarak gezinirler aramızda


Elif Şafak