Saat 9'U 10 Geçe

Saat 9'u 10 Geçe Yazısı - Saat 9'u 10 Geçe Can Dündar - Can Dündar Yazıları




Atatürk’ün 10 Kasım 1938 sabahı, vefatından hemen sonra Dolmabahçe Sarayı’nda çekilen son fotoğrafları ilk kez günışığına çıkıyor




Atatürk, Dolmabahçe Sarayı’nın denize bakan bir odasında vefat etti 10 Kasım sabahı Atatürk sonsuzluğa uğurlanıp da Dolmabahçe’de Cumhurbaşkanlığı bayrağı yarıya indirildiğinde doktorları ve yakınları başucundaydı O sırada Atatürk’ün fotoğrafları çekildi Dudağının kenarında huzurlu bir tebessüm varken Atatürk’ü ‘son fotoğrafları’yla ve bir kez daha saygıyla anıyoruz


Atatürk, Dolmabahçe Sarayı’nın denize bakan bir odasında vefat etti Bu “hususi daire”ye 28 Temmuz 1938 gecesi Savarona yatından getirilmişti

Fırtınalı ömrünün, son durağı oldu bu küçük oda

Halılarla kaplı odanın atlas perdeli dört penceresi ve iki kapısı vardı

İki kapı arasında bir tuvalet masası bulunuyor, masanın üzerinde de, en eski arkadaşlarından Nuri Conker’in hediye ettiği dört köşeli bir masa saati bulunuyordu

Ayrıca bir gardırop, bir komidin, birkaç sandalye ve bronz işlemeli bir ceviz karyola vardı

Sofada bir radyo ve nöbetleşe bekleyen görevliler bulunurdu

Yandaki Pembe Salon’da ise Atatürk’ün yakın arkadaşları

10 Kasım sabahı Atatürk sonsuzluğa uğurlanıp da Dolmabahçe’de Cumhurbaşkanlığı bayrağı yarıya indirildiğinde doktorları ve yakınları başucundaydı

Yakın çevresinden Kılıç Ali, Hasan Rıza, İsmail Hakkı

Sağlık ekibinden Dr Akil Muhtar, Dr Mehmet Kamil, Dr Süreyya Hidayet, Dr Abravaya

Hizmetlilerden Mehmet, Rıdvan, Rıza, Binnaz hanım

Kimi ağlıyor, kimi şok olmuş bir şekilde Atatürk’e bakıyor, kimi odanın içinde çaresizce dolanıyordu

Az sonra Atatürk’ün gözlerini son kez kapattılar, çenesini “GMK” (Gazi Mustafa Kemal) markalı bir ipek mendille bağladılar

Dr Mustafa Hayrullah ve Dr Nuri Hakkı, tunç rengi bir madde hazırlayıp yüzünün ve elinin kalıbını alma işlemine girişti

Doktorlar ölüm raporunu kaleme alırken silahlı iki asker, karyolanın iki yanında saygı duruşuna geçti

Tam o sırada Atatürk’ün fotoğrafları çekildi

Yatakta huzurlu bir uykudaymış gibi sırtüstü yatarken

Dudağının kenarında huzurlu bir tebessüm varken

Yüzünden mask için kalıp alınırken

Ve başucunda iki asker ihtiram nöbeti tutarken

Bu arada odada bulunanlardan bazıları da Atatürk’le vedalaşırken görüntülendiler

Yıllar yılı ortaya çıkarılmayan bu fotoğraflar, nesilden nesle nakledilip nice sonra, bir tarih sevdalısı ve belge koleksiyoncusu olan Muhammet Yüksel’in arşivine girdi

10 Kasım 1938 sabahı, o unutulmaz anı belgeleyen bu olağanüstü fotoğraflardan birkaçı, çekilmelerinden 73 yıl sonra, Hasan Saltık aracılığıyla tanıştığım Muhammet Yüksel’in izniyle sizlere ulaşıyor

Atatürk’ü “son fotoğrafları”yla ve bir kez daha saygıyla anıyoruz


NOT: Siz bu satırları okuduğunuz sırada ben Makedonya’da olacağım Sarı Zeybek’in Arnavutça baskısı vesilesiyle ve Üsküp Yunus Emre Türk Kültür Merkezi’nin daveti üzerine orada 10 Kasım törenlerine katılacağım Üsküp’te bir söyleşi yapıp genç Mustafa Kemal’in lise öğretimini gördüğü Manastır’daki Askeri İdadi’yi gezeceğim Dönüşte sizlerle izlenimlerimi paylaşmayı umuyorum


Can Dündar